Klein mysterie 536 – Ouderenmiddag voor iedereen!!!!!!

‘Zo, lieve, lieve, rollatorboys en –girls, nu ga ik jullie eens iets heel fijns vertellen. Ja, ik begrijp wel dat jullie me een beetje ongelovig aan zitten te staren. Hoe ver liggen de tijden immers niet achter jullie dat iemand jullie iets fijns kwam vertellen? Maar heus, het is echt waar! Gehoorapparaten allemaal in? Goed, dan nu het geweldige nieuws: beste boys en girls, op vrijdag 7 maart worden jullie in het Gasthoês getrakteerd op een héle bijzondere muzikale happening! Speciaal en helemaal alleen voor alle ouderen van deze mooie gemeente! Kijk, hier staat het: “Ouderenmiddag voor iedereen!!!!!!”

En zal ik jullie eens zeggen wie er allemaal optreden? Hou je vast: Um & Um, Dorothé Cox met op piano Geert Keijsers, Crist Coppens, Huibertje, Anja Hoeijmakers, Troubadour Math en Opgestoekt. Dat is toch niet misselijk, hè? Wat zegt u? Nee, Opgestoekt ken ik ook niet, maar dat schijnt het zevende wereldwonder te zijn. Hier, luister maar, ik lees even voor uit de uitnodiging: “Opgestoekt hoor ik U zeggen, nooit van gehoord. Nou in Hegelsom weten ze wel beter. Volgend jaar zult U vol trots kunnen zeggen dat U Opgestoekt de 1e keer buiten Hegelsom hebt zien optreden. Ik voorspel U dat mensen voor Opgestoekt in de rij zullen komen te staan. Een geweldige act door Geert Josten (jawel dé Geert Josten), Leo Arts (jawel dé Leo Arts/Revue), Henny van Rens (jawel dé Henny van Rens).”

Nou, boys en girls, wordt dat een knalmiddag of wordt dat geen knalmiddag? Wat zeggen jullie? Aan wie jullie dit toch allemaal te danken hebben? Dat zal ik jullie eens gauw vertellen: aan het CDA Horst aan de Maas. Een fijne, fijne, warme, warme partij! Jullie moesten eens weten hoe goed die het met jullie voor heeft! Dat zijn zo’n zorgzame mensen, dat is werkelijk ongelooflijk!

En boys en girls, weten jullie wat het mooie is? Die he-le middag is he-le-maal gratis! Wat zeggen jullie? Ja, klopt helemaal, het CDA is eigenlijk veel te goed voor deze wereld!

Wat zeggen jullie? Nee, natúúrlijk heeft die middag niets met de komende gemeenteraadsverkiezingen te maken! Wat denken jullie wel niet? De insinuatie alleen al! Nee, aan zulke praktijken zal het CDA zich nou werkelijk nooit bezondigen, daar sta ik persoonlijk voor in! Die middag is louter en alleen op 7 maart omdat 7 maart de naamdag is van de Heilige Paulus de Simpele. En ik hoef jullie hopelijk toch niet uit te leggen hoe hoog het CDA de Heilige Paulus de Simpele in zijn vaandel heeft staan? 

Wat zeggen jullie? Waarom het CDA bij de verkiezingen van 18 november 2009 dan niet op 7 maart maar op 4 en 12 november een muzikaal programma voor jullie in elkaar had geknutseld? Wat zijn jullie toch wantrouwend! Weten jullie dan echt niet dat 4 november de naamdag is van de Heilige Perpetuus van Maastricht? En 12 november de naamdag van de Heilige Nilus de Oudere?

Lieve rollatorboys en –girls, had ik jullie trouwens al verteld dat het CDA voortaan elk jaar zo’n fantastische muzikale happening voor jullie op touw gaat zetten? Geweldig toch! Wat zeggen jullie? Dat het CDA in 2009 hetzelfde had beloofd? En dat jullie de afgelopen vier jaar geen muzikant hebben gezien? Lieve, lieve rollatorboys en –girls, het spijt me het te moeten zeggen, maar dan laat jullie geheugen je toch behoorlijk in de steek! Herinneren jullie je dan echt niet meer dat het CDA jullie zowel in 2012 als in 2013 oliebollen is komen brengen en dat jullie toen samen Nu sijt wellecome hebben gezongen? Alsof dat geen muzikale happening was! Wat zeggen jullie? Of dat dan het vrijwilligerswerk in verpleeg- en verzorgingstehuizen is dat het CDA in 2009 beloofde structureel in zijn activiteitenprogramma op te nemen? Uiteraard! Wat zeggen jullie? Of dat niet wat mager is? Beseffen jullie dan niet dat het CDA zijn aandacht moet spreiden? De intense bekommernis van het CDA strekt zich warempel niet alleen naar jullie uit! Het CDA stort zijn zegenrijke werk uit over de gehele samenleving!

Lieve, lieve rollatorboys en –girls, ik moet er helaas alweer vandoor! Oh ja, denk er wel aan een zakdoek mee te nemen: mocht de muziek wat hard staan, dan kunnen jullie namelijk de uiteinden van de zakdoek in de oren stoppen. Ik zie jullie op 7 maart! Hojje, wah!’

Klein mysterie 535 – Zondagsopening (4)

Zo, de afleveringen 317 en 318 van drama / komedie / tragikomedie (doorhalen wat niet van toepassing is) Zondagsopening hebben we ook weer achter de rug. Aflevering 317 behelsde de aankondiging van supermarkt Plus de deuren voortaan ook op zondag open te gooien. Een besluit tegen wil en dank, aldus bedrijfsleider Wil Lucassen in Dagblad De Limburger van vrijdag: ‘We zijn niet voor vrije opening, maar doordat onze concurrenten opengaan, kunnen wij niet anders dan meedoen.’

Aflevering 318 dateert van dezelfde dag: het voorstel (klik hier) van het gemeentebestuur winkels vrij te laten in het besluit hun nering op zondag al dan niet te openen. Een voorstel waar Jan Nabben, voorzitter van Centrummanagement Horst, (knarsetandend) mee instemt, zo bleek uit Dagblad De Limburger van zaterdag. Zijn akkoord is van groot belang omdat dit automatisch betekent dat de CDA-fractie het voorstel ook zal steunen (Jans wil is zoals bekend wet in het CDA) en het daarmee een meerderheid zal verwerven.

‘Een vergaande versnipperde zondags-openstelling leidt tot onduidelijkheid voor de

consument/toerist’, zegt het gemeentebestuur. Zit wat in. Maar het is dan wel heel vreemd om juist die conclusie als argument vóór het voorstel aan te voeren, zoals het gemeentebestuur doet. Als ik het wel heb, ontstaan er door het voorstel immers vijf categorieën: winkels die elke zondag open zijn, winkels die alleen op koopzondagen open zijn, winkels die op koopzondagen en een aantal andere zondagen open zijn, winkels die zo af en toe eens een keer op zondag open zijn en winkels die nooit op zondag open zijn. Zoek het maar uit, arme consument! Zoek het maar uit, nog armere toerist!

Voor het Centrummanagement Horst is de schone taak weggelegd het allemaal toch nog enigszins overzichtelijk te houden. Daartoe is een convenant opgesteld (klik hier) waarin het belang van  onderlinge samenwerking en afstemming tussen winkeliers wordt benadrukt. Want: ‘Dit komt de aantrekkelijkheid van Horst-centrum ten goede en leidt tot een positieve dynamiek.’ Altijd goed natuurlijk, ‘positieve dynamiek’ – als er ook nog negatieve dynamiek zou ontstaan, kun je de tent beter helemaal sluiten.

Winkeliers die het convenant ondertekenen, worden geacht hun zaak op koopzondagen te openen. Zijn ze ook op andere zondagen geopend, dan mogen ze dat niet aankondigen als ‘Koopzondag in Horst-centrum’, maar ‘b.v. als mededeling “wij zijn zondag open”’. En winkeliers die het convenant niet ondertekenen? Die staat het uiteraard vrij het precies andersom aan te kondigen of iets geheel anders te verzinnen. Tsja.

Kortom, één ding is absoluut duidelijk: ‘duidelijkheid’ kan nooit een overweging zijn om over te gaan tot vrije openstelling van winkels op zondag. 

Actualisatie – Olifantspaden (14)

De hoop dat het deze winter nog tot de publicatie van een Horst-sweet-Horst top 5 van Horster ijsberenpaadjes komt, heb ik inmiddels opgegeven.

Ter compensatie maar weer eens een stukje over the real thing: olifantenpaadjes. Is ten slotte alweer bijna een jaar geleden, als we een Sint-Petersburgs olifantenpaadje niet meetellen. En het kan ook beslist geen kwaad tegenwicht te bieden aan allerlei ongure managerstypes die zich meester dreigen te maken van het olifantenpaadje. Dat leidt tot dit: ‘Het olifantenpaadje is een persoonlijk procesje; het zorgt voor een mogelijke verbetering binnen de dienstverlening.’ En dit: ‘Vaak denken we al te weten wat de ander wil gaan zeggen en zouden we olifantenpaadje willen lopen in het gesprek.’ Of nog erger: ‘De traditionele gereedschapskist van de change manager bevat verschillende hulpmiddelen om buiten de gebaande paden te treden.’ Heer, bewaar ons en laat ons troost vinden in de zekerheid dat managers verwelken, hun gekunstelde metaforen vergaan, maar er altijd nieuwe olifantenpaadjes zullen blijven ontstaan!

Dat gezegd zijnde, stel ik graag enkele min of meer recente ontdekkingen aan u voor. Zoals deze, een meer praktische dan mooie verbinding tussen Munckhofplein en Rustven in America:

Enkele honderden meters verderop ligt in een plantsoen tussen Zouavenstraat, Caeciliapad en Diepe Kuilenstraat wél een bijzonder fraai exemplaar met een prachtige kromming. Werkelijk een lust voor het oog en waarschijnlijk het resultaat van vele jaren taaie Americaanse volharding:

Klein maar fijn is het paadje aan de Dorperweiden in Sevenum, nabij de kruising met de Steinhagenstraat. Ik vermoed dat het vooral in gebruik is bij kruiwagenbezitters die het benutten bij hun expeditie naar de naburige bladkorf:

Van het olifantenpad iets verderop bij rotonde De Derperschâns, kan ik maar moeilijk uitmaken of het nu in statu nascendi verkeert of in statu moriendi. Al kan het zich uiteraard ook gewoon in statu non saepe utendi bevinden.   

Ten slotte een paadje dat kan concurreren met dat in het Americaanse plantsoen:

Kaarsrecht en superfunctioneel, dit pareltje op de kruising Witveldweg – Meerlosebaan – Lovendaal in Grubbenvorst. Noteer ook de ongekende hoeveelheid straatmeubilair waardoor het paadje wordt omgeven.

Nog even voor alle duidelijkheid: tips over olifantenpaadjes in Horst aan de Maas blijven te allen tijde van harte welkom. En ongure managementtypes kunnen de pot op. 

Klein mysterie 534 – Filmhuys (2)

The man without a past is een film van de Fin Aris Kaurismäki uit 2002. Een naamloze man wordt in elkaar geslagen, verliest daardoor z’n geheugen, vindt woonruimte in een container in een desolaat havengebied in Helsinki, wordt daar liefdevol opgenomen in een gezelschap van op de rand van of onder het bestaansminimum verkerenden en krijgt een relatie met een heilsoldate. Klinkt als een tearjerker, maar kitscherig wordt het door de uitgebeende stijl en de droogkomische dialogen nooit. Volgens de Amerikaanse regisseur Jim Jarmusch is The man without a past dan ook ‘treurig genoeg om je aan het lachen te maken, en grappig genoeg om je te laten huilen’.

The man without a past werd genomineerd voor een Oscar voor beste buitenlandse film en won op het filmfestival van Cannes de Grote Juryprijs en de prijs voor de beste actrice. Tähti, de aandoenlijke, in de film Hannibal geheten hond, ontving in Cannes zelfs de Palm Dog, de prijs voor de beste hondenrol van het festival.

Ik zag The man without a past afgelopen donderdag. Op een groot scherm. In Horst! In Horst? In Horst, ja! Dat zit zo: in het najaar van 2010 verscheen in de lokale media een persbericht van Puur Cultuur, een stichting die onder de benaming ‘Filmhuys’ eens per twee weken een zogeheten kwaliteitsfilm vertoonde in de Tiendschuur (alias Kasteelboerderij).

Hoewel een groot liefhebber van kwaliteitsfilms, boorde ik het persbericht de grond in (klik hier). Vanwege dat ‘huys’, maar vooral omdat je volgens het persbericht eerst lid moest worden om het programma te kunnen bekijken. De programmeur van het Filmhuys, Frank van den Berg, reageerde onmiddellijk op mijn stukje. En wel ziedend. Uit een daaropvolgend telefoongesprek bleek dat er wederzijds nogal wat misverstanden bestonden (waarvan ik een week later in een nieuw stukje melding maakte, klik hier). We spraken af dat ik een keer een filmvoorstelling zou bijwonen en dat we daarna nogmaals met elkaar in gesprek zouden gaan. Om allerlei redenen (geen tijd, voetbal op televisie, geen zin, geen aansprekende film, film al gezien) kwam het nooit van mijn voorgenomen bezoek aan het Filmhuys, ofschoon ik vrij trouw langs het aankondigingskastje van de Tiendschuur fietste om te zien welke films werden vertoond. Zo ook vorige week. Donderdag 20 februari: The man without a past.

Ik had tijd, er was slechts inferieur Europa Leaguevoetbal op de televisie, ik had zin, het betrof een aansprekende film en het was alweer acht jaar geleden dat ik ’m voor het eerst had gezien. Dus vervoegde ik me donderdag om acht uur in de Tiendschuur. Vijf euro betaald voor het lidmaatschap, vier euro voor de film en weggezakt in een heuse bioscoopstoel 97 minuten lang genoten.    

Na afloop nog wat nagepraat. Niet met Frank van den Berg, die nog slechts zijdelings bij een en ander betrokken is, wel met enkele bestuursleden van Puur Cultuur. Aan dat stukje van ruim drie jaar geleden hadden ze nog altijd slechte herinneringen, ja. Maar hoe ik het had gevonden? ‘Geweldig’, antwoordde ik naar waarheid. Geweldig dat zoiets in Horst bestaat, geweldig dat mensen dit initiatief hebben genomen, geweldig dat mensen dit initiatief soms tegen de klippen op voortzetten, geweldig dat de bezoekers hun mond hielden tijdens de voorstelling (zoals elders schering en inslag) en geweldig dat er geen telefoon afging (zoals elders schering en inslag). En die vijf euro lidmaatschapsgeld? Dat kan nu eenmaal niet anders vanwege allerlei wettelijke regelingen. Een buitensporig hoog bedrag is het bovendien nu ook weer niet.

Helemaal mooi: het Filmhuys heet geen Filmhuys meer, maar Filmclub en als je op de website op ‘reserveren’ klikt en vervolgens op ‘klik hier’ kun je – zonder te betalen! – het hele programma bekijken. Zo komen dit seizoen nog onder meer Breaking the waves (6 maart), Goodbye Lenin (15 mei) en Underground (1 mei – één van mijn all time favourites) voorbij. In Horst! Wie had dat ooit kunnen denken? Gaat dat zien!

Klein mysterie 533 – Graffiti (3)

E-mail, zaterdag om 15.41 uur ontvangen: ‘Wil je misschien meer over graffiti bloggen want langs de autoweg staat nu ook al meer graffiti en overal over horst’

Ik (17.29 uur): ‘Waar kan ik ze (ongeveer) vinden? Je maakt me nieuwsgierig!’

Hij/zij (17.38 uur): ‘De beste plek is : De Vondersestraat boven het viaduct op de ramen staat iets, en als je voor het viaduct staat naar links dan zie je ook zilvere pieces , je kan er o.a. ook overal in dorp vinden vooral tags en stickers maar als je echt pieces zoekt moet je naar de vonderse straat :)’

Ik (18.08 uur): ‘Bedoel je deze? (Staat er al enkele maanden)’

Hij/zij (18.10 uur): ‘Nee haha die tags ken ik al sinds kort is een nieuwe en die plek links van de brug zijn er ook nog’

Ik (18.41 uur): ‘Ben morgen verdomme de hele dag weg, dus ik ga dadelijk maar eens een kijkje nemen’

Hij/zij (18.43 uur): ‘Hqha is goed ik ben er misschien ook ;p’

Ik (19.39 uur): ‘Eerst nog even 2e helft Twente-Vitesse kijken …’

Ik (21.18 uur): ‘Hele dag droog geweest, begint het net als ik op de fiets stap te stortregenen. Toch maar doorgefietst, maar het is veel te donker daar ... Foto’s mislukt, dus maandag weer terug. Maar het gaat om die rechtse, he?

Ik kom er op terug, maar in elk geval alvast bedankt voor de melding ...’

Hij/zij (21.20 uur): ‘Ja die rechtse is wel heel mooi ja maar de linkse is zeg maar makkelijker te berijken tegen over het rode pad.’

Ik (21.27 uur): ‘Daar heb ik deze, ook volkomen mislukte, foto van …’

Hij/zij (21.29 uur): ‘Ja allen daar kan je ook makkelijk naar boven dus dan kijk maar haha.’

Ik (zondag 20.51 uur): ‘Vandaag de hele dag in Bonn geweest. Daar ook veel prachtige graffiti gezien. Deze bijvoorbeeld:

Als het morgen licht is, ga ik naar de Vonderseweg. Ben razend benieuwd! Ik wil er morgen een stukje over op Horst-sweet-Horst zetten. Vind je het goed als ik daarin de tekst van de e-mails die we gisteren hebben uitgewisseld plaats? Uiteraard zal ik je naam dan niet vermelden (tenzij je graag wilt dat ik jouw naam vermeld).’

Hij/zij (21.17 uur): ‘Ja is goed alleen niet mijn email en naam vermelden haha maar bedankt voor het reageren :p.’

Vanmorgen ben ik gaan kijken en het dient gezegd: knappe staaltjes werk die zijn verricht op het geluidsscherm van de brug over de A73 aan de Vondersestraat

en in het verlengde van de brug richting Venray.

Keep up the good work!

Klein mysterie 532 – Karaktermoord

Curieuze tweet van Leon Litjens afgelopen vrijdag: ‘Liever moord op het limburgse woord dan karaktermoord!’ Waar zou de voormalig wethouder en huidig lijstduwer van het CDA met die tweet toch op doelen? Zou hij misschien refereren aan Dagblad De Limburger dat in de strijd om zijn voortbestaan de leuze Stop de moord op het Limburgse woord hanteert? Moet wel bijna. Maar dat ‘karaktermoord’ dan?

Zelf had ik de afgelopen tijd eerder de indruk dat Dagblad De Limburger niet zozeer bezig was met karaktermoord als wel met zelfmoord. Nieuws, waarvan een krant het toch in eerste instantie moet hebben, viel er immers nog maar zelden in te bespeuren. Ja, de fietsframebreuk van een Horster wethouder, maar dan heb je het ook wel zo’n beetje gehad. Geen moord op het Limburgse woord dus door de eigenaren van de krant, maar zelfmoord door de redactie.

Sinds donderdag heb ik me weer een beetje verzoend met Dagblad De Limburger. De editie Venlo/Venray van die dag bevatte namelijk een vlijmscherp verslag en een even vlijmscherpe analyse van het handelen van wethouder Huub Dinghs tijdens de Horster gemeenteraadsvergadering van twee dagen eerder.

Wacht eens even … wethouder … gemeenteraad … Huub Dinghs … zou de tweet van Leon wellicht verband houden met die twee artikelen? Daarin wordt aangehaald dat Dinghs zich in de raadsvergadering onder meer beriep op de gebrekkige informatieoverdracht na zijn tussentijdse benoeming vorig jaar. En wie was daarvoor verantwoordelijk? Wil Don Leon met z’n tweet soms zeggen dat hij het slachtoffer is van een door zijn opvolger gepleegde karaktermoord? Zou zomaar kunnen.

Hoe het ook zij, wat me absoluut uitgesloten lijkt, is dat Leon de krant beschuldigt van karaktermoord op Huub Dinghs. Wie de raadsvergadering van dinsdag heeft gevolgd (of nog gaat volgen; klik hier), kan moeilijk tot een andere conclusie komen dan dat de wethouder niet bepaald overtuigend en slecht geïnformeerd uit de hoek kwam. Zoals deze wethouder wel vaker niet bepaald overtuigend en slecht geïnformeerd uit de hoek komt. Ik herinner me bijvoorbeeld weifelende optredens over het hippisch centrum in Park De Peelbergen en over de verschillen tussen bepaalde landbouwontwikkelingsgebieden. Dat was steeds pijnlijk om te aanschouwen en aanhoren. Ik wil best toegeven dat ik sommige politici zo nu en dan graag op hun bek zie gaan. Hij mag dan van het CDA zijn, bij Huub Dinghs heb ik dat om de een of andere reden niet. Ook bij de gemeenteraad proefde ik altijd enige clementie. Maar op een gegeven moment komt daaraan natuurlijk een eind. Dinsdag was dat moment aangebroken. Van bijna de voltallige gemeenteraad kreeg de wethouder op z’n donder. Alleen z’n eigen CDA bleef achter hem staan, zij het zuinigjes. Opnieuw: pijnlijk om te aanschouwen en aanhoren. Zoals voor de wethouder ook de beoordeling van zijn optreden, twee dagen later in Dagblad De Limburger, bijzonder pijnlijk moet zijn geweest. Die beoordeling is hard, snoeihard zelfs, maar is gebaseerd op de feiten van de raadsvergadering en slaat daarom de plank in mijn ogen nergens mis.

Als er deze week al een karaktermoord in Horst aan de Maas werd gepleegd (in mijn ogen niet dus), dan is de gemeenteraad de dader. Niet Dagblad De Limburger, die was niet meer en niet minder dan de boodschapper van het slechte nieuws. Zoals het een krant betaamt.

Klein mysterie 531 – Stickers

Heeft u de voorbije week ook twee beklagenswaardige figuren, gewapend met een emmertje zeepsop en een mesje, zich in weer en wind door onze mooie gemeente zien voortslepen? Ik dacht in eerste instantie aan mannen met een taakstraf of bijstandsgerechtigden die in ruil voor hun uitkering aan het werk waren gezet. Toen ik wat beter keek, bleek het om Thijs Coppus en Paul Geurts te gaan. De Horster SP-voormannen waren bezig met het verwijderen van de 8347 96-stickers die de SP de afgelopen weken op verkeersborden, meterkastjes, lantaarnpalen, gaspaaltjes en weet ik wat nog verder allemaal heeft geplakt. Gisteren hadden ze er nog 7409 te gaan.

Onder verwijzing naar de hier vorige week al gememoreerde ‘Toelichting regeling inzake reclame-uitingen van politieke partijen bij verkiezingen’ vroeg deze week iemand per tweet aan de gemeente Horst aan de Maas ‘in hoeverre politieke partijen allemaal stickers e.d [mogen] opplakken’. Waarop de gemeente reatwitterde: ‘We hebben de betrokken politieke partij gewezen op deze kwestie met het verzoek om actie te ondernemen.’ Duidelijk, de SP is stout geweest! En dus gingen Thijs en Paul met dat emmertje en mesje de straat op, hoewel in die hele toelichting niets staat over het plakken van stickers.  

De stickers hebben behalve bij de twitteraar ook bij anderen weerstand opgeroepen, vooral vanwege de vervuiling die ze zouden veroorzaken. Vooral visuele vervuiling vermoed ik – zolang ze maar stevig zijn vastgeplakt valt het met de milieuvervuiling toch wel mee? Maar ook visuele vervuiling is vervuiling. Zij het wel een subjectieve: persoonlijk kan ik wel genieten van her en der op straatmeubilair geplakte stickers. Ze verlevendigen de boel en af en toe steek je er nog wat van op ook. Sowieso moeten we de zaken in proporties blijven zien: de vervuilende SP-stickers zinken in het niet bij de sinds jaar en dag door het CDA goedgekeurde, bevorderde en gekoesterde visuele en milieuvervuiling veroorzaakt door de agrarische industrie.   

Hetgeen allemaal niet wegneemt dat het SP-stickeroffensief ook mij maar matig kan bekoren. Niet raadselachtig (genoeg), gespeend van humor, niet effectief. En als het nou mooie stickers waren …

Te vrezen valt dat we tot 19 maart nog heel wat vergelijkbare, wél binnen de lijntjes gekleurde, ludiek bedoelde, maar zouteloze acties over ons krijgen uitgestort. We herinneren ons nog allemaal de PvdA-PK-bril en CDA-stoel van de vorige verkiezingen. Goh, wat hebben we gelachen.

Nee, ludieke acties, en zeker ludieke acties van politieke partijen, zijn pas geslaagd als ze scherp en lichtelijk provocerend zijn. Zoals de kaart die de PvdA aan de vooravond van de gemeenteraadsverkiezingen van 1986 (óók op 19 maart) in de hele gemeente verspreidde.

 

Als alle partijen zich nu door dit voorbeeld laten inspireren, wordt het misschien nog wel wat met die ludieke acties.

Intermezzo – Kaartenbank

In reactie op het eerste stuk over het Horster leesplankje schreef Franka Jacobs laatst: ‘Má ut blauwmenke zingt mooier [dan de jiets], tenminste zolang de maerklaf eum neet in de gate haet, assie zekdöämpels zit te aete.’

Mijn reactie: ‘Mijn opa gebruikte het woord blauwmenke ook altijd, maar is het nu de koolmees of de pimpelmees?’

Franka: ‘Het blauwmenke is de benaming die ik voor de heggenmus gebruik. Ik heb dat van mijn vader overgenomen, vanuit ons beider bovengemiddelde interesse voor vogels. Als die benaming niet klopt, zou ik het graag willen weten, ik zou dan wel teleurgesteld zijn trouwens. Vanuit een nostalgisch gevoel.’

Ik: ‘Je hebt natuurlijk gelijk: blauwmenke is de benaming voor heggenmus. Mijn opa zou ernstig teleurgesteld in mij zijn als hij had geweten dat ik het blauwmenke voor kool- of pimpelmees had uitgemaakt.’

Ik ging er altijd vanuit dat mijn opa de benaming blauwmenke vanuit z’n geboorteplaats Meerssen mee had genomen naar het noorden van de provincie. Uit wat Franka, die Horster wortels heeft zegt, blijkt al dat dat een verkeerde veronderstelling was. Sinds deze week ben ik er óók achter dat blauwmenke een benaming is die alleen in bepaalde delen van Noord-Limburg voorkomt en dat de heggenmus in de omgeving van Meerssen bastaardnachtegaal, hagenmus(je) of tuinmus wordt genoemd.

Bovenstaande valt op te maken uit kaart 10021 uit de Kaartenbank, een werkelijk fantastische databank van het Meertens Instituut die vorige week op het internet is geplaatst. De Kaartenbank bevat dertigduizend (30.000!) kaarten waarop Nederlandse en Vlaamse taal- of cultuurverschijnselen zijn getekend. Zomaar wat willekeurige vragen waarop de Kaartenbank antwoord geeft: welke afweermiddelen tegen nachtmerries zijn op welke plaats in het Nederlandse taalgebied in zwang? Hoe luidt de werkwoordsvorm ‘wij droegen’ in de verschillende Nederlandse dialecten? Hoe heet in de Limburgse dialecten het uitmaken wie mag beginnen bij een spel? Welke dialectbenaming heeft men waar in Nederland voor het woord ‘vork’? Welke benamingen bestaan er voor kabouters en wat zijn, verspreid over Nederland en Vlaanderen, de eigenschappen die worden toegekend aan kabouters?

Ook de door J.J. Voskuil beroemd geworden klassieker ‘Wat gebeurt er met de nageboorte van het paard?’ ontbreekt uiteraard niet.

De verleiding zo nog even door te gaan, is moeilijk te weerstaan. Maar neem vooral zelf een kijkje. Iedereen die geïnteresseerd is in taal, dialect en de meest uiteenlopende volkskundige verschijnselen zou zichzelf een groot plezier doen door dagelijks zeg een kwartiertje te grasduinen in de Kaartenbank. Ter verstrooiing, ter lering of ter vermaak.

Omdat het zo verleidelijk is en om het af te leren, nog eentje dan. Kaart 28220: aardbei. Volgens deze ongedateerde kaart bestaan in Nederland en Vlaanderen 111 verschillende benamingen voor aardbei. Variërend van jedbees tot ubber en van frenze tot idjebeie. Maar hoe zit het nu met het Horster esbaer, dat verschillende malen (klik hier en hier) op Horst-sweet-Horst aan de orde is geweest? Behoort dat ook tot die 111 benamingen? Ja! En de geografische verspreiding van esbaer? Die is zeer beperkt: Horst inderdaad en verder zou esbaer alleen in Grubbenvorst voorkomen (wat zou het mooi zijn als een Grubbenvorstenaar of Grubbenvorsterse dit kon bevestigen). Overigens zou volgens de kaart in Horst ook erdsbaer worden gezegd. Ik heb het nooit gehoord – u wel?

Ten slotte: de Kaartenbank mag op vele vragen antwoord geven, er zijn helaas ook vragen waarop ze het antwoord schuldig moeten blijven. Zoals deze: hoe heet een vrouwelijk blauwmenke? Blauwmenkespop? Blauwpöpke? Blauwwiefke? Suggesties als altijd van harte welkom!