Intermezzo – Modelwoning

De Limburger bevat vandaag een foto van een hoge stapel zandzakken voor de muren van het kinderziekenhuis in Lviv. Zestig jaar geleden lag er een hoge stapel zandzakken voor de voordeur van een woning in de Steffensstraat in Horst. Aanleiding voor de zandzakken, zowel nu in Lviv als toen in Horst: een mogelijke Russische aanval. Met dit verschil dat de Russische dreiging nu in Lviv aanzienlijk groter is dan toen in Horst.

De Steffensstraat ligt in de Norbertuswijk, het Neej Dörp dat in de jaren zestig van de vorige eeuw uit de grond werd gestampt om het hoofd te bieden aan het ook toen heersende woningtekort. De jaren zestig waren ook de tijd van de Koude Oorlog. Daarin lag steeds een conflict op de loer tussen het kapitalistische westen en het communistische oosten. Boven dit conflict – dat nooit daadwerkelijk tot uitbarsting kwam – zweefde een permanente dreiging van de inzet van kernwapens. Diezelfde dreiging toverde president Poetin afgelopen zondag ineens weer uit de hoge hoed.

Om de Nederlandse bevolking te beschermen tegen vijandelijke luchtaanvallen werd in 1952 de BB (Bescherming Bevolking) opgericht. In 1961 publiceerde de BB de huis-aan-huis verspreide folder Wenken voor de bescherming van uw gezin en uzelf. Die bevatte het dringende advies in elke Nederlandse woning een schuilplaats in te richten met het oog op een mogelijke atoomaanval. Maar een folder is ook maar een folder, zo realiseerde de BB in Horst zich. En dus kwam ze op het geniale idee een zojuist gereedgekomen woning in de Steffensstraat (huisnummer 7) in te richten volgens de Wenken uit de folder.

Van 11 tot en met 19 mei 1963 werd de modelwoning opengesteld voor bezichtiging. Circa duizend bezoekers – veel meer dan verwacht – maakten van deze mogelijkheid gebruik. Wat ze aantroffen? Onder meer een met honderd zandzakken gebarricadeerde voordeur, geblindeerde ramen met wit geschilderde hardboardplaten (de witte verflaag zou de lichtflits van de atoomexplosie weerkaatsen), proviand voor drie weken, een noodtoilet, een nooddouche, noodverlichting en een alarmfluitje. Om het binnendringen van radioactieve stofdeeltjes te voorkomen, was de woning met tochtstrips, plakband en zachte zeep vrijwel luchtdicht afgesloten.

Aan de hand van maquettes kregen bezoekers van aanwezige BB’ers verdere tips hoe te handelen in geval van een atoomaanval. ‘Juist in deze tijd, nu het wereldfront nog rustig is, heeft men de gelegenheid om de nodige voorbereidingen te treffen.’ Met een investering van 350 gulden was je al een heel eind, zo hielden de BB’ers de bezoekers voor.

Of veel Horstenaren inderdaad 350 gulden zullen hebben uitgetrokken voor het atoomaanvalklaar maken van hun woning? Mwah. Of die investeringen van 350 gulden daadwerkelijk voldoende zouden zijn geweest om een atoomaanval te overleven? Mwah. Of de dreiging met een atoomaanval ditmaal wel ten uitvoer zal worden gebracht? Mwah. Of in dat geval een alarmfluitje veel soelaas zal bieden? Mwah.  

Dit stukje is vooral gebaseerd op een artikel in het Dagblad voor Noord-Limburg van 29 mei 1993. Ook de foto’s 1, 4 en 5 zijn daaruit overgenomen. Zijn er mensen die de modelwoning destijds hebben bezocht en er herinneringen aan hebben? Of zijn er lezers die vrijwilliger waren bij de BB? Dan zou ik graag met u in contact komen. Stuur een mail naar horstsweethorst@gmail.com en u hoort van mij.