Maar helaas, dit alles is niet meer. Ook de kasteelruïne is namelijk ten prooi gevallen aan het revitaliseringsproces (zoals het waarschijnlijk in vakjargon heet) dat de Kasteelse Bossen nu al een aantal jaren teistert. Wat was er mis met de Kasteelse Bossen zoals ik die lange tijd heb gekend? Vervulden die niet een nuttige functie voor plaatselijk gebruik: de hond uitlaten, de dagelijkse wandeling, een rondje rennen? En de kasteelruïne, moet die nu heus zo drastisch op de schop? Goed, ook ik erken dat om nog verder verval te voorkomen bepaalde conserveringsmaatregelen noodzakelijk zijn. Maar die toren was die nu echt nodig, los van de vraag of je hem mooi vindt of niet?
Hetzelfde geldt voor het opnieuw opmetselen van muren en het bouwen van bruggetjes. Waarom niet alles zo veel mogelijk gelaten zoals het was? Een idyllisch plekje dat juist door die ruïneuze toestand tot de verbeelding spreekt, zou ik juist in ere houden. Is het dan werkelijk nodig alles ‘toeristisch-recreatief op de kaart te zetten’? Zelfs als het antwoord op die vraag bevestigend is: zou een computeranimatie die ter plekke de bouwgeschiedenis van het kasteel visualiseert (zoals dacht ik oorspronkelijk de bedoeling was) niet minstens zo aantrekkelijk zijn voor toeristen als een gedeeltelijk wederopgebouwde ruïne?
Günter Netzer zei tijdens het WK voetbal 2006 over het Nederlands elftal: ‘Das sind meine Holländer nicht mehr.’ In navolging van mijn favoriete Duitse voetbalanalist zeg ik op mijn beurt: ‘Das ist meine Kasteelruïne nicht mehr.’
Ik realiseer me dat ik met dit betoog waarschijnlijk een aantal mensen (ongetwijfeld ook vakgenoten) tegen de schenen schop. Dat zij dan maar zo. Toch wil ik óók gezegd hebben dat ik veel respect heb voor alle vrijwilligers die hun hele ziel en zaligheid leggen in de wederopbouw van de kasteelruïne. Hun valt uiteraard niets te verwijten, zij voeren uit wat hun gevraagd is.
Wim,
BeantwoordenVerwijderenIk ben het niet met je eens m.b.t. de ruine van kasteel ter Horst. Voornaamste overweging: voor kinderen, voor de generaties na ons is een deels gereconstrueerd kasteel de beste manier om kennis te maken met de grote, de omvang van een kasteel door de eeuwen heen (van een militaire vesting rond 1200 tot een lustoord en teken van voorname herkomst van haar bewoners vanaf 1700).
Ik deel je hunkering naar ruines en naar verval. Middas Dekker heeft er een heerlijk boek over geschreven 'De vergankelijkheid'. Als je het nog niet gelezen hebt .... doen!
JeanD
Wim,
BeantwoordenVerwijderenJe zei "Uiteraard kan een kasteel een educatieve functie hebben, maar in Horst zal het m.i. altijd bij wat lapwerk blijven omdat er te veel verdwenen is. Bovendien: in welke staat restaureer je het? Die van 1300? 1400? 1600? 1800?
Dat idee van een computeranimatie vind ik echt veel beter. Er bestonden ooit serieuze plannen om dit te doen, in navolging van bijvoorbeeld het Belgische Ename, waar iets vergelijkbaars is gedaan en waar het gemeentebestuur ook is wezen kijken. Waarom dit idee niet wordt uitgevoerd is mij onduidelijk. M.i. had het geld dat wordt gespendeerd aan het restaureren van de kasteelruïne veel beter gestoken kunnen worden in het toegankelijk maken van het Wittenhorst-familiearchief. Laatste argument: met de grootte en de omvang van een kasteel kunnen kinderen en generaties na ons nog bij tal van kastelen kennismaken, ook hier in de buurt (Lottum, Arcen, Baarlo)."
Op zich ben ik het met je eens dat het reconstrueren niet per se hoeft maar ik persoonlijk zou het mooi vinden dat de 1300 toren herbouwd zou worden. Waarom deze en geen andere? Antwoord: eerlijk gezegd omdat het de oudste is, diegene met het meeste recht op herbouw. Ik zelf was erg gecharmeerd van de tijdelijke toren op het Valkhof in Nijmegen. Erg mooi voor de skyline.
Hieronder een lijst met 10 strategien (naar B. Colenbrander red./ Limes Atlas 2005) m.b.t. "behoud" van kasteel ter Horst:
1. Conserveren = huidige status handhaven. Status tot op heden.
2. Branding = merknaam aan geven. Feitelijk is dat al gebeurd door de gemeentenaam "Horst a.d. Maas".
3. Statisch markeren = er een vlaggetje op plaatsen, markeren als beschermd gebied en niet verder op- of uitgraven. Sinds de opgravingen van Renaud op het kasteelterrein is dit feitelijk niet meer mogelijk.
4. Flexibel markereren = als je iets gevonden hebt het ommuren.
5. Reconstrueren = opnieuw bouwen zoals je denkt dat het ooit was.
6. Actualiseren = moderne techieken inzetten voor beleving van het verleden. Dit is jouw optie.
7. Etaleren = vondsten opnemen in een museum.
8. Inpassen = vondsten opnemen en blijven gebruiken. Bijvoorbeeld amfitheather in Rome gebruiken voor een voorstelling.
9. Omhullen = wat blokkades opwerpen en de toeschouwer wat laten zweten voordat hij mag zien waarvoor hij/ zij is gekomen.
10. Materialiseren
Kortom, waarom niet conserveren wat er is (1), nieuw opbouwen van een van de torens en een paar kamers, kelders of iets dergelijks (5) waar jouw computeranimatie (6), een paar maquettes, de archeologische vondsten enzo in een museum getoond kunnen worden (7, 8 en 9)? Het een sluit het ander niet uit.
JeanD
Wim,
BeantwoordenVerwijderenprobeer je eens voor te stellen hoe zo'n toren (als hij het overleefd)er in het jaar 2500 bij staat. Een Moorman zal daar dan met veel genoegen over schrijven denk ik. ;)
Mart
@ JeanD.
BeantwoordenVerwijderenIk vrees dat we van mening blijven verschillen. Overigens zal in Museum De Kantfabriek ook aandacht worden geschonken aan het kasteel, in de vorm van schilderijen, vondsten, reconstructietekeningen, maquette, rekeningen et cetera.