Klein mysterie 590 – Oud gemeentehuis

‘Weet jij eigenlijk wel waarom de rechtervleugel van het oud gemeentehuis zoveel korter is dan de linker?’, vroeg iemand me zaterdag.

‘Ja … eh, nou ja … eh, nee, eh …, nee, eigenlijk niet’, stamelde ik.

‘Dan zal ik je dat eens precies vertellen. Het oud gemeentehuis is gebouwd in een tijd dat Horst en Sevenum één gemeente vormden. Burgemeesters werden toen nog gekozen. Op een gegeven moment moest er een nieuwe burgemeester komen. Er waren twee kandidaten: één uit Horst en één uit Sevenum. Die uit Horst kreeg de meeste stemmen en werd burgemeester. Enkele jaren later moest er een nieuw gemeentehuis worden gebouwd. Meest geschikte plek voor de nieuwbouw was wat nu de hoek Sint-Lambertusplein en Steenstraat is. De architect ontwierp een symmetrisch gebouw waarvan linker- en rechtervleugel even lang waren. De verwerving van de benodigde grond voor de linkervleugel was geen probleem. Maar laat de grond voor de rechtervleugel nu juist eigendom zijn van de niet verkozen Sevenumse burgemeesterskandidaat! Je raadt het al: de Sevenummer weigerde te verkopen en daardoor werd de rechtervleugel veel korter.’

‘Weet je dat wel zeker?’, reageerde ik.

‘Nou, het is me ook maar verteld hoor, al lang geleden, door iemand die al jaren dood is’, bond hij enigszins in.

Sommige broodjeaapverhalen moet je niet met de waarheid willen verpesten, andere broodjeaapverhalen zijn te kras om onweersproken te laten. Het verhaal over de kortere rechtervleugel van het oud gemeentehuis behoort tot de tweede categorie, zoveel werd me wel duidelijk na een vluchtig literatuuronderzoekje.

Het oud gemeentehuis dateert uit 1890. Het werd ontworpen door Jan Jorna uit Roermond; aannemer was (mijn overgrootvader!) Leonard Haegens (‘Mette Nádje’). Over een oorspronkelijk symmetrisch ontworpen gebouw vermeldt de literatuur niets.

Horst en Sevenum vormden van 1800 tot 1836 één gemeente. Van 1815 tot 1830 werd de burgemeester door de koning benoemd. Van 1830 tot 1836, toen Horst en Sevenum tijdelijk deel uitmaakten van het koninkrijk België, werd de burgemeester gekozen door de plaatselijke notabelen (beoefenaars van een vrij beroep en zij die een bepaalde som belasting betaalden). Burgemeester van Horst was in deze jaren Pieter Everts. Deze Sevenummer was een vurig pleitbezorger van de afscheiding van Sevenum van Horst. Toen die in 1836 eenmaal een feit was, werd Everts meteen de eerste burgemeester van de nieuwe gemeente Sevenum. Vanaf 1836 tot op de dag van vandaag worden, ondanks D66, burgemeesters in Nederland benoemd door de koning(in) en niet gekozen. 

Kortom, meer dan voldoende ingrediënten om het verhaal van mijn zegsman over de kortere rechtervleugel van het oud gemeentehuis naar het rijk der fabelen te verwijzen (hoe fijn dat ik die zegswijze ook nog eens van stal kan halen). Waarom die rechtervleugel dan wel zoveel korter is dan de linker? Zou het iets te maken kunnen hebben met het feit dat de benedenverdieping van het linker bouwdeel aanvankelijk diende als harmoniezaal en dus helemaal geen onderdeel van het gemeentehuis was? Of heeft u misschien andere verklaringen? Laat het me weten!