Intermezzo – Pompstation Lottum (3)

Vanochtend bij het ontbijt lees ik op Horst Online dat het pompgebouw van het in Lottum gelegen waterpompstation over twee jaar wordt gesloopt (klik hier). Hoewel dit bericht er al een hele tijd zat aan te komen, verslik ik me toch bijna in m’n bammetje. Eenmaal bekomen van de eerste schrik dringt tot me door: over twee jaar! Dat betekent dat er nog zo’n zevenhonderd dagen resten om de sloop van dit iconische gebouw te voorkomen!

Het pompstation aan de Broekhuizerweg moet omstreeks 1965 in gebruik zijn genomen. Dat maakt het pompstation en mij tot leeftijdgenoten. Gedurende mijn hele leven ben ik het regelmatig gepasseerd. Onbegrijpelijkerwijs duurde het tot mei 2015 voordat ik het echt ontdekte. Ik wijdde er destijds twee stukjes aan (klik hier en hier).

Een ‘fantastisch gebouw’ noemde ik het. En ik verwoordde wat me aansprak in het gebouw, of beter gezegd het ensemble van gebouwen (het pompstation is namelijk meer dan het pompgebouw): ‘In de eerste plaats die grotendeels glazen voorgevel van het hoofdgebouw met zijn strakke ritme, die het de allure van een grootstedelijke flat verleent. Jammer dat alleen de derde horizontale rij ramen van boven daadwerkelijk een inkijkje biedt. Alle overige ramen zijn voorzien van een melkachtig glas. Kan onmogelijk de bedoeling zijn, lijkt me. In mijn herinnering was het vroeger ook anders.’

Wat me nog meer aansprak? ‘De hermetische, rode bakstenen achtergevel van het hoofdgebouw, een verschil van dag en nacht met de voorgevel. Achter: ongenaakbaar en streng; voor: open en uitnodigend. Ook mooi: de stilistische eenheid tussen hoofdgebouw en bijgebouwen. En laat ik vooral ook de architectonische detaillering en de beplanting niet vergeten. Aan alles valt af te lezen dat dit complex uiterst zorgvuldig is vormgegeven en dat bij de bouw niet op een gulden meer of minder hoefde te worden gekeken.’

Het pompstation is een van de elf gebouwen in de gemeente Horst Horst aan de Maas die staan vermeld in het uit 2000 daterende Architectuur in Noord- en Midden-Limburg 1900-2000: ‘Het pompstation, waarvan de architect niet is te achterhalen, kenmerkt zich door een rijke zoniet overdadige detaillering. Het is een poging om dit utilitaire gebouw omzichtig in te bedden in de omgeving.’

Dat het bericht van de sloop eraan zat te komen, werd me in november van het afgelopen jaar duidelijk. Waterleiding Maatschappij Limburg (WML) destijds op haar website: ‘Ondanks dat het pompstation enkele keren is gerenoveerd, zijn het gebouw en de winputten aan vervanging dan wel renovatie toe. WML gaat fasegewijs nieuwe winputten boren, een deel van de installatie renoveren en op hetzelfde terrein een nieuw pompstation bouwen.’

Het pompstation in Lottum is het zoveelste prominente gebouw in Horst aan de Maas uit de wederopbouwperiode dat verloren dreigt te gaan. Je kunt niet alles bewaren. Maar de veronachtzaming van architectuur uit de eerste naoorlogse decennia neemt geleidelijk wel buitensporig rigoureuze vormen aan. Als de gemeente Horst aan de Maas nu eindelijk eens serieus werk gaat maken van inventarisatie en behoud van wederopbouwarchitectuur is er misschien nog hoop voor het pompgebouw in Lottum.