Klein mysterie 79 – Kapelkolder

Zou het hier hebben gestaan?Of hier?Hier misschien?Doet er ook niet zoveel toe. Waar het om gaat is dat de op te richten heemkundevereniging in Hegelsom van plan is de Sint-Joriskapel te herbouwen, aldus De Echo van Horst. U bent onbekend met de Sint-Joriskapel? Dat valt u niet euvel te duiden, want het heilig huisje had een levensduur van nauwelijks meer dan tien jaar. Gebouwd in 1952 aan de rand van het bos aan de Sint-Jorisweg, al snel aan verval en verwaarlozing ten prooi gevallen en midden jaren zestig weer afgebroken. Doel van de wederopbouw – nog altijd volgens De Echo – is Hegelsom meer op de kaart te zetten voor wandel- en fietsliefhebbers.
Wat ik van het plan vind? Wilt u het echt weten? Nou dan: dwaasheid in het kwadraat. Sowieso ben ik geen voorstander van herbouw van om wat voor reden dan ook verdwenen bouwwerken. Of het nu gaat om wederopbouw van het Paleis voor Volksvlijt in Amsterdam, het Berliner Stadtschloss, de Houthuizer molen in Lottumof de stationsgebouwen van America en Griendtsveen: ik ben tegen. Waarom? Omdat herbouw altijd surrogaat is. Omdat de ziel van het oorspronkelijke gebouw eenvoudigweg niet te herbouwen is. Omdat ik geloof in vooruitgang. Omdat herbouw namaak is en ik niet van namaak houd. Omdat het veel effectiever is om bestaande gebouwen voor afbraak te behoeden dan ze over enkele generaties weer op te bouwen.
Herbouw van verdwenen gebouwen is dus dwaasheid. Herbouw van de Sint-Joriskapel is dwaasheid in het kwadraat: het ding had geen historische waarde, afgaand op de tekening in De Echo ook geen architectonische waarde en hooguit beperkte nostalgische en emotionele waarde. Gelooft u trouwens werkelijk dat herbouw van de kapel Hegelsom meer op de kaart zou zetten voor wandel- en fietsliefhebbers? Als dat op de kaart zetten door middel van een kapel heus nodig is – waarom eigenlijk? – dan zou ik de vier oprichters van de heemkundevereniging Hegelsom een welgemeend advies willen geven: stap op een vrije dag in de auto, rijdt naar Wachendorf in de Eifel en bezoek daar de Bruder-Klaus-Feldkapelle. Als er in Hegelsom dan toch een kapel moet komen, lijkt me die kapel een betere inspiratiebron dan de Sint-Joriskapel. (Mocht er overigens nog een plaatsje vrij zijn in de auto, dan houd ik me aanbevolen, de Bruder-Klaus-Feldkapelle staat namelijk hoog op mijn lijstje van nog te bezoeken bezienswaardigheden.)