Klein mysterie 667 – Leesplankje (9)

Vandaag de voorlaatste aflevering in de serie ‘Toon Jenniskens duidt het Horster Laesplaenkske’ (klik hier voor een inleiding op de reeks). Vijf woorden ditmaal: piers, zoebele, iëmer, moetwäörm en liste. En in het voorbijgaan passeren ook nog prachtige woorden als speultod, mêrklaf, aektês en bingerstouw! 

Piers

Piersebuëm stónge béj de miëste meense innem bóngerd, din has aalt inne hoêswei laog. I Nederland kwaome de dikke, rôze pierse nag âmper veur en móste we ’t dó mèt de wát dunnere witte piers. Die waas evvel ok ál zo lekker, dát ós vader ós verbood d’rvan te aete vur heej ’t zâg (ânders waore ze ál óp vur ze riêp waore en de iërste lekkere, riêpe pierse góng ie ós mooder brènge…).

Zoebele

Oeteraard begós ’t zoebele óp af mèt ówwen doem af iën af miër vingers, má ál gauw begóste ás kiendje ok óp babbeltjes, pletskes, kleuntjes en stukskes fruit te zoebele. Weej kènde nag gèn knuffelbiëste, má weej zoebelde im bèd óp enne zakdook af enne speultod.

Iëmer

Thoês kènde weej iëmers en kaetels. Miëstal waor ennen (geëmailleerde, höltere (!) af keunsstof) iëmer wát klènder ás enne kaetel en dinde ie vur d’n hoeshâlt, ’t poetse, ’t eier oêthale en ’t hènne voore. De kaetel waas aalt va metaal (’t waord zaet ’t) en woord vuraal gebroekt vur ’t mêlke, vur ’t voore van de mökke en de vêrkes, umdát ie good schon geschoord kós waere, krek ás de tuite.     

Moêtwäörm

Prachtig waord dát helaas óp zie retour is umdát iederiën vort mol zaet. (Zoë zien aegerst=ekster, mêrklaf=vlaamsegaai, aektês=hagedis – keumt van Eidechse! –, aekhörke=eekhoorn, iel=aal/paling etc. jaomer genóg ok óp ‘r retour.) Vuraal óp moêtwäörme inne móshaof woord jâch gemákt. Äs inaens enne gas stele prei verdorde, ginge mien broors ál mèt de reek na d’n haof, wâchtte dá wies de groond ietskes bewoog en goëjde dá de groond op… duk zoonder rezultaat… en dá má haope dát de óppernéjs gepatte prei wir af nag ásloog.

Liste

Weej zien nag groët gewaore mèt em pófbóks mèt liste, want vuraal umdát dát wieje bókse waore, miëstal ‘geôrve’ van ów aldere brurke, kwaom ’t mèt de maot ni zo nauw. Reeme kènde we nag ni; me zaog wál jónge die bingerstouw ummem boêk hájje geknupt. I Schimmert veel meej óp, dát jónge va Midde en Zuid-Limburg duk litse zâgte im pláts va liste! Na de Plechtige Communie en/af ’t Vörmsel kroogde ów iërste ‘’s zóndágse pak’, óp maot gemákt dór ‘Snéjer zienem Baer’ en daobeej huurde ál hiël duk enne laere reem.