Klein mysterie 647 – Prime Champ

Horst sweet Horst. Ik geef toe: bozige stukjes over ’t Gasthoês, over de machinaties van het CDA, over de teloorgang van het buitengebied of over het gehannes met de bibliotheek mogen soms een andere indruk wekken, toch blijft het voor mij in wezen altijd Horst sweet Horst. Ietwat kneuterig, desalniettemin beslist niet onaangenaam om te wonen en te leven. We hadden het aanzienlijk slechter kunnen treffen. Horst sweet Horst dus.

Is Horst werkelijk zo sweet als waar ik het voor houd? Fundamentele twijfel over het antwoord op die vraag bekruipt me slechts zelden. Afgelopen vrijdagavond, na thuiskomst van VVV-FC Oss, beleefde ik rond de klok van tien zo’n zeldzaam moment. NRC Handelsblad voor m’n neus. Hé, een artikel over Prime Champ! Prime Champ: een van de grootste champignonbedrijven van Nederland met vestigingen in onder meer Horst en Venlo, achthonderd overwegend Poolse werknemers en een jaarlijkse omzet van 65 miljoen euro, in 2013 failliet gegaan, nadat justitie een jaar eerder een inval had gedaan omdat er mensonwaardige arbeidsomstandigheden zouden heersen. Afgelopen woensdag hield de Roermondse rechtbank een regiezitting over Prime Champ. En daarover ging het in de NRC.

 Auteur Paul van der Steen citeert officier van justitie Eveline Melssen-Westphal:

‘Aan de muren hingen lijsten waarop goede en slechte pluksters met naam en toenaam werden genoemd. De leiding dreigde vaak met sancties, boetes en ontslag. Er was sprake van intimidatie door vernederen, beledigen, schelden, schreeuwen, vloeken, vrouwonvriendelijk gedrag en voortdurende controles op de werkvloer.’

Paul van der Steen schrijft over de leefomstandigheden van het personeel: 

‘Poolse werknemers stonden volgens justitie verplicht een deel van hun loon af voor onderdak en eten. De woonruimtes waren volgens het Openbaar Ministerie te klein. De maaltijden waren kwalitatief onder de maat en moesten ook betaald worden als ze niet werden genuttigd. Dankzij een ingenieus administratiesysteem leek er voor de buitenwereld niets aan de hand.’

Paul van der Steen schrijft over het aftappen van de telefoon van directeur Geert Verdellen: 

‘Dat leverde onder meer een aantal verklaringen voor zijn werkwijze op. “Er zijn twee regels: twaalf uur per dag werken, zes avonden in de week”, zei hij in een telefoongesprek. En op een ander moment: “Wie in Nederland volgens de regels verloont, heeft geen bestaansrecht.”’

Paul van der Steen schrijft over de getuigenverklaringen: 

‘In een geval zou een chef toenadering hebben gezocht tot een plukster, die daar niet op in wilde gaan. Haar ook bij Prime Champ werkzame moeder zou daarop een plek in het bedrijf hebben gekregen waar de pluknormen nog lastiger te halen waren. Een schoonmaakster vertelde dat ze uit paar sadisme werd gedwongen om haar werk te doen met een tandenborstel. Een ander vergeleek de omstandigheden bij Prime Champ met concentratiekamp Auschwitz. Rechter Vincent van Deventer maakte alvast duidelijk die vergelijking “een dieptepunt” te vinden.’

Nee, met Auschwitz mag je het niet vergelijken, al ligt de verleiding wel op de loer, met die tandenborstel. En nee, de rechter heeft nog niet geoordeeld. Maar mag ik het allemaal misschien toch alvast walgelijk, ik herhaal: W-A-L-G-E-L-I-J-K, noemen? Hoezo Horst sweet Horst?