Klein mysterie 718 – Urilift (3)

Zo her en der worden ze weggezet als zeikerds, de bewoners van appartementencomplex De Smidse die klagen over allerlei vormen van overlast in het centrum van Horst. Zit iets in. Toch zou hun gezeik zomaar kunnen leiden tot de plaatsing van permanente urinoirs in het Horster centrum. Mocht het zover komen, dan wordt historie geschreven: naar mijn beste weten sprak de gemeenteraad in 1913 voor het eerst over plaatsing van urinoirs in het dorpscentrum. In 2016 doet de raad dat nog steeds – al 103 jaar wordt de plas opgehouden, ongetwijfeld een wereldrecord.

Aan de bron van alles staat Alfons Esser. De burgemeester stelde in de gemeenteraadsvergadering van 19 december 1913 voor op beide pleinen in het centrum van Horst (vandaag de dag Wilhelminaplein en Sint-Lambertusplein geheten) een ijzeren urinoir te plaatsen. De raad wenste eerst een prijsopgave te zien: raadslid Haegens schatte de kosten op vier- à vijfhonderd gulden – geen kattenpis (inkoppertje) in die tijd. Esser deed links en rechts navraag en moest in de raadsvergadering van 29 mei 1914 erkennen dat de kosten aanzienlijk waren: 250 gulden per urinoir. Daarom wilde hij het voorlopig bij één exemplaar op het Wilhelminaplein laten. Maar een deel van de raad zag het urinoir liever op de Veemarkt komen. De oplossing: ‘Eerst eens nader informeeren.’

Met dat ‘eerst eens nader informeeren’ werd het urinoir op de lange baan geschoven. Om daar pas een kleine eeuw later, in december 2011, weer vanaf te komen. Ineens werd in het Integraal veiligheidsplan 2012-2015 een urilift, een mooi woord voor een verzinkbare zeikton, tot prioriteit bestempeld. Ditmaal was er niemand die maalde om de kosten, terwijl die met 55 duizend euro toch – als ik goed reken – omstreeks 500 keer hoger waren dan in 1914. Wat ook fijn was: burgemeester Kees van Rooij verzekerde de gemeenteraad (klik hier en ga naar agendapunt 18) dat de urilift ‘nu eens een keer niet op de lange baan wordt geschoven’.

Ware woorden van de burgemeester. Nog geen vijf jaar later, op 6 september 2016, liet hij de gemeentelijke commissie Samenleving in reactie op de klachten van de bewoners van De Smidse weten (klik hier en ga naar agendapunt 1): ‘We zijn met het Centrummanagement en anderen in overleg over permanente, verzinkbare plaskruisen.’ Een verwijzing naar de lange baan bleef ditmaal achterwege, wat er misschien wel op zou kunnen duiden dat het wonder dan toch binnen een jaar of twintig gaat geschieden.

P.S. Wáág het niet om op dit stukje te reageren met iets in de trant van ‘Wat een gezeik’!

Intermezzo – Verschnaufpause (10)

Bijna twee weken in Frankrijk geweest. Veel gezien, veel gedaan, veel genoten. Zoveel gezien, zoveel gedaan, zoveel genoten dat Horst-sweet-Horst er bij inschoot. Wat in Horst tot verontrusting leidde, zo begreep ik op enig moment. Nota bene voormalig wethouder Leon Litjens verklaarde zelfs openlijk zich ‘zorgen, grote zorgen’ te maken over mijn lot (klik ook hier):

‘Al jaren zit ik elke maandagavond vol spanning te wachten op nieuwe artikelen op Horst Sweet Horst. Nooit ben ik teleurgesteld tot afgelopen maandag. Geen nieuwe artikelen! Dan denk ik nog: “Dat kan de beste overkomen”. Echter het is nu bijna dinsdag 24.00 uur en nog steeds niets. Zou het liggen aan mijn PC, mijn IPad, mijn IPhone of mijn andere PC. Echter op elk apparaat krijg ik hetzelfde resultaat. Maar snel naar mijn ouders, schoonouders, schoonzussen, eigen broers en vrienden gereden maar ook daar hetzelfde resultaat nl geen nieuwe artikelen. Nu slaat de bezorgdheid mij echt om het hart!’

Diepe ontroering overviel me toen ik deze woorden las op een aftandse camping in Mélisey (departement Haute-Saône). Je zou namelijk verwachten dat iemand die jarenlang mikpunt is van Horst-sweet-Horst-hoon, -spot en -kritiek, blij is als hij eindelijk lijkt te zijn verlost van zijn kwelduivel. Bij Don Leon is het tegendeel het geval: ‘Ik maak mij echt zorgen: volgens mij is Wim ontvoerd. Help! Hopelijk vind iemand hem snel.’ Zó lief … Maar terwijl ik nog doende was een traantje weg te pinken, volgde de mokerslag: ‘Vindersloon is gesteld op 5 euro.’

Of ik ook nog wat heb opgestoken in Frankrijk? Uiteraard. Bijvoorbeeld dat, getuige allerlei uitingen in de openbare ruimte, ook daar op het moment een behoorlijk gure wind waait. Verder trek ik uit de staat van de wegen de conclusie dat voor een beetje bedreven wegdekdroedelaar fortuinen vallen te verdienen in Frankrijk.

Qua putdeksels valt in andere Europese landen meer te beleven dan in Frankrijk. Met de vormgeving van de Franse putdeksels is weinig mis. Bezwaar is alleen het gebrek aan variëteit: in elke plaats kom je dezelfde deksels tegen. Wat al te zeer doorgeschoten uniformiteit, maar dat hoeft misschien geen verbazing te wekken in het land dat het metriek stelsel heeft uitgevonden.

L’Isle-sur-le-Doubs heeft wat Horst aan de Maas al vele jaren node mist: een openbaar toilet, dat ook nog eens enigszins appetijtelijk oogt. Wat Horst aan de Maas minder node mist, zijn openbare telefooncellen. In Frankrijk zie je ze nog overal, dus ook in Fresnes-en-Woëvre:

Een intrigerende vraag is verder of het gemeentebestuur van Léoncel deze hoog opgetaste strobalen net als de Horster vroede vaderen (klik hier) als een (vergunningsplichtig) bouwwerk beschouwt.

Ten slotte het grootste raadsel van deze Verschnaufpause: hoe kan het dat ik heel veel Franse wegen van héél dichtbij heb gezien, maar dat ik geen enkele verloren wieldop ben tegengekomen? Zijn de Franse wieldopbevestigers vakkundiger dan hun Nederlandse collega’s? Heeft elke Franse gemeente haar eigen verlorenwieldopopruimbrigade die onmiddellijk in actie komt na de melding van een verloren wieldop? Zijn Franse auto’s voorzien van een alarm dat begint te loeien op het moment dat een wieldop aan zijn keurslijf dreigt te ontsnappen?

Top 5 – Horster keten

Citaat uit het weblog van wethouder Leon Litjens van donderdag 9 februari: ‘Als gemeente willen wij onze vergunningen- en ruimtelijke ordeningsprocessen sterk gaan dereguleren. Dit willen we gaan doen door de principes van ‘Supply Chain Management’ toe te gaan passen. Uitvoering moet samen met de keten gebeuren en daarom willen we deze aanpak bespreken met de Regieraad.’ Ook na tien keer lezen is de portee van deze woorden me volstrekt onduidelijk. Eenvoudiger gezegd: ik begrijp er geen snars van. Het enige wat wel vaststaat is dat de Regieraad en de keten een belangrijke rol in het hele verhaal moeten gaan spelen.

Met het oog daarop kan het lijkt me geen kwaad vandaag met een top 5 van Horster keten te komen. Want dat ‘de keten’ uit het citaat van de wethouder klinkt me iets te algemeen. Hij weet toch ook wel dat Supply Chain Management staat of valt bij de keuze van de juiste keten? Anders blijft zo’n Regieraad ook veel te veel in het luchtledige hangen.

Meer dan genoeg geouwehoer vooraf, zur Sache: mijn top 5 van Horster keten:

5. Schoolstraat, Horst:

Les 1 uit het ketenhandboek: een keet hoort te allen tijde op wielen te staan. Beter één keet op wielen in de hand dan tien wielloze keten in de lucht.

4. Leopold Haffmansstraat, Horst:

Behalve wielloos dient een keet ook reclameloos te zijn. De Regieraad zou al z’n geloofwaardigheid verliezen als hij zaken zou doen met van opzichtige reclame voorziene keten.

3. Schadijkerweg, Meterik:

Keten en mobiele eenpersoons toiletcabines zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De fijngevoeligheid en het reukorgaan zijn er evenwel bij gebaat dit gegeven niet al te letterlijk te nemen. Kijk, dit oogt al meteen een stuk beter (Bloemvenweg, America):

2. A73, ter hoogte van Witveldweg, Grubbenvorst:

Voorzitter André Vollenberg van Behoud De Parel deze week in Hallo Horst aan de Maas: ‘Op de plaats waar Behoud De Parel tot nu toe een groot billboard langs de A73 had geplaatst, is een schaftkeet geplaatst.’ Jammer dat hij niet weet dat je een keet niet dieper kunt beledigen dan door haar ‘schaftkeet’ te noemen. Dan nog liever ‘bouwkeet’. Als je toch per se van een voorvoegsel gebruik wilt maken, is ‘directiekeet’ een aardig alternatief, waarbij het niet ter zake doet of de directie ooit daadwerkelijk in de keet vertoeft. Maar een keet wordt pas echt recht gedaan door haar als ‘salonwagen’ te betitelen.

1. Schengweg, Horst:

Eén keet is géén keet.

Top 5 – Mobiele eenpersoons toiletcabines van kunststof

Sinds naar schatting een jaar of tien zijn ze niet meer weg te denken uit de openbare ruimte, de mobiele eenpersoons toiletcabines van kunststof. Naar een van de aanbieders worden ze ook wel Dixi’s genoemd.

Als akker, bouwplaats of evenement hoor je er tegenwoordig niet meer bij als je niet over zo’n poeplelijk ding beschikt. Hetgeen meteen de vraag oproept hoe het er voorheen dan aan toeging op akkers, bouwplaatsen en evenementen.

Weer van een heel andere orde is de hypothetische vraag waaraan ik zelf de voorkeur zou geven als ik op een akker, bouwplaats of evenement de aandrang tot een grote boodschap op voelde komen: aan de mobiele eenpersoons toiletcabine of de vrije natuur? Een hypothetische vraag omdat ik akkers, bouwplaatsen en evenementen zoveel mogelijk mijd en de enkele keer dat ik daar niet in slaag er wel voor zorg dat die aandrang niet ontstaat.

Als lelijkheid maar lelijk genoeg is, krijgt ze ook wel weer iets charmants, iets vertederends. Mobiele eenpersoons toiletcabines van kunststof vormen geen uitzondering op die regel. Kijk op www.toiletlandschap.nl en u begrijpt meteen wat ik bedoel. Het onderwerp leent zich overigens ook prima voor een documentaire. Uitgangspunt: wat maakt een mobiele eenpersoons toiletcabine niet allemaal mee? Interviews met verhuurders, schoonmakers, vervoerders en uiteraard vooral gebruikers. Achtergrondmuziek: The Toilet Song. Titel: The Life and Times of a Portable Toilet Cabin. Als de kwaliteit alleen maar in de buurt komt van 25 Cent, een documentaire over de toiletjuffrouw van het Amstelstation in Amsterdam, zou ik al tevreden zijn.

Dan de top 5 van Horster mobiele eenpersoons toiletcabines van kunststof. Is natuurlijk zo vluchtig als maar zijn kan: de mobiliteit van de dingen maakt dat ze morgen alle vijf ergens anders kunnen staan. Waar is de top 5 op gebaseerd? In elk geval niet op gebruikersgemak of reinheid. Ik heb veel voor Horst-sweet-Horst en nog veel meer voor u over, maar dat ging me nu net een stapje te ver. Bij hoge uitzondering speelde ook schoonheid geen rol bij de beoordeling, ze zijn immers allemaal even lelijk. Nee, het ging me vooral om de relatie tussen de cabine en haar omgeving. Vaag gelul inderdaad, laat ik maar liever snel overgaan tot openbaarmaking van mijn top 5 van Horster mobiele eenpersoons toiletcabines van kunststof:

5.

Wat mij betreft gaan bouwplaatsen en mobiele eenpersoons toiletcabines nooit goed samen en al helemaal niet als die cabine oranje is en ze zich bevindt op een bouwplaats aan de vreselijkste aller Horster straten, de Willem Alexanderstraat. Waarom dan toch deze vermelding in de top 5? Nou, als blijk van medeleven met degenen die gedwongen zijn in deze gribus hun gevoeg te doen.

4.

Niemand vindt het leuk om te worden neergekwakt op de verlaten parkeerplaats van een sportpark. Tenzij … tenzij dat sportpark Oud Aast heet. Dan is het een eer om te worden neergekwakt op de verlaten parkeerplaats van een sportpark.

3.

Heerlijk in het herfstzonnetje achteroverleunen tegen een directiekeet, met uitzicht op de uitlopers van het Meterikse Veld. Wie wil dat nu niet?

2.

Tristesse profonde: desolate cabine in de desolate lange, lange leegte achter het spoor in Griendtsveen.

1.

De modder, de felle zon, het karretje, de wolkenpartijen, de perfecte combinatie van het groene gras en de blauwe cabine: mooier dan aan de rand van deze akker aan de Sint-Maartensweg vind je ze echt niet.