Horst aan de Maas liefdevol, verontwaardigd, uitdagend, kritisch en verwonderd beschouwd
Mild gekruid
dinsdag 26 december 2023
Horst in oude ansichten (1) – Lts, Gebroeders van Doornelaan
Weinig herinneringen aan, ben er, met uitzondering van de aanpalende gymzaal, nooit binnen geweest.
Markant afscheidingsmuurtje tussen trottoir en gazon. Een tot voetballen uitnodigend gazon. Toch werd bij mijn weten nauwelijks gehoor gegeven aan die uitnodiging. Vanwege het wakend oog van schooldirecteur Flapper – gezegend de tijden waarin schooldirecteuren nog voornaamloos door het leven gingen – die pal tegenover gazon en school woonde?
De lts was voor mij vooral Achter de lts.
‘Vanmiddag voetballen?’
‘Ja!’
‘Waar?’
‘Achter de lts.’
Voetbalkleren aan, bal onder bagagedrager, fiets op, lts rechts laten liggen, onverharde weg op tussen Van Doornelaan en hockeyvelden. En daar lag Achter de lts dan. Grasveld ter grootte van misschien wel twee voetbalvelden, aan de ene lengtezijde geflankeerd door de hockeyvelden, aan de andere door een rij hoge populieren, strak in het gelid. Vrij egaal veld. Partijtjes, alleen maar partijtjes. Tot de vijf. Of tien. Geen doelen, in elk geval lange tijd niet. Jassen en andere kledingstukken fungeerden als paal, aan een lat deden we niet. Met als onvermijdelijk gevolg ongemeen felle hij-zat-wel/niet-discussies.
dinsdag 12 december 2023
woensdag 6 december 2023
Intermezzo – Politiek voeren
‘We willen geen politiek voeren maar gaan voor een goed en mooi Horst aan de Maas.’
Drie keer raden van wie deze uitspraak is. Nee, niet van het Centrummanagement
Horst, en nee, ook niet van de opvolger van het VVV, en nee, al helemaal niet
van Landschap Horst aan de Maas. Van wie dan wel? Van – geloof het of niet –
een politicus! En wel John Jenniskens, fractievoorzitter van het CDA in de
gemeenteraad van Horst aan de Maas.
(Dit stukje verscheen vandaag in iets andere vorm ook in Via Horst-Venray)
vrijdag 24 november 2023
Intermezzo – Horst aan de Maas in De Groene!
In zijn verkiezingsspecial wijdde weekblad De Groene Amsterdammer vorige week een reportage van liefst zes pagina’s aan Horst aan de Maas. Die zes pagina’s zijn het lezen meer dan waard, heus niet alleen omdat mijn geliefde zus Marij erin wordt geciteerd met het aloude Horster gezegde ‘ge kunt ut maes neet in ut vaerke laote staeke’. (Let op: alleen vandaag kun je het artikel gratis lezen. Doe dat door op deze link te klikken.)
‘Het is tekenend voor wat er met Horst aan de Maas in zijn geheel is gebeurd. Niemand die hier een revolutie wenste. Toch zijn, als gevolg van het beleid dat economische groei nastreeft door commerciële bedrijven ruim baan te geven, grote delen van de plattelandsgemeente onherkenbaar veranderd.’
‘Een gemeente waar niet tegen, maar vóór asielzoekers actie wordt gevoerd. Waar de meest vocale critici een tekort aan voorzieningen hekelen, in plaats van boos te worden over wat het allemaal kost. En dat niet in een progressieve studentenstad, maar in Noord-Limburg. Uitgerekend in een van die agrarische gebieden waar een gapend gat zou worden ervaren tussen de eigen conservatieve waarden en de progressieve wensen van Den Haag, van gastvrijheid voor vluchtelingen tot natuurbehoud tot energietransitie. Uitgerekend in mijn geboortedorp.’
woensdag 22 november 2023
Intermezzo – Verkiezingsdagdialoogjes
12.23 uur – bij stembureau Kantine Sporthal Dendron, Horst
‘Daag Wim!’
‘Daag Hay!’
‘Godde ok stemme?’
‘Oeteindelik vandaag wal enne kiër, jao.’
12.32 uur – bij stembureau Kapel De Schuilplaats, Horst
‘Godde ok ’t lánd redde?’
‘As daat zui kunne!’
‘As we niks dô, gebeurt d’r hiëlemaol niks.’
‘Precies.’
‘Fijnen daag!’
‘Gi-j ok!’
‘Ha Wim! Hoe is het?’
‘Nu nog goed.’
‘Hoe bedoel je?’
‘Vanavond niet meer.’
‘Oh zo. De verkiezingsuitslag…’
‘Inderdaad.’
‘Ik heb net gestemd. Ik schat in dat het niet aan mij ligt als je vanavond een slechte avond hebt.’
‘Ah, mooi! Heel goed om te horen!’
‘Je hebt er geen vertrouwen in vanavond?’
‘Nee. Verkiezingsuitslagen vallen altijd tegen. Rechts wint verdomme altijd.’
15.48 uur – in stembureau Gemeenschapshuis De Zaal, Griendtsveen
‘Billie, lig!’
‘…’
‘Néé, Billie!’
‘…’
‘Ha! Hedde óp de góje gestemd?’
‘Jaozeker!’
‘Hojje wà.’
‘Hojje.’
vrijdag 17 november 2023
Intermezzo – Ooijen
Ooijen is een buurtschap in het noordoosten van Horst aan de Maas dat valt onder Broekhuizenvorst. Samen tellen Ooijen en Broekhuizenvorst iets meer dan duizend inwoners. Ooijen is niet bereikbaar per openbaar vervoer. Broekhuizenvorst wel. De busreis naar Horst duurt ruim een uur. De afstand vanuit Broekhuizenvorst tot de dichtstbijzijnde bibliotheek bedraagt 9,6 kilometer. Die tot het dichtstbijzijnde treinstation 11,7 kilometer. Die tot de dichtstbijzijnde middelbare school 9,6 kilometer. Die tot het gemeentehuis in Horst 9,4 kilometer. Die tot de dichtstbijzijnde supermarkt 3,9 kilometer. Die tot de dichtstbijzijnde huisartsenpost 13,8 kilometer.
(Dit stukje verscheen vorige week woensdag in iets andere vorm ook in Via Horst-Venray)
vrijdag 10 november 2023
Intermezzo – muZeen
Hondjes en leeuwtjes.
Pentekeningen en ansichtkaarten.
Hoop en verlangen.
Willie Donderkop en Johan van Wittenhorst.
Een boot vol schoenen en een Schmitz Mini-Kipper.
Wol en porselein.
Dr. Dadja Altenburg-Kohl en Bettina Steinbrügge.
Blote konten en geamputeerde benen.
Een jas en jurken.
Horst en Sevenum.
Messing en olieverf.
Angst en geborgenheid.
Blooker’s cacao en een kers op de taart.
Een planeet en een wolk.
Bomen en appelhout.
Nostalgie en harde werkelijkheid.
Culture House Korundi en Mishkat Interactive Center.
Fotoprints en videoloops.
Een kartonnen doos en een schupke.
Woudenberg en Pionki.
Koortsdromen en gouden bergen.
De Mariapeel en het Sint-Lambertusplein.
Liefde en geweld.
Foumban en Thanjavur.
Een thuishaven en een vlag.
Voetbal en spelevaren.
Unox Cup-a-Soup en Calvé pindakaas.
Een collage en een maquette.
Evenwicht en instabiliteit.
Encaustiek en cyanotype.
Een zweterige berg en een boottocht op de Molenbeek.
Gaza en de Maas.
Vogels en schelpen.
Papier en cortenstaal.
Beweging en stilstand.
De Volksklant en The Independent.
Sanne Aben
Ruud van der Beele
Kris Berden
Safia Boulghalgh
Gerard Cieraad
Marijke Cieraad
Herman Coppus
Aukje van Dijk
Sjors Driessen
Harrie Eijkemans
Jules van Eijs
Guus van Enckevort
Eric van Grootel
Jacqueline Hanssen
Jeu van Helden
Herman van den Heuvel
Ingrid Janssen
Robin Kersten
Edwin de Klein
Mathieu Knippenbergh
Marian Litjens
Erik van Maarschalkerwaard
Monique van Maasakker
Wim Moorman
Nellie de Mulder
Margo Nelissen
Jack Poels
Helmie van de Riet
Harm Rutten
Frank Schijven
Ine Schriever
Piet Siebers
Agata Siwek
Studio ASKP
Liesbeth Sterrenburg
Willem Verhaeg
Malou Weijs
zondag 5 november 2023
Intermezzo – Gaza (2)
Onderweg in de trein naar de Palestina-demonstratie in Venlo raken we afgelopen zondag in gesprek met een uit Syrië gevlucht echtpaar, nu woonachtig in Horst aan de Maas. Zijn ze Syrische Palestijnen? ‘Nee, gewoon Syriërs’, vertelt de vrouw. Haar man: ‘Mijn ouders en grootouders waren tot de Zesdaagse Oorlog in 1967 boeren op de Golanhoogvlakte. Die oorlog veranderde alles. Israël veroverde het grootste deel van de Golan op Syrië, waardoor mijn ouders naar Damascus moesten vluchten.’ Vijftig jaar later dwong de burgeroorlog in Syrië de man en zijn vrouw op hun beurt weer uit Damascus te vluchten.
Maandag hoor ik een journalist in een podcast praten over de bommenregen tijdens het weekend op de Gazastrook: honderd Israëlische straaljagers tegelijkertijd die bommen afwierpen op het gebied. ‘Wat we nog niet weten, is wat de impact daarvan op burgers is geweest: hoeveel doden er zijn gevallen, hoeveel huizen zijn verwoest.’
Hoe zou het zijn met de gemoedstoestand van die tienduizenden, misschien wel honderdduizenden onschuldige Palestijnen die uit hun huizen zijn verjaagd, wier gezinnen wel zijn geschonden, die zich afvragen of hun huizen er überhaupt nog zijn en zo ja of ze er ooit kunnen terugkeren?
(Dit stukje verscheen in iets ingekorte vorm afgelopen woensdag ook in Via Horst-Venray)
woensdag 1 november 2023
Intermezzo – Gaza (1)
Aan Gaza valt dezer dagen niet te ontkomen. Ook voor Horst-sweet-Horst niet. Al was het maar omdat er een bijzondere overeenkomst is tussen enerzijds Horst aan de Maas en Venray en anderzijds de Gazastrook: hun oppervlakte. Die hele Gazastrook, die nu al bijna een maand het gesprek van de dag is, is, geloof het of niet, nagenoeg even groot als de gemeenten Horst aan de Maas en Venray samen: 360 om 357 vierkante kilometer.
(Dit stukje verscheen vorige week in een andere vorm ook in Via Horst-Venray)
woensdag 18 oktober 2023
Intermezzo – Greenport
Uren en uren vergaderde de gemeenteraad van Horst aan de Maas twee weken geleden over het ontwikkelen van een nieuw bedrijventerrein in Greenport Venlo. Wat me daarvan het meest is bijgebleven is een uitspraak van wethouder Eric Beurskens (Essentie): ‘We hadden nooit verwacht dat wij bedrijven zouden krijgen die zo groot zijn als die nu in Greenport staan. Ik denk dat we een beetje zijn overvallen in de loop der jaren door wat daar allemaal gebeurde.’ Eerlijk? Jazeker! Maar vooral toch schokkend.
(Dit stukje verscheen vorige week woensdag ook in Via Horst-Venray)
dinsdag 10 oktober 2023
Intermezzo – Liegbeest
Liegbeest! Onsterfelijk gemaakt door de onovertroffen Stratemakeropzeeshow (wat
prijs ik me gelukkig dat ik uitgerekend ten tijde van de Stratemakeropzeeshow
kind was):
Mijn broer loopt harder dan jouw broer
En later wordt hij kap'tein
Mijn vader was vroeger piloot
En ik krijg voor mijn verjaardag een grotemensen boot
refrein:
Je bent een liegbeest, een jokkebrok
Van acht'ren en van voren
Maar ga d'r asjeblieft mee door
Want 't is zo grappig om te horen
Mijn oom heeft auto's bij de vleet
Mijn tante heeft er nog meer
In onze tuin zat gisteren een aap
En mijn vader heeft gevochten, met een hele grote beer
enz.
Iemand zou eens aan Hans Dorrestijn, Wieteke van Dort of Joost Prinsen moeten
vragen of zij zich nog herinneren wie model stond voor dat liegbeest. Prins
Bernhard? Niet onmogelijk. Liegbeest bij uitstek. Hij kwam er nog mee weg ook.
woensdag 4 oktober 2023
Intermezzo – Werelddierendag
4 oktober vandaag. Feestdag van Sint Franciscus van Assisi, erkend dierenvriend. Daarom is 4 oktober óók Werelddierendag. In Nederland sinds 1930, in enkele andere landen al een jaar eerder. De feestdag der dieren is tevens een hoogtijdag der hypocrisie. Op geen enkele dag van het jaar namelijk komt de hiërarchie die de mens heeft aangebracht in de dierenwereld zo duidelijk tot uiting als juist op Werelddierendag.
‘Dierenbescherming op zich is een prachtig werk, maar ze wordt o.i. in vele gevallen geschaadt door valsche sentimenten. Veel dierenbescherming is niet anders dan menschelijke zelfkoestering. Omdat we van hond, kat, paard enz. de trouw en aanhankelijkheid kennen, ja, omdat we van den roep en oogopslag, in het algemeen: van de reacties dier beesten iets verstaan of meenen te verstaan, daarom verdragen we het niet als ze slecht worden behandeld. Als die huisdieren worden gekweld, dan wordt ons gemoed geweld aangedaan en vooral dat laatste kunnen we heel moeilijk ondergaan. Daarom werpen velen zich voor Dierenbescherming op. We onderscheiden dieren en dieren. Dagelijks liggen millioenen garnalen, schollen, botten en andere visschen levend op wagens en in manden te spartelen in een doodstrijd van uren; aal wordt levend gestroopt, mosselen komen levend op het vuur. Edele herten worden geschoten, prachtig gevogelte wordt met moordend lood omlaag gehaald. Koningen van de woestijn worden levenslang in ellendige dierentuin-hokken opgesloten.’
(Dit stukje verscheen vandaag in iets andere vorm ook in Via Horst-Venray)
zondag 1 oktober 2023
Intermezzo – Raadsavond
Raadsavond gemeente Horst aan de Maas, 26 september 2023
anders krijgen we een enorm termijnenspel
we zien wel dat zodra de avonden weer vroeger invallen er een hausse aan vragen
komt
dat is echt een andere kwaliteit dan de bouwbesluitwoningen die de flexwoningen
zijn
dat kunnen we doen door een buitenplanse omgevingsactiviteit in de omgevingswet
die fase wordt doorlopen in de hub
we hebben geen kpi’s afgesproken op niet-gecontracteerd aanbod
we hebben op de regietafel afgesproken dat de provincie dan wel een rol pakt
volgens mij heb ik een aantal tips in de rugzak gestopt
als ik ‘m zo op mag pakken, dan ga ik graag met deze tip aan de slag
donderdag 28 september 2023
Intermezzo – Horst, Iain Matthews, John Schoorl en een hondje
‘Iain Matthews, de 77-jarige muzieklegende, loopt door het winkelhart van Horst aan de Maas, de gemeente die zich afficheert met een pissende hond. Hij weet te vertellen dat ijssalon Passi al twee keer de Gouden IJsspatel heeft gewonnen, en dat in de twintig jaar dat hij hier nu woont alle banken en platenzaken zijn opgedoekt.’
‘Je probeert er een beeld van te krijgen, van tevoren, hoe Iain Matthews resideert in Horst, sedert 2001 opgegaan in Horst aan de Maas en gedurende het carnaval Dreumelrijk geheten.’‘… en gedurende het carnaval Dreumelrijk geheten.’ Dat bedoel ik nou: dat Horst gedurende het carnaval Dreumelrijk heet, lijkt een overbodige toevoeging, maar geeft richting bij het vormen van een beeld van de wereld waarin Iain terecht is gekomen.
‘Weet je, zegt Matthews, voordat hij in cultureel centrum ’t Gasthoês zijn tanden zet in een kersenvlaai, Neil Young is ook maar een gewone gast.’Stuk, John! Niet ‘een kersenvlaai’, maar een stuk kersenvlaai. Een stuk vlaai in het Dreumelrijk. En John? Ik gok een stuk rijstevlaai met slagroom. Voor Neil ongetwijfeld een stuk abrikozenvlaai. Ruutjes natuurlijk, gewone gast tenslotte.
‘Matthews steekt uitgelaten zijn hand op naar een voorbijganger en heeft een kort gesprek met een jonge kennis, in het Engels, zijn moedertaal. Lopend langs Kruidvat en Scapino zegt hij geen enkele ambitie te hebben om zich het Nederlands eigen te maken. Als hij op een verjaardag zit, in zo’n onvermijdelijke kring, en de conversatie collectief overschakelt naar het Nederlands, voelt dat voor hem als een verlossing.’
‘Matthews vervolgt zijn weg door het winkelgebied, tot zijn afschuw omgeven met vlaggen met afbeeldingen van een pissende hond, lokaal bekend als het Hôrster Hundje, en het rijmpje: Heb je dorst? Dan ga je naar Horst. Daar zit een hondje. Dat plast je in het mondje!’
donderdag 21 september 2023
Intermezzo – Poels Mien
Poels Mien.
IJzersterke naam.
Spruitjesgeur. Bloemetjesbehang. Perzische tapijtjes op tafel. Heerlijk helder
Heineken.
Gezellig zitje. Prima dranken. Stemmingsmuziek.
Ook geen kermisklant. De Peelzwervers. Theo Rijs met zijn Cabalero’s. The Venlona Band. Limburgia Zusjes. The Revano’s. The Flying Boys. The Playing Boys. Aan hun namen kan het niet hebben gelegen.
Allemaal moeten missen, met terugwerkende kracht enorme spijt.
Hoe voelde het? Hoe smaakte het? Hoe klonk het?
Gemoedelijkheid troef?
Of katjes die in het gezellig zitje in het donker werden geknepen?
Leidden de prima dranken tot gebral, tot kermisruzies?
Kon het er onaangenaam worden door duistere figuren uit de stad met ennen kwaojen drónk?
Zinloze vragen, nader tot Poels Mien kom ik er toch niet door.
Poels Mien was al tientallen jaren niet meer.
Mien transformeerde via enkele tussenstations tot Ramses.
Shoarma. Grillroom. Pizzeria. Döner kebab.
Bij mijn weten ben ik er één keer geweest: geen shoarmist, geen grillroomboy, geen kebabist.
Ramses is niet meer.
In elk geval voorlopig niet meer.
Getroffen door brand, nota bene op kermismaandag.
Wat moet er in godsnaam worden van de smalste zijgevel van Horst aan de Maas?
(De advertenties, uit de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw, zijn afkomstig uit het Dagblad voor Noord-Limburg)