Intermezzo – Visie veehouderij

In 2018 sloten CDA, D66+GroenLinks, Essentie en de PvdA een coalitieakkoord. Dit vormt de basis waarop deze partijen de gemeente Horst aan de Maas sindsdien besturen. Het akkoord beloofde onder meer: ‘We maken een aparte Visie op de veehouderij (gangbaar en biologisch).’ De partijen spraken af dat de visie ‘in ieder geval’ dertien punten diende te bevatten. Lees ze hier alle dertien (ga naar bladzijde 9). Ik licht er even drie punten uit: ‘In de visie beschouwen we het thema gezondheid uitdrukkelijk’, ‘Een verbetering van het dierenwelzijn is een pré bij de afweging om wel of geen medewerking te verlenen aan een initiatief’, ‘We onderzoeken een Gezondheidseffectrapportage als instrument bij Intensieve Veehouderij-ontwikkelingen’.

Drie jaar na het coalitieakkoord is er dan eindelijk een concept Visie veehouderij (lees het hier). Ruim duizend dagen waren nodig om tot dit concept te komen. Me dunkt dat je dan hooggespannen verwachtingen mag hebben. Worden die waargemaakt? In geen enkel opzicht. Vergelijk de ambities uit het coalitieakkoord met dit concept en de tranen springen je in de ogen: platitudes, nietszeggendheid en verhulgelul troef. Ter illustratie:

‘We zijn trots op onze veehouderijsector en we waarderen de stappen die gezet zijn op het gebied van gezondheid voor mens en dier en voor ons landschap. We zien ook nog volop uitdagingen voortkomend uit diverse maatschappelijke debatten over onder andere de veehouderij in relatie tot duurzaamheid en gezondheid.’

De drie ‘strategische doelen’ tot 2030 zijn zó vaag geformuleerd dat niemand zijn vingers er aan kan branden: ‘Veehouderijen in Horst aan de Maas liggen in 2030 op een toekomstbestendige locatie’, ‘De veehouderij in Horst aan de Maas blijft een economisch gezonde sector’ en ‘De uitstoot van ammoniak, geur en fijnstof door veehouderijen in zijn geheel is in 2030 verlaagd’.  

Over de in het coalitieakkoord beloofde visie op de biologische veehouderij, over verbetering van het dierenwelzijn en over het thema gezondheid in relatie tot de veehouderij: geen woord. Sowieso valt moeilijk aan de indruk te ontkomen dat de concept Visie veehouderij vooral is geschreven vanuit het perspectief van de (gangbare) veehouder en minder vanuit het perspectief van de burger, laat staan het dier.

Vorige week dinsdag besprak de gemeenteraad de conceptvisie (klik hier). Diverse raadsleden hekelden het gebrek aan concreetheid. Jan Wijnen (PvdA): ‘Je kunt er niet op tegen zijn wat er allemaal staat, maar het is niet scherp genoeg.’ Stef van Loo (Essentie): ‘Wat mij betreft mag er meer actie komen.’ Michael van Rengs (SP): ‘De visie ademt vaagheid.’ En de felste criticaster, Thijs Lenssen (D66+GroenLinks): ‘Er zit heel veel licht tussen de visie en het coalitieakkoord. Dat zit in het gebrek aan concreetheid en dat heel veel naar achteren is geschoven.’

In juli stelt de gemeenteraad de definitieve Visie veehouderij vast. Vorige week deed de gemeenteraad een aantal aanvullings- en verbeteringsvoorstellen. Mochten die niet in de definitieve visie belanden, dan is er slechts één plaats waar die visie thuishoort: de prullenbak.

Intermezzo – Zonneweides (2)

Evertsoord uit, altijd lastig. Hij speelde een bij voorbaat verloren wedstrijd afgelopen maandag in de voormalige kerk van Evertsoord, wethouder Thijs Kuipers (D66+GroenLinks). Ga er ook maar aan staan: vrijwel in je eentje moeten opboksen tegen een dorp dat een gesloten front vormt. Ze lustten ‘m rauw, de boeren, burgers en buitenlui van de kleinste kern van de gemeente Horst aan de Maas. Wat hij ook zei, hoe hij het ook zei: z’n woorden leidden tot woede, hoongelach, verwijten, onbegrip, wantrouwen, verontwaardiging. En hij was nota bene te gast: het Overlegplatform Evertsoord had de wethouder uitgenodigd om uitleg te komen geven over de mogelijke komst van honderden hectaren zonneweides in Evertsoord (ik schreef er hier al eerder over).

Het verzet in Evertsoord tegen die zonneweides heeft onmiskenbaar not-in-my-backyard-trekjes: (bijna) elke Nederlander is warm voorstander van zonneweides en windturbines totdat die bij hem of haar in de achtertuin dreigen te belanden. En toch moeten die dingen ergens komen, óók in de achtertuintjes van mensen die daar niet op zitten te wachten – zo heeft Nederland, zo heeft de gemeenteraad van Horst aan de Maas besloten.

Maar het verzet brengt ook hier een diepe kloof tussen burger en overheid aan het licht. De Evertsoordse burger is er heilig van overtuigd dat al lang is besloten dat die zonneweides in zijn dorp komen, terwijl de Horster overheid bezweert dat nog niets vaststaat. Formeel is inderdaad nog niets besloten en staat nog niets vast. Toch zou het ook mij hooglijk verbazen als die dingen uiteindelijk níet in Evertsoord zouden belanden. Wat wil je ook als je als gemeente vindt dat er één grootschalig gebied met zonneweides (‘energielandschap’) in Horst aan de Maas moet komen en je Evertsoord en omgeving daarvoor als enige geschikte plek ziet?

Als er slechts één keuze is, is kiezen vrij eenvoudig. ‘Er is toch eerst een gebiedsverkenning door een onafhankelijke verkenner?’, zegt de gemeente. Maar hoe onafhankelijk is die door de gemeente aangestelde, betaalde en geïnstrueerde verkenner daadwerkelijk? Hij moet in elk geval wel heel sterk in zijn schoenen staan als hij tot de conclusie zou komen dat Evertsoord en omgeving bij nader inzien toch niet geschikt zijn als locatie voor zo’n energielandschap.

Dat de wethouder zich telkens beroept op (‘verschuilt achter’, zullen ze in Evertsoord zeggen) een enquête die mede ten grondslag ligt aan de gemeentelijke keuzes, vergroot het Evertsoordse wantrouwen alleen maar. De wethouder noemt die enquête (klik hier) representatief, Evertsoord bestrijdt dat. Ik ben (gelukkig) geen statisticus. Toch heb ook ik wel degelijk vraagtekens bij opzet en representativiteit van de enquête.

Wat allemaal niet wegneemt dat ik wel een beetje te doen had met de wethouder in dit hol van de leeuw. ‘Een beetje’ inderdaad, want hij mag deze Slag van Evertsoord dan verloren hebben, ik ben ervan overtuigd dat hij de oorlog gaat winnen. Wat betekent dat die honderden hectaren zonneweides in Evertsoord er gewoon komen, onder meer omdat dadelijk ongetwijfeld gaten worden geschoten in het nu nog gesloten Evertsoordse front.

Intermezzo – Imke

Op 10 november van het afgelopen jaar werd Imke Emons namens de VVD geïnstalleerd als raadslid van de gemeente Horst aan de Maas. Gisteren maakte ze bekend dat ze de VVD-fractie verlaat en ‘alleen, voor nu nog partijloos maar met veel steun’ verder gaat. In een verklaring op Facebook zegt ze verder:

‘Transparantie, openheid, gelijkheid, eerlijkheid, betrokkenheid, vrijheid een goede communicatie, samenwerking en vooral vertrouwen gaat bij mij voor alles maar bij de VVD Horst aan de Maas vind ik dit helaas niet. Ik voel mij ongemakkelijk door het gevoerde Coronabeleid en kan niet meer vanuit mijn hart spreken. (…). Nu voelen de landelijk opgelegde regels soms als een klap in ieders gezicht. (…) Landelijk maar juist ook intern gebeuren er zaken waarin ik mij niet kan vinden. Kijkend naar de maatregelen en door het zien wat er in mijn omgeving gebeurt kan ik niet met mijn geweten uitkomen voor deze partij.’

Voor iemand bij wie transparantie en openheid voor alles gaan vind ik dit een vrij teleurstellende verklaring. Wat is er in de ogen van Imke precies mis met het coronabeleid? Is het alleen het landelijke coronabeleid of ook dat van Horst aan de Maas waarbij ze zich ongemakkelijk voelt? Wat is er de afgelopen maanden veranderd dat Imke tot dit besluit heeft doen komen, terwijl ze in januari nog schreef ‘Hou je aan de regels!’? Welke zaken gebeuren er landelijk en intern waarin ze zich niet kan vinden? Wat gebeurt er in haar omgeving waardoor ze niet langer de VVD kan vertegenwoordigen? Dat lijken me toch wel vragen waarop Horst aan de Maas, de VVD-kiezers en vooral ook de Imke Emons-kiezers een antwoord mogen verwachten. Zeker in het kader van transparantie en openheid en zonder dat alle vuile was buiten hoeft te worden gehangen. Gewoon. Doen.

Imke gaat alleen verder. Dat mag, geen wet die het haar verbiedt. Hoe fatsoenlijk dit is ten opzichte van de VVD is een andere vraag. Imke heeft haar raadslidmaatschap in de eerste plaats aan de VVD te danken. Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 behaalde ze als nummer twee op de kandidatenlijst van de VVD onvoldoende stemmen voor een zetel. Dat ze een klein half jaar geleden toch in de gemeenteraad belandde, was het gevolg van het vertrek van Peter Elbers. Enige bescheidenheid en dankbaarheid jegens de VVD zouden haar daarom sieren.