Klein mysterie 766 – Nieuw Gemengd Bedrijf (8)

Op 11 augustus 2008 dook het Nieuw Gemengd Bedrijf (een te bouwen megastal voor meer dan dertigduizend varkens en meer dan een miljoen kippen aan het Witveld) voor de eerste keer op in de kolommen van Horst-sweet-Horst (klik hier). Het Nieuw Gemengd Bedrijf zou er nooit meer uit verdwijnen. Het zal er voorlopig ook nog wel even in blijven.

Twee weken geleden was het Nieuw Gemengd Bedrijf, en in het bijzonder de uitstootreductie van luchtwassers, weer eens onderwerp van gesprek in de gemeenteraad (klik hier en ga naar 1.12.00). Vooral Richard van der Weegen (PvdA), het op dit punt best ingevoerde gemeenteraadslid, en verantwoordelijk wethouder Eric Beurskens (Essentie) kruisten de degens. Uit beider betogen een aantal passages. Oordeel ditmaal maar eens zelf.  

Richard van der Weegen:

‘Het knelpunt zijn de slecht presterende luchtwassers. Het lijkt erop dat de gemeente gewoon accepteert dat de geurbelasting fors toeneemt als gevolg van veel slechter presterende luchtwassers. Het is te goedkoop om te zeggen dat de provincie hierover gaat. Was het niet de gemeente die in 2008 opdracht gaf aan Blonk Milieu Advies om het duurzame en innovatieve karakter van het NGB hard te maken? We lezen in dat rapport: “Met het gebruik van luchtwassers zal het kiemniveau in de uitgaande lucht sterk worden gereduceerd.” Of: “De stallen van het NGB zullen worden uitgerust met combiluchtwassers die ammoniak, geur en fijnstof filteren.” Tachtig procent reductie! De GGD bevestigde in 2012 met een gezondheidskundige risicobeoordeling dit overwegend positieve beeld. “Een minimaal extra gezondheidsrisico”, was de conclusie. Op basis daarvan zijn toen politiek vergaande conclusies getrokken. En later ook juridisch vergaande conclusies. Met een toename van 25 duizend varkens op die locatie toch minder fijnstof, minder ammoniak, minder geur. Het leek te mooi om waar te zijn: méér dieren, minder belasting.’

‘Jarenlang is ons door uw college en ook door de provincie Limburg voorgehouden dat sturen op dierenaantallen helemaal niet nodig was. Weet u dat we er bijna in gingen geloven? Dat het allemaal te mooi was om waar te zijn, bleek op 3 april vorig jaar. Toen kwam de staatssecretaris met het rapport Evaluatie geurverwijdering door luchtwassystemen bij stallen. De luchtwassers blijken vele malen slechter te presteren. Natuurlijk hebben we oog voor bestaande bedrijven die dit niet in één keer kunnen aanpassen. Maar bij het NGB is het volstrekt anders. Er zijn nog geen dieren, er is nog geen uitstoot en er is nog geen geurbelasting. Het betreft hier de grootste veefabriek van Nederland. In 2007 liep iedereen van enthousiasme over. Van minister tot wethouder tot gedeputeerde. Zelfs de toenmalige burgemeester slaagde er niet in zijn enthousiasme te verbergen. Miljoenen aan subsidies werden verstrekt. Want het NGB was duurzamer dan duurzaam. Nemen diezelfde bestuurders ook nu hun verantwoordelijkheid?’

‘Feitelijk kunnen we alle onderzoeken, MERS en andere uitspraken door de papierversnipperaar halen. In het Witveld werken we nu willens en wetens mee aan het verder om zeep helpen van ons milieu en worden de risico’s voor de volksgezondheid er in ieder geval niet kleiner op. En het gaat er zeker meer stinken. En met het houden van dieren op deze schaal kunnen we een milieuramp niet uitsluiten.’

Eric Beurskens:

‘Het is niet helemaal zeker dat de uitkomsten uit het onderzoek naar de luchtwassers wel kloppen. Voelt de gemeente zich verantwoordelijk voor de volksgezondheid van de burgers? Ja. Is die hogere uitstoot toelaatbaar? Nee, in de basis niet, laten we daar eerlijk over zijn. Maar hebben we een alternatief dat we op dit moment kunnen aanbieden, waarbij we niet in eerste instantie van plan zijn bedrijven stil te leggen? Dat laatste zou u ook niet moeten willen, want dan legt u een hele sector op slot. Maar dat hier iets moet gebeuren is voor ons duidelijk, is voor de provincie duidelijk en is voor het ministerie duidelijk. Het duurt alleen wel erg lang.’

‘We hebben nog niet overwogen de bouw stil te leggen en we hebben nog geen opdracht tot onderzoek gegeven.’

Richard van der Weegen:

‘U haalt onmiddellijk het bedrijfsbelang aan: “We zouden niet moeten willen dat een bedrijf wordt stilgelegd.” Nee, natuurlijk niet. Maar we zouden ook niet moeten willen dat hier een milieuramp ontstaat met enorme overlast voor de omgeving. De besluiten van destijds hebben we genomen op basis van heel andere aannames.’

‘Natuurlijk is het ontoelaatbaar dat daar in deze omvang dieren komen zo lang hier geen goede oplossing voor is. Het is een ontoelaatbaar risico om er al dieren in te zetten voordat we zeker weten dat er een hele goede oplossing is. Dit gaat niet over klein geld, dit gaat over enorme aantallen dieren, waarover we in het verleden richting samenleving hebben gezegd “Het wordt er allemaal beter op, beste samenleving. Dít is de goede manier om in de toekomst dieren te houden.” Nu moeten we ook onze verantwoordelijkheid hierin nemen.’

‘We zijn erg verbaasd dat u de GGD nog geen opdracht heeft gegeven voor het gezondheidsonderzoek. Laten we alsjeblieft vaststellen of er gezondheidsrisico’s zijn vóórdat er ook maar één dier in de stallen van het NGB zit.’