Intermezzo – Luchtwachttoren (2)

Horst-sweet-Horst-diehards herinneren zich ongetwijfeld het stukje dat hier ruim vijf jaar geleden verscheen over de luchtwachttoren aan de Gerard Smuldersstraat in America. Eeuwig zonde dat de uit 1952 daterende toren er niet meer is. Ik ben een verklaard tegenstander van herbouw van verdwenen gebouwen, maar voor die uit geprefabriceerde betonnen raatbouwelementen opgebouwde toren maak ik graag een uitzondering (met dank aan Hay Mulders van Stichting Werkgroep Oud America voor de foto).

Luchtwachttorens werden vanaf het begin van de jaren vijftig van de vorige eeuw gebouwd om vijandige (lees: Russische) vliegtuigen te kunnen traceren. Operationeel zouden ze nooit worden: de Koude Oorlog groeide niet uit tot een echte oorlog en bovendien bleek vliegtuigwaarneming met oor en oog binnen de kortste keren volkomen achterhaald. Het merendeel van de in totaal 138 torens raakte in verval en werd uiteindelijk gesloopt. Zo ook de toren in America, die vermoedelijk eind jaren zeventig het loodje legde.

De dichtstbijzijnde toren die wel wist te overleven, staat aan de Broekweg in Maashees. Deze toren, identiek aan die in America, heeft sinds kort een nieuwe bestemming: de perceeleigenaar, Atelier Tien, het Crimmitschauer Luftpostgesellschaft en de Nederlandse Luchtposterijen in de zuidelijke provincies hebben de toren uitverkoren als eerste proefbasis voor hernieuwde luchtpostactiviteiten. Luchtpost was in de jaren vijftig en zestig een bloeiende tak van de toenmalige PTT, maar raakte daarna in het slop.

In het persbericht van de initiatiefnemers heet het: ‘De Luchtpostwachttoren aan de Broekweg in Maashees stelt, vanaf zijn strategisch gekozen positie, het posten opnieuw centraal en wacht af of de hoeveelheid digitale data die met een snelheid van 2, 3 of 4G door het luchtruim snelt, te ver gaat en grenzen overschrijdt dan wel slecht.’

De Luchtpostwachttoren, in het persbericht geniaal omschreven als ‘een bouwwerk van aaneengeschakelde hashtags’, gaat dienst doen als luchtposterij met een wereldwijde dekking vanuit Maashees: ‘Met #8J2 wordt de communicatie in goede banen geleid en daar waar het zinvol is worden luchtbruggen aangelegd. Nu het IJzeren Gordijn al lang verleden tijd is en het gevaar niet meer uit het oosten komt maar vanuit alle richtingen kan opduiken is het verstandig beducht te zijn op de dreiging van ongecontroleerde samenscholingen van werkeloze wankelmoedige en inhoudsloze bits en bytes die wij zelf de wereld in hebben gestuurd.’

Enig idealisme (of moeten we zeggen luchtfietserij?) is de Luchtposterijen niet vreemd. Nogmaals het persbericht: ‘Luchtposterijen post vrij en onbevangen in luchtwachttoren 8J2 in Maashees en wil op een positieve en plezierige manier de wereld bewaken, verrijken en verfraaien. Luchtwachttoren 8J2 voor al uw luchtpost!’

Is dit op zich al een hartverwarmend initiatief, wat het helemaal fantastisch maakt is dat de Nederlandse Luchtposterijen de Luchtpostwachttoren eenmalig twee dagen openstellen voor (gratis) bezoek! Belangstellenden zijn komende zaterdag en zondag (5 en 6 september) tussen 12 en 6 uur van harte welkom in de toren aan de Broekweg 2 in Maashees. Mis dit unieke buitenkansje niet!

P.S. #8J2 is al enige tijd operationeel: klik hier. Klik hier voor meer informatie over de open dagen.