Intermezzo – Wandeling door Horst-centrum met de stedenbouwkundig supervisor

In december vorig jaar maakte ik met stedenbouwkundige en planoloog Anthony Wijnen een wandeling door het centrum van Horst (klik hier). Enkele weken geleden deden we diezelfde wandeling nog eens dunnetjes over, nu in gezelschap van Hans van den Tillaart. Hans is architect (bij Leenders Architecten uit Veghel), lid van de gemeentelijke commissie Ruimtelijke Kwaliteit en sinds enkele jaren als supervisor de bewaker van de stedenbouwkundige ontwikkeling van het Horster centrum. Hans bleek een bevlogen man, uitstekend op de hoogte ook van het reilen en zeilen in Horst, hoewel hij hier slechts enkele dagdelen per maand actief is.

Mijn ervaring met zulke wandelingen is dat ze tot meer wederzijds begrip leiden – deze wandeling vormde daar geen uitzondering op. Neem nu De Smidse. Ontworpen door Hans, nog voordat hij supervisor van het Horster centrum werd. Eén bouwlaag te hoog, aldus Anthony. Kan wel zijn, reageerde Hans, maar je hebt te maken met allerlei belangen die meespelen, niet in de laatste plaats die van projectontwikkelaars. Hadden die hun zin gekregen, dan was er misschien nog wel een bouwlaag bovenop gekomen. Zit wat in.

Architect zijn betekent niet alleen compromissen sluiten en concessies doen maar ook afwegen van belangen. ‘De prachtige zijgevel van het voormalige postkantoor is letterlijk in de schaduw komen te liggen van De Smidse – had De Smidse toch vijf meter terug gelegd’, zo wierp ik Hans voor de voeten.

Tja, die zijgevel is inderdaad monumentaal, aldus Hans, maar er is wel een echt plein ontstaan door de voorgevel van De Smidse in één lijn te laten lopen met de rest van de bebouwing aan die zijde van de Veemarkt. Dat was er niet gekomen als De Smidse vijf meter naar binnen was gelegd. Ook daarvoor valt – zij het knarsetandend – iets te zeggen.

Onze wandeling bracht ons ook bij ’t Gasthoês. Met aanstekelijk enthousiasme verhaalde Hans over z’n liefde voor het gebouw, de verbouwplannen en de mogelijkheden die het te vormen Gasthoêsplein gaat bieden. Toch had ik mezelf verloochend als ik niet zou hebben gerefereerd aan een vraag die ik in dit verband al eerder heb gesteld: is het wel wenselijk dat Hans als lid van de commissie Ruimtelijke Kwaliteit en supervisor van de ontwikkeling van Horst-centrum tevens architect van het nieuwe Gasthoês wordt? De slager die z’n eigen vlees keurt? Hans gaf me gelukkig geen schop onder de kont. Hij kon zelfs begrip opbrengen voor mijn vraag. Maar: er is nog helemaal geen architect, de opdrachtverstrekking moet nog plaatsvinden! Hans is vooralsnog niet meer dan wat hij ‘procesbegeleider’ noemt, al verheelt hij niet dat hij graag met ’t Gasthoês aan de slag zou gaan. En zelfs in dit prille stadium mag hij, als het om ’t Gasthoês gaat, niet eens aanwezig zijn bij vergaderingen van de commissie Ruimtelijke Kwaliteit. Zijn plaats wordt dan ingenomen door een andere deskundige. Het blijft in mijn ogen wat gekunsteld, maar oké: Berlage was aan het begin van de vorige eeuw in Den Haag eveneens zowel als stadsbouwmeester als als architect actief en dat heeft ontegenzeggelijk tot mooie resultaten geleid.

En verder ging het. Langs Belweder, het Sint-Lambertusplein, De Librije. En Hans maar vertellen. Waarschijnlijk kom ik er nog wel eens op terug. Maar tijdens het schrijven van dit stukje bedacht ik me ook: misschien moest er maar eens een door Horst-sweet-Horst georganiseerde en door Hans geleide openbare wandeling door het centrum van Horst komen. Ik zal eens informeren of hij daar misschien voor in is.