Klein mysterie 672 – Pools pekineesje

Een fenomeen dat ook hoognodig weer eens aandacht behoeft is het vermistdierbriefje. Ik ben niet zo van het bespiegelend-filosofische en misschien nog wel minder van het sociologische, maar zou het misschien zo kunnen zijn dat onze samenleving zich laat verklaren aan de hand van het vermistdierbriefje?

In juli vorig jaar stond ik al eens kort stil bij een zowel in het Nederlands als het Pools gesteld vermistdierbriefje waarmee Horst op dat moment behangen was (‘Aandacht Vermist kat / Uwaga! Zaginiony kot’; klik hier). Nu, ruim een jaar later, heb ik dan voor het eerst een uitsluitend in het Pools gesteld vermistdierbriefje in Horst aan de Maas aangetroffen. En wel hangend aan een boom, op de splitsing Herenbosweg-Peeldijkje in Melderslo.

Een Poolstalig briefje in een overwegend Nederlandstalige omgeving. Daar laat zich van alles over zeggen. Bijvoorbeeld dat het met de integratie van Polen in de Horster samenleving, en andersom de integratie van Horstenaren in de Horster Poolse gemeenschap, minder goed gesteld is dan onze bestuurders ons soms willen doen geloven (anders had er wel een Nederlandse vertaling bij gehangen). Bijvoorbeeld dat de auteur er vanuit gaat dat er een lezerspubliek voor het briefje bestaat (een Oezbeek zou het niet in z’n hoofd halen hier een briefje in het Oezbeeks op te hangen en waarschijnlijk zouden zelfs een Duitser of een Fransman twijfelen over de effectiviteit van het aan een boom bevestigen van een briefje in hun eigen landstaal). Bijvoorbeeld dat het de kans dat het pekineesje wordt gevonden er niet groter op maakt (dat het om een pekineesje gaat, lijkt me, gezien zowel foto als tekst, evident). Bijvoorbeeld dat als we de Polen echt zo hard nodig hebben als de gemeente zegt (bekijk en beluister het hier), er van onze kant grotere inspanningen nodig zijn om hun de Nederlandse taal bij te brengen. 

Enfin, Nederlandstalige vermistedierenbriefjes ontlenen hun charme vaak aan spel- en taalfouten. Met Poolstalige briefjes is dit niet anders. In dat licht bezien is dit een uiterst charmant briefje. De geraadpleegde Poolstalige G. wist me namelijk te vertellen dat het een cruciale spelfout bevat. Of eigenlijk twee. ‘Zaginął’ betekent in het Pools ‘vermist’. Er zou daarom moeten staan ‘Zaginął piesek pekinczyk’ (‘Vermist pekinees hondje’). Maar dat staat er niet. Er staat: ‘Zginoł piesek pekinczyk’. ‘Niet te moeilijk over doen, de eerste a van ‘zaginął’ vergeten, de tweede a verwisseld voor een o, kan de beste overkomen’, zou je denken. Inderdaad, vergissen is menselijk. Maar ‘zginoł’ komt wel gevaarlijk dicht in de buurt van een woord met een compleet andere betekenis: verwissel de o voor een a en er staat ‘zginął’. En dat betekent iets in de trant van ‘op tragische wijze overleden’. Waardoor dit briefje ineens tot een heel ander genre zou gaan behoren. (Waarom zie je die trouwens nooit, overledendierenbriefjes?) 

Overigens blijf ik van mening dat het gemeentebestuur van Horst aan de Maas zich met inzet van al zijn vermogens moet inspannen om te stimuleren dat mensen die vaak worden aangeduid als ‘asielzoekers’, ‘gelukszoekers’, ‘migranten’ of ‘vluchtelingen’, in deze fraaie gemeente worden gehuisvest.