Intermezzo – Dialectpolitie

De uitdrukking ‘van de regen in de drop komen’, kent u die? ‘In plaats van in de gehoopte betere in een nog slechtere toestand komen’, zegt mijn woordenboek. Dat is precies wat de gemeente Horst aan de Maas is overkomen. ‘Politieke gevoeligheid’ deed het gemeentebestuur onlangs besluiten een steegje tussen de Steenstraat en een nieuw aan te leggen parkeerplaats niet te vernoemen naar voormalig (PvdA-)wethouder Toos Buijssen. Met de naam Bôtterpedje speculeerde het gemeentebestuur op een onbewolkte hemel en volop zonneschijn. Niets is minder waar: de gemeente is onder de wielen van de dialectpolitie gekomen, het zwerk is asgrauw geworden en het regent harder dan ooit tevoren.

Twee weken geleden gaf ik hier uiting aan mijn boosheid over het niet naar Toos Buijssen vernoemen van het steegje. Facebookreactie van Mart van den Munckhof: ‘Bôtterpedje! Ook nog FOUT gespeld! Het moet Bótterpedje zijn! Een hoedje op een klinker is een rekteken!’ Wakker als altijd deed Hallo Horst aan de Maas afgelopen week navraag bij de gemeente: ‘Een woordvoerder van de gemeente geeft aan dat er geen officiële spelling voor dialectwoorden is. Zij beroept zich in dit soort gevallen op de dialectwoordenlijst die website mijnwoordenboek.nl hanteert.’ Helemaal fout, aldus Mart: ‘Van den Munckhof wijst er op dat de website die de gemeente raadpleegt, een Wiki-woordenboek is, waar iedereen zonder controle aanvullingen op kan geven. “Vrij onbetrouwbaar dus.”’ Mart pleit ervoor de zogeheten Veldekespelling te hanteren of anders te rade te gaan bij de twee Horster dialectwoordenboeken. Een goede raad die niet aan de gemeente is besteed, zo blijkt uit Hallo: ‘De gemeente geeft aan het bij de door hen [sic] gekozen spelling te houden.’

Mart liet het er na verschijning van het artikel in Hallo niet bij zitten en ging over tot actie: ‘Zo. Even het internetwoordenboek MWB verbeterd waar de gemeente zich op baseert. Nu baseren ze zich dus op mij. Betrouwbaar! :-)’ Inderdaad staat waar blijkbaar tot voor kort bôtter stond, nu bótter (klik hier). Heerlijk! Ouderwets genieten! Vol verwachting zie ik uit naar de onthulling van het straatnaambordje. Bij bookmakers schijnt vooralsnog vooral te worden ingezet op het accent aigu van Mart (notering 1:2). Het accent circonflexe van de gemeente noteert momenteel 1:2,5. De onnavolgbaarheid van de gemeente kennende heb ik zelf al mijn geld gezet op het accent grave.  

Hoe ik zelf in de discussie zit (om het maar eens modern te zeggen)? De klotskopperigheid (Klótskopperigheid? Klôtskopperigheid? Klòtskopperigheid? Klötskopperigheid?) van onze vroede vaderen is natuurlijk om je te bescheuren. Hetzelfde geldt voor het argument dat het dakje van bôtter ‘ook voor iemand die geen dialect spreekt, houvast biedt’. In mijn ogen is elke discussie over het geschreven dialect een achterhoedegevecht: dialectsprekers hebben al die accenten niet nodig voor de juiste uitspraak en niet-dialectsprekers zullen de juiste uitspraak toch niet onder de knie krijgen, welke accenten je er ook tegenaan gooit.

Overigens ben ik van mening dat Mart moet worden bevorderd tot hoofdagent van de Horster dialectpolitie. Zolang zulks nog niet het geval is, wil hij misschien enkele gedachten wijden aan een vraag waardoor ik al enkele dagen wordt gekweld: waarom moet bótter (en ook bôtter) eigenlijk met dubbele t worden geschreven?