Actualisatie – Mauro-tweets Marlies Janssen-Kusters

Terwijl de laatste tweet van Raymond Knops dateert van 22 oktober, maakte Marlies Janssen-Kusters al twitterend afgelopen week opnieuw van haar hart geen moordkuil. Dinsdag luidde haar eindoordeel: ‘Ontzet over het besluit over Mauro Manuel. Jongen dupe van falend beleid. Beleid aanpakken, niet de jongen. Mensonterend en asociaal.’
Een dag eerder riep de schrijver van een ingezonden brief in De Volkskrant op tot herlezing van het in boekvorm uitgegeven gesprek dat Paul Witteman op 21 mei 2006 in Buitenhof hield met hoogleraar rechtstheorie Dorien Pessers. Een wijze raad die ik heb opgevolgd.

Aanleiding tot het gesprek vormde het voornemen van toenmalig minister van Vreemdelingenzaken Rita Verdonk om Ayaan Hirsi Ali haar Nederlandse paspoort te ontnemen. Wat blijkt frappant genoeg? Vrijwel alles wat Dorien Pessers zegt over deze zaak, is ook rechtstreeks van toepassing op de voorgenomen uitzetting van Mauro Manuel door Gerd Leers. Evenals de huidige minister van Immigratie en Asiel kwam ook Rita Verdonk telkens aankakken met de dooddoener ‘regels zijn regels’. Dorien Pessers maakt daar gehakt van:

‘Wetstoepassing moet altijd gebeuren met het oog op redelijkheid, billijkheid, zorgvuldigheid, evenwichtigheid, proportionaliteit. Nooit meer met die kadaverdiscipline van: Wet is wet, Befehl ist Befehl. (…) Dat regels regels zijn, daar zit natuurlijk een bepaalde waarde in opgesloten, maar in zijn algemeenheid geldt dat zeker niet zo. Zeker als je de rechtsontwikkeling bekijkt, met name vanaf de Tweede Wereldoorlog. Dan zie je dat de regels en wetten die we hebben, steeds geduid moeten worden naar hun strekking, naar de geest van de wet, getoetst moeten worden aan beginselen van zorgvuldigheid, redelijkheid en billijkheid. En dat de wet ook te goeder trouw ten uitvoer moet worden gebracht. Bij Verdonk krijg je de indruk dat “regels zijn regels”gewoon een bepaalde techniek is, een mechanische wetstoepassing is. (…) Maar als je die regels alleen maar mechanisch toepast en helemaal abstraheert van wat in het concrete geval rechtvaardig en zorgvuldig is, dan creëer je onrechtvaardigheden. (…) Elke jurist en elke rechter en elke fatsoenlijke bestuurder weet dat er zelden gevallen echt identiek zijn. Daarom is er altijd een escape. Je moet de omstandigheden van het geval in acht nemen. (…) Juist omdat we in een rechtsstaat leven, moeten we altijd heel voorzichtig zijn met de bescherming van dat individu. Want de bescherming van het individu is de kern van de rechtsstaatidee.’

Nog een observatie van Dorien Pessers uit 2006 die ook in 2011 opgeld doet:

‘De wetgever werd geconfronteerd met een toepassing van een wet, door die medewetgever van de Tweede Kamer zelf gemaakt. Ze zien de hardvochtige consequenties en besluiten dan niet deze wet bijvoorbeeld buiten toepassing te verklaren of om op hele korte termijn een nieuw wetsvoorstel in te dienen. Dat vond ik heel vreemd.’

Ten slotte vormen de gebeurtenissen van de afgelopen weken een bewijs voor een stelling die Dorien Pessers al in dat gesprek met Paul Witteman poneerde:

‘Ons vreemdelingenbeleid zal later als een heel zwarte bladzij in onze geschiedenis geboekstaafd worden. Wij weten dat en wij zien dat. En wij staan erbij en wij laten het toe.’

Wie nog op zoek is naar een Sinterklaascadeautje voor mensen als Gerd Leers, Raymond Knops, Maxime Verhagen, Kathleen Ferrier, Ad Koppejan of welke CDA’er, PVV’er of VVD’er dan ook, kan ik het boekje van harte aanbevelen. Voor de prijs hoeft u het niet te laten: op www.boekwinkeltjes.nl wordt het aangeboden voor bedragen variërend tussen 1 en 5,50 euro.