Top 5 – Horster trafohuisjes

Enkele jaren geleden heb ik mij eens een tijdje intensief bezig gehouden met transformatorhuisjes. Daarvan telde de voormalige gemeente Horst er op dat moment een kleine honderd. Al snel kwam ik er achter dat alle Horster trafohuisjes standaardtypes zijn, ontworpen door de afdeling bouwkunde van eerst de Stroomverkoop-Maatschappij en vanaf 1933 de PLEM. Hier dus geen trafohuisje als woning (zoals in Maarssen) of als onderdeel van een kapelletje (zoals in Susteren).Helaas ook geen bont beschilderd trafohuisje zoals aan de Döbelner Straße in Dresden.Toch is de diversiteit in Horst groot genoeg om een top 5 van trafohuisjes samen te stellen:

1. Dit huisje staat bij de kerk van Meterik en dateert uit het midden van de jaren twintig van de vorige eeuw. Andere exemplaren van ditzelfde type zijn te vinden in America (Griendtsveenseweg) en Hegelsom (Stationsstraat). In het algemeen kun je stellen: hoe jonger de huisjes, hoe functioneler, hoe soberder, hoe eenvoudiger de uiterlijke vormgeving. De naoorlogse huisjes zijn toonbeelden van functionaliteit of zo je wilt saaiheid. De vooroorlogse daarentegen vertonen een rijkdom aan detaillering.
2. Gelegen bij de Hegelsomse kerk. Enkele jaren jonger (1934) en veel soberder van uitvoering dan het huisje in Meterik. Aan de Rector Mulderstraat in Melderslo staat het enige andere Horster huisje van dit type.
3. Trafohuisjes van het type 1949 zijn in Horst vrij zeldzaam. Dit exemplaar staat aan de Noordsingel en is gebouwd in 1957.
4. Dit huisje van het type P 1958 staat op de hoek Venloseweg-Sintelweg. Het dateert van omstreeks 1960. Een ander huisje van dit type bevindt zich aan de Eikelenbosserdijk.
5. Naast de bakstenen huisjes zijn er ook donkergroene ijzeren. Deze zijn veel smaller en lager dan de bakstenen. Enkele jaren geleden telde ik er nog zeven, maar inmiddels zijn in elk geval de huisjes aan de Blaktweg en de Broekhuizerdijk verdwenen. Dit exemplaar staat op de hoek Midden Peelweg-Zwarte Plakweg en is gebouwd in 1956.