Intermezzo – Wandelgang (5) | Jolanda Manders-Vlemmings

Een van de mooie dingen van deze serie wandelingen is dat ik verzeild raak in werelden waarvan ik het bestaan niet kende: maandagavond hypnotherapie, dinsdagavond vliegerluchtfotografie en woensdagavond … Wacht, eerst even de introductie. ‘Ik wil wel een keer een wandeling maken in Horst. Ik hoor het wel van jullie!’, heeft Jolanda Manders-Vlemmings me gemessengerd. Oké, geen probleem, valt te regelen, woensdagavond. Jolanda (49) is apothekersassistente. We kennen elkaar niet.

We hebben afgesproken bij de woning van Jolanda aan de Vermeerstraat. Als ik kom aanwandelen staat Jolanda me al op te wachten. ‘De route gaat vanzelf …’ heeft ze me ook nog gemessengerd. Die route begint in haar voortuin, bij haar stenenbieb. Wéér die verbazing. Stenenbieb? Boekenbieb, plantenbieb, zadenbieb, overal heb ik van gehoord. Maar een stenenbieb? De stenenbieb blijkt beschilderde stenen te bevatten, bedoeld om te ruilen, te houden, te zwerven of weg te geven. Ik heb zulke beschilderde stenen wel eens gezien, zonder er echt acht op te slaan, zonder me af te vragen of ze misschien een betekenis hebben. Jolanda legt het me allemaal uit. Ze vertelt dat ze sinds twee jaar in de ban is van Happy Stones, zoals de officiële benaming luidt. De bedoeling van Happy Stones is – de naam zegt het al – dat je er blij van wordt. Vind je er een dan mag je ‘m houden of ‘m op een andere plaats neerleggen, zodat iemand anders er blij van wordt. In de afgelopen jaren zijn Happy Stones uitgegroeid tot een rage, zowel bij kinderen als volwassenen. Jolanda decoreert de stenen, verspreidt ze, heeft dus een stenenbieb en is beheerder van de Facebookgroep x-stone horst.

En dan beginnen we te wandelen. Al snel wordt me duidelijk dat mij een speciale eer te beurt is gevallen: ik mag er getuige van zijn hoe Jolanda op veertien plaatsen in Horst een Happy Stone neerlegt. Daarvoor heeft ze een vaste route. Vandaar natuurlijk dat ze schreef ‘De route gaat vanzelf …’. Om het feestje niet te verpesten, zal ik de details van de route die we afleggen niet verklappen. Jolanda is overduidelijk een getraind stenenneerlegster: ze vergewist zich er eerst van dat absoluut niemand haar in de smiezen heeft en deponeert vervolgens trefzeker een steen op een plaats die niet al te zeer in het oog springt. En zo veertien keer.

Tussendoor vertelt Jolanda honderduit over Happy Stones. Dat ze soms van tevoren op Facebook post dat ze stenen gaat neerleggen en dat ze dan tijdens haar wandeling wordt achtervolgd. Dat op de achterkant van de stenen vaak de naam en eventueel Facebookpagina van de verspreider(s) staat vermeld. Dat ze de stenen op een bepaald type locatie neerlegt. Dat ze de stenen niet beschildert, maar beschrijft met viltstiften. Dat mensen uit alle windstreken haar stenen weten te vinden. Dat ze wel eens een workshop stenen beschilderen heeft gegeven. Dat haar stenenbieb een keer is leeggeroofd. Dat ze vaak hartverwarmende reacties krijgt.

En dan zijn we alweer terug in de Vermeerstraat. Een wereld is voor me opengegaan. En – ook heel mooi – ik ben een speciale, door Jolanda gedecoreerde Happy Stone rijker. Eerlijk gekregen van Jolanda. Mijn dank is groot.

Dit was aflevering 5 van Wandelgang, een serie wandelingen in de kerstvakantie met Horst-sweet-Horst. Klik hier voor een toelichting op deze reeks. Wil je ook een keer meewandelen met Horst-sweet-Horst? Dan ben je te laat: helemaal volgeboekt!

Intermezzo – Wandelgang (4) | Anne-Marie Collin

‘Tuurlijk wil ik mee wandelen!’ Leuk. ‘Mag dat ook met de kinderen erbij?’ Eigenlijk is de bedoeling een wandeling met z’n tweeën, maar voor kinderen maak ik een uitzondering. En zeker als het de kinderen betreft van een nicht die ik te weinig zie. En dus maak ik op woensdagochtend een wandeling met Anne-Marie Collin (48) en Rein (18), Noortje (16) en Dirk (15). Anne-Marie is analiste bij het VieCuri ziekenhuis in Venlo.

We hebben afgesproken bij het Hôrster Hundje. Anne-Marie klaagt dat haar kinderen de gewoonte hebben ontwikkeld onderling Engels te spreken. Uiteraard wordt ze onmiddellijk op de vingers getikt als ze zelf het woord roots laat vallen. Laten we het daarom maar een wortelwandeling noemen: Anne-Marie is opgegroeid in Venlo, woont al heel lang in Velden, maar kwam als kind vaak bij ‘oma Moorman’, haar en mijn in 1994 overleden en in Horst wonende oma. Toch beginnen we bij een verwijzing naar Anne-Maries familie van vaders kant. Het voormalige café aan het Lambertusplein met de naam Kling werd namelijk uitgebaat door Wiel Collin (‘Kling’), naar ik meen een neef of achterneef van Jo, de vader van Anne-Marie.

In de Loevestraat passeren we het geboortehuis van Trees, de moeder van Anne-Marie, tevens geboortehuis van mijn vader en nog acht kinderen. ‘Misschien kunnen we op het kerkhof het graf van opa en oma gaan bekijken?’, oppert Anne-Marie. Prima, maar dan moet zij me wel wijzen waar dat graf te vinden is, het kan best 25 jaar geleden zijn dat ik het heb bezocht. Anne-Marie en Noortje zijn trouwere grafbezoekers dan ik en loodsen ons feilloos naar de enigszins (understatement) groen uitgeslagen grafsteen.

Via de Deken Creemersstraat, Venrayseweg, Gebroeders van Doornelaan, Noordsingel en Zegersstraat lopen we naar de Meterikseweg, richting mijn ouderlijk huis, waar Anne-Marie ook regelmatig op bezoek kwam. Ondertussen maken Rein, Noortje en Dirk me duidelijk dat ze een soort van filmcrew vormen. Hoewel Noortje eigenlijk meer van de comics is en ze onlangs ‘een dag van haar leven heeft gegeven’ aan een verhaal dat door haar beide broers niet op waarde werd geschat. Hoe dan ook: ik ben diep onder de indruk als ik, thuisgekomen, op YouTube de eerste film van Team Story Studio bekijk:
 

Via de Afhangweg, de Schoolstraat en de Westsingel wandelen we naar de Waterstraat. Daar woonde oma Moorman ruim tien jaar. Anne-Marie kwam er vaak op bezoek. Ook met de kermis, als ze steevast tien gulden van oma meekreeg om op de kermis te spenderen (wat bij mij de vraag oproept waarom mij niet diezelfde eer te beurt viel, maar goed, familiale financiële kwesties uit lang vervlogen tijden vallen buiten het kader van dit stukje).

Via de Schoolstraat en het Wilhelminaplein lopen we weer terug naar het Hôrster Hundje. Rein, Noortje en Dirk wekken niet de indruk alsof ze héél erg onder de wandeling hebben geleden. Of laten dat althans, welopgevoed als ze zijn, niet aan mij blijken.

Dit was aflevering 4 van Wandelgang, een serie wandelingen in de kerstvakantie met Horst-sweet-Horst. Klik hier voor een toelichting op deze reeks. Wil je ook een keer meewandelen met Horst-sweet-Horst? Dan ben je te laat: helemaal volgeboekt!   

Intermezzo – Wandelgang (3) | Peter Bults

‘Ik ken Horst nauwelijks. Dus ik ben wel benieuwd naar jouw Horst.’ U vraagt, wij draaien. Dus spreek ik op dinsdagavond af met Peter Bults. Om zes uur regent het pijpenstelen. Ik mail Peter: ‘Als je niet het risico wilt lopen om nat te worden, kunnen we ook een andere keer afspreken.’ Zijn reactie: ‘Ach, wat heet risico. Ik was toch al van plan een jas aan te trekken. Dus, tot zo.’ Een uur later regent het nog steeds, maar wtf. Peter (66) woont in Holthees, noemt zichzelf pensionado en verdiende jarenlang zijn brood in de vliegerluchtfotografie – waarover hieronder meer. We kennen elkaar.

We hebben afgesproken op het Wilhelminaplein. Als we richting Lambertusplein lopen, blijkt Peter toch minder onbekend met Horst dan hij het deed voorkomen: ‘Ah, Passi! Heb ik wel eens een ijsje gegeten. Oh, en daar de Sint-Lambertuskerk!’ Ik vertel over het Hôrster Hundje en Jan de Beijer die in 1738 de Sint-Lambertuskerk tekende. Al snel besluit ik mijn rol als gids iets minder serieus te nemen omdat het gesprek daaronder lijdt. De rolverdeling voor de rest van de wandeling: Peter die aan het woord is over zijn leven en bezigheden, ik die af en toe een vraag stel, verhaal over mijn bezigheden en tussendoor wijs op een bezienswaardigheid.

Wat Peter ook vertelt, er schemeren altijd onderkoelde humor en relativeringsvermogen in door. Hij werd geboren in Harderwijk, bracht zijn lagere schooltijd door in Singapore en woonde daarna op tal van plaatsen in Nederland. De liefde voerde hem een kwart eeuw geleden naar Holthees. Tussen Gasthoês en Kantfabriek gaat het vooral over Singapore: de avontuurlijke vliegreis ernaartoe, het verblijf daar, het Maleis dat hij er leerde spreken, het huispersoneel, de bootreis terug.

Als we afdraaien naar de Westsingel zegt Peter, opgeleid als werktuigbouwkundige, dat hij na zijn verhuizing naar Holthees enigszins zoekende was. Uiteindelijk besloot hij van zijn twee grootste hobby’s, vliegeren en fotografie, zijn beroep te maken: vliegerluchtfotografie in al zijn facetten. Vliegerluchtfotografie … Ik geloof niet dat ik het woord ooit eerder heb gehoord. Een half uur later (Zwaluwstraat – Toon Hendriksstraat – Westsingel – Weltersweide – Noordsingel – Julianastraat – Gebroeders van Doornelaan) waan ik me specialist op het gebied van de vliegerluchtfotografie. Mooie verhalen, prachtig verteld. Frustrerend dat het concept van deze serie het niet toelaat om die verhalen hier te reproduceren.

Op de Gebroeders van Doornelaan houden we halt bij de door Jeu van Helden ontworpen DAF’jes. Peter, behalve techneut ook autofreak, blijkt niet te weten dat de gebroeders Van Doorne, oprichters van DAF, Horst-Americaanse wortels hebben. Hij steekt zowel de loftrompet over het kunstwerk van Jeu als over de automatische versnellingsbak van DAF.

Via Venrayseweg en Jacob Merlostraat keren we terug op het Wilhelminaplein. Ik vraag hoe Peter zijn dagen doorbrengt als pensionado. Vooral met het ordenen van de duizenden foto’s die hij in de loop van een kleine zestig jaar heeft gemaakt. Ik heb die foto’s nooit gezien en Peter is wars van pretenties, maar het zou me niet verbazen als die foto’s museumwaardig zijn. Dat vermoeden krijgt enkele uren later een boost als Peter me de drie foto’s van de wandeling stuurt die dit stukje sieren.

Ook een keer meewandelen? Dan ben je te laat … Tenzij je onder de veertig bent: in een poging de totaal scheve verhouding tussen 40-plussers en 40-minners met wie ik inmiddels een wandelafspraak heb gemaakt wat meer in balans te brengen, is aanmelding vanaf nu alleen nog mogelijk voor 40-minners. Dus ben je 40-minner en wil je met mij in de komende anderhalve week een keer door Horst wandelen? Stuur dan een mail naar horstsweethorst@gmail.com en we maken een afspraak.

Intermezzo – Wandelgang (2) | Hans de Rijck

Het miezert een beetje als ik op maandagavond aanbel bij Hans de Rijck in de Wittenhorststraat. Hij heeft me gemaild dat hij graag met me wil wandelen. ‘Waarom? Dat vertel ik je tijdens de wandeling.’ Ben benieuwd. Waarschuwing vooraf: ‘Ik heb een knie die weleens sputtert maar dat doen we allemaal wel eens.’ Precies. Hans (50) is APK1-keurmeester bij Nooteboom Trailers in Wijchen. We kennen elkaar niet.

Ik had toch gerefereerd aan Plekskes van (on)geluk? Inderdaad. Nou dan: zijn geheel naar eigen inzicht door zijn vrouw Reggie en hemzelf ingerichte en verbouwde huis is voor Hans een Plekske van geluk. Wat mij zelf als tuinkabouterliefhebber altijd opvalt als ik zijn woning passeer, is de fraai opgeschilderde overmaatse tuinkabouter bij de voordeur. ‘Van Poolse komaf’, onthult Hans als we door de Wittenhorststraat lopen. In de Gebroeders van Doornelaan houden we halt bij een tweede Plekske van geluk voor Hans. In het pand van Huidzorg Horst heeft hij sinds vorig jaar een ruimte waarin hij hypnotherapie en yagertherapie beoefent. Hypnotherapie en yagertherapie? Nooit van gehoord … ‘Maar je weet toch wel wat hypnose is, heb je Rasti Rostelli nooit op televisie gezien?’ Euhh … ja, ik heb wel een vaag idee van wat hypnose is en nee, ik heb Rasti Rostelli nooit op televisie gezien. Wandelend via Noordsingel, Deken Creemersstraat en Doolgaardstraat legt Hans me vervolgens vol overgave uit wat hypnose, hypnotherapie en yagertherapie zijn. En ook dat Rasti Rostelli voornamelijk showhypnose doet.

Hans onderbreekt zijn betoog voor een derde Plekske van geluk: de Doolgaardschool, de lagere school waar hij zes gelukkige jaren beleefde. Omdat zijn sputterknie gelukkig nog steeds niet opspeelt, lopen we verder via de Van Douverenstraat. Aan het einde daarvan gaan we linksaf het fietspad langs de A73 op. Hans doceert over hypnose, hypnotherapie en yagertherapie. Ik onderbreek hem zo nu en dan voor een verhelderende of kritische vraag. Ook bij World Kitchen nog steeds geen opspelende knie en er valt nog heel veel over hypnose te vertellen. Daarom nemen we niet de kortste weg terug, maar wandelen we verder via Venrayseweg, Lindweg en Gebroeders van Doornelaan. Als we weer in de Wittenhorststraat zijn, stel ik de vraag die me al een hele tijd op de lippen brandt en waarop ik het antwoord wel denk te weten: is het Hans zijn ideaal om ooit van hypnotherapie zijn beroep te maken? Inderdaad.

Na een uur en twintig minuten zijn we weer terug bij de woning van Hans. Alvorens we afscheid nemen laat hij me nog de houtsculptuur zien die kunstenaar Frank Kuntzelaers onlangs speciaal voor hem heeft gemaakt. Het beeld verduidelijkt hoe de zintuigen worden omgezet in gedachten. Gedachten die iedereen op zijn of haar eigen manier interpreteert: de ontvanger bepaalt wat hij of zij ontvangt en hoe hij of zij hiermee omgaat. De houtsculptuur zal een ereplaats krijgen in de praktijkruimte van Hans.

Ook een keer meewandelen met Horst-sweet-Horst? Dan ben je te laat … Tenzij je onder de veertig bent: in een poging de totaal scheve verhouding tussen 40-plussers en 40-minners met wie ik inmiddels een wandelafspraak heb gemaakt wat meer in balans te brengen, is aanmelding vanaf nu alleen nog mogelijk voor 40-minners. Dus ben je 40-minner en wil je met mij in de komende anderhalve week een keer door Horst wandelen? Stuur dan een mail naar horstsweethorst@gmail.com en we maken een afspraak.

Intermezzo – Wandelgang (1) | Geert van den Munckhof

Zeventien minuten nadat ik zaterdag de vraag heb gepubliceerd wie de komende veertien dagen een keer met mij door Horst wil wandelen (klik hier), druppelt de eerste reactie binnen. ‘Ha Wim, Ben ik de eerste? Zo ja, vandaag om 15.00 uur een wandeling? Ik heb een bestemming in gedachte.’ Anderhalf uur later ontmoet ik Geert van den Munckhof op het Wilhelminaplein. Geert (61) is communicatieadviseur bij de gemeente Horst aan de Maas. Hij schrijft en hij dicht. En hij spreekt, steeds vaker ook bij uitvaarten. We kennen elkaar.

Het is koud, maar zonnig, aope waer. We lopen via Jacob Merlostraat en Venrayseweg recht op ons doel af: De Nieuwe Lind. Tante Riek is namelijk vorige week overleden. Tante Riek? Riek van den Munckhof, Riek vaan de Lind, 86 jaar, legendarische kasteleinse en tante van Geert. Dinsdag leidt hij haar afscheidsdienst en de voorbije dagen is hij intensief bezig geweest met het componeren van haar levensloop. Zelf heb ik niet meer dan een vaag beeld van Riek: een rijzige vrouw met bril, uittorenend boven de tap van De Nieuwe Lind, een archetypisch buurtcafé. Geert verheldert mijn beeld en vertelt dat Riek al op veertienjarige leeftijd in het café stond. Veertig jaar later, in 1989, vond ze het welletjes. Ze runde de zaak al die jaren met haar broer Jaer, een hartstochtelijk jager. Een van hun klanten was hun vader Willem. Die ging er prat op dat nergens een zachtere borrel werd geschonken dan bij De Nieuwe Lind. Dat Riek die borrel in het speciale geval van haar vader aanlengde met water, ontging Willem. Ook de Horster kasteleins hadden hier geen weet van. Met als gevolg dat Willem flink in de olie thuiskwam als hij in Horst een café had bezocht. Dat gebeurde overigens slechts twee keer per jaar: Willem vertoonde zich alleen in Horst om naar de kapper te gaan en om te biechten en combineerde dat in beide gevallen met cafébezoek.

Al pratend zijn we bij De Nieuwe Lind beland. Geert, die hier vlakbij opgroeide, vertelt dat hij als kind vaak speelde schuin tegenover het café, in het bosje waar ooit de Molenbeek liep en waar nog een restant ligt van de vijver die behoorde bij de vroegere watermolen. Tevergeefs zoeken we het pad dat langs het water liep.

Via de kasteelruïne lopen we richting de Risseltkapel, waar Willem op de terugweg vanuit Horst altijd een weesgegroetje bad. Verder wandelend hebben we het over de werking van het geheugen: hoe het bekijken van oude foto’s en het terugkeren op een plaats waar je in geen tijden meer bent geweest, herinneringen kan oproepen waarvan je het bestaan niet meer vermoedde.

En dan zijn we, na vijf kwartier en 4,82 kilometer, weer terug op het Wilhelminaplein. Ik dank Geert voor het aangenaam gezelschap en we nemen afscheid.   

Ook een keer meewandelen? Er zijn nog enkele plekken vrij. (En je hoeft niet per se ouder dan vijftig te zijn om mee te mogen wandelen ...) Lees hier meer, ook over hoe je je kunt aanmelden!  

Intermezzo – Wandelgang

Veertien dagen vakantie min of meer. Lezen, schrijven, podcasts en muziek luisteren, wat televisie kijken (weinig voetbal helaas), wat aanrommelen. En wandelen. Afgelopen weken vaak ’s avonds in m’n eentje door een doodstil Horst gewandeld. Hoe veelzijdig en boeiend Horst ook is, toch is de rek er op een gegeven moment wel uit. Dan komt het plezier louter nog van een podcast of muziek uit de koptelefoon. En toen bedacht ik me: ik kan ook de koptelefoon thuislaten en via Horst-sweet-Horst vragen of er mensen zijn die me de komende veertien dagen willen vergezellen op m’n avondwandeling door Horst. Ja, waarom eigenlijk niet?

Daarom: wie wil er de komende veertien dagen een keer met mij door Horst wandelen, liefst ’s avonds, maar desgewenst ook overdag? Jij mag de route en de gespreksonderwerpen bepalen. Of je me nu jouw Plekske van (on)geluk wilt laten zien, eindelijk wel eens wilt weten wie ik ben, je me wilt vertellen wat er zo slecht aan mij of aan Horst-sweet-Horst is, waarom Horst het paradijs op aarde is of waarom het naar de knoppen gaat: alles kan en mag. Na de wandeling schrijf ik een verslag van maximaal 400 woorden over de wandeling. Ik leg dat aan jou voor en als we het daarover eens worden (ik zou niet weten waarom niet) publiceer ik het op Horst-sweet-Horst. Interesse? Mail dan naar horstsweethorst@gmail.com en we maken een afspraak. (Ik doe niet aan Kerstmis en zou dus zelfs vanavond of  morgen al kunnen.)

Intermezzo – Kerstmis

1955. Csaba Czerep heeft de kerst van zijn leven. Csaba is veertien en enkele maanden eerder gevlucht uit Hongarije, waar Russische troepen de Hongaarse Opstand bloedig hebben neergeslagen. Csaba verblijft nu samen met tientallen andere vluchtelingen in een tijdelijk opvangkamp in de gemeente Horst, en wel in America. Ter gelegenheid van Kerstmis is de kantine omgetoverd in een soort feestzaal, compleet met altaar en een geschilderde kribbe. Er wordt gezamenlijk gezongen, gegeten en gedronken. Autochtonen dragen hun steentje bij. Kerstmis, feest van het licht, de vrede, de liefde, de hoop, de gastvrijheid.

2021. Venray wordt aangewezen als locatie voor de acute noodopvang van vluchtelingen. De sociale media ontploffen. ‘Zo nu kun je dus alle sloten vervangen naar 7 punts sloten.’ ‘Tuurlijk zitten er ook goede mensen tussen.’ ‘Als het zover komt speel ik voor eigen rechter.’ ‘Pak de loader mar en vaeg dat volluk de grens over.’ ‘Ja joh nog meer zooi binnen halen. ‘Hoef dat schooier volk niet in de buurt.’ Kerstmis, feest van het licht, de vrede, de liefde, de hoop, de gastvrijheid?

Ja, dit is enigszins een karikatuur, een tikkeltje generaliseren, een beetje versimpelen van de werkelijkheid. Natuurlijk was het in 1955 geen hemel op aarde in America: ongetwijfeld zal de tijdelijke opvang van Hongaarse vluchtelingen niet door iederéén zijn toegejuicht. En natuurlijk is het in 2021 geen hel op aarde in Venray: er zijn ook genoeg mensen die de acute noodopvang níet als een probleem zien. Evengoed kan ik me niet geheel aan de indruk onttrekken dat we ergens tussen 1955 en 2021 iets aan medemenselijkheid zijn kwijtgeraakt.

Wat me misschien nog wel meer stoort dan die huiveringwekkende reacties op sociale media is het bestuurlijke Venrayse meehuilen met de wolven in het bos. Het kan zijn dat ik iets heb gemist, maar uit bestuurlijke en politieke hoek heb ik de afgelopen anderhalve week alleen maar gezeur en geklaag gehoord en gelezen. Of hebt u soms iemand de Venrayse equivalent van Wir schaffen das horen bezigen? Gastvrijheid en empathie klinken echt anders.

Kerstmis, feest van het licht, de vrede, de liefde, de hoop, de gastvrijheid. Maar ook feest van de solidariteit. Solidariteit met mensen die het minder getroffen hebben dan wij. Solidariteit ook met een gemeente die het blijkbaar allemaal niet aankan. Waar blijft het ruimhartige aanbod vanuit Horst aan de Maas om de Venrayse zorgen te verlichten door óók een locatie voor acute noodopvang van vluchtelingen geschikt te maken?

(Dit stukje verscheen gisteren ook in Via Horst-Venray)

Top 5 – Meterikse hondenpoepverbodsbordjes in beukenhaag

De romantiek is er een beetje vanaf, van de hondenpoepverbodsbordjes. Internet is dodelijk geweest voor de creativiteit in dezen: terwijl de hondenpoepverontwaardigde pre-internet zelf in de weer moest met pen/viltstift/verf en papier/karton/hout om z’n frustratie in woord en/of beeld te uiten, volstaat vandaag de dag een half minuutje googlen om iets geprefabriceerds tevoorschijn te toveren. Printen, desgewenst nog even lamineren en, hup, je bent het mannetje dan wel vrouwtje. Enige ambachtelijkheid is ver te zoeken.

Prachtige oudhollandse traditie naar de gallemiezen? Valt mogelijk toch te bezien: in Meterik heeft men een niet onverdienstelijke poging gedaan de zogenaamde vooruitgang een halt toe te roepen. De beukenhaag die het lokale schoolplein scheidt van de openbare weg is er namelijk behangen met handgeschreven en -geschilderde hondenpoepverbodsbordjes. Dat het hier een gecoördineerde actie betreft, uitgevoerd door leerlingen van de school, staat buiten kijf. Hoe mooi dat kinderen hier onderwezen worden in de edele kunst van het vervaardigen van het handgemaakte hondenpoepverbodsbordje! Jong geleerd is immers oud gedaan. Hoop gloort aan de horizon, nog is niet alles verloren.

Een rangschikking aanbrengen in iets dat kinderen hebben geschapen is altijd een hachelijk iets. Voor je het weet is de tere kinderziel voor eeuwig beschadigd. En dat is natuurlijk niet de bedoeling. Zeker niet in dit geval. Daarom telt de exclusieve Horst-sweet-Horst top 5 van Meterikse hondenpoepverbodsbordjes in beukenhaag uitsluitend nummer 1’s. Komt ie:

1.

Broer en zus

1.

 Je zult ‘m maar moeten opruimen, een grote bah van zulke immense omvang

1.

Prachtig hondenlijf in twee tinten bruin

1.

Zó goed dat ‘kak’ en ‘zak’ in plaats van het bagatelliserende ‘kakje’ en ‘zakje’ van tegenwoordig

Compositorische overeenkomsten met z’n voorganger

Compositorische overeenkomsten met z’n voorganger

1.

Kunstenaars in de dop, fabuleus kleurgevoel en oog voor detail

Intermezzo – Aftrap

Op zoek naar het een vind je het ander (klik om te vergroten): 

Aftrap. De man in pak, hoogwaardigheidsbekleder, heeft z’n hoed er speciaal voor afgenomen. Die zal ook maar op de grond vallen. Moet je niet hebben als hoogwaardigheidsbekleder. Rechtsbenig is ie. Z’n houding drukt ontspanning uit en verraadt dat hij vaker een balletje heeft getrapt. Is het normaal dat de voet nog in de lucht zweeft terwijl de bal al een afstand van een meter of vijf heeft afgelegd? Niet uitgesloten: het feit dat de bal zich in de lucht bevindt, duidt op een ferme trap waarbij het rechterbeen zich op het hoogste punt boven kniehoogte moet hebben bevonden. Trouwens een aanzienlijk fermere trap dan te doen gebruikelijk bij wat een officiële aftrap wordt genoemd maar in wezen een officieuze aftrap is. Nee, dit is geen obligate, dertien in een dozijn hoogwaardigheidsbekledersaftrap, dit is er een die wordt verricht met toewijding. Van iemand die er zin in heeft er, wekenlang heeft uitgekeken naar dit moment.

De vers gekapte speler in het midden staart wezenloos in het niets. Hij lijkt zich niet goed raad te weten met de situatie. Z’n stramheid, als bij het spelen van het volkslied of een minuut stilte, contrasteert met de soepelheid van de hoogwaardigheidsbekleder. Zijn teamgenoot oogt meer ontspannen: armen losjes langs het lichaam, ogen gericht op de bal, in dubio of hij de bal zal laten uitrollen of dat ie er achteraan zal gaan. Uit laten rollen toch maar. Typische buitenspeler, eigenzinnig, met z’n kraagloze shirt, z’n riem om de broek en z’n niet in de plooi vallende haarlok. Die flaporen? Kan hij niet mee zitten. 

Om de belabberde staat van het veld bekommert niemand zich. Nee? Of staart de speler in het midden bij nader inzien niet wezenloos in het niets, maar naar de spaarzaam begroeide zandvlakte? Vraagt hij zich soms af wat hij op deze steppe te zoeken heeft? Een door betonnen paaltjes omzoomde steppe bovendien. Ook dat nog.

Waar zijn de andere spelers eigenlijk? Ja, eentje bevindt zich ver op de achtergrond. Maar die acht anderen dan?

(Het tafereeltje toch maar met de waarheid verpesten: deze foto is gemaakt op zondag 11 augustus 1935. Blijkens de stempel aan de achterzijde was L. van Rhee uit Castenray (‘Castenraij’) de fotograaf. De hoogwaardigheidsbekleder is de Horster burgemeester Van Grunsven. Met zijn aftrap werd het voetbalterrein van RKVV Hegelsom aan de Langstraat officieel in gebruik genomen. De namen van de twee spelers zijn mij onbekend.)

Intermezzo – Biomassacentrale (2)

Soms verdienen ze het om te worden gepubliceerd: de bijdragen van insprekers tijdens gemeenteraadsvergaderingen. Afgelopen donderdag uitten drie insprekers tijdens de raadsvergadering hun zorgen over de mogelijke bouw van een biomassacentrale aan de Schengweg in Horst. Alle drie die bijdragen zijn beslist het terugluisteren en -kijken waard (klik hier en ga naar 3.00 minuten), maar Ayda Frings (ze kwam gisteren ook al op Horst-sweet-Horst aan het woord; klik hier) verwoordde wat mij betreft het meest kernachtig en krachtig waarom Horst aan de Maas zich met een nieuwe houtgestookte biomassacentrale op een doodlopende weg begeeft. Daarom, met dank aan Ayda, hier haar volledige bijdrage:

‘Ik wil u graag vertellen waarom biomassa op deze schaal allang niet meer als duurzame energiebron bestempeld wordt. 

Ten eerste: er is lokaal al te weinig biomassa. In Nederland werd in 2020 bijna 4 miljoen ton biomassa verstookt, waarvan ruim de helft, 2,5 miljoen ton, werd geïmporteerd vanuit de VS, Canada en de Baltische Staten waar bossen volledig worden kaalgekapt. Nederland staat daarmee zelfs in de top 5 wereldwijd van grootste biomassa importeurs. En nu zullen er mensen zijn die zeggen: maar de bedoeling hier is toch lokaal hout? Helaas is Horst een goede afspiegeling van Nederland wat betreft de hoeveelheid biomassa. Uit eigen onderzoek van de gemeente blijkt dat er in de regio al 2,3 keer meer opgestookt wordt dan geproduceerd. Kortom, er is nu al lokaal te weinig biomassa, dus waarom een extra centrale faciliteren?

Ten tweede: De redenatie dat er voor elke gekapte boom een nieuwe wordt geplant die CO2 uit de lucht weer opneemt is achterhaald, voornamelijk omdat de factoren tijd en schaal niet worden meegenomen. Terwijl een boom in een uurtje kan worden opgestookt, doet die er tientallen jaren, 40 tot 100 jaar, over om weer te groeien. Tot die tijd zit al die CO2 van die boom gewoon in de lucht en van ontelbaar veel meer bomen omdat de schaal zo óntzettend groot is. Ook wordt er dus in al die jaren niet de CO2 opgenomen die dat oude bos normaliter wel zou hebben opgenomen, stoot biomassa zelfs 2x zoveel CO2 uit per hoeveelheid energie als gas én hebben we het nog niet eens over allemaal andere vervuilende stoffen die worden uitgestoten. Dit laatste heeft significante gevolgen voor de volksgezondheid en al helemaal met het Dendron College en een basisschool in de windrichting van al deze schadelijke stoffen is dit iets wat we niet zouden moeten willen. Dat biomassa klimaatneutraal en onschuldig zou zijn is dus een illusie.

Ten derde, “afval” bestaat in een bos helemaal niet. In een bos vindt een kringloop van voedingsstoffen plaats. De biomassa die je eruit kan halen gaat dan ook echt tot een bepaalde grens. Als je die grens overschrijdt verarmt de grond, waardoor nieuwe planten niet goed kunnen groeien, de biodiversiteit drastisch vermindert en de brandgevaarlijkheid flink toeneemt. Er kan dus maar weinig hout eigenlijk weggehaald worden en zelfs voor het afvalhout waren al duurzamere oplossingen, zoals het maken van spaanplaten. Dit zijn hoogwaardige producten, waar CO2 in opgeslagen blijft. Door deze producten is de grondstofprijs van hout niet voor niets al hoog, en alleen subsidies maakten houtstook rendabel.

Dat het idee achter de subsidies is dat we naar een duurzamere wereld streven vind ik super! Maar investeer dat gemeenschapsgeld dan in bronnen die wel echt duurzaam zijn. Zou dit doorgaan en kijk je over twaalf jaar terug, dan is 25 miljoen euro op, en zijn honderden hectares hout verstookt. En dan zijn we geen millimeter verder. Alleen maar nadelen. Terwijl als je ’t besteedt bijvoorbeeld aan isolatie voor een kas van enkelglas of zonnepanelen, dan verbruiken we permanent minder energie. En dat is goed voor ons allemaal. Voor ons als gemeenschap, voor de gemeente, en zelfs voor de ondernemer die geen doodlopend pad wordt opgestuurd, want nu al en over 12 jaar al helemaal maakt biomassa echt geen deel meer uit van de energietransitie en is het een onhoudbaar businessmodel.

Daarom zou ik willen zeggen: burgemeester, wethouders en raadsleden, ondersteun geen uitzondering voor een biomassacentrale, maar kijk naar mogelijkheden die daadwerkelijk een bijdrage kunnen leveren aan het klimaat.’

Ayda studeert over twee maanden af aan de Technische Universiteit in Eindhoven als energietransitiedeskundige. Gemeente Horst aan de Maas, grijp je kans!

Intermezzo – Biomassacentrale (1)

Het is ijskoud, donderdagavond op het Wilhelminaplein. Toch hebben meer dan zestig mensen zich verzameld om een uur lang, staand, de gemeenteraadsvergadering te aanhoren en te aanschouwen.  Dan moet er iets aan de hand zijn. En dat is er! Waar aan de Schengweg nu nog een pluimveebedrijf huist, dreigt namelijk een biomassacentrale te komen. Iets dat moet worden voorkomen, vinden die zestig koutrotseerders. En met hen vele anderen. Omdat de afgelopen jaren steeds duidelijker is geworden dat houtgestookte biomassacentrales ongezond en niet duurzaam zijn. Niet voor niks besloot het kabinet deze zomer tot in elk geval een tijdelijke subsidiestop op nieuwe biomassacentrales.

Waar luisteren we naar, daarbuiten? Naar drie insprekers die even bevlogen als welbespraakt hun argumenten tegen de biomassacentrale te berde brengen. Naar gemeenteraadsleden die daarop reageren, vragen stellen en met elkaar in discussie gaan. Naar twee wethouders die de zaak proberen te downsizen. Eric Beurskens, wethouder met vergunningen in zijn portefeuille, lijkt de angel uit het debat te halen met zijn bewering dat voor een biomassacentrale met een capaciteit tot vijftien megawatt helemaal geen vergunning nodig is. Enigszins gedesillusioneerd druip ik af.

Gisteren keek ik het thuis allemaal nog eens terug (klik hier en ga naar 3.00 minuten). Zag ik het nu goed dat één van de insprekers, Ayda Frings, heftig nee zat te schudden toen wethouder Beurskens zei dat een biomassacentrale tot vijftien megawatt geen vergunning nodig heeft? Ik besloot het haar gewoon te vragen. Haar reactie:

‘Ik zat inderdaad nee te schudden omdat de wethouder aan een cruciaal punt voorbij ging. Het lijkt erop dat de aanvrager te laat is met een aanvraag voor de subsidie omdat het subsidieprogramma voor nieuwe centrales is afgeschaft. De aanvrager kan inderdaad een biomassacentrale bouwen zonder vergunning, maar in dat geval krijgt die géén subsidie van 25 miljoen. En zonder die subsidie is het  niet rendabel. Dus dat is een belangrijk punt om te melden en dat miste ik toen de wethouder sprak.’

Maar had ik het dan ook goed gezien dat Ayda even later driftig ja zat te knikken tijdens het betoog van dezelfde wethouder? Ayda:

‘Ja, klopt. Dat was toen de wethouder het had over een bestemmingsplanwijziging. Die is nodig als de aanvrager de vergunning van het bestaande pluimveebedrijf zou willen overnemen. In dat geval krijgt hij wél 25 miljoen euro subsidie. Maar de gemeenteraad moet de noodzakelijke wijziging van het bestemmingsplan dan eerst goedkeuren. Dus óf de aanvrager bouwt zonder vergunning maar krijgt geen subsidie óf er komt een bestemmingswijziging die langs de gemeenteraad zou moeten gaan en hij krijgt wel subsidie. Daarmee staat de raad dus niet buitenspel.’

Duidelijk. ‘Die biomassacentrale komt er dus nooit’, ben je dan geneigd te denken. Maar in Horst aan de Maas weet je het nooit, ondanks een overschot aan gezond boerenverstand. Goed dus als Ayda, die over twee maanden afstudeert aan de Technische Universiteit in Eindhoven als energietransitiedeskundige, de Werkgroep Luchtkwaliteit Horst en vele anderen de strijd blijven voortzetten.