Intermezzo – Bergen, woestijnachtige heuvels en vulkanen

Gerede kans dat u dit stukje leest op een of andere Zuid-Europese camping, gezeten op een klapstoel, met een majestueus uitzicht op lonkende Alpentoppen of lieflijke Toscaanse heuvellandschappen. Of anders wel met een ontzagwekkende vulkaan als de Etna, de Stromboli of de Vesuvius binnen handbereik.

Ik schrijf dit stukje gewoon thuis, gezeten aan mijn bureau. Met uitzicht op lonkende bergtoppen, woestijnachtige heuvellandschappen en machtige vulkanen. Heus, ik heb geen stimulerende middelen tot me genomen. Echt niet. Evenmin kijk ik onder het schrijven naar de televisie. En ik heb al helemaal geen bergen- of vulkanenbehang.  

Wat dat panorama dat ik elk moment van de dag voorgeschoteld krijg dan in godsnaam behelst? Welnu, die bergtoppen, heuvellandschappen en vulkanen, onderling losjes verbonden door woestijnen, bevinden zich op de trottoirs rondom mijn huis. Daar bevindt zich een stoeptegelidylle met Sahariaanse trekjes. Niet gecreëerd door de hand van god, niet door de mens, maar door insecten. Wespen vooral, graafwespen, ook wel zandwespen genoemd. Waarvan in Nederland meer dan honderdvijftig soorten leven.

Stoeptegels houden zonnewarmte vast. Graafwespen graven elk hun eigen ondergrondse nest. Die twee gegevens maken de groeven tussen stoeptegels tot een bij uitstek geschikte nestlocatie voor graafwespen. Het zand dat ze afgraven blijft aan de oppervlakte liggen.

Zo vormen zich afhankelijk van de diepte van het nest – die kan variëren van vijf centimeter tot een meter – hoopjes, heuvels of bergen. De vulkaanaanblik ontstaat doordat sommige soorten hun graafwerkzaamheden afsluiten met het maken van een gat in de ontstane zandhoop.

Graafwespen voeden hun larven met insecten. Dat verklaart hun tot de verbeelding sprekende namen als vliegendoder, spieswesp, groefbijendoder, bijenwolf en grote snuittordoder. Graafwespen kunnen dus wel een vlieg kwaad doen, maar de mens doen ze geen vlieg kwaad. Andersom is dat wel het geval. Als je googelt op ‘graafwesp’ voeren websites over plaagdierbestrijding de boventoon. Vanwaar toch altijd dat koersen op de automatische verdelgingspiloot, zelfs als het om niet stekende insecten gaat? Het eeuwige netheidssyndroom? Bekijk graafwespen met een andere blik en de kruispunten van stoeptegels rondom je huis in Griendtsveen, Swolgen of Kronenberg bezorgen je het ultieme vakantiegevoel.

(Dit stukje verscheen gisteren ook in Via Horst-Venray)

Intermezzo – Bos en Strand

Zonder dat het vooraf was gepland gistermiddag in het Design Museum in Den Bosch beland. En daar beland bij De Grote Vakantietentoonstelling, een expositie over de designgeschiedenis van de Nederlandse vakantieganger. Tot mijn aangename verrassing trof ik daar een groot, ingelijst schetsplan aan van ‘Recreatieoord am.erica’. Gedateerd 18 april 1969 en vervaardigd door het gerenommeerde architectenbureau Van den Broek en Bakema Architecten.

Zomaar op een expositie in Den Bosch een schetsplan van het recreatiepark aan de Laagheideweg in America dat we tegenwoordig kennen onder de naam Het Meerdal. In het plan staan 91 ‘kampeerhuisjes’ ingetekend en verder twee parkeerplaatsen voor vierhonderd auto’s, een terrein voor tenten en caravans met toiletgebouw, drie personeelswoningen, een restaurant, een zwemvijver, een beestenweide, een speelweide en een speeltuin.  

Het recreatiepark ging uiteindelijk in 1971 niet open als Am.erica maar als Bos en Strand. In huize Moorman werd Bos en Strand al snel verbasterd tot Bos en Stront. Vraag me niet waarom. En ja, doorgaans gedijden we beter bij wat fijnzinniger humor.

Bos en Stronders bewogen zich die eerste jaren voort op donkergroene vouwfietsen van een vrij primitief type. Op dinsdagen begaven ze zich in groten getale naar de weekmarkt in Horst. Daarbij passeerden ze ook huize Moorman, inclusief de weelderige voortuin. Die werd door lokalo’s veelal denigrerend afgedaan met ‘waat ennen drek’. Hoe anders reageerden de Bos en Stronders: ‘Oh kijk daar, wat een prachtige botanische tuin!’

De naam Bos en Strand hield slechts enkele jaren stand. De bezoekersaantallen vielen die eerste jaren namelijk nogal tegen. Wikipedia: ‘Uit uitgevoerd marktonderzoek blijkt dat de naam Bos en Strand mensen doet denken aan een winderig oord.’ Het Meerdal werd de nieuwe naam. Die raakte al snel ingeburgerd. Maar niet in huize Moorman: daar bleef Bos en Stront in zwang.

Foto overgenomen uit America in oude foto's en ansichten (Zaltbommel 2006)

Van Het Meerdal hangt in de expositie een ansichtkaart:

Ten slotte een fragment uit een treffende tekst bij het tentoonstellingsonderdeel over recreatieparken:

‘Door de verstedelijking is het natuurlijke landschap in Nederland beperkt. Daarom ontvluchten veel Nederlanders de drukte van de stad door recreatieparken te bezoeken. (…) Uiteindelijk is het ontsnappen uit de stad echter een illusie, aangezien het recreatiepark zelf een ministad is.’

Intermezzo – Boerenleenbank

Ik herinner me een rode hardplastic spaarpot die ik op gezette tijden aan de hand van mijn vader of moeder ging legen, waarna het gespaarde bedrag werd bijgeschreven in mijn Spaarboekje. Ik herinner me doorzichtige buizen waarin papiergeld van de ene naar de andere bankmedewerker werd getransporteerd. Ik herinner me dat de kassier Marcellis heette en naast de bank woonde.

Het pand Jacob Merlostraat 11 in Horst was al ruim 25 jaar geen bank en al ruim vijftig jaar geen Boerenleenbank meer. Toch was het voor mij altijd ‘de Boerenleenbank’ gebleven. Ook de laatste restanten van dit instituut zijn nu bijna gesloopt. Het voelt als het einde van een tijdperk. En: wéér een toonbeeld van wederopbouwarchitectuur in Horst naar de gallemiezen. Zonder slag of stoot. Triest.

De Boerenleenbank en de aanpalende kassierswoning werden in 1958 ontworpen door J.J. Margry. Diens ontwerp kwam op de algemene ledenvergadering in maart 1959 ter sprake. Het Dagblad voor Noord-Limburg noteerde: ‘Directeur Versleyen waarschuwde degenen, die het ontwerp te revolutionair vonden, dat het bankgebouw in een zich snel ontwikkelende kern komt te staan en ook over vijftig jaar nog bruikbaar en acceptabel zal moeten zijn.’   

‘Modern landhuis’ en ‘Florissante nieuwbouw’ noemde het Dagblad voor Noord-Limburg de Boerenleenbank bij de opening in 1959. De directeur van de Coöperatieve Centrale Boerenleenbank in Eindhoven verrichtte op woensdag 16 december de openingshandeling, waarna deken Debye het gebouw inzegende.

Uit het Dagblad voor Noord-Limburg van 28 november 1959: ‘Dit moderne pand is een waardige bijdrage tot het algemeen architectonisch beeld van Horst. Dit nieuwe bankgebouw heeft niets van een bastion van bankgeheimen, het staat vanwege het vele glas en het revolutionaire ontwerp dichter bij een modern landhuis.’ Negen loketten telde het gebouw. Tot de inventaris behoorde – in de woorden van de krant – ‘een hypermoderne Amerikaanse boekhoudmachine’ die twintigduizend gulden had gekost. ‘Ten gerieve van het publiek is er in de ruime hal een telefooncel geplaatst.’

Twee jaar na de opening bracht de Horster beeldend kunstenaar Bert Coppus een muurschildering aan in het bankgebouw. Die verdween bij een van de latere uitbreidingen van de bank. Een eerste ingrijpende verbouw vond plaats in 1971, opnieuw onder auspiciën van architectenbureau J.J. Margry. Het betrof vooral een interne verbouwing die nauwelijks gevolgen had voor aanzien en karakter van het gebouw.

Dat was wel het geval met de ingrijpende verbouwing aan het begin van de jaren tachtig. De kassierswoning verdween. Ervoor in de plaats kwam een in mijn ogen volstrekt detonerende aanbouw die het oorspronkelijke karakter van het pand volkomen teniet deed.

Pas bij de recente sloopwerkzaamheden kreeg het gebouw, dat sinds 1998 een niet-bancaire bestemming had, weer heel even iets van zijn vroegere glorie terug.

Trapveldjesvoetballers (5)

Ontvallen aan het legioen der trapveldjesvoetballers: Omar Al Baghdadi, Bureij, Gaza, overleden 9 juli 2024, 12 jaar oud

De twaalfjarige Omar Al-Baghdadi was vorige week dinsdag samen met drie vriendjes op straat aan het voetballen vlakbij zijn huis in vluchtelingenkamp Bureij, toen een Israëlische luchtaanval plaatsvond. Omar was een van de dodelijke slachtoffers. Bureij is al sinds 1949 een vluchtelingenkamp in het centrale deel van de Gazastrook. Toen vorig jaar de oorlog tussen Israël en Hamas uitbrak, telde het kamp een kleine vijftigduizend vluchtelingen. Het actuele aantal mensen dat er verblijft is niet duidelijk.

De zojuist gestorven Omar in de armen van zijn vader Nael Al-Baghdadi (foto AP Photo/Abdel Kareem Hana)

Overal ter wereld zijn trapveldjes. Nergens ter wereld komen zoveel trapveldjesvoetballers om het leven als in Gaza. Ter nagedachtenis aan hen deze serie. Die opent telkens met een foto van een trapveldje in Horst aan de Maas. Ditmaal dat aan de Kamplaan in Hegelsom. Klik hier voor de bron voor dit stukje. 

Intermezzo – Briefje

Briefjesopraper zijn is doorgaans geen bijzonder aantrekkelijk bestaan. Neem alleen al de besmeuring van het opgeraapte briefje met hondenpoep. Of kattenpis. Of allebei. Denk ook aan de verkeersgevaren die je dient te trotseren bij het oprapen. Beeld je de teleurstelling in als je iets speciaals meent te hebben gevonden en het vervolgens een ordinair kassabonnetje van de Action blijkt te zijn. Nog erger: een blanco blaadje. Maar heel af en toe ligt er op het wegdek, het trottoir, de parkeerplaats of in de heg een mooie beloning te wachten op de noest volhardende briefjesopraper. Ik smaakte dat genoegen gisteravond rond een uur of zeven. In de heg naast het verbindingspad tussen Afhangweg en Dentjesweg in Horst lag een verfrommeld briefje dat ik heel even aanzag voor de aankondiging van een buurtbarbecue. Voor de zekerheid raapte ik het toch op. Ik ontvouwde daarna dit juweeltje:

Eerst even over het aanzien van het briefje. Kan bijna niet, maar het lijkt wel alsof de auteur van dit briefje (een jongetje – boven elke discussie verheven) zijn kleurenpalet heeft afgestemd op het kleurenpalet van Xerox. Volmaakte eenheid.

Dan de inhoud. Gesneden koek voor iemand als ik die misschien nog wel meer voetbalplaatjesspaarder is dan briefjesopraper.

Zo moet het zijn gegaan: toen het jongetje nog maar elf van de 108 plaatjes miste uit zijn EK-voetbalplaatjesalbum van Lidl, besloot hij de ontbrekende nummers en de daarbij behorende namen maar eens te noteren op een blaadje. Twee ruilsessies met vriendjes en vriendinnetjes maakten dat hij twee keer vier nummers en namen kon wegstrepen: na de ene sessie de nummers 13, 16, 51 en 99; na de andere 14, 28, 48 en 74. Waardoor hij alleen nog de nummers 40 (Benjamin Sesko), 56 (Stanislav Lobotka) en 74 (Xherdan Shaqiri) dient te verkrijgen.

Zou het bij ruilsessies nog steeds gaan zoals in mijn jeugd? ‘Heb ik… heb ik… heb ik… heb ik… heb ik… heb ik… heb ik niet! Heb ik… heb ik… heb ik… heb ik… heb ik… heb ik… heb ik… heb ik… heb ik niet! Heb ik… heb ik… heb ik… heb ik niet! Heb ik… heb ik… heb ik niet! Heb ik… heb ik… heb ik… heb ik… heb ik… heb ik… heb ik… heb ik… heb ik niet!’

Inmiddels heb ik met grote dank aan vele vrienden en bekenden mijn eigen EK-voetbalplaatjesalbum van Lidl al voor twee derde gevuld (wat een gruwelijke bezigheid trouwens om die plaatjes in het juiste vakje gefrot te krijgen). En ben ik ook in het gelukkige bezit van de nummers 40 en 74. Mocht het jongetje die nog steeds missen, dan sta ik ze met alle liefde en plezier aan hem af.

Trapveldjesvoetballers (4)

Ontvallen aan het legioen der trapveldjesvoetballers: Ahed Atef Bakr (10), Zakaria Ahed Bakr (10), Mohamed Ramez Bakr (11) en Ismael Mohamed Bakr (9), Gaza, overleden 16 juli 2014  

Op 7 oktober van het afgelopen jaar brak in Gaza de oorlog uit tussen Israël en Hamas. Het is een misverstand om te denken dat pas vanaf die dag trapveldjesvoetballers in Gaza om het leven kwamen door Israëlisch ingrijpen. Op woensdag 16 juli 2014 werden vier jongens – neven van elkaar – die op het strand van Gaza-stad samen met andere neven aan het voetballen waren, gedood door explosieven die werden afgevuurd vanaf ​​van Israëlische oorlogsschepen. De eerste explosie trof een visserskeet. Hierbij kwam Ismail Bakr om het leven. De andere voetballende neven vluchtten over het strand in de richting van het Al Deira Hotel, waar veel buitenlandse journalisten verbleven. Drie neven zouden het hotel nooit bereiken: Ahed Atef Bakr, Zakaria Ahed Bakr en Mohamed Ramez Bakr werden op hun vlucht gedood door een tweede Israëlische aanval. Vijf andere neven raakten gewond. Israël heeft nooit de volledige verantwoordelijkheid genomen voor deze tragedie, hoewel later onderzoek uitwees dat de aanval op de vluchtende neven doelbewust werd uitgevoerd.

Ronaldo, Frimpong, Kroos, Bellingham, Lamine Yamal: aan het begin van elke voetbalcarrière staat het trapveldje. Overal ter wereld zijn trapveldjes. Nergens ter wereld komen zoveel trapveldjesvoetballers om het leven als in Gaza. Ter nagedachtenis aan hen deze serie. Die opent telkens met een foto van een trapveldje in Horst aan de Maas. Ditmaal dat tussen de Van Merwijckstraat en de A73 in Horst. Klik hier, hier, hier en hier voor bronnen voor dit stukje.

Intermezzo – Oranje versus blauw

Oranje is een euforische, vrolijke en stimulerende kleur die energie uitstraalt. Blauw is een koelere kleur die staat voor kalmte, wijsheid, autoriteit. Oranje en blauw zijn complementaire kleuren. Ze staan tegenover elkaar in de kleurencirkel. Als ze samen worden gebruikt versterken ze elkaar.

Tot zover de theorie. De praktijk in Horst is momenteel anders. In Horst is het sinds vijf dagen oorlog tussen oranje en blauw. Oranje heeft eerst een deel van het blauwe territorium voor zich opgeëist en daarna een hekwerk opgetrokken om blauw het leven zuur te maken.

Sinds 1 juni ligt om de hele Sint-Lambertuskerk een diepblauw kunstgrastapijt van vier meter breed. Dit kunstwerk van Fransje Killaars blijft drie maanden liggen. Van mij mag je het bespottelijk, mooi, lelijk, ontroerend, afstotelijk, indrukwekkend, milieuvervuilend, hemels, geldverspilling, superieur of ergerlijk vinden. En nog een hele hoop dingen meer. Maar je moet het wel met gepast respect behandelen. Dat betekent dat je erover mag wandelen en fietsen, dat je erop mag zitten en liggen, dat je erop mag spelen en picknicken, dat je je fiets erop mag parkeren en op gezette tijden je loempiakraam erop mag plaatsen.

Gepast respect is niet dat op het blauwe tapijt wekenlang toiletwagens staan geparkeerd. Gepast respect is ook niet dat een deel van het blauwe tapijt wekenlang ontoegankelijk is. Gepast respect is evenmin dat hekwerken een aanzienlijk deel van het blauwe tapijt wekenlang aan het zicht onttrekken.

Je knipt niet zomaar twintig minuten uit Titanic. Je scheurt geen dertig bladzijden uit 1984. Je kort Hey Jude niet met de helft in. Je snijdt geen stuk van Het Melkmeisje af. Je onttrekt een deel van het blauwe tapijt niet wekenlang aan het zicht.

Dat Horster horecaondernemers munt proberen te slaan uit het EK voetbal is hun goed recht. Maar dat de gemeente Horst aan de Maas vergunning heeft verleend om het blauwe tapijt op deze manier aan te tasten, is ten enenmale onbegrijpelijk, te meer omdat ze er ook nog eens financieel aan heeft bijgedragen. Het zou de gemeente sieren als ze in contact treedt met de kunstenaar om tot een oplossing te komen.

Vrijdag Nederland-Frankrijk. Oranje versus blauw. Allez les bleus dan maar? Nee! Ik mag dan een liefhebber van minimalistische kunst zijn, van het minimalistische voetbal van de Fransen heb ik een afkeer. Ik hoop op Frans verlies. En op vreedzame coëxistentie tussen oranje en blauw.

Intermezzo – Woo-verzoek (9)

Deze week maakte de provincie Limburg een grote hoeveelheid documenten openbaar (klik hier) over wat ze zelf ‘het dossier Californië’ noemt: de omstreden gronddeals tussen grondbedrijf Californië BV en zijn toenmalig bestuurder Lodewijk Burghout. Je kunt dat inderdaad ‘het dossier’ noemen – ‘de kwestie’, ‘de zaak’, ‘de affaire’ of ‘het schandaal’ doet de werkelijkheid meer recht. Maar dit geheel terzijde.

Gedeputeerde Staten (het dagelijks bestuur van de provincie) hebben vier kantjes nodig om uit te leggen waarom ze hebben besloten de documenten openbaar te maken. De derde alinea is met grote afstand de grappigste van allemaal:

‘Gedeputeerde Staten hebben in het dossier Californië van begin af aan ingezet op transparantie. Onze insteek was, en is, om de onderste steen boven te krijgen in het dossier Californië. In het kader van zorgvuldigheid, ook naar andere betrokken partijen, zijn wij eerder terughoudend geweest in het openbaar maken van (delen van) informatie.’

Waarom die alinea zo grappig is? Omdat Gedeputeerde Staten vanaf het begin transparantie schuwden in ‘het dossier Californië’ en juist hun uiterste best deden een rookgordijn op te trekken. Van een ‘insteek’ om de onderste steen boven te krijgen viel lange tijd niets te bespeuren – pas nu de kat in het nauw komt, worden wat pogingen gedaan enkele tegels te lichten. Maar minstens zo grappig is dat Gedeputeerde Staten hun bewering dat ze ‘van begin af aan’ hebben ingezet op transparantie in de derde zin van de geciteerde alinea eigenhandig vakkundig ondergraven met de erkenning dat ze eerder terughoudend zijn geweest in het openbaar maken van informatie.

De terughoudendheid van Gedeputeerde Staten met het openbaar maken van informatie heb ik zelf ook ervaren. Op 19 april 2023 verzocht ik Gedeputeerde Staten mij in het kader van de Woo (Wet open overheid) inzage te verschaffen in de notulen van aandeelhoudersvergaderingen met en over grondbedrijf Californië BV. Op 6 juni 2023, een week na het verstrijken van de wettelijke beslistermijn, ontving ik bericht van Gedeputeerde Staten dat ze weigerden de gevraagde stukken openbaar te maken. Ik liet het er vervolgens bij zitten.

Tot mijn grote verrassing trof ik bij de deze week openbaar gemaakte documenten ook de afhandeling aan van mijn Woo-verzoek door Gedeputeerde Staten (klik hier en ga naar document nummer 22). Daarin is mijn naam acht keer zwartgelakt. Maar tot mijn grote ergernis is mijn naam daarin ook tot twee keer toe niet onleesbaar gemaakt.

Daardoor komt mijn persoonlijke levenssfeer in het geding. Dat verzin ik niet zelf, nee dat is het oordeel van Gedeputeerde Staten:

‘Daar waar in het document de naam, de handtekening/paraaf en/of andere persoonsgegevens van een derde en/of ambtenaren onleesbaar is gemaakt, zijn wij tot het oordeel gekomen dat openbaarmaking van deze informatie ertoe leidt dat zijn of haar persoonlijke levenssfeer in geding komt, en dat aan die omstandigheid zodanig gewicht moet worden toegekend dat het belang van openbaarmaking daarvoor moet wijken.’

Conclusie: met de zelfbenoemde zorgvuldigheid van Gedeputeerde Staten is het al net zo treurig gesteld als met de zelfbenoemde transparantie.

Trapveldjesvoetballers (3)

Ontvallen aan het legioen der trapveldjesvoetballers: Saleh Al-Qaraan, Gaza, overleden 16 oktober 2023, 11 jaar oud

Vluchtelingenkamp Nuseirat in Gaza, half oktober 2023, een week na het uitbreken van de oorlog tussen Israël en Hamas. Israël heeft zojuist een bombardement uitgevoerd op Nuseirat. Een hevig geëmotioneerde jongen van een jaar of tien, gehuld in een shirt van Ronaldo, staat een journalist te woord.

Heb je het bombardement gezien?
‘Ik kwam net. Ik wilde alleen maar de bal pakken. Ze bombardeerden een plek achter ons en toen raakte mijn neefje gewond aan zijn rug.’
Was je aan het voetballen?
‘Nee, ik raapte voor mijn neefje een bal op onder een auto.’
Heb je hem de bal gegeven?
‘Nee, ik had de bal nog steeds vast. Ze bombardeerden de boel. Ik droeg mijn neefje naar huis. Toen kwamen onze buren. Er is nog een kind uit mijn buurt, Saleh Al-Qaraan. Zijn hele hoofd explodeerde. Ik zag zijn hersens op de grond liggen. Hoe kunnen we hier blijven? Dit is geen leven.’

Ontdaan loopt de jongen weg.

Overal ter wereld zijn trapveldjes. Nergens ter wereld komen zoveel trapveldjesvoetballers om het leven als in Gaza. Ter nagedachtenis aan hen deze serie. Die opent telkens met een foto van een trapveldje in Horst aan de Maas. Ditmaal dat aan de Crommentuijnstraat in Meterik. Klik hier voor een video van het interview met de jongen in Ronaldo-shirt.

Intermezzo – Buitenspeeldag

Landelijke Buitenspeeldag vandaag. Zeven terzijdes daarbij.

1. Buitenspeeldag roept bij mij, de buitenspeelleeftijd ruimschoots voorbij, in de eerste plaats nostalgische gevoelens op. Buiten spelen was trefbal, snelsnel een boterham naar binnen werken en weer verder met trefbal. Buiten spelen was ook stoepranden, hinkelen, knikkeren, verstoppertje. Maar buiten spelen was vooral voetbal. Op allerlei trapveldjes, hele middagen en zomeravonden lang. Buitenspelen was ook ooit één keer beursje trekken. Bij gebrek aan de benodigde bravoure bleef het daarbij. Zelfde verhaal met belletje trekken. Bij gebrek aan territoriale ambities was buiten spelen voor mij zeker geen landverovertje (heette dat zo?).

2. Iedereen kan het rijtje buitenspelbedervers wel opdreunen: auto, televisie, telefoontjes. Het Venrayse weekblad Peel en Maas haalde al in 1957 instemmend de bisschop van Shrewsbury aan. Die waarschuwde voor de fnuikende invloed van de televisie: ‘Trouwens, zegt hij tegen de ouders, laat de kinderen liever gezond buiten spelen, dan dat ze hun ogen en wat dies meer zij bij de televisie bederven.’

3. Aanvulling: politie en boefje, een tikspelletje, stond ook af en toe op het repertoire van mijn buitenspeelactiviteiten.

4. Tegen betaling buiten spelen in een speeltuin kan ook. De eerste en misschien wel enige tegen betaling toegankelijke speeltuin van Horst lag bij De Oude Lind (tegenwoordig Horst World Kitchen geheten). Uit de Nieuwe Venlosche Courant van 31 maart 1934: ‘Behalve de verleden jaar geplaatste wip en schommel zijn er thans verschillende dubbele schommels aangebracht, alsmede ’n roetsbaan en komen er nog bij een caroussel, draaiende wip, enz. zoodat de kinderen dezen zomer zich naar hartenlust kunnen vermaken.’ Roetsbaan. Mooi woord. Toch is glijbaan mooier.

5. In Horst werd het Sint-Lambertusplein op deze Buitenspeeldag omgetoverd in een speeltuin. Maar, zo viel te lezen op de gemeentelijk website, ‘mocht het slecht weer zijn, dan gaan de buitenspeelactiviteiten op het Lambertusplein niet door’. Wat is me dat nou? Sowieso is ‘slecht weer’ een multi-interpretabel begrip. Los daarvan: improviseren is een wezenskenmerk van buiten spelen. De ware buitenspeler verzint wel iets bij slecht weer. Opties te over: van modderworstelen tot waterballet en van schipper mag ik overvaren tot een wedstrijdje badeend blazen.

6. De VVD Horst aan de Maas ging vijf dagen voor Buitenspeeldag al buiten spelen. De partij die om het hardst schreeuwt om herinvoering van 130 op de snelweg, schafte namelijk een lasergun aan die ze inzet voor snelheidsmetingen op plaatsen waar mensen last hebben van hardrijders. Sevenum had zaterdag de primeur van dit politie en boefje spelen. Tja. Je moet toch wat als politieke partij als landverovertje niet meer blijkt te lukken.

7. Vanmiddag om 13.30 uur was er ondanks een waterig zonnetje nog weinig kinderlijke animo voor de buitenspeelactiviteiten op het Sint-Lambertusplein. ‘Toch te slecht weer?’, vroeg ik de toevallig passerende wethouder Roy Bouten. ‘Nee hoor, buiten spelen is niet aan weer gebonden.’ En zo is het. En passant nodigde de wethouder me uit om later op de middag mee te doen aan een touwtjespringwedstrijd. Bij gebrek aan sprongkracht heb ik die uitnodiging vriendelijk doch gedecideerd van de hand gewezen.

(Dit is een sterk gewijzigde en uitvoerigere versie van het stukje dat vandaag verscheen in Via Horst-Venray)

Intermezzo – Californische gronddeal (2)

Toch nog maar eens grondbedrijf Californië. U weet wel, dat bedrijf dat in 2019 en 2020 grote stroken grond in tuinbouwgebied Californië onderhands en tegen een zeer lage prijs verkocht aan haar eigen toenmalig directeur, Lodewijk Burghout. Die liet vervolgens op die percelen twee zonneparken aanleggen. Wat hierbij van belang is, is dat de provincie Limburg en de gemeenten Horst aan de Maas, Venlo en Venray indirect (namelijk via Greenport BV) aandeelhouder zijn van grondbedrijf Californië.

Dit zaakje is om een aantal redenen onverteerbaar. Ik som er acht op:

1. Onverteerbaar is het ontbreken van enig moreel besef in deze zaak bij de bestuurders en de voormalig directeur van grondbedrijf Californië.
2. Onverteerbaar is dat de (indirecte) aandeelhouders dit zomaar lieten gebeuren.
3. Onverteerbaar is dat de bestuurders Provinciale Staten en de betreffende gemeenteraden niet of niet volledig informeerden over de gang van zaken.
4. Onverteerbaar is dat de gemeenteraad van Horst aan de Maas op 21 september 2021 gewoon verder sliep toen gemeenteraadslid Yvonne Douven (VVD) over Californië luid en duidelijk stelde: ‘De raad is onvolledig geïnformeerd. Van een open en eerlijk proces is geen sprake. Hier kan de gemeenteraad toch niet mee instemmen als ze zichzelf serieus neemt?’
5. Onverteerbaar is dat provinciale en gemeentelijke volksvertegenwoordigers pas wakker werden door onthullingen over de zelfbevoordeling door de voormalig directeur van Californië in de NRC van 14 november 2022.
6. Onverteerbaar is dat de bestuurders van de provincie en de gemeenten nalieten het deksel vol overtuiging van de beerput te tillen, zich defensief opstelden, zich beducht toonden om openheid te verschaffen en niet het benodigde zelfreinigend vermogen aan de dag legden.
7. Onverteerbaar is dat een meerderheid van de leden van Provinciale Staten en de gemeenteraden hun bestuurders daarover nauwelijks het vuur aan de schenen legden en evenmin bereid bleken tot grondige zelfreflectie.
8. Onverteerbaar is dat de bestuurders en een grote meerderheid van de volksvertegenwoordigers nog altijd een fundamentele discussie uit de weg gaan over publiek-private samenwerkingsverbanden zoals grondbedrijf Californië.

Twee weken geleden deed de provincie Limburg aangifte tegen Lodewijk Burghout. Een week geleden berichtte De Limburger dat grondbedrijf Californië een civiele zaak begint tegen zijn voormalige directeur en mogelijk ook tegen zijn voormalige commissarissen. Het zou onverteerbaar zijn als de provincie en de drie betreffende gemeenten niet tegelijkertijd eindelijk volledige openheid verschaffen, diepgaand reflecteren op hun eigen rol in dit zaakje en daaruit conclusies trekken.

(Dit stukje verscheen twee weken geleden in iets andere vorm ook in Via Horst-Venray, maar heeft sindsdien nog niet ingeboet aan actualiteitswaarde)