Intermezzo – Kerstbesslingeren

Meterik, 21 maart – In het Noord-Limburgse Meterik is grote commotie ontstaan over de naamswijziging van een eeuwenoud volksgebruik dat zijn oorsprong heeft in dit dorp: kerstbesslingeren. Vorige week besloot het Comité Kerstbesslingeren de benaming ‘kerstbesslingeren’ te veranderen in ‘midwinterbesslingeren’. Een golf van verontwaardiging was het gevolg. Horst-sweet-Horst sprak met Archibald Jenniskens, voorzitter van het comité.

Kunt u iets vertellen over de achtergronden van deze traditie?

Archibald Jenniskens: ‘De oudst bekende schriftelijke vermelding dateert uit 1278. Ook toen waren er al schoonmoeders die de kerstdagen van hun kinderen en kleinkinderen kwamen verzieken. ‘Kerstbessen’ werden ze in de volksmond genoemd. Een zekere Sjang van den Crommentuijn was zijn kerstbes op een gegeven moment zo beu dat hij haar na de nachtmis uit het raam slingerde. Daarna groeide het kerstbesslingeren op het hele Noord-Limburgse platteland uit tot een volksvermaak zonder weerga [klik ook hier].’

Vanwaar nu na 738 jaar die naamswijziging?

Archibald Jenniskens: ‘We willen met onze tijd meegaan. Wie zegt Kerstmis vandaag de dag nou nog iets? We hopen met de naamswijziging een jonger publiek te bereiken. Vergeet ook niet dat de tijden dat schoonmoeders ons uitsluitend en alleen met Kerstmis de pis lauw kwamen maken, ver achter ons liggen.’

U krijgt het verwijt dat u met dit besluit de moslimgemeenschap teveel tegemoet wilt komen en al te zeer op de multiculturele toer gaat. Wat vindt u daarvan?

Archibald Jenniskens: ‘Een volkomen onzinnig verwijt. Of het nu kerstbesslingeren heet of midwinterbesslingeren, u zult geen moslim aantreffen.’

Toe maar! Het is dus net andersom: u sluit moslims uit, u discrimineert!

Archibald Jenniskens: ‘Luister nu eens naar wat ik precies zeg. Moslims zijn juist van harte welkom.’

Verklaar u nader!

Archibald Jenniskens: ‘U zult geen moslim aantreffen omdat de schoonmoeder bij moslims op een hoog voetstuk staat. Een schoonmoeder wordt door een moslim van alle kanten in de watten gelegd. Midwinterbesslingeren, of zo u wilt kerstbesslingeren, zou nooit in het hoofd van een moslim opkomen.’

Duidelijk. Laatste vraag: komt door de naamswijziging de vermelding van het kerstbesslingeren dan wel midwinterbesslingeren in de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed in gevaar?

Archibald Jenniskens: ‘Dat was uiteraard onze grootste zorg. Maar het Kennisinstituut Immaterieel Erfgoed heeft ons verzekerd dat die vermelding geen gevaar loopt. De naam doet er niet zoveel toe, het gaat om het gebruik. Hoe achterlijker, hoe meer kans op een vermelding. Dus wat dat betreft zitten we gebakken.’