Top 5 – Zaken die mij bevreemdden in het Kasteelboerderijdebat tijdens de gemeenteraadsvergadering van 22 september

Over het verhitte Kasteelboerderijdebat, dinsdag in de gemeenteraad (klik hier en ga naar 3.05.00 uur), vallen wel tien stukjes te schrijven. Ik zal er nog één voor mijn rekening nemen (klik hier voor het eerste). Voor de resterende acht nodig ik u bij dezen uit. Ik zal ze graag publiceren.

Zoals woensdag al geschreven, ontaardde het debat in een woordspelletje over het begrip misleiding. Jammer, omdat het afleidde van de zaak. Om niet in diezelfde val te trappen, zal ik het M-woord hier zorgvuldig vermijden. Aan het gebruik van het woord vreemd kan ik evenwel niet ontkomen. Mijn top 5 van zaken die mij bevreemdden in het Kasteelboerderijdebat tijdens de gemeenteraadsvergadering van 22 september:

5. Vreemd dat ook dinsdag de zaak niet in een breder perspectief werd bezien. Waarom moest de Kasteelboerderij per se opnieuw een horecabestemming krijgen? Hoe wenselijk is het dat de gemeente een conflict dat ze heeft met een pachter laat beslechten door een derde? Zijn alle in gemeentelijk bezit zijnde (rijks)monumenten in principe te koop en hoe wenselijk is dat? Zomaar wat in mijn ogen fundamentele vragen die nooit in de discussie zijn betrokken.

4. Vreemd dat klaarblijkelijk iedereen het erover eens was dat de wethouder er verstandig aan doet in vergelijkbare gevallen voortaan eerst de fractievoorzitters vertrouwelijk in te lichten over zijn plannen. Dat lijkt me nu precies het slechtste wat zou kunnen gebeuren. Zou alleen maar leiden tot nog minder transparantie en nog meer geheimzinnigheid.  

3. Vreemd dat Essentie na maandenlang te hebben gezwegen als het graf, dinsdag in navolging van D66 en SP ineens ook vraagtekens bleek te hebben bij de verkoop van de Kasteelboerderij en de verkoopprijs. Woordvoerder Eric Beurskens: ‘Gedane zaken nemen geen keer, maar wij zien best wel wat aandachtspunten vanuit onze controlerende rol.’ Wat zijn die aandachtspunten dan? En waarom zijn ze nooit ter sprake gebracht?

2. Vreemd dat wethouder Vostermans er het afgelopen half jaar tot vervelens toe op heeft gewezen dat de vernieuwde Kasteelboerderij en de Sportzone Kasteelse Bossen elkaar kunnen versterken, terwijl hij het nu ineens deed voorkomen alsof het maar de vraag is (‘Ik kan niet in een glazen bol kijken’) of die sportzone er ooit komt.

1. Vreemd dat het ene raadslid (Eric Beurskens) glashard beweerde dat het achterstallig onderhoud (167 duizend euro) niet in de WOZ-waarde (397 duizend euro) is verdisconteerd, terwijl het andere raadslid (Thijs Lenssen; SP) even glashard het tegendeel beweerde. Deze week bij deze en gene mijn licht opgestoken hebbend, heb ik inmiddels wel een idee wie hier glashard een loopje nam met de waarheid. Best lastig om ook in dit geval het M-woord te vermijden.

Intermezzo – Lei Martens (5) / Pand Geurts Gebroeders Van Doornelaan

‘Doet aan Frank Lloyd Wright denken!’, riep architectuurhistoricus Gertjan Timmer verrukt uit toen we in 2007 tijdens een ritje langs Lei Martens-gebouwen uitkwamen bij pand Geurts aan de Gebroeders Van Doornelaan.

De Amerikaan Frank Lloyd Wright (1867-1959) was een van de grootste architecten van de twintigste eeuw. Hij liet een uiterst veelzijdig oeuvre na. Aan het begin van zijn loopbaan (1900-1911) ontwikkelde hij een type huis dat de benaming ‘prairiehuis’ heeft gekregen. Kenmerken daarvan zijn onder meer de horizontale lijnen, ver uitspringende daken, laag aangezette terrassen en brede banden van hoge, soms zelfs verdiepinghoge ramen. Zijn meest karakteristieke prairiehuis was het zogeheten Robie House, een huis dat hij in 1908 ontwierp voor zakenman Frederick C. Robie. Vergelijk pand Geurts met het in Chicago gelegen Robiehuis en inderdaad valt moeilijk aan de indruk te ontkomen dat Lei Martens zich bij zijn ontwerp door Frank Lloyd Wright heeft laten inspireren.

Van alle door Lei Martens ontworpen gebouwen die ik ken, is dit verreweg het uitbundigste. Met zijn aan alle kanten en op verschillende niveaus overstekende daken, met zijn vele verspringingen en met zijn als het ware in het huis opgaande plantenbak aan de voor- en zuidgevel oogt pand Geurts veel speelser dan bijvoorbeeld Garage Martens (klik hier) of pand Kleuskens (klik hier).

Lei Martens ontwierp de woning en het administratiekantoor voor P. Geurts in 1961. Vandaag de dag lijkt het, evenals Garage Martens en pand Kleuskens, volgestouwd met Polen. Het ligt tegenover pand Grubben (klik hier), aan het gedeelte van de Gebroeders Van Doornelaan dat ooit als winkelboulevard was bedoeld.

Een groot verschil met pand Grubben (en een overeenkomst met Garage Martens en pand Kleuskens) is de erbarmelijke staat waarin het verkeert. Het zou me verbazen als er het afgelopen decennium enige vorm van onderhoud aan is gepleegd. Alleen al een eenvoudige snoeischaar zou wonderen kunnen doen.

Ook verwijdering van alle voor de ramen hangende en de toevoer van licht belemmerende vitrages, gordijnen, jaloezieën, dekens en wat dies meer zij, zou pure winst zijn. En tegen het kappen van die drie bomen voor de voorgevel zou ik niet het minste bezwaar hebben: pand Geurts mag beslist gezien worden!

Zou het ooit tot volledige restauratie komen, dan weet ik wel wat hoogste prioriteit zou moeten genieten: herstel in oorspronkelijke staat van de voorgevel. Weg dus met die onder het balkon geplakte constructie, die – zoals uit de eerste foto bij dit stukje blijkt – niet origineel is en veel van de ruimtelijke werking teniet doet. De Welstandscommissie verdient trouwens postuum een schop onder haar achterste voor het feit dat ze ooit akkoord is gegaan met die constructie. 

Intermezzo – Tweetbundels (1)

Herinnert u het zich nog? Ruim een jaar geleden: Horst-tweet-Horst – 1e Horster Twittershow (klik hier). Met het gedicht De Mus van Jan Hanlo (‘Tjielp tjielp’) vertaald in zeven talen (klik hier), maar vooral met Jan Dirk van der Burg die voordroeg uit zijn Tweetbundels én zijn zesde Tweetbundel presenteerde. Die heeft als titel Elly en bevat een niet-representatieve selectie uit de op dat moment 46 duizend tweets van het Melderslose twitterkanon Elly Michiels-Fleuren (twitter.com/elly_emf38).

Inmiddels zijn tien Tweetbundels verschenen. Maar wat zijn dat eigenlijk, Tweetbundels? In de woorden van Jan Dirk: ‘Tweetbundels zijn ongevraagde autobiografische bloemlezingen van de beste Twitteraccounts. Een nieuwe vorm van biograferen van de meest intrigerende levens op het “tweede scherm”.’ En: ‘Een vorm van analoog retweeten. Een adequate manier om een beeld van personen vast te leggen die je persoonlijk niet kent, maar alleen volgt via de informatie die zij zelf prijs geven aan het publiek.’

Jan Dirk heeft nu het plan opgevat de tien bundels te verzamelen in een zogeheten Tweetbundelbox. Daarvoor heeft hij geld nodig, twintigduizend euro. Om dat bij elkaar te harken is hij een crowdfund-campagne begonnen. Die heeft het briljante motto ‘Met de Tweetbundelbox heb je zonder de digitale overlast, het beste van Twitter in de kast.’

Hoewel zich vrijdag een breukje in mijn voorheen zo goede relatie met Jan Dirk heeft voorgedaan, wil ik u bij dezen graag oproepen om te doneren, zodat die Tweetbundelbox er komt. Klik daarom vooral hier, waar u er alles over leest, hoort en ziet. En wat niet genoeg kan worden benadrukt: de afzonderlijke Tweetbundels zijn uitsluitend en alleen tijdens de nog 43 dagen durende crowdfund-campagne verkrijgbaar. Heeft u al meer dan een jaar verlangend zitten uitkijken naar de Tweetbundel van Aad de Mos, Halina Reijn of Elly Michiels-Fleuren? Dan is dit uw kans! Doneer minimaal vijftien euro en u ontvangt een Tweetbundel naar keuze. Zeker de bundel Elly-tweets (‘Activistisch varkenshoudster uit de kop van Noord-Limburg’) mag natuurlijk in geen enkele Horster boekenkast ontbreken.

P.S. 1 En nu bent u natuurlijk vooral benieuwd naar dat breukje. Welnu, vrijdag facebookte (klik hier) en twitterde (klik hier) Jan Dirk dat hij een dag later de bundels Lionel, Arie Wim en Halina zou voordragen op Crowdfest, een live crowdfunding festival in Amsterdam. Op mijn logische vraag ‘En Elly dan?’, reageerde Jan Dirk met: ‘Die heb ik vandaag al in het zonnetje gezet, Wim.’ Wat me een pertinente leugen lijkt, aangezien Elly (inmiddels bijna 55 duizend tweets) er niet over heeft getwitterd. En als Elly er niet over twittert, kan het onmogelijk waar zijn.  

P.S. 2 Ondanks het breukje heb ik goed nieuws voor de grote Horster fanbase van Jan Dirk: de onderhandelingen over een nieuw optreden alhier zijn gaande! Hopelijk binnenkort meer informatie.

Klein mysterie 675 – Doedelzakspeler (2)

Sinds 2000 stond in Grubbenvorst een houten beeld van een doedelzakspeler, geschonken door de Poolse gemeente Wloszakowice als blijvende herinnering aan de goede betrekkingen met haar toenmalige Nederlandse partnergemeente. Ineens was het weg. Rara hoe kan dat?

Dat was kort samengevat de inhoud van een stukje dat ik op 29 juni hier publiceerde. Wonder boven wonder was er eens een keer iemand die de moeite nam een door Horst-sweet-Horst gestelde vraag te beantwoorden. En wel Anno Grubbenvorst: ‘Het beeld is, wegens geweldig onderhoud, versnipperd en afgevoerd door de gemeentewerken. Ongeveer 1 a 2 jaar geleden ...’

Op mijn daaropvolgende oproep aan andere lezers om de woorden van Anno Grubbenvorst te bevestigen (of te ontkrachten), volgde helaas weer een collectief stilzwijgen. Toch heb ik nu aanvullende informatie. Dat zit zo: het heeft even geduurd, maar ik ben inmiddels zo goed in de Horster samenleving geïntegreerd dat ik enkele Horstenaren van Poolse afkomst ken. Een van hen, Gosia, was in juni zo aardig mij informatie te verschaffen over de maker van het beeld, Jerzy Sowijak. Diezelfde Gosia verraste mij twee weken geleden met de mededeling dat ze via via aan het telefoonnummer van Jerzy Sowijak was gekomen. Of ze hem eens zou bellen? Ja, heel graag natuurlijk! Fantastisch!

Uitsluitend en alleen dankzij Gosia kan ik u nu dus vertellen dat Jerzy Sowijak onbekend was met het feit dat zijn Doedelzakspeler verdwenen is. Hij opperde dat het hout mogelijk rot was. Het beeld was immers van populierenhout: zacht hout dat klimaatgevoelig is. Het zou hem niet verbazen als vocht debet was aan het verval van zijn beeld in Grubbenvorst. Voor een van zijn in Polen opgestelde houten beelden was het vochtige klimaat eveneens funest geweest. Ten slotte mag niet onvermeld blijven dat hij zei vereerd te zijn met de interesse vanuit Horst aan de Maas in hem en zijn werk.

Resteert de vraag of het kunstwerk wel goed is onderhouden, als het überhaupt al is onderhouden. Typisch zo;n vraag die wel weer eens onbeantwoord zou kunnen blijven. 

Intermezzo – Kasteelboerderij (6)

Zó zeg, daar knalde het gisteravond in de Horster raadszaal zoals het lang niet had geknald! De kermis viel er warempel stil van. Aanleiding: de verkoop van de Kasteelboerderij door de gemeente Horst aan de Maas aan horecaondernemer Eric Janssen. Opponenten: gemeenteraadslid Thijs Lenssen (SP) en wethouder Bob Vostermans (CDA). Winnaar (op punten): Bob Vostermans. Klik als u zelf wilt oordelen hier en ga naar 3.05.00 uur.

Volgens Thijs Lenssen, die mede namens D66 sprak, was er in het geval van de Kasteelboerderij sprake geweest van onvolledig, onjuist en niet beantwoorde raadsvragen. Hij nam zelfs het woord ‘misleiding’ in de mond. De wethouder bleek hierdoor ernstig gegriefd en daagde Lenssen uit zijn woorden te staven. Waarmee het politieke spel begon. Want als Lenssen zulke zware woorden gebruikte, zo betoogden de coalitiepartijen, stond hem maar één ding te doen: een motie van wantrouwen tegen de wethouder indienen. Het raadslid slaagde er niet in zijn beschuldiging voldoende hard te maken en trok na een schorsing van de vergadering zijn keutel in: de beantwoording van de raadsvragen was bij nader inzien niet ‘misleidend’, maar ‘verwarrend’ geweest. Geen motie van wantrouwen, kou na ruim een uur uit de lucht.

De uitglijder van Thijs Lenssen benam een beetje het zicht op de zaak zelf. Helaas. Want wat hij te berde bracht sneed wel degelijk hout en wist de wethouder niet overtuigend te pareren. De stelling van Lenssen: het gemeentebestuur heeft de Kasteelboerderij voor een veel te lage prijs verkocht. Afhankelijk van hoe je het bekijkt, bedroeg de verkoopprijs 135 duizend euro of twee ton. Dat staat in wel heel schril contrast met de WOZ-waarde van het pand: 397 duizend euro. ‘De gemeenschap is voor minimaal twee ton benadeeld’, aldus het gemeenteraadslid. Vostermans bracht daar tegenin dat zich een unieke kans had voorgedaan de Kasteelboerderij te verkopen en dat ‘een gerenommeerd bureau’ het pand op twee ton had getaxeerd. Lenssen: ‘Er was helemaal geen noodzaak het pand nu te verkopen. En ik heb nog nooit zo’n slecht taxatierapport gezien. Waarom is geen opdracht tot een tweede taxatie gegeven? Bij zo’n grote discrepantie tussen WOZ-waarde en taxatiewaarde zouden in dit huis alle alarmbellen moeten gaan rinkelen.’ Openbaarmaking van het taxatierapport zou een helderder licht op de zaak werpen. Openbaarmaking zou mogelijk ook de geur van vriendjespolitiek die om de verkoop hangt, kunnen wegnemen. Of het zover zal komen?

Overigens ben ik van mening dat het goed is dat de voltallige gemeenteraad gisteravond het gemeentebestuur heeft opgeroepen zich actiever in te zetten voor de opvang van vluchtelingen.

Klein mysterie 674 – Vluchtelingenopvang (2)

‘Weg met dat volk ja oprotten smerige gelukszoekers.’

‘Horst op slot aub’

‘Pak u knuppels in de hand en sla ze je dorp of stad uit of we zijn straks allemaal de lul’

‘Sniperpak en windbuks mit gouwe kogels.’

‘Wattuh niet in ons horst he oprotte moeten ze’

‘Ik zou niet weten waar ze natoe moeten ma ik hoef ze 360 graden nie in mn zicht te hebbe’

Zomaar wat reacties, geplukt van Facebook, nadat de gemeente Horst aan de Maas afgelopen donderdag bekend had gemaakt dat ze op verzoek van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) ging onderzoeken of ze negentien extra huisvestingsplaatsen voor vluchtelingen kon regelen (klik hier). Maar het gevaar is voor even afgewend: terwijl de gemeente hier nog bezig was met haar onderzoek, stelden andere gemeenten spontaan zó veel extra huisvestingsplaatsen voor vluchtelingen beschikbaar dat Horst aan de Maas de dans op z’n minst voorlopig is ontsprongen (klik hier). Een nieuwe lading vuilspuiterij blijft ons daarmee voorlopig bespaard.

Ik weet eerlijk gezegd niet wat ik beschamender vind: die Facebookreacties of het opereren van de gemeente. Die Facebookreacties getuigen wat mij betreft vooral van angst. Angst essen Seele auf – die reacties zijn het levende bewijs. Over het handelen, of liever: het niet handelen van de gemeente heb ik vorige week al mijn verbazing en verontwaardiging uitgesproken (klik hier), dat hoef ik nu niet herhalen. Maar wat een gemiste kans dat op de uitgestoken hand van Jan Duijf (Venrayseweg; klik hier), en in navolging van hem vele anderen, geen enkele openbare gemeentelijke reactie is gevolgd. Burgerparticipatie en maatschappelijke betrokkenheid geserveerd op een dienblad – en de gemeente geeft niet thuis. Maar wat niet is, kan altijd nog komen.

Er is wel meer in dezen waar ik niets van begrijp. Waarom hullen de lokale politieke partijen zich bijvoorbeeld collectief in stilzwijgen? Ik heb de websites en Facebookpagina’s er stuk voor stuk op nagekeken – geen woord. Er hoeft maar een stoeptegel scheef te liggen of Leiden is in last. Prima, maar kruip dan niet stilletjes weg in een hoekje als het lastiger wordt.

De enige die zich bij mijn weten de afgelopen dagen heeft laten horen – en corrigeer me alsjeblieft als het niet zo is, ik hoop dat ik het mis heb – is Roy Bouten (klik hier). Altijd weer Roy Bouten. Voor alle duidelijkheid herhaal ik het nog maar eens: ik heb geregeld wat op Roy Bouten aan te merken en nog veel vaker op zijn partij (waarop ik naar schatting al vier gemeenteraadsverkiezingen niet meer op heb gestemd), maar in dit soort fundamentele zaken is hij altijd bereid z’n nek uit te steken, luid en duidelijk z’n standpunt te verkondigen en dat standpunt te verklaren en te verdedigen, indien noodzakelijk dwars tegen de communis opinio in. Een voorbeeld dat navolging verdient.

Angst essen Seele auf.

Intermezzo – Lei Martens (4) / Pand Kleuskens Herstraat

‘Stoët din broaj toch um.’ Hoe vaak zou ik deze woorden of woorden van gelijke strekking al niet hebben gehoord als het om dit pand ging?

Eerst de feiten. De gemeente Horst verleende op 28 juni 1965 de bouwvergunning voor het ‘bedrijfspand met bovenwoning’ aan de Herstraat. Ontwerper was Lei Martens (klik hier), in opdracht van Kleuskens NV. Uit de in het gemeentelijk archief bewaarde documentatie blijkt dat aan het verlenen van de bouwvergunning het nodige voorafging. In reactie op een helaas niet bewaard gebleven eerder ontwerp schreef het gemeentebestuur op 17 februari 1964:

‘Bij de beoordeling van het plan uit welstandsoogpunt is geconstateerd dat de gesloten en de open gevelgedeelten zo onbeheerst en met zoveel willekeur zijn geprojecteerd, dat geadviseerd moet worden het plan nog eens heel goed te bestuderen en door te werken.’ 

Je zou er spontaan recalcitrant van worden. Wat dan ook gebeurde: Lei moet korte tijd later een nagenoeg ongewijzigd plan hebben ingediend. Dat maak ik tenminste op uit een briefje van de gemeente aan de architect van 16 maart 1964:

‘Bij de beoordeling van het thans voorgelegde plan is de welstandscommissie gebleken, dat hoegenaamd geen rekening is gehouden met de inhoud van de eerste alinea van onze brief van 17 februari 1964. Het gestelde in die alinea blijft dan ook onverkort gehandhaafd.’ 

Wie daarna eieren voor z’n geld heeft gekozen – de architect of de welstandscommissie – is onduidelijk. Feit is dat de gemeente Martens op 27 april 1964 liet weten dat ze geen bezwaar had tegen een blijkbaar door Martens ingediend nieuw ontwerp.

Vergelijk je het uiteindelijk goedgekeurde ontwerp met het pand van nu, dan lijkt in elk geval het exterieur nauwelijks gewijzigd. Laten we vervolgens ook vaststellen dat het pand een aantal kenmerken heeft die ik typerend zou willen noemen voor de Lei Martensstijl: plat dak, strak en zakelijk, symmetrie, herhaling, veel toevoer van licht en lucht, geen onnodige versieringen.

Dan ‘Stoët din broaj toch um.’ Denk ik zelf ook vaak bij de nep jarendertigwoningen waarvan Horst aan de Maas onderhand vergeven is. Maar ‘Stoët din broaj toch um’ is kiezen voor de weg van de minste weerstand. Dat niet alleen: ‘Stoët din broaj toch um’ getuigt ook van arrogantie. Wie ben ik om die nep jarendertigwoningen te veroordelen? Wie zijn wij om die zakelijkheid van de jaren zestig te veroordelen? Zoals de generaties boven die van mij het eeuwig zonde vinden dat ‘de boerderij van Hoogers’ (op de plek waar nu het gemeentehuis staat) is verdwenen, zo zouden de generaties onder die van mij elk afgebroken Lei Martensgebouw eeuwig zonde kunnen gaan vinden.

En broaj of niet, zowel pand Kleuskens als de nep jarendertigwoningen zijn representanten van hun tijd, uitgesproken representanten zelfs: ze zeggen iets over de tijd waarin ze zijn gebouwd en hebben daarmee per definitie cultuurhistorische waarde. Mooi laten staan dus.

Wat allemaal niet wegneemt dat pand Kleuskens hard toe is aan een metamorfose. Schilder het op, vervang die bruine en grijze platen naast en onder de ramen, zorg er vooral voor dat die ramen weer gaan doen waarvoor ze zijn bedoeld (licht en lucht toelaten) en het ergste leed is geleden. Je maakt mij niet wijs dat het niet net zo bright and shiny zou kunnen worden als pand Grubben (klik hier).

Overigens blijf ik van mening dat de gemeente Horst aan de Maas veel meer haar nek dient uit te steken voor vluchtelingen dan ze tot dusverre heeft gedaan.

Top 5 – Afgelopen weekend bij Galerie Wilms tentoongestelde werken van kunstenaars met een Horst aan de Maas-connectie

Een van de grote raadselen van deze tijd: waarom is werk van professionele beeldend kunstenaars uit Horst aan de Maas niet of nauwelijks binnen de gemeentegrenzen te zien? Gebrek aan kwaliteit? Ontoereikende netwerkvaardigheden? Typisch gevalletje van profeten die in eigen land niet worden geëerd? Een gebrekkig of ontbrekend kunstklimaat? Wie het weet, of denkt te weten, mag het zeggen.

Dit weekend deed zich een zeldzame gelegenheid voor om op één expositie werk van een aantal kunstenaars uit Horst aan de Maas en op de een of andere manier aan Horst aan de Maas gelieerde kunstenaars te zien. Niet in Horst aan de Maas, maar in Venlo. Galerie Wilms toonde (en verkocht) kunstwerken van meer dan veertig Limburgse kunstenaars. Onder hen enkelen met een connectie met Horst aan de Maas. Aanleiding voldoende om Venlowaarts te trekken. Resultaat: de Horst-sweet-Horst top 5 van afgelopen weekend bij Galerie Wilms tentoongestelde werken van kunstenaars met een Horst aan de Maas-connectie (met excuses voor de abominabele kwaliteit van de foto’s)! Komt-ie:

5.

zonder titel

Ruud van der Beele, geboren in Sevenum, woonachtig in Arcen

Zei ik dat het werk van Horster kunstenaars zo weinig binnen de gemeentegrenzen is te zien? Die vlieger gaat dan niet op voor Ruud van der Beele (als je ’m tenminste een ‘Horster kunstenaar’ mag noemen). Het is lang niet zo erg als het klinkt, maar ik geloof dat ik het slachtoffer ben van een overdosis Ruud van der Beele.

4.

zonder titel

Kees Salentijn, in de jaren zeventig (en misschien ook nog wel tachtig) woonachtig aan de Steenstraat in Horst

Zeer herkenbare stijl. Als ik me niet vergis hangt er ook in het Horster gemeentehuis werk van zijn hand. 

3.

‘All the priorities of the world we have created are so terribly wrong’

Isabelle Smeets, woonachtig in Broekhuizen

Hier had eigenlijk van dezelfde kunstenaar A watch-tower of nothingness – kijk hier moeten staan, maar de foto’s daarvan zijn te slecht om hier te reproduceren. Allebei werken waar een verhaal bij hoort en werken die je niet met een mooi/lelijk-blik moet bekijken. Maakt me nieuwsgierig naar die verhalen en naar ander werk van de mij voorheen onbekende Isabelle. 

2.

United Dead Nations (hoort nog een ondertitel bij, maar de kwaliteit van mijn foto is te slecht om die te kunnen lezen)

Jeanny van Lieshout, geboren in Horst, woonachtig in Venray

Ik heb een kalender uit 1982 van ‘twaalf jonge mensen uit Horst, die bezig zijn met beeldend onderwijs’. Onder hen: Jeanny van Lieshout. En eerder dit jaar zag ik al een aantal mooie werken van Jeanny op de expositie Like a virgin in het Odapark in Venray. Maar of ik goed bekend ben met wat ze maakt? Nee. ‘Geëngageerd’ lijkt me een woord dat op haar werk van toepassing is. En zou het toeval zijn dat zowel haar in Venlo tentoongestelde werken als die in Venray uitsluitend worden bevolkt door vrouwen?

1.

van … tijd 1006

Erik van Maarschalkerwaard, woonachtig in Tienray

Erik en zijn werk zijn me beter bekend. Alleen z’n werk op papier dan weer niet. Maar het oogt even eigenzinnig als z’n driedimensionale werk. En ook bij van … tijd 1006 gaat het vooral om het verhaal. Het verhaal dat bij hem altijd in meerdere opzichten fantastisch en onnavolgbaar is. Als het waar is dat ‘conceptuele kunstenaars ons denken meer [willen] prikkelen dan onze ogen of emoties’, zoals ik ergens op internet las, dan is Erik een conceptueel kunstenaar.

Overigens blijf ik van mening dat de gemeente Horst aan de Maas veel meer haar nek dient uit te steken voor vluchtelingen dan ze tot dusverre heeft gedaan. 

Top 5 – Aardappelvermeldingen op in Horst aan de Maas gevonden boodschappenbriefjes

Op veler verzoek: de exclusieve Horst-sweet-Horst top 5 van aardappelvermeldingen op in Horst aan de Maas gevonden boodschappenbriefjes! Komt-ie:

5.

(Deze lage klassering zal menigeen wellicht verbazen, maar ik ben al van jongs af aan allergisch voor het woord piepers.)

4.

3.

2.

 1.

Overigens blijf ik van mening dat de gemeente Horst aan de Maas veel meer haar nek dient uit te steken voor vluchtelingen dan ze tot dusverre heeft gedaan.

Ingezonden – Komt een Syriër bij de dokter

In navolging van Jan Duijf (Venrayseweg Horst) nu ook een ingezonden bijdrage van Jan Duijf (Kloosterstraat Horst) over de vluchtelingenproblematiek en de wijze waarop Horst aan de Maas daarmee omgaat.

Komt een Syriër bij de dokter

Normaalgesproken kom ik zelden of nooit bij de dokter. Een enkele keer met een acute hernia of een hartinfarct. En dan twijfel ik nog of ik moet gaan, want ik wil mijn medeburgers niet nodeloos op kosten jagen. Het dokterverzuim lukt wonderwel, omdat ik een engeltje op mijn schouder heb zitten. Ik vertrouw volledig op mijn bewaarengel. Hij heet Gabriël.

‘Mijn naam is Gabriël’, zegt de man, die ik vraag hoe hij heet als hij de dokterswachtkamer binnenloopt. ‘Ik kom rechtstreeks uit Syrië’, is het volgende dat hij zegt. ‘Okay, pas de problème, Gabriël uit Syrië. Moet kunnen. ‘Herzlich wilkommen in Horst’, zeg ik gastvrij Merkeliaans. ‘Je komt zeker door de dokter jouw testosterongehalte laten meten en waarom heb je verdomme de tsunami overleefd?’, vraag ik op de bekende haattoon van Wilders. Ik weet ook niet zo goed wat we met al die vluchtelingen moeten doen.

Gabriël lijkt sprekend op een Arabische Omar Sharif (عمر الشريـف). Hij blijkt echter geen Egyptische filmster, geen dokter Zhivago (Доктор Живаго), maar een normale Syrische arts te zijn, die in Oxford is opgeleid en een Horster collega om advies en hulp wil vragen. Helaas is die dokter op vakantie in het Midden-Oosten. ‘Misschien kan ik u helpen?’, opper ik wat onzeker en verlegen: mijn krakkemikkige steenkolenengels kan natuurlijk niet tippen aan zijn Oxford-Engels. Ik ben trouwens extra op mijn hoede, omdat de pers zegt dat ‘In Syrië niemand meer deugt’.

Gabriël vertelt het hartverscheurende verhaal over hoe zijn vrouw en twee kinderen in de Middellandse Zee zijn verdronken. Hij is wanhopig en weet niet waar naar toe. Ik zeg met volle overtuiging tegen hem, in altijd ware en werkende CDA-trant: ‘Niet achteruitkijken, maar positief vooruit. De schouders eronder.’ Gabriël kijkt me dan opgelucht en zielsgelukkig aan. Als ik hem dan zeg dat het CDA (lees centrummanagement) zijn soort zaken in een handomdraai regelt, schiet hij vol. Hij huilt zachtjes, als een klein vluchtelingenkind, als ik hem vertel dat het vorige weekend nog 18.000 Polen onbaatzuchtig in tenten in Horst-centrum zijn opgevangen. Desnoods kan Gabriël tijdelijk in de Kasteelboerderij worden ondergebracht. Of ergens in de sportzone in een tentje. Wethouder Vostermans vindt, zoals altijd, wel een innoverende, creatieve oplossing.

Gabriël moet wel uitkijken dat er vanuit allerlei goede bedoelingen niet teveel aan hem getrokken wordt, want ook de Partij van de Arbeid (voormalige sociaaldemocratische partij) staat natuurlijk in de startblokken om hem de helpende hand te reiken. Het sociale Essentie zal niet achter willen blijven. Maar hij kan natuurlijk maar op één plek tegelijk worden ondergebracht. Onenigheid in de coalitie lost niks op. Zou het probleem eerder vergroten.

Om die dreigende impasse te voorkomen heb ik Gabriël kordaat en rechtstreeks naar het patente notarishuis van de burgemeester gebracht. Die woont per slot van rekening bijna de eerste deur naast de huisartsenpost. Onze goede burgervader doet de deur open en laat Gabriël binnen. Natuurlijk mag die bij hem logeren. Na een goedkeurende blik over de knappe vluchteling te hebben laten glijden, is de burgemeestersvrouw zelfs bereid hem voor langere tijd onder haar hoede te nemen!

Het lukt ook wel zonder slaappillen.

Jan Duijf Kloosterstraat

Ingezonden – Oproep aan gemeente Horst aan de Maas / Oproep aan allen die vrij willen denken

Gelukkig ben ik (klik hier) niet de enige die vindt dat de gemeente Horst aan de Maas zelf het initiatief zou moeten nemen om extra vluchtelingen op te vangen. Jan Duijf (ditmaal Jan Duijf van de Venrayseweg, van Cambrinus dus) plaatste onderstaande oproep vandaag op zijn Facebookpagina (klik hier). Met goedkeuring van hem verschijnt deze oproep ook hier, omdat hij een geluid laat horen dat naar mijn mening zo groot mogelijke verspreiding verdient.

OPROEP aan gemeente Horst aan de Maas
OPROEP aan allen die vrij willen denken

Ik heb niet hét antwoord op het grote vluchtelingenvraagstuk en erken dat we – zo lijkt het – voor een welhaast onmogelijke opgave zijn komen te staan. Toch denk ik dat onze kleine gemeenschap in Horst aan de Maas wel degelijk iets kan betekenen en kan bijdragen aan de verlichting van het grote drama dat zich aan het voltrekken is. Het gemeentebestuur van Horst aan de Maas had voortvarend kunnen (en moeten) zijn en niet afwachten tot van bovenaf gedwongen wordt tot hulp (*). Als het bestuur van onze gemeenschap niet weet hoe te reageren op dit probleem, dan wil ik mijn bijdrage leveren en meedenken hoe wel gereageerd zou kunnen worden.

Onverschilligheid t.a.v. dit probleem, het negeren ervan of verzet er tegen draagt niet bij aan een overtuigende greep op ons eigen bestaan. Alleen door voortvarend te durven denken blijf je zoveel mogelijk greep houden op je eigen situatie als de angst er is om die greep te verliezen.

Ik wil het gemeentebestuur van Horst aan de Maas een helpende hand toe steken. En ik wil meedenken over hoe dit vraagstuk in onze gemeente zovéél draagvlak kan krijgen dat dit van ons aller probleem tot ons aller oplossing kan worden ... of althans tot de best mogelijke.

Aan het bestuur van Horst aan de Maas vraag ik om de helpende hand aan te nemen, die met mij ongetwijfeld nog vele anderen zullen toesteken. Allen die in positieve zin en creatief willen meedenken roep ik op om dat kenbaar te maken. Dit bericht – en reacties daarop – wordt gegarandeerd wel ergens op het gemeentehuis van Horst aan de Maas gezien ‘als een signaal uit de samenleving’ en ik verwacht dat de gemeente daar iets mee zal doen.

(*) Als het bestuur van Horst aan de Maas wél een plan heeft, maar daarover om welke redenen dan ook nog niks over heeft willen zeggen, dan zou ik dat graag willen weten.

Getekend,
een bezorgde en bij tijd en wijle verontwaardigde burger.

P.S. Als je vindt dat verantwoordelijkheid gedeeld moet worden, dan zou het delen van dit bericht een stap in die richting kunnen zijn.

Klein mysterie 673 – Vluchtelingenopvang (1)

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) riep gisteren alle Nederlandse gemeenten op extra capaciteit beschikbaar te stellen voor de opvang van vluchtelingen. Steeds meer gemeenten doen dat, maar de lasten moeten worden gedeeld, aldus de VNG.

‘Wat doet de gemeente Horst aan de Maas?’, vraag je je dan onmiddellijk af. Gelukkig trok Hallo Horst aan de Maas de stoute schoenen aan en informeerde bij het gemeentebestuur. Dat liet, aldus Hallo, weten dat de gemeente voorlopig geen extra vluchtelingen opvangt. Een gemeentelijk woordvoerder voegde daar volgens Hallo aan toe (klik hier): ‘We hebben nog niet concreet de vraag van het kabinet gekregen om vluchtelingen op te vangen. Als die er komt, dan zullen wij als gemeente onze verantwoordelijkheid nemen.’

Van een gemeentebestuur waarin CDA en PvdA een meerderheid hebben, had ik eerlijk gezegd meer verwacht. Veel meer. Kunnen ze de naastenliefde en internationale solidariteit die ze zo vaak met de mond belijden een keer in de praktijk brengen, geven ze niet thuis. Zacht uitgedrukt: uitermate teleurstellend.

Maar wie weet heeft het gemeentebestuur wel heel goede motieven om niet uit eigen beweging extra vluchtelingen op te vangen. In het bericht van Hallo wordt helaas niet gerept over die motieven. Vindt het gemeentebestuur dat Horst aan de Maas al voldoende doet? Is het misschien voorstander van opvang in de regio? Vindt het dat in Horst aan de Maas geen geschikte ruimte is voor vluchtelingenopvang? Is het wellicht bang voor negatieve reacties vanuit de bevolking? Of vindt het dat Horst aan de Maas al genoeg mensen van over de landsgrens herbergt?

Gemeentebestuur, verklaar u alstublieft nader. Leg uit waarom u niet proactief handelt. Zet uiteen waarom u niet uit eigen beweging overgaat tot de opvang van extra vluchtelingen. Licht toe waarom u de oproep van de VNG aan uw laars lapt.

Mogelijk dat ik daarna wél (enig) begrip heb voor uw doen en laten.

Intermezzo – Kasteelboerderij (5)

De zaak is beklonken, het is een voldongen feit, het valt niet meer terug te draaien. Is daarmee het laatste woord gezegd over de verkoop van de Kasteelboerderij door het Horster gemeentebestuur aan de lokale horecaondernemer Eric Janssen? Natuurlijk niet.

Volgende week dinsdag vergadert de gemeenteraad. Onder meer (beter gezegd: Onder veel te veel) op de agenda: de antwoorden (klik hier, ga naar ‘Raadsinformatiebrieven’ en ga vervolgens naar ‘RIB 15.091 Kasteelboerderij’) op door D66 in mei gestelde vragen over de Kasteelboerderij. Je mag hopen dat die aanleiding geven tot discussie, al was het maar over de vraag hoe het kan dat het gemeentebestuur het achterstallig onderhoud gigantisch veel lager inschat dan Eric Janssen (167 duizend euro versus 565 duizend euro).

Intussen heb ik de hoop opgegeven dat de gemeente ondanks haar belofte mijn ‘27 vragen bij de verkoop van de Kasteelboerderij aan Eric Janssen’ van 17 april (klik hier) nog beantwoordt. Impliciet en via andere kanalen zijn veel vragen intussen beantwoord. Andere zijn onbeantwoord gebleven of slechts gedeeltelijk van een antwoord voorzien. Het slagveld overziend resteren wat mij betreft de volgende vragen:

1. Waarom moest het pand per se opnieuw een horecabestemming krijgen?

2. Waarom is het pand, als het al verkocht moest worden, niet openbaar in de verkoop gedaan?

3. Hoe kan het dat het achterstallig onderhoud zo hoog is opgelopen? 

4. Waarom heeft de gemeente het conflict dat ze had met de pachter door een derde laten beslechten en hoe wenselijk is deze manier van opereren?

5. Hoe kan het dat telkens wordt beweerd dat cohesie gaat ontstaan tussen het geplande pannenkoekenrestaurant en de Sportzone Kasteelse Bossen, terwijl er voor die sportzone bij mijn weten nog helemaal geen plan is en de gemeenteraad er nog nooit inhoudelijk over heeft gesproken?

6. Wat is de visie van de gemeente op de in haar bezit zijnde rijksmonumenten? Zijn die in principe allemaal te koop? Bijvoorbeeld ook de kasteelruïne? [Cruciale vragen waarvan ik het onbegrijpelijk vind dat politieke partijen ze niet hebben gesteld. Noem me ouderwets maar ondanks alles is mijn geloof in de overheid nog altijd vele malen groter dan in de markt. Ik ben er heilig van overtuigd dat de instandhouding van monumentaal cultuurhistorisch erfgoed als de kasteelruïne en de kasteelboerderij uiteindelijk bij de overheid in meest veilige handen is. Wat gebeurt er bijvoorbeeld als Eric Janssen halverwege de verbouwing onverhoopt failliet zou gaan?]

7. Over transacties waarmee een bedrag van minder dan een half miljoen euro gemoeid is, hoeft het gemeentebestuur vooraf geen verantwoording aan de gemeenteraad af te leggen. Is het geen optie in gemeentelijk bezit zijnde monumenten van deze regel uit te zonderen? Zo nee, waarom niet?

Of deze vragen wel zullen worden beantwoord? Lijkt me onwaarschijnlijk. Maar niet geschoten is altijd mis.

Overigens blijf ik van mening dat het gemeentebestuur van Horst aan de Maas zich met inzet van al zijn vermogens moet inspannen om te stimuleren dat mensen die vaak worden aangeduid als ‘asielzoekers’, ‘gelukszoekers’, ‘migranten’ of ‘vluchtelingen’, in deze fraaie gemeente worden gehuisvest.

Intermezzo – Lei Martens (3) / Pand Grubben Gebroeders van Doornelaan

Natuurlijk, ik herinner me Willems en Rietjens, Küeben Wullem, Stroucx, Siebers, Geerlings en zo nog wat middenstanders, maar dé winkel van mijn jongste jeugd was toch echt Grubben. Gelegen in ’t neej dörp, aan het middelste deel van de Gebroeders Van Doornelaan. Met veel overdrijving kon je dat een winkelboulevard noemen: friture Trilli, de wasserette van Jac van den Munckhof, fourniturenzaak Kunzeler, drogist en kapper Beurskens, de groentewinkel van de dames Coumans. En Grubben. Die het midden hield tussen de kruidenier van vroeger en de supermarkt van nu. Grotendeels zelfbediening, desondanks liep er in mijn herinnering een heel peloton winkelmeisjes rond. En niet te vergeten meneer Grubben zelf.

Wij verhuisden, zelfs oma liet Grubben op een gegeven moment links liggen ten gunste van de supermarkten in dorp en zo raakte Grubben geleidelijk uit mijn beeld. Wanneer (begin jaren tachtig?) en waarom (gebrek aan klandizie?) Grubben zijn deuren sloot heb ik daarom niet helder op het netvlies staan. Herinneringen werden pas weer wakker gekust toen het voormalige winkelpand een ingrijpende schilder- en stucbeurt kreeg, naar schatting een jaar of tien geleden. Van grijze muis veranderde het in een witte raaf. Pas toen drong tot me door dat het pand méér was dan het omhulsel van een winkel, dat het niet doorsnee was, dat het architectuur was. Pas toen ook werd ik me ervan bewust dat wat ik maar ‘Grubben’ zal blijven noemen, niet alleen stond, maar onderdeel was van een zorgvuldig vormgegeven geheel.

Weer enkele jaren later vertelde Hay Martens (klik hier) me dat Grubben was ontworpen door z’n broer Lei. Samen met het grootste deel van die nooit tot bloei gekomen winkelboulevard. Het werkzame leven van Lei Martens (1932-1978) mag dan te kort zijn geweest om een stempel te drukken op het aanzien van het naoorlogse Horst (klik hier), de Gebroeders Van Doornelaan, of in elk geval het middelste deel daarvan, draagt wel zijn handtekening. Daarover een volgende keer meer. Nu nog even terug naar Grubben.

Grubben werd als eerste gebouwd van het rijtje winkelpanden aan de Gebroeders van Doornelaan. De bouwvergunning voor de winkel met bovenwoning werd in het voorjaar van 1961 verleend. Daaraan was een robbertje vechten tussen de architect en de Welstandscommissie voorafgegaan. Als ik de in het gemeentelijk archief bewaarde documentatie goed interpreteer, besliste de architect dat gevecht glansrijk in zijn voordeel. De commissie verwoordde op 25 maart 1961 haar voornaamste kritiekpunt op het ontwerp van Lei Martens als volgt:

‘De wanden van onder- en bovenbouw dienen in de voorgevel in één vlak te liggen, daar de ontworpen overstekende bovenbouw te zware verplichtingen zal opleggen aan de volgende bouwers in het bouwblok waar het pand Grubben deel van zal uitmaken.’

Wat er daarna gebeurd is valt helaas niet op te maken uit de bewaard gebleven stukken. Feit is dat die overstekende bovenbouw er toch is gekomen. ‘Gelukkig maar’, ben ik geneigd te denken.      

Overigens blijf ik van mening dat het gemeentebestuur van Horst aan de Maas zich met inzet van al zijn vermogens moet inspannen om te stimuleren dat mensen die vaak worden aangeduid als ‘asielzoekers’, ‘gelukszoekers’, ‘migranten’ of ‘vluchtelingen’, in deze fraaie gemeente worden gehuisvest.