maandag 4 mei 2009

Top 5 – Oorlogsmonumenten (1)

4 mei, dodenherdenking. Dat zit er bij mij al van jongs af aan ingeramd – veel meer dan Kerstmis, Pasen, koninginnedag of godbetert moederdag. Zwijgend voor de televisie. Vroeger om na de twee minuten stilte die eindeloze massa op die kille Waalsdorpervlakte (de naam alleen al) die gigantische klok te zien passeren. Tegenwoordig om de herdenking in de Nieuwe Kerk en de plechtigheid op de Dam te volgen.
Alsof het er iets toe doet: persoonlijk vind ik vanwege haar soberheid de herdenking op de Waalsdorpervlakte indrukwekkender dan die op de Dam. Waarom ik dan toch jaar in jaar uit naar die door de NOS uitgezonden ceremonie in Amsterdam zit te kijken en niet naar de herdenking op de Waalsdorpervlakte bij RTL? Ik zou het bij god niet weten. Je moet ook niet alles willen verklaren.

In Horst verwijst een aantal monumenten naar de Tweede Wereldoorlog. Mijn persoonlijke top 5, waarbij voor de verandering niet schoonheid het belangrijkste criterium vormt, maar de mate waarin het monument emoties oproept:

5. Twee-in-een: zonnewijzer, steen en zilvergrijze plaquette herinneren aan de in de laatste oorlogsdagen verwoeste Melderslose kerk; de zwarte gedenkplaat memoreert de deportatie van 51 Melderslose mannen in de herfst van 1944.

4. Het Horster verzetsmonument aan de Griendtsveenseweg. De regelmatig op de achtergrond voorbij denderende treinen dragen bij aan het dramatische effect.

3. Eenvoudig maar doeltreffend, het officiële Horster oorlogsmonument op de voormalige begraafplaats aan de Kloosterstraat.

2. Wat zou zich in de eerste meidagen van 1940 in deze bunker aan de Grauwveenweg hebben afgespeeld?

1.Niet dat ik het met cijfers kan staven, maar ik weet zeker dat ik de met witte paaltjes gemarkeerde route net iets sneller ren dan de andere routes in de Schadijkse Bossen. Dat heeft alles te maken met dit kruis. Toen hier nog geen kaalslag had plaatsgevonden, was ik altijd bang dat die ene Duitscher die zich op deze plaats tientallen jarenlang schuil had gehouden ineens uit het struikgewas tevoorschijn zou komen, uiteraard met het geweer in de aanslag. Nu de Schadijkse Bossen in een Horster Waalsdorpervlakte zijn herschapen, is die angst wat minder geworden, maar de licht versnelde tred gebleven. Want nog steeds is de sfeer hier beklemmend en onheilspellend.

1 opmerking:

  1. Hallo Wim,
    het monument op de 4de stek doet mij herinneren aan je vader. Ik was ooit als begeleider mee met groep 8 van de Doolgaardschool op kamp. Zij zaten in de blokhutten van Jong Nederland van America, aan de Griendtveenseweg. Op een avond nam je vader de hele groep mee naar het monument om daar een indrukwekkend verhaal te vertellen over de tweede wereldoorlog. Nog steeds als ik daar (hoogstzelden) passeer, denk ik aan die avond van Jun.

    BeantwoordenVerwijderen