In een serie over Schoolstraten in Nederland portretteerde Frans van Schoonderwalt in De Volkskrant van 13 januari 2001 de Horster Schoolstraat (klik op de afbeelding voor een vergroting):
De afgelopen tien jaar heeft in die Schoolstraat geen oorlog gewoed, heeft er geen aardbeving plaatsgevonden en is ze ook van ander natuurgeweld verschoond gebleven. En toch, toch is de Schoolstraat van januari 2011 een heel andere Schoolstraat dan de Schoolstraat van januari 2001. 
Geruisloos verdwenen in de afgelopen tien jaar tuin-, dier- en steencentrum Severens op nummer 49, het stenen paartje onder een doorzichtige paraplu in de tuin van nummer 53, het stenen paartje onder een stenen paraplu in de voortuin van nummer 30, het uit de grond groeiende stuk verroest ijzer op nummer 43 (toen en nu bewoond door Thijs Houwen), de in het gelid staande rijen kerstbomen tegenover het tuincentrum, het weiland ter hoogte van nummer 53.
De Triangel op nummer 5 en het Tapijthuis op nummer 7 maakten plaats voor respectievelijk Straten Assurantiën BV en Galerie Judy Straten (‘Indien gesloten: svp pakketten voor Schoolstraat 7 afleveren bij Schoolstraat 5’). Nummer 11 vroeg in 2001 de gasten van rockcafé Babouche om hun fietsen zoveel mogelijk aan de overkant te zetten, ‘dit in verband met de beschadiging van de muur’. Vandaag de dag verzoekt nummer 11 deemoedig: ‘Gelieve geen fietsen te plaatsen a.u.b.’ 
De bewoner van nummer 3 omschreef Van Schoonderwalt in 2001 als ‘de trouwste man van Horst’. Voor zijn raam hingen drie glas-in-loodpaneeltjes. ‘Het eerste is voor 40 jaar lid van RKSV Wittenhorst, het tweede voor lid van verdienste van de Kon. Harmonie Horst. Het derde kan ik niet thuisbrengen: Hiltho 1970.’ Nu zijn de glas-in-loodpaneeltjes weg, de rolluiken nagenoeg altijd dicht en is Jan van Heijster – want hij was die ‘trouwste man van Horst’ – ook alweer bijna tien jaar dood (maar niet vergeten, alleen al omdat hij nog altijd ongeëvenaard is in het met smaak naar binnen werken van een mok koffie met sloten melk én een paar flinke klodders slagroom). ’t Schippertje op nummer 6 is er nog. Tien jaar terug waren de kindervestjes in de aanbieding, vandaag gaan de borduurpakketten met vijftig procent korting de deur uit. Gokpaleis Las Vegas op nummer 2 mag tegenwoordig dan wel Flamingo Casino heten, het oogt nog even doods als tien jaar geleden. Op nummer 1 prees café-restaurant Soestdijk zich destijds aan met verse mosselen en Ware Witte van het vat. De Ware Witte is gebleven; in plaats van verse mosselen zijn er nu Palm en Das. Ook Soestdijk heeft een andere naam gekregen: Carpe Diem, ‘food & bar’. Wel waarschuwt een raambiljet de ‘Geachte Gast’: ‘We hebben besloten per 1 januari 2011 Carpe Diem uitsluitend te openen op reservering.’
De Westsingel bestond in 2001 alleen nog maar op de tekentafel. Nu doorklieft hij de Schoolstraat precies op de plaats waar de bebouwde kom ophoudt. Van Schoonderwalt noteerde dat de straat vanaf hier ‘de natuur opzoekt’. De bebouwing wordt inderdaad iets minder dicht. Rijtjeshuizen maken plaats voor boerderettes en nep-landhuizen. Een enkel perceel is nog onbebouwd. Maar natuur? Daarvoor kun je anno 2011 echt niet meer in de Schoolstraat terecht. Voor champignonkwekerijen evenmin (terwijl Van Schoonderwalt nog stuitte op ‘de ene kwekerij na de andere’). Maar dan weer wel voor acupunctuur, homeopathie en APS-pijntherapie op nummer 59 en visagie in BeautySalon Sybilla op nummer 50. Eveneens nieuw – of althans toentertijd niet opgemerkt door Van Schoonderwalt – zijn de twee maïskolven boven de voordeur van nummer 35. Vruchtbaarheidssymbolen?
Bladkorven dan (nu drie). Waren die er in 2001 al? En verkeersplateaus (nu eveneens drie)? Van Schoonderwalt rept er in elk geval met geen woord over. In tegenstelling tot de gaskastjes. De exemplaren in de tuinen van de nummers 51 en 53 zijn nog steeds alive and kicking. Gebleven in de tuin van nummer 53 zijn ook de kruik waaruit water in een vijver vloeit en de twee stenen ganzen. De ganzen hebben in de voorbije tien jaar zelfs een rood strikje om hun nek gekregen – het lijkt ten minste onwaarschijnlijk dat juist die rode strikjes de scherpe observator Van Schoonderwalt zouden zijn ontgaan.
Ten slotte het hek van de Weisterbeekschool – de school op nummer 8 waaraan de straat haar naam ontleent. Aan dat hek klampten zich destijds drie uitgezaagde figuren vast: een meisje in tuinbroek en twee voetballende jongens. Geweken is de speelse onschuld van toen, gekomen de kilte van een verboden toegangbordje.
Verboden toegang? Tot een school? Is het al te cynisch om te concluderen dat in dit ene bordje het verschil tussen januari 2001 en januari 2011 besloten ligt? The times they are a-changin’. Inderdaad.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten