Intermezzo – Lei Martens (6) / Gebouw Mooren

Zoals eerder geschreven (klik hier) verscheen eind maart van dit jaar Limburg. Een geschiedenis. Dit driedelige standaardwerk over het Limburgse verleden telt meer dan 1600 pagina’s en bevat vele honderden foto’s. Slechts één van die foto’s is een ‘Horster’ foto. Deel 3, bladzijde 223:

Inderdaad, gebouw Mooren! Bijschrift: ‘Het “Pand Mooren” in Horst, zeldzaam voorbeeld van nieuw-zakelijke architectuur uit de wederopbouwperiode op het Noord-Limburgse platteland.’

Vijf jaar geleden heb ik al eens een stukje aan gebouw Mooren gewijd (klik hier), maar in deze serie over door Lei Martens ontworpen gebouwen mag het natuurlijk niet ontbreken. Daarom doe ik dat stukje hier nog eens dunnetjes over.

De gebroeders Jan en Jef Mooren wendden zich in 1959 tot de jonge architect Lei Martens voor de bouw van een woon- en winkelpand. Het werd op 15 september 1960 geopend en moet in het qua moderne architectuur weinig verwende Horst zijn ingeslagen als een bom. Met zijn vier bouwlagen en zijn transparantie week het winkelpaleis radicaal af van het gebruikelijke. Geen baksteen van de grond tot aan de dakgoot, maar een licht, open en sprankelend gebouw. Het ademde vooruitgangsgeloof; het was alsof de moderne tijd eindelijk ook in Horst halt hield.

Jan Mooren vestigde zich in het linker bouwdeel. Hij verkocht er naaimachines, muziekinstrumenten en wasmachines. Broer Jef bracht in het rechter bouwdeel fietsen, haarden en kachels aan de man. Het gebouw bleef lange tijd eigendom van de familie Mooren en behield steeds een winkelfunctie, laatstelijk die van elektronicazaak. Na de gemeentelijke herindeling van 2001 kocht de gemeente Horst aan de Maas het pand aan. Die nam er tijdelijk haar intrek in toen het gemeentehuis werd uitgebreid. Door een ingrijpende verbouwing verloor het gebouw goeddeels zijn oorspronkelijke, open karakter.

Begin 2007 werd bekend dat de slopershamer dreigde. Dit stuitte Thijs Coppus, Jeu van Helden, Mart Willems en ondergetekende zo tegen de borst, dat we een actie begonnen voor behoud van het gebouw.

We vonden gehoor bij de gemeente, die actief op zoek ging naar een nieuwe eigenaar. Die werd gevonden in Rendiz, dat het gebouw renoveerde en er in mei 2012 onder meer een lunchroom in vestigde (klik hier).

Niet genoeg kan worden benadrukt hoe goed het is dat gebouw Mooren bewaard is gebleven. Wat ik persoonlijk wel jammer vind, is dat de zo kenmerkende vides die de eerste twee bouwlagen met elkaar verbonden, de verschillende verbouwingen niet hebben overleefd. Dit doet afbreuk aan de transparantie. Maar gelukkig hebben we de film (uit 1961) nog!