Intermezzo – Werelddierendag

4 oktober vandaag. Feestdag van Sint Franciscus van Assisi, erkend dierenvriend. Daarom is 4 oktober óók Werelddierendag. In Nederland sinds 1930, in enkele andere landen al een jaar eerder. De feestdag der dieren is tevens een hoogtijdag der hypocrisie. Op geen enkele dag van het jaar namelijk komt de hiërarchie die de mens heeft aangebracht in de dierenwereld zo duidelijk tot uiting als juist op Werelddierendag.

Werelddierendag is de dag bij uitstek waarop de mens de schapen van de bokken scheidt, met de mate van aaibaarheid als voornaamste criterium. ‘Jij wel, maar jij niet.’ ‘Jij staat vandaag speciaal in het zonnetje, maar jij ziet ook op deze feestdag geen daglicht.’ ‘Jij mag vandaag naar de huisdierenzegening, maar jij wordt vandaag van je staart beroofd.’ ‘Jij krijgt vandaag een extra knuffel, maar jij gaat vandaag naar de slachtbank.’

Ik ben beslist niet de eerste of enige die er zo over denkt. Het verraste me wel om in het Venrayse weekblad Peel en Maas al in 1932 een artikel aan te treffen waarin naar aanleiding van Werelddierendag het begrip dierenbescherming uitermate kritisch tegen het licht wordt gehouden (klik hier). Fragment uit dat artikel, weliswaar lang maar zeer lezenswaardig:

‘Dierenbescherming op zich is een prachtig werk, maar ze wordt o.i. in vele gevallen geschaadt door valsche sentimenten. Veel dierenbescherming is niet anders dan menschelijke zelfkoestering. Omdat we van hond, kat, paard enz. de trouw en aanhankelijkheid kennen, ja, omdat we van den roep en oogopslag, in het algemeen: van de reacties dier beesten iets verstaan of meenen te verstaan, daarom verdragen we het niet als ze slecht worden behandeld. Als die huisdieren worden gekweld, dan wordt ons gemoed geweld aangedaan en vooral dat laatste kunnen we heel moeilijk ondergaan. Daarom werpen velen zich voor Dierenbescherming op. We onderscheiden dieren en dieren. Dagelijks liggen millioenen garnalen, schollen, botten en andere visschen levend op wagens en in manden te spartelen in een doodstrijd van uren; aal wordt levend gestroopt, mosselen komen levend op het vuur. Edele herten worden geschoten, prachtig gevogelte wordt met moordend lood omlaag gehaald. Koningen van de woestijn worden levenslang in ellendige dierentuin-hokken opgesloten.’

‘We onderscheiden dieren en dieren.’ Ergens op de achtergrond meen ik instemmend geloei, geknor, gekakel, gemekker en geblaat te horen van de miljoenen koeien, varkens, kippen, geiten en schapen in deze regio voor wie het bestaan ook vandaag op deze Werelddierendag even uitzichtloos is als op willekeurig welke andere dag.

(Dit stukje verscheen vandaag in iets andere vorm ook in Via Horst-Venray)