Intermezzo – Stembureaucratie

Het ging dus zoals altijd bij verkiezingen: peilloos diepe terneergeslagenheid toen de stembureaus waren gesloten en de eerste prognoses van de verkiezingsuitslag binnendruppelden. Die terneergeslagenheid verdween pas twee dagen later, toen de gemeente Horst aan de Maas de processen-verbaal per stemlokaal online zette. Ik heb ze pas een paar verkiezingen geleden ontdekt, die processen-verbaal. Maar smullen hoor! Met name de rubrieken 6 (‘Bezwaren van kiezers’) en 7 (‘Onregelmatigheden of bijzonderheden’) verzoenen me weer met alles. Wat er vooral uit spreekt is de gewetensvolle ernst waarmee stembureauleden hun taak opvatten. Tekenend is de tip van de bemanning van het stembureau in zaal Wilhelmina in Swolgen: ‘Het formulier “Stembiljet één voor één in stembus” graag kopiëren in de kleur van de stembusstemming! Men kijkt naar de vloer ervoor, niet naar de zijkant van de stembus.’ Die toewijding, dat oog voor detail – zó geruststellend in deze donkere Trumpiaanse en Baudettiaanse tijden.

Om te kunnen stemmen moet het stembureau wel open zijn. Dat was bij stembureau De Kruisweide in Sevenum aanvankelijk niet het geval: ‘Stembureau is 10 minuten later geopend omdat een stembus niet openging.’ Stembiljetten zijn eveneens een voorwaarde. In Meterik heerste een tekort: ‘Er waren te weinig stemformulieren. Zijn nageleverd.’

En dan zijn er natuurlijk nog de stemhokjes. Daaraan was bij sommige stembureaus een gebrek. Zoals in Melderslo: ‘Er was eigenlijk een stemhok te weinig. Er stonden er nu twee. Soms 20 minuten wachttijd.’ Hetzelfde probleem werd in Meterik creatief getackeld: ‘Er stonden maar 2 stemhokjes en dat was echt te weinig. Opgelost door de keuken van het MFC te gebruiken als stemhok!’

De schaarste aan stemhokjes verklaart misschien wel de neiging van sommige kiezers om met z’n tweeën in één stemhokje te kruipen. In Melderslo werd een man ‘een beetje boos’ toen hij het stemhokje samen met zijn vrouw wilde betreden en hij daarop werd aangesproken. In de Librije in Horst was dat aanspreken blijkbaar onbegonnen werk: ‘Veel mensen die met 2 in een hokje kruipen.’

Wat ook wel handig is als je wilt gaan stemmen, is dat je het stembureau weet te vinden. Dat bleek bij stemlokaal 3, De Kleinhorst in Horst, best lastig: ‘Bijna iedere stemmer heeft moeten opzoeken waar De Kleinhorst is. We kregen bijna iedere keer te horen dat we slecht te vinden waren. Het gebouw krijgt een 6 voor toegankelijkheid maar een 2 voor locatie!! Mensen wisten het niet te vinden en dat heeft een ander stembureau (De Berkel) gemerkt!! Onevenredig verdeeld!!!’

Enzovoort enzovoort. Laten we eindigen met een tip voor de volgende keer van de bemanning van het stembureau in Swolgen: ‘Leesbril (sterkte 2 – 2,5) aan koffer [met stembescheiden] toevoegen.’

Gone but not forgotten – Fritske

- Het gaat heel slecht met Fritske. Hij eet en drinkt al een paar dagen niet meer, moet braken en strompelt dag en nacht rond, botst overal tegenaan. Dementie volgens de dierenarts. Vanmiddag om 17.30 komt ze om Fritske in te laten slapen.
- Wat triest. Maar volgens mij had Fritske bij zijn geboorte nooit kunnen denken dat hij zijn leven lang zou worden omringd door zulke lieve mensen …
- Danke. Gelukkig hebben we dit iconisch verhaal van jou nog!
- Zou Fritske het waarderen als ik dat verhaal op Horst-sweet-Horst publiceer?
- Enorm!!

Zo gezegd, zo gedaan. Onderstaand stukje verscheen in 2019 in de publicatie Norbertuswijk, 60 jaar samen leven in het sjemdörp. De foto’s zijn van Hub Vermeeren, die ik hierbij graag dank zeg voor het hergebruik ervan.

Van alle wijkbewoners kent Fritske (14) de Norbertuswijk misschien wel het beste: minstens driemaal per dag maakt hij een wandelingetje door de wijk. En dat al z’n hele leven lang.

De laatste sneeuwresten zijn nog net niet verdwenen op deze waterkoude middag. Fritske begint aan zijn tweede wandeling van de dag. Met tegenzin, zo lijkt het. Hollen is er niet bij, stilstaan des te meer. Een bekend patroon, volgens zijn vaste wandelmaatje Mart van den Munckhof: ‘Een wandeling met Fritske is een vorm van psychologische oorlogsvoering. Fritske is altijd waers.’

Dat vele stilstaan heeft een reden: Fritske is gebiologeerd door alles wat hij tegenkomt, elke wandeling weer. Hij voelt zich met name aangetrokken tot straatgoten en bladkorven: Mart: ‘Fritske is altijd op zoek naar eten. En dat bevindt zich vooral in straatgoten en rondom bladkorven. Je komt er daardoor wél achter wat mensen allemaal weggooien.’

Erg spraakzaam is Fritske tijdens deze wandeling niet, hij produceert geen enkel geluid. Mart: ‘Dat is gebruikelijk. Ik vraag hem wel eens wat er allemaal door hem heengaat tijdens zo’n wandeling. Of wat hij ruikt. Maar hij geeft geen kik. Nooit.’ Fritske communiceert vooral non-verbaal door overal geursporen achter te laten.

Met zijn wiebelkontje dribbelt Fritske parmantig een stukje door. Totdat hij opnieuw iets eetbaars vindt. Even later hurkt hij neer bij een heg om een grote boodschap van uiterst bescheiden omvang te doen. Aan Mart de schone taak het zaakje in een zwart zakje te stoppen: ‘Tja, dat hoort bij onze rolverdeling. Echt ergerlijk dat zoveel andere wandelmaatjes dat niet in hun takenpakket hebben zitten.’

Uiterst elegant stapt Fritske van de stoeprand om de straat over te steken. Contact met buurtgenoten heeft hij tijdens deze wandeling niet. Mart: ‘Dat laat hij meestal aan mij over. Maar goed ook. Fritske komt namelijk zo nu en dan behoorlijk agressief uit de hoek. Sommige katten kan hij wel schieten. Z’n belangstelling voor de konijnen bij de Twister neemt soms ook ongezonde vormen aan. En gisteren heeft hij een grote hond gebeten.’

Vandaag geen spoor van agressie, integendeel: als de wandeling er bijna opzit, bejegent hij buurman Binky uiterst vriendelijk op het trapveldje tussen Prinses Beatrixstraat en Prins Bernhardstraat.

Eenmaal thuis nestelt Fritske zich op de bank. Nog geen minuut later verkeert hij in dromenland. 

Intermezzo – Hondentoilet (2)

Tishe! is een van mijn favoriete documentaires (klik hier om Tishe! te bekijken). Uit het raam van zijn appartement in het centrum van Sint Petersburg filmde regisseur Victor Kossakovsky een jaar lang wat zich allemaal afspeelt in zijn straat. Running gag zijn de mannen die telkens weer aan een gat in de straat komen werken.

Afgelopen maand heb ik regelmatig aan Tishe! moeten denken. Ik was namelijk in het gelukkige bezit van een plaats op de eerste rang bij de werkzaamheden die gepaard gingen met het verwijderen van een hondentoilet pal voor mijn deur (klik ook hier). De brief die ik medio februari ontving van de gemeentelijke afvalcoach over het verwijderingsproces schepte door zijn prettige mate van detaillering al hoge verwachtingen. De werkelijkheid overtrof die verwachtingen.

Het verwijderingsproces begon op 16 februari. In het verloop ervan meen ik acht stappen te hebben waargenomen (ik sluit niet uit dat ik de een of andere stap heb gemist) die, met uitzondering van de processtappen 6 en 7, allemaal op verschillende dagen plaatsvonden en werden uitgevoerd door telkens andere gemeentelijke medewerkers:

1. verwijdering van de ronde palen die onderdeel van het hondentoilet vormden
2. verwijdering uit het hondentoilet van het gele zand en de aanwezige hondenontlasting, inclusief afvoer hiervan
3. verwijdering en afvoer van de bekisting van het hondentoilet en afvoer van de ronde palen
4. vlak maken van het voormalige hondentoilet met zwart zand
5. verwijdering van de struiken in de buurt van het voormalige hondentoilet met behulp van een op een vrachtwagen aangevoerde minigraver
6. (ochtend) aanvoer van nieuwe beplanting door twee gemeentelijke medewerkers. Van het voorgenomen aanplanten komt het niet omdat de grond bevroren is. Ze vertrekken onverrichterzake
7. (middag) alsnog aanplanting van de nieuwe beplanting in de nu onbevroren grond
8. vervangen van de gele (hondenpoep) prullenbak door een groene prullenbak

Het heeft er alle schijn van dat het op 16 februari begonnen feest vandaag met processtap 8 tot een einde is gekomen, al hoop ik vurig dat er nog een afterparty zit aan te komen. 

Intermezzo – Naar vrouwen vernoemde straten

Wist u dat de gemeente Horst aan de Maas meer dan achthonderd straten telt? Ongetwijfeld. Maar weet u ook hoeveel van die meer dan achthonderd straten naar een vrouw zijn vernoemd (waarbij vrouwelijke leden van het koningshuis en vrouwelijke heiligen even niet meetellen)? Nee? Schat eens. Honderd? Vijftig? Tien? Minder! Vijf? Nog minder! Drie? Nog minder! Twee dan? Nog minder! Precies één van de meer dan achthonderd straten van Horst aan de Maas is vernoemd naar een niet-heilige en niet-koninklijke vrouw: het Hanna van de Voortplein in Tienray. En dat terwijl het in Horst aan de Maas stikt van de naar pastoors, schoolmeesters, (mannelijke) verzetshelden, (mannelijke) burgemeesters en monseigneurs vernoemde straten.

Als doorgewinterd chauvinist die al z’n hele leven in Horst aan de Maas woont kost het me enige moeite om toe te geven dat ik wel eens jaloers ben op Venray. Niet héél vaak en meestal niet héél erg. Maar in het geval van naar vrouwen vernoemde straten ben ik voor de verandering wel héél erg jaloers op Venray. Evenals Horst aan de Maas telt de gemeente Venray meer dan achthonderd straten. Als ik goed heb geteld zijn er daarvan 28 vernoemd naar vrouwen (ook nu zijn vrouwelijke leden van het koningshuis en vrouwelijke heiligen niet meegeteld). Weliswaar zijn er ook in Venray aanzienlijk meer naar mannen dan naar vrouwen vernoemde straten, maar toch: 28 zijn er 27 meer dan in Horst aan de Maas.

De verklaring voor het ontstellende gebrek aan non-feminiene straatnamen in Horst aan de Maas moet denk ik ergens in de driehoek tussen botheid, blindheid en onwil worden gezocht. Aan straatnaamwaardige vrouwen ontbreekt het in elk geval niet in Horst aan de Maas. Zonder enige moeite valt een groslijst op te stellen van laten we zeggen vijftig straatnaamwaardige, uit de gemeente zelf afkomstige vrouwen.

Vandaag precies over een week, woensdag 8 maart, is het Internationale Vrouwendag. Ik vertrouw erop dat het Horster gemeentebestuur op die dag bekendmaakt dat de eerstvolgende vijftig straten die een naam dienen te krijgen, zonder uitzondering naar niet-heilige en niet-koninklijke vrouwen worden vernoemd. En ik vertrouw er ook op dat zowel mannelijk als vrouwelijk Horst aan de Maas het gemeentebestuur tot de orde roept, mocht het op 8 maart niet naar buiten treden met dit besluit.

In variatie op een gevleugelde strijdkreet uit de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw: Wij Eisen Vrouwen!

(Dit stukje verscheen vandaag ook in Via Horst-Venray)

Ingezonden – Merrie

Ik ontving een ingezonden carnavalsbijdrage van mijn zus:

Merrie

Een van de wijze lessen die mijn dochter in groep 1 van de onvolprezen meester Stan leerde was dat je nooit grapjes mag maken over namen van andere kinderen. Een belangrijke les voor iedereen, zou ik denken! Vorige week bleek dat onze burgemeester deze basisles voor kleuters nooit heeft geleerd! En, geloof het of niet, daar was ik blij om. Had hij die les namelijk wèl geleerd, dan was ik tijdens de presentatie van De Klos verstoken gebleven van zijn grapjes over mijn naam. Ze waren hilarisch! En ook zo origineel!

Het bedenken van zulke leuke grapjes heeft onze burgervader ongetwijfeld veel tijd gekost. Tijd die hij ook had kunnen besteden aan het beantwoorden van de vragen die ik hem stelde tijdens de raadsvergadering van 10 januari (klik hier). Waren mijn vragen misschien niet grappig genoeg?

Merrie More Man

Intermezzo – Hondentoilet (1)

De een heeft vanuit zijn huiskamer zicht op een eindeloze rij geparkeerde auto’s. Een ander op een idyllisch park. Weer een ander op de betoverende skyline van een dorp of stad. Verschil moet er zijn. Het uitzicht vanuit mijn woning bestaat uit (van links naar rechts) een hondentoilet, een lantaarnpaal, een luiercontainer en een bladkorf. Medelijden is volstrekt misplaatst: ik heb me altijd bijzonder gelukkig geprezen met dit uitzicht. Sterker nog, ik voel me geprivilegieerd. Omdat ik het sterke vermoeden heb dat ik weleens de enige Nederlander zou kunnen zijn met een dergelijk ensemble voor zijn deur. Ik acht het zelfs niet geheel uitgesloten dat ik de enige persoon op de hele wereld ben die het genoegen smaakt tegelijkertijd zowel een hondentoilet als een lantaarnpaal als een luiercontainer als een bladkorf in zijn blikveld te hebben.

Ik verbeeld me altijd dat mijn uitzicht model zou kunnen staan voor heel veel dat Nederland tot Nederland maakt. Denk aan de onbedwingbare behoefte om de openbare ruimte tot op de vierkante centimeter volledig gestructureerd te willen inrichten. Denk ook aan het opmerkelijke fenomeen dat Nederland waarschijnlijk meer openbare toiletten voor honden dan voor mensen heeft. Denk ook aan de verkokering waaronder Nederland lijdt: hondentoilet, luiercontainer en bladkorf worden elk door afzonderlijke bedrijven of instellingen op afzonderlijke tijdstippen schoongemaakt dan wel geleegd. Denk verder aan het gebrek aan schaamte waarop Nederland prat gaat. Ik kan me tenminste niet voorstellen dat er veel andere landen zijn waar incontinente ouderen in het zicht van de hele buurt hun volle luiers in een container moeten dumpen.

Héél vreemd lijkt het me daarom niet dat mijn luiercontainer figureert in een boek met de titel Typisch Nederland. Maar dat terzijde.

Wat het hondentoilet en de bladkorf voor hebben op de lantaarnpaal en de luiercontainer is dat het ontmoetingsplekken zijn. Terwijl de hond zijn gevoeg doet en Piet staat te wachten totdat Truus haar kruiwagen heeft geledigd ontstaan hier dialogen. Over het weer, over de staat van bepaalde voortuintjes in de buurt, over de plas- en poepgewoonten van Bello, over de prestaties van Oranje. Contact tussen buurtgenoten! Spontaan ook nog! Sociologen, dorpsverbinders, buurtwerkers en hun soortgenoten likken hun vingers er bij af. En wat doet de gemeente Horst aan de Maas? Die gaat alle 31 hondentoiletten die de gemeente rijk is op de kortst mogelijke termijn verwijderen. Onbegrijpelijk.

(Dit stukje verscheen gisteren ook in Via Horst-Venray) 

Intermezzo – Penitentiair groen

Zaterdag 14 januari 2023, 12.04 uur, PI Zuid Oost, locatie Ter Peel te Evertsoord:

Intermezzo – Asielzoekers (8)

De worst van Horst die burgemeester Ryan Palmen een groep van 24 bewoners van de crisisnoodopvanglocatie in de Kasteelse Bossen voorhield, bleek uiteindelijk een dode mus, zo betoogde Marij Moorman dinsdag tijdens de gemeenteraadsvergadering. Bovendien vroeg ze zich af wat de door de burgemeester beloofde ‘warme overdracht’ van de asielzoekers aan de gemeente Landgraaf eigenlijk inhield (klik hier voor haar hele betoog).

Normaliter verziet het protocol van de raadsvergadering er niet in dat de burgemeester of wethouders reageren op iemand die gebruikmaakt van het Burgerpodium, zoals Marij. Om ondoorgrondelijke redenen was het ditmaal anders. Burgemeester Palmen was ergens aan het skiën, maar wethouder Roy Bouten (PvdA) nam wel het woord. Zij het uitsluitend over de worst en niet over de warme overdracht.

De worst die burgemeester Palmen 24 asielzoekers in december voorhield, was een langer verblijf in Horst aan de Maas. Uiteindelijk bleek het niet om asielzoekers maar om statushouders te gaan (een zeer wezenlijk verschil) en niet om een aantal van 24, maar eerst van 23, toen van 15, toen van 7 en uiteindelijk slechts van 5. Wethouder Bouten reduceerde het onjuist gebruik van de termen ‘asielzoeker’ en ‘statushouder’ tot een spraakverwarring. Dat uiteindelijk slechts vijf en niet zoals toegezegd 24 bewoners van de crisisnoodopvang in Horst aan de Maas kunnen blijven, verweet hij het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA). Dat had volgens hem zijn zaakjes niet op orde. Wel erkende de wethouder dat de gemeentelijke communicatie beter had gekund. (Een geluid dat al jarenlang in bijna elk dossier altijd wel weer een keer klinkt – misschien toch eens tijd om er aan te gaan werken.)

Desgevraagd (de familielijntjes zijn kort) reageert Marij (die tijdens de raadsvergadering die gelegenheid niet had): ‘Het verwijt van Roy Bouten aan het COA is terecht. Maar het was helemaal niet nodig geweest het COA vooronderzoek te laten doen. Hoe kan het dat niemand wist dat sommige gezinnen referenten (een gezinslid, een zoon of dochter of vader of moeder) in Nederland hadden? Hoe kan het dat locatiemanagers en ambtenaren dit na zo’n lange tijd met mensen gewerkt te hebben zelf niet in de gaten hadden? Er werd niet mét bewoners gesproken, er werd alleen óver bewoners gesproken. Daar zit de kern van het probleem. De bewoners waren geen mensen, maar nummers.’

En de gemeenteraad? Die deed er grotendeels het zwijgen toe. Met uitzondering van Hilde Spreeuwenberg (Perspectief). Zij constateerde dat ‘de gemeente een groot communicatieprobleem heeft’ en toonde zich ook verder uiterst kritisch over de handelwijze van het gemeentebestuur. Dit wekte dan weer de woede van Bram Hendrix (Essentie). Hij noemde het ‘kwalijk’ en ‘heel erg gemakkelijk’ dat Spreeuwenberg ‘alle schuld bij het gemeentebestuur neerlegt’. Geen woord van Hendrix over de valse hoop die het gemeentebestuur een aantal vluchtelingen heeft gegeven. Zijn uitsmijter: ‘We gaan hier allemaal politiek van maken, ik vind dat echt heel erg zonde.’ Zonde? Een gemeenteraadslid dat het zonde vindt dat een gemeenteraad politiek bedrijft, moet zichzelf misschien toch eens afvragen of hij wel op zijn plaats is in de gemeenteraad.

Intermezzo – Asielzoekers (7)

Afgelopen maandag vertrokken de overgebleven bewoners van de crisisnoodopvang voor asielzoekers in de Kasteelse Bossen naar Landgraaf. Gisteravond maakte Marij Moorman, vanaf het prille begin als vrijwilliger betrokken bij de crisisnoodopvang, gebruik van het Burgerpodium tijdens de gemeenteraadsvergadering om haar ongenoegen over enkele zaken te uiten. Dit is wat ze zei (bekijk en beluister het ook hier en ga naar 15.30 minuten):  

Geachte gemeenteraad,

Bij de uitvoering van de crisisnoodopvang in de Kasteelse Bossen ging heel veel mis. Ik wil hier twee schrijnende missers uitlichten: de beloofde warme overdracht die helemaal niet zo warm was, en de valse belofte dat 24 niet-statushouders aan Horst gekoppeld zouden worden.

Om met laatstgenoemde misser te beginnen: op 16 december vond een gesprek plaats tussen burgemeester Palmen, drie vrijwilligers en twee bewoners. De heer Palmen zei in dit gesprek onder meer dat hij er veel waarde aan hecht als betrouwbare overheid gezien te worden. Verder zei hij dat het zeventig procent zeker was dat 25 bewoners  in Horst konden blijven wonen. Hij noemde daarbij een specifieke groep bewoners en verifieerde of de twee aanwezige bewoners tot deze groep behoorden.

Deze belofte van de burgemeester wekte onze bevreemding: het was helemaal niet logisch dat juist deze groep in Horst kon blijven.

Tijdens de raadsvergadering van 20 december liet de burgemeester weten dat er nu honderd procent zekerheid was dat inmiddels 24 asielzoekers aan Horst zouden worden gekoppeld. Latere gesprekken met burgemeester en wethouder namen onze reserves weg. Het leek toch echt waar te zijn!

Op 22 december bleken onze twijfels toch terecht. Tot onze grote schrik was het nog helemaal niet zeker dat 24 mensen mochten blijven. Erger nog: de groep mensen die door de burgemeester werd genoemd als kanshebber om in Horst te mogen blijven, bleek dat juist NIET te zijn. De groep mensen die Palmen eerder de ‘worst van Horst’ had voorgehouden, bleek JUIST de groep te zijn die zeker naar Landgraaf gaat.

Wie ging hen dat vertellen? Wie ging hen vertellen dat ze geen enkele kans maakten om in Horst te blijven, en daarmee een versnelde procedure te krijgen? Dat dat betekende dat ze tóch van school af moesten? Dat ze hun kinderen pas over anderhalf jaar zouden zien in plaats van heel binnenkort? Wie ging hen vertellen dat de stellige belofte van de burgemeester niet bleek te kloppen? De burgemeester, de wethouder of dan toch tenminste een ambtenaar? U raadt het misschien al: ik sprak eergisteren, één dag voor sluiting van de opvang, nog mensen die nog steeds niet hadden gehoord of ze in Horst konden blijven of toch naar Landgraaf moesten...

Uiteindelijk zijn gisteren zo’n vijftig mensen naar Landgraaf vertrokken. En slechts zeven van de beloofde 24 mensen zijn aan Horst gekoppeld... Waarom deed de burgemeester deze belofte eigenlijk? Waarom in godsnaam mensen blij maken met een dode mus?

De burgemeester bleef maar steeds herhalen hoe belangrijk het is dat de overheid betrouwbaar is. Maar, om een bewoner te citeren: ‘The mayor kept saying how important it is that he is reliable. But with his false promise, he showed just the opposite: he showed that he is unreliable’.

En inderdaad, de heer Palmen heeft zijn eigen punt bewezen: het is belangrijk om als overheid betrouwbaar te zijn. Ben je dat niet, dan veroorzaak je, zoals in dit geval, een hele hoop onnodige ellende bij een groep mensen die het toch al bepaald niet makkelijk heeft! Het had hem gesierd als hij dat tenminste had willen erkennen en de bewoners zijn excuses had aangeboden.

Vorige week hebben wij als vrijwilligers contact gezocht met maatschappelijk werk in Landgraaf. Samen met drie medewerkers uit Landgraaf hebben we met bewoners besproken hoe de opvang in Horst verliep en wat er in Landgraaf beter kan. We hebben besproken wat individuele bewoners kunnen en willen doen, of ze bijvoorbeeld behoefte hebben aan werkervaringsplekken of een plek om zelf te koken, etc. Dat is wat wij verstaan onder een warme overdracht.

Wij zijn benieuwd wat de heer Palmen onder een warme overdracht verstaat. En hoe de door hem beloofde warme overdracht eruit heeft gezien. Vooral ook gelet op het feit dat de medewerkers op locatie in Horst de bewoners niet kenden. Gelet op het feit dat ook geen enkele ambtenaar van de gemeente Horst aan de Maas de bewoners kende. Een locatiemanager verwoordde het heel treffend: ‘Ik ken geen namen, ik ken alleen nummers.’

Een reactie van burgemeester Palmen bleef gisteren uit: volgens plaatsvervangend voorzitter Eric Brouwers was de burgemeester aan het skiën. Wethouder Roy Bouten en diverse raadsleden reageerden wel. Daarover morgen meer.

Intermezzo – Verlossing

‘Was misschien voor enkelen het afgeloopen jaar een tijd van voorspoed en geluk, voor het meerendeel was het een jaar vol kommer en zorgen. En dan denken we aan onze landbouwende bevolking, die zoo’n zware crisistijd doormaakt, aan de toenemende werkeloosheid, die vele onzer arbeiders tot armoelijden doemt en zelfs tot den bedelstaf brengt; aan onze middenstanders, die door de valuta en de sterk verminderde koopkracht een nooit zoo gekende malaise doorworstelen. En alle teekenen wijzen er op en doen vreezen, dat we in 1923 zullen voortgaan op dezen ingeslagen weg.’

Nee, de geschiedenis herhaalt zich nooit. Maar toch: getuige dit fragment uit een nieuwjaarsbeschouwing in de editie van 30 december 1922 van het Venrayse weekblad Peel en Maas, stonden ze er precies honderd jaar geleden zo’n beetje hetzelfde voor als wij nu. Een belangrijk verschil tussen toen en nu is het rotsvaste geloof in en vertrouwen op die ene: ‘Welke plannen de leiders van de lotgevallen der wereld ook ontwerpen, Eén is er die de wereld te midden harer eindelooze wisselingen voortleidt en bestiert. Christus overwint, Christus regeert, Christus heerscht.’

Misschien heb ik het mis, maar ik heb niet de indruk dat vandaag de dag nog héél veel mensen heil uit die richting verwachten. Probeer maar eens een hedendaags equivalent van zo’n leidsman en inspirator te vinden. Mij lukt het in elk geval niet. Om maar eens twee dwarsstraten te noemen: Barack Obama heeft z’n belofte nooit helemaal ingelost en Nelson Mandela lijkt nog geen tien jaar na zijn overlijden alweer vergeten.

Is het eigenlijk wel fair om van één persoon te verwachten dat zij of hij de last van de hele wereld op haar of zijn schouders kan dragen? Is het niet beter en effectiever die verantwoordelijkheid met z’n allen te delen?

Vorige week dinsdag liepen enkele honderden Horstenaren samen met bewoners van de noodopvanglocatie voor asielzoekers in Horst mee in een demonstratie tegen het sluiten van die noodopvanglocatie. Voor de ingang van het gemeentehuis werden ze toegesproken. Onder andere door Kiona Derix. Voor mij de kernzin uit haar indrukwekkende betoog: ‘Ik geloof heilig dat mensen in staat zijn om de wereld te veranderen wanneer we samenkomen in solidariteit en opkomen voor elkaar.’ In de jaren zeventig heette dat, iets kernachtiger: ‘Hun strijd, onze strijd, internationale solidariteit.’ Dat ook jongere generaties dit gedachtegoed nog steeds omarmen, biedt hoop. Nog is niet alles verloren.

(Dit stukje verscheen gisteren ook in Via Horst-Venray.)

Intermezzo – Asielzoekers (6)

Tijdens een Samenloop afgelopen dinsdag protesteerden enkele honderden inwoners van Horst aan de Maas en bewoners van de noodopvanglocatie voor asielzoekers in de Kasteelse Bossen tegen het besluit van burgemeester Ryan Palmen om de noodopvang te sluiten. De Samenloop eindigde voor het gemeentehuis, waar Kiona Derix en Marij Moorman, actief als vrijwilligers bij de noodopvang, de demonstranten toespraken. Dit is de tekst van Kiona, die ze schreef en voordroeg in het Engels. De Nederlandse vertaling daarvan (onder de tekst in het Engels) maakte Kiona speciaal voor Horst-sweet-Horst. Waarvoor dank!

First of all, I would like to thank all of you for being here tonight, for walking with us for the people currently living in Kasteelse Bossen.

When preparing this speech, I was wondering whether I should talk in ABN or in Horster dialect. However, I found out later that we were gonna be joined here tonight by some very wonderful people, residents of the shelter in Kasteelse Bossen. Therefore, I am going to talk in English, I hope that is okay for everyone.

Now, I have told the residents that they shouldn’t feel obliged to join us here tonight. In my opinion, it is not their responsibility, but ours, as citizens of Horst aan de Maas to show up for them. But then one of them said to me: “Kiona, you’re going to do a demonstration and yeah, that’s kind of our thing.” Obviously, I couldn’t really argue with that so yeah, a special thanks to the residents for being too.

So, as we all know, last Monday the mayor announced that he is going to close the shelter in Kasteelse Bossen and it appears that he is able to make this decision on his own. I think that therefore it makes most sense to address this speech to the mayor. However, as some of you may know, me and some other volunteers –  alongside two residents –  have already had a conversation with the mayor last week. Therefore, I’m not very interested in addressing my talks to the mayor anymore. I want to focus on all of you being here tonight, on all of us as people. I am a strong believer that people are capable of changing the world, when we come together in solidarity, when we show up for each other and create movements. History has proven this over and over again –  and I think that we are proving this here tonight too, even if the mayor sticks to his decision to close the shelter.

I remember that last summer, when the municipality of Horst decided to host 150 people in Kasteelse Bossen, they made it to national newspapers by announcing that Horst was going to be the best shelter in the Netherlands, that we were going to set an example for the rest of the country. Now, a couple months later, the municipality has stated that they are proud of how they fulfilled this “assignment”.

And in a way, I feel proud too. However, my sense of pride has absolutely nothing to do with the municipality or the role that they have played over the past couple of months when it comes to the shelter. I am proud of you, of us, because I believe that here, at this moment, not the municipality, but WE are setting an example for the rest of the Netherlands. Because instead of demonstrating against the arrival of refugees in our village, Horst has decided to demonstrate to keep them here. Because we don’t believe in ‘us’ or ‘them’; we have realised that there is only ‘we’. This is why we are here tonight, this is why we have created an alliance based on solidarity and empathy, and this is why so many of you have been there for the people in Kasteelse Bossen in so many different ways. As teachers, as volunteers, as organisers of activities, by collecting and handing out clothes, shoes and toys, by speaking out on social media or maybe in real life, and simply by being here tonight.

And to the residents of the Kasteelse Bossen that are here tonight – I am very grateful to have met all of you. As always, I feel humbled by your incredible resilience and strength. And I know that you really want to give back to this community, to Horst and to the Netherlands and that it is difficult to do so in your position. But I want you to know that you have already given back so much more than you are probably aware of.

Now, I would really like to end my talk with a very, very, loud applause. Applaud for yourself, for the people standing next to you, and most of all for the wonderful people currently living in Kasteelse Bossen. Loud enough so that everyone inside – the mayor, the city council, all of them can hear us.

Kiona Derix

***

Vertaling in het Nederlands:

Ten eerste wil ik jullie allemaal bedanken voor jullie aanwezigheid, en voor het feit dat jullie mee zijn gelopen voor de mensen die momenteel in de Kasteelse Bossen wonen.

Terwijl ik deze speech aan het voorbereiden was vroeg ik me af of ik zou gaan spreken in ABN of in het Hôrster dialect. Ik ontdekte pas later dat we vanavond vergezeld zouden worden door hele lieve mensen, namelijk de bewoners van de noodopvang zelf. Daarom zal ik vanavond in het Engels spreken, ik hoop dat dat geen probleem is.

Ik heb tegen de bewoners van de noodopvang gezegd dat ze zich absoluut niet verplicht moeten voelen om zich aan te sluiten bij onze actie. Ik geloof namelijk dat het niet hun verantwoordelijkheid is, maar die van ons – als inwoners van Horst aan de Maas – om voor hen op te komen. Maar toen zei één van de bewoners tegen mij: ‘Kiona, jullie organiseren een demonstratie, en dat is zeg maar ons ding.’ Daar kon ik natuurlijk weinig tegenin brengen, dus bij dezen een speciaal woord van dank aan alle bewoners die hier vanavond zijn.

Zoals we allemaal weten heeft de burgemeester vorige week maandag bekendgemaakt dat hij de noodopvang gaat sluiten. Daarbij is gebleken dat hij de bevoegdheid heeft om deze beslissing in zijn eentje te nemen. Het zou daarom logisch zijn om mijn speech tot de burgemeester te richten. Maar zoals sommigen van jullie weten zijn we vorige week al in gesprek geweest met de burgemeester. Om die reden voel ik niet langer de behoefte om me tot de burgemeester te richten. Liever focus ik me op iedereen die hier vanavond is, en op ons als mensen. Ik geloof namelijk heilig dat mensen in staat zijn om de wereld te veranderen wanneer we samenkomen in solidariteit en wanneer we opkomen voor elkaar. Mensen hebben dit in de loop van de geschiedenis al tal van keren bewezen, en ik denk dat we dat hier vanavond ook bewijzen. Zelfs als de burgemeester uiteindelijk zal besluiten om bij zijn beslissing te blijven.

Ik weet nog dat de gemeente Horst aan de Maas deze zomer de nationale krantenkoppen haalde toen besloten werd om 150 mensen op te vangen in de Kasteelse Bossen. De gemeente zou namelijk zorgen voor de beste opvang van Nederland, en zo zou Horst een voorbeeld worden voor de rest van het land. Nu, een paar maanden later, heeft de gemeente laten weten trots te zijn op hoe deze ‘opdracht’ is vervuld.

En ik ben ook trots. Maar mijn gevoel van trots heeft niets te maken met de gemeente, of met de rol die de gemeente heeft gespeeld als het gaat om de noodopvang. Ik ben trots op jullie, op ons, omdat ik geloof dat niet de gemeente, maar WIJ het voorbeeld hebben gezet voor de rest van Nederland. Omdat wij hebben besloten vóór vluchtelingen te demonstreren, in plaats van tegen. Omdat wij niet geloven in ‘jij’ of ‘ik’, maar in ‘wij’. Dat is waarom we hier vanavond zijn en waarom we zijn samengekomen in solidariteit en empathie. Dat is ook waarom zo velen van jullie er op zoveel verschillende manieren zijn geweest voor de bewoners van de noodopvang. Als leerkrachten, als vrijwilligers, als organisatoren van activiteiten, als inzamelaars van jassen, schoenen en speelgoed, door jullie uit te spreken – zowel via social media als in het echte leven – en gewoonweg door hier vanavond te zijn.

En aan de bewoners van de noodopvang die hier staan vanavond: ik ben dankbaar dat ik jullie allemaal heb mogen ontmoeten en ik ben diep onder de indruk van jullie veerkracht. Ik weet dat jullie niets liever willen dan teruggeven aan deze gemeenschap, aan Horst, aan Nederland, en dat dat moeilijk is gezien jullie positie. Maar geloof mij: jullie hebben ons al zoveel meer gegeven dan jullie je waarschijnlijk realiseren.

Ik wil mijn speech graag eindigen met een daverend applaus. Applaudisseer voor jezelf, voor de mensen die naast je staan en bovenal voor de lieve bewoners van de noodopvang. En laat het applaus vooral zo luid zijn dat iedereen ons binnen in de raadzaal kan horen.

Kiona Derix

Intermezzo - Asielzoekers (5)

Tijdens een Samenloop afgelopen dinsdag protesteerden enkele honderden inwoners van Horst aan de Maas en bewoners van de noodopvanglocatie voor asielzoekers in de Kasteelse Bossen tegen het besluit van burgemeester Ryan Palmen om de noodopvang te sluiten. De Samenloop eindigde voor het gemeentehuis, waar Kiona Derix en Marij Moorman, actief als vrijwilligers bij de noodopvang, de demonstranten toespraken. Dit is de tekst van de toespraak van Marij. De tekst van Kiona volgt morgen. 

Van ons mogen ze blijven

‘Stop gesleep met vluchtelingenkinderen’, was de dringende oproep van Unicef in de zomer van dit jaar. Ondanks deze dringende oproep heeft burgemeester Ryan Palmen besloten de crisisnoodopvang in Horst te sluiten. Het directe gevolg van dit besluit is dat 97 mensen, onder wie 35 kinderen, naar alweer de volgende noodopvangplek worden gesleept. Een opvangplek in Landgraaf met dezelfde slechte omstandigheden. Een opvangplek voor drie maanden (verlenging is niet mogelijk).

Een slechte zaak, vinden wij. Vorige week hebben we een gesprek met de burgemeester gehad. Hij kon ons niet overtuigen van de noodzaak om tot sluiting over te gaan. Daarom staan we vandaag hier. We zijn hier om de gemeenteraad, die nu in vergadering bijeen is, op te roepen druk uit te oefenen op burgemeester Palmen. Zodat hij zijn beslissing terugdraait. Want alsjeblieft: laat de opvang open!

Het lijkt tegenstrijdig: de omstandigheden zijn ronduit slecht (hoe zou jij het vinden als je ‘s nachts met je kleuter in de vrieskou of in de modder een heel eind moest lopen om naar de wc te kunnen gaan?). Maar hoe slecht de omstandigheden ook zijn, toch vinden we het belangrijk om de opvang open te houden. Dit is waarom:

• de bewoners zijn nu net een beetje gewend
• de kinderen kunnen eindelijk naar school
• er worden activiteiten georganiseerd
• er is eindelijk een speelruimte ingericht voor de kinderen

Kortom: de opvang begint te lopen. En geloof me, dat had veel voeten in de aarde.

In Landgraaf moet dit allemaal weer opnieuw opgezet worden. En dat zal daar, net als hier, heel veel voeten in de aarde hebben. Verhuizing naar Landgraaf betekent dat bewoners voor de vijfde of zesde keer in een jaar tijd moeten wennen aan een nieuwe omgeving. Verhuizing betekent dat kinderen uit hun vertrouwde omgeving worden gehaald. Als je kinderen uit hun vertrouwde omgeving haalt is dat slecht voor hun ontwikkeling. En het is slecht voor hun gevoel van veiligheid.

Voor de duidelijkheid: we hebben het hier over kinderen die al heel veel hebben meegemaakt. Onder wie kinderen die nooit eerder naar school konden gaan, kinderen die een ouder verloren, kinderen die oorlogsgruwelen van dichtbij hebben meegemaakt. Verhuizen, rondgesleept worden, is schadelijk. Schadelijk voor het welzijn van de kinderen, schadelijk voor hun gezondheid en voor hun ontwikkeling. Zoals het ook schadelijk is voor de volwassenen.

In de afgelopen anderhalve maand zijn zestig bewoners vanuit de noodopvang verhuisd naar een betere plek, meestal een azc. Waarom kan de noodopvang in de Kasteelse Bossen niet open blijven tot de overige 97 bewoners ook een betere plek hebben gevonden? Alles wijst er namelijk op dat dat niet heel lang zal gaan duren.  En bovendien: buurtbewoners, vrijwilligers, docenten, bewoners en, zoals we de afgelopen dagen hebben gemerkt, vele inwoners van Horst willen dat de noodopvang open blijft!

We begrijpen de beslissing van de burgemeester daarom niet. Hij zei zelf nota bene een paar maanden geleden nog dat hij niet wilde meewerken aan het rondpompen van asielzoekers. Waarom doet hij dat nu dan toch?

In de raadsvergadering van 27 september hebben bijna alle partijen zich positief uitgesproken over de opvang van asielzoekers in Horst aan de Maas. We hopen dan ook dat de raad voldoende druk op Ryan Palmen zet zodat hij terugkomt op zijn beslissing. Want: van ons mogen ze blijven!

Marij Moorman

Intermezzo – Asielzoekers (4)

Op 13 december besloot burgemeester Ryan Palmen de crisisnoodopvang voor asielzoekers in de Kasteelse Bossen in Horst te sluiten. Gisteravond riepen 23 van de 25 aanwezige gemeenteraadsleden van Horst aan de Maas de burgemeester op zijn besluit te heroverwegen en de noodopvang tot 1 juli open te laten blijven.  

De burgemeester lapte de oproep van een overgrote raadsmeerderheid aan zijn laars en besloot dat de crisisnoodopvang per 8 januari moet verdwijnen.

Sinds gisteravond ben ik voorstander van gekozen burgemeesters. 

Ingezonden – Asielzoekers (3)

Veel Horstenaren zijn ontstemd over het besluit van burgemeester Ryan Palmen om het verblijf van asielzoekers in de crisisnoodopvang in de Kasteelse Bossen in Horst niet te verlengen. Zo ook mijn zus Marij, die vanaf het begin als vrijwilliger intensief betrokken is bij de opvang. Van haar ontving ik de volgende ingezonden bijdrage:

Asielzoekers

Ruim vijf maanden geleden was ik blij verrast toen Horst aan de Maas zijn verantwoordelijkheid nam door asielzoekers op te vangen. Binnenkort komt er een eind aan deze opvang. Burgemeester Ryan Palmen vindt dat hij ruim heeft voldaan aan de opdracht die door de minister is gesteld. De opdracht zal iets zijn geweest als: ‘Vang gedurende drie maanden 150 asielzoekers op en zorg voor bed, bad en brood.’ De opdracht is uitgevoerd en daar is de burgemeester trots op.

Maar, hoe trots mag je als burgemeester zijn als je selecteert bij de poort?
Als je een kamp runt waar bewoners zich buiten in de vrieskou moeten scheren en hun tanden poetsen?
Als bewoners hun handen niet kunnen wassen omdat de zeep bevroren is?
Als bewoners soms met wel zes man moeten slapen in één container?
Als het drie maanden duurt voordat je onderwijs voor de kinderen hebt geregeld?
Als het vier maanden duurt voordat je zelf activiteiten organiseert?
Als het vier maanden duurt voordat je speelgoed en een speelruimte hebt geregeld?
Als je de suiker op rantsoen stelt omdat er anders teveel suiker wordt genuttigd?
Als bewoners door weer en wind naar douche en toilet moeten, zelfs als ze ziek zijn?
Als je na vijf maanden nog geen Nederlandse les hebt weten te organiseren voor de volwassen bewoners?

Hoe schrijnend is het dan dat bewoners vinden dat ze nederig moeten zijn?

Maar misschien is het wel het meest schrijnend dat het ondanks alles toch beter is dat de bewoners hier blijven en niet naar het zoveelste kamp moeten verhuizen. Want ondanks alles begint het hier nu eindelijk een beetje te lopen. De kinderen gaan eindelijk naar school, er is eindelijk een speelruimte, er worden eindelijk activiteiten georganiseerd. Maar dadelijk in Landgraaf begint alles weer bij nul. Weer een koud en modderig evenemententerrein, weer wachten op alles en weer niks mogen doen.

Laat de mensen die momenteel nog in het kamp wonen in godsnaam hier blijven tot er plaats voor ze is op een betere plek  Doe het ze niet aan om weer te moeten verhuizen in de wetenschap dat ze na amper drie maanden opnieuw moeten verkassen. De boosheid, verslagenheid en gelatenheid waren groot afgelopen maandag toen het nieuws bekend werd gemaakt aan de bewoners. Aan de Arabisch en Turks sprekende bewoners welteverstaan. Of de grote groep Eritrese bewoners inmiddels weet dat ze moet verhuizen is niet bekend. Voor hen was in het kader van de soepele overgang naar de gemeente Landgraaf geen tolk geregeld…

Marij Moorman

Intermezzo – Asielzoekers (2)

Ongelooflijk, onbegrijpelijk, onverantwoordelijk, beschamend, kwalijk. Andere kwalificaties kan ik niet bedenken voor het gisteren openbaar geworden besluit van burgemeester Ryan Palmen om de asielzoekers uit de crisisnoodopvanglocatie in de Kasteelse Bossen in Horst te laten verhuizen naar Megaland in Landgraaf.

‘We hebben ruim aan de opdracht voldaan’, is de enige motivatie die de burgemeester tot dusverre heeft gegeven voor zijn besluit. Alsof het om een administratieve handeling gaat. Maar het gaat niet om een administratieve handeling, het gaat om mensen. Veelal getraumatiseerde mensen die van hot naar haar zijn gesleept (sommigen al vijf keer), in Horst zijn beland, nu drie maanden naar Landgraaf gaan en vervolgens weer verder worden versleept. Alsof het dingen zijn.

‘We hebben ruim aan de opdracht voldaan.’ Ja? Echt? Is het dan geen opdracht voor ieder mens om goed te zorgen voor medemensen in nood? Om empathie, mededogen en barmhartigheid te tonen? Wie is er in godsnaam gebaat bij dat voortdurende gesleep?  

‘We hebben ruim aan de opdracht voldaan.’ Is het, zeker voor een Gezondste Regio-gemeente, dan geen opdracht om mensen zich hier thuis te laten voelen, hen kansen te bieden, hen te koesteren als deelnemers aan de samenleving van Horst aan de Maas, hen te laten blijken dat we zitten te springen om hun bijdrage aan de maatschappij?

‘We hebben ruim aan de opdracht voldaan.’ Hoe leg je dan aan de kinderen uit de crisisnoodopvang die na drie maanden wachten eindelijk kregen waar ze recht op hadden, namelijk volwaardig onderwijs, uit dat daar nu weer een einde aan komt en dat het nog maar de vraag is of en wanneer ze dat in Landgraaf gaan krijgen?

‘We hebben ruim aan de opdracht voldaan.’ Is het dan zo erg om meer te doen? Horst aan de Maas barst toch van de ambities? Waarom dan niet ook in dit opzicht een voorbeeld voor de rest van Nederland willen zijn? Waarom niet laten zien dat het anders kan? Waarom geen draagvlak creëren? Waarom niet tonen dat je niet aan de kant gaat voor die luidruchtige minderheid van notoire vreemdelingenhaters op Facebook?

De burgemeester heeft de bevoegdheid in z’n eentje zo’n verstrekkende beslissing te nemen. Toch had je mogen verwachten dat hij de stem van de gemeenteraad zwaar had laten meewegen in zijn besluit. Die gemeenteraad sprak zich op 27 september heel luid, heel duidelijk en in heel grote meerderheid uit vóór steun aan de opvang van asielzoekers in Horst aan de Maas (klik hier). Het valt te prijzen dat raadsleden van verschillende partijen op sociale media inmiddels hun afkeuring hebben uitgesproken over het besluit van gisteren van de burgemeester. Maar of er nog iets aan valt te veranderen? Of de gemeenteraad consequenties verbindt aan het besluit van de burgemeester?