Top 5 – Kunstwerken van Piet Killaars in de Horster openbare ruimte

Gisteren de hele zonovergoten middag door het buitengebied van Sevenum gefietst. De nodige werken van Piet Killaars gepasseerd zonder er ditmaal echt acht op te slaan. Eenmaal thuis sijpelde het bericht door dat Killaars eerder die dag op 92-jarige leeftijd was overleden. Zul je altijd zien. Kon ik die geplande Horst-sweet-Horst top 5 van Horster carnavalsetalages wel op m’n buik schrijven en moest ik hals over kop vanmiddag in de miezerregen m’n fietstocht van gisteren grotendeels overdoen, ditmaal wél met het fototoestel in de aanslag. Als namelijk één naoorlogse kunstenaar zijn sporen heeft nagelaten in Horst en Sevenum, is het wel Piet Killaars, Tegelnaar van geboorte.  

Killaars behoort tot de wegbereiders van de moderne beeldhouwkunst in Limburg. Hij genoot zijn opleiding aan de Middelbare Kunstnijverheidsschool en de Jan van Eyck Academie. In 1953 studeerde hij cum laude af aan de Maastrichtse academie op de kapitelen van de sacramentstoren van de Sint-Lambertuskerk in Horst. Verder sieren zijn houten beelden van Antonius van Padua en Gerardus Majella sinds 1955 de kerk. Ook de kerstgroep is van zijn hand. Wie meer over de werken van Killaars in de Sint-Lambertuskerk wil lezen, kan ik van harte een uitvoerig artikel van Jos Schatorjé aanbevelen dat in 2005 verscheen in deel 7 van de reeks Horster historiën, onder de titel ‘De betekenis van “Horst” in het vroege oeuvre van beeldhouwer Piet Killaars’.

De betekenis van Killaars voor Horst aan de Maas mag vooral in zijn werk voor de Sint-Lambertuskerk liggen, ook op een aantal plaatsen in de Horster openbare ruimte is werk van hem te vinden. De Horst-sweet-Horst top 5 van kunstwerken van Piet Killaars in de Horster openbare ruimte:

5. Onze Lieve Vrouw van de Hemelse Vrede, 1947, uitgevoerd in keramiek, Americaanseweg, Kronenberg

Dat zich in Kronenberg minimaal vier werken van Killaars bevinden, is voornamelijk te danken aan A. Tijssen. Tijssen werd in 1944 tot pastoor in Kronenberg benoemd, na eerder kapelaan en leraar in Tegelen te zijn geweest. Hij introduceerde Killaars op diverse plaatsen in zijn parochie. Zo ook bij de familie Wijnen, die een Mariabeeld wenste ter herinnering aan de behouden thuiskomst na de Tweede Wereldoorlog.   

4. grafmonument van de familie Le Lorrain, 1948, uitgevoerd in chamotteklei, begraafplaats, Sevenum

Dit in een vrij traditionele stijl ontworpen monument heeft als hoofdmotief de verrijzenis van Christus.

3. 5 elementen in beweging, 1999, brons, Jacob Merlostraat, Horst

Uit dit stukje ontstaat wellicht de indruk dat Killaars voornamelijk religieus getint werk maakte. Die indruk is onjuist. Zijn werk in Horst aan de Maas dateert vooral uit zijn beginperiode, toen hij inderdaad overwegend kerkelijke opdrachtgevers had. Uit een veel latere periode is 5 elementen in beweging, uitgevoerd in brons en geplaatst in 1999. Vijf elementen (aarde, water, lucht, vuur en geest) maken een roterende beweging die het voortdurend in beweging zijn van natuur en leven symboliseert.

2. reliëf Sint-Isidorus, 1948, uitgevoerd in keramiek, Peelstraat, Kronenberg

Een ander Kronenbergs werk dat tot stand kwam na bemiddeling door pastoor Tijssen. Johannes van den Munckhof liet het beeld ontwerpen uit dankbaarheid voor het feit dat hij de Tweede Wereldorlog had overleefd. Sint-Isidorus is beschermheilige van de akkerbouwers. Op de achtergrond een ploegende engel.

1. Christusbeeld, 1948, uitgevoerd in chamotteklei, Kronenberg, kruising Americaanseweg-Venweg-Reindonckweg

Ongetwijfeld zal het werk van Killaars voor velen wennen zijn geweest. Het vertoonde weinig overeenkomsten met de tot op dat moment in deze streken gangbare verbeelding van religieuze figuren. Killaars streefde niet naar een levensechte weergave, maar probeerde zijn eigen gevoelens tot uiting te brengen. Dit leidde in veel gevallen tot hoekige beelden met weinig details. Juist daaraan ontlenen ze hun grote zeggingskracht.