Intermezzo – Hap, slik, spuit (2)

Jean Tinguely (1925-1991) was een Zwitsers kunstenaar. Hij excelleerde in kinetische kunstwerken. ‘Tinguely’s grote ratelende machines en kleurrijke objecten zijn vitaal en vrolijk, maar ook poëtisch en soms ironisch’, las ik ergens op het internet. Daar valt nog aan toe te voegen dat zijn installaties ook verontrustend kunnen zijn. Ik ben een groot liefhebber van het werk van Tinguely en bezocht een jaar of tien geleden zelfs het exclusief aan hem gewijde Museum Tinguely in Basel. Een tijdje terug ontdekte ik tot mijn groot genoegen dat in Museum Kunstpalast in Düsseldorf tot 15 augustus een aan Tinguely-tentoonstelling te zien is (klik op de pijl om het filmpje te starten).

Ik was vastbesloten binnenkort een keer naar het Kunstpalast af te reizen. Sinds donderdag twijfel ik daarover. Na wat ik donderdag heb gezien kan het namelijk bijna niet anders of de Tinguely-tentoonstelling gaat me teleurstellen. Donderdag zag en hoorde ik in mijn eigen Horst iets dat het werk van Tinguely evenaarde, zo niet overtrof. Het ging om een installatie van een mij onbekende kunstenaar waar ik bij toeval aan voorbijkwam. Ze bevond zich aan de Wittebrugweg, net voorbij de kruising met de Gastendonkstraat, aan de voet van het talud van de A73. Vreemd genoeg was er geen mens bij het door hekken beschermde kunstwerk te bekennen.

De installatie bestond uit twee stalen kastjes, allebei aangesloten op een stalen slang, die op zijn beurt weer in verbinding stond met iets dat me deed denken aan een aandrijfmotor. Een gebogen pijpje vormde de bekroning van beide kastjes. Om de zoveel seconden braakten de pijpjes een waterdamp dan wel waterstraaltje uit. Dit ging gepaard met en werd voorafgegaan en gevolgd door gesis, gerochel en gepruttel dat zelfs het lawaai van de A73 overstemde (klik op de pijl om het filmpje te starten).

Geen humor, wel naar het angstaanjagende neigende verontrusting. Een apocalyptisch tafereel. Was dit een beademingsmachine? Dreigde elk moment een ontploffing? Zat in die kastjes een eng beest dat er met alle geweld uit wilde? Waarom hier? Wat was de boodschap van de kunstenaar? Was het een protest tegen het (geluids)geweld van de A73? Een waarschuwing voor de naderende ondergang?

Deze en andere vragen bleven me ook na donderdag door het hoofd spoken. Zaterdag ging ik nog eens terug. De hekken stonden er nog, het kunstwerk was verdwenen. Mijn vragen zullen onbeantwoord blijven. Maar ik prijs me gelukkig dat ik het heb gezien, gefotografeerd en gefilmd. Grote kunst zomaar in het wild – toch niet helemaal onopgemerkt gebleven.