Intermezzo – Kijk Niet Weg

Sandwichborden: zo zie je ze nergens en zo struikel je erover. Denk aan de periode van de voorlichtingsdagen van scholen. Denk vooral ook aan verkiezingstijd. Probeer dan maar eens een lantaarnpaal te vinden die de dans om de kiezer heeft weten te ontspringen. Dezer dagen zijn het weer heel andere sandwichborden die het Horster straatbeeld vervuilen: de Kijk Niet Weg-borden.

Wat is Kijk Niet Weg? Kijk Niet Weg is een campagne die Noord-Limburgse burgers ertoe wil aanzetten verdachte situaties te melden. Ik heb vier bezwaren tegen de Kijk Niet Weg-campagne. Ik behandel ze in oplopende mate van bezwaarlijkheid.

In de eerste plaats vind ik de vormgeving niet geslaagd. ‘Kwestie van smaak’, zou je kunnen zeggen. Inderdaad. Maar de vormgeving is in dit geval ondergeschikt aan de boodschap. Knappe jongen of meisje die die boodschap onmiddellijk herkent. De overdaad aan tekst in verschillende afmetingen en kleuren, gevoegd bij een illustratie die een heel verhaal moet vertellen, maken de borden tot een warrig geheel.

Die onoverzichtelijkheid, dat niet duidelijk zijn wat de boodschap is, brengen me bij mijn tweede bezwaar: de borden ondermijnen de verkeersveiligheid. Dat doen alle borden, maar deze in het bijzonder. Omdat de passant die inderdaad niet wegkijkt langere tijd nodig heeft om de borden te kunnen doorgronden en daardoor minder oog heeft voor de weg.

Derde bezwaar: de stereotyperingen, de stempeltjes die worden geplakt. Bij een tekening van een jongen met een hoodie: ‘Alwéér die louche figuren bij de buren?’ Mensen met hoodies zijn toch niet per definitie louche figuren? Bij een tekening van een busje dat wordt uitgeladen: ‘Wéér dat busje dat ’s avonds laat wordt uitgeladen?’ Weet je dan echt niet hoezeer pakketbezorgers vandaag de dag worden afgeknepen? Bij een tekening van twee jongens bij een grote auto: ‘Hoe betalen ze zo’n dikke bak zonder baan?’ Hoe ben je er dan zo zeker van dat ze geen baan hebben? Alsof er tegenwoordig niet massa’s mensen zijn die thuis werken.

 Mijn laatste en wezenlijkste bezwaar is dat de borden en de hele Kijk Niet Weg-campagne de verklikcultuur bevorderen. En klikken bevordert het onderling wantrouwen. En ondermijnt het vertrouwen dat mensen in elkaar hebben. En een samenleving zonder vertrouwen is een onleefbare samenleving. Kijk inderdaad niet weg, maar gebruik wel gewoon je gezond verstand en laat je niet gek maken door een volstrekt overbodige campagne.

(Dit stukje verscheen op 29 juni van het vorig jaar in Via Horst-Venray)