Intermezzo – Carnavalsetalage

Lieve mevrouw, meneer De Greef,

Of mijn aansporing van afgelopen zaterdag (klik hier) er nu wel of niet aan heeft bijgedragen doet er niet toe. Wat er wel toe doet is dat ik vandaag tot mijn onuitsprekelijke vreugde mocht constateren dat u ondanks corona en ondanks het niet doorgaan van carnaval toch bent overgegaan tot de inrichting van een carnavalsetalage.

Elk jaar is uw carnavalsetalage niet alleen een lust voor het oog, maar ook een ijkpunt voor velen. Dat uw etalage ook in deskundige kring de erkenning krijgt die ze verdient, mag onder meer blijken uit de bijna jaarlijkse koppositie in de Horst-sweet-Horst top 5 van Horster carnavalsetalages.

Voor het feit dat u ondanks de afgelasting van alle carnavalsactiviteiten toch een carnavalsetalage heeft ingericht, kunt u niet hoog genoeg worden geprezen. Iedereen ziet in deze zo zware tijden uit naar verlichting, naar perspectief, naar bakens van hoop. En dat is precies wat uw carnavalsetalage ons biedt.

Met de overwegend rood-witte kleurstelling en de overvloedige aanwezigheid van hartjes in uw etalage sluit u perfect aan bij de actualiteit van nu.

Ook met de in het groen gehulde verpleegster en de in vergelijking met voorgaande jaren wat soberder aankleding van de etalage toont u meer dan overtuigend aan helemaal in het nu te staan. Laten we met z’n allen hopen dat volgend jaar weer een uitbundiger toonzetting op haar plaats zal zijn. Maar voor nu: duizendmaal dank!  

Met hartelijke carnavalistische groet,

Wim

P.S. Bij alle lof wil ik u/jullie als onbezoldigd medewerker van de Horster dialectpolitie wel nog meegeven dat ‘jullie’ een woord is dat het Horster dialect niet kent. Maar nogmaals voor de goede orde: maak jullie geen zorgen! Jullie hebben een mooie carnavalsetalage! Wat zeg ik? Jullie carnavalsetalage is de mooiste van heel Horst aan de Maas! (Mák ow gen zörg! Geej het en schon vástelaovesetalaasj! Waat zeg ik? Ow vastelaovesetalaasj is de schonste vaan hiël Hôrs án de Maas!)

Klein mysterie 793 – Carnaval

De voorpret begint steevast op de elfde van de elfde. Niet dat die dan al heel erg prominent aanwezig is, nee, eerder ergens in je achterhoofd. Een veilige wetenschap, een van die weinige echte zekerheden in een mensenleven. Die je helpt de donkere dagen voor kerst door te komen, de naargeestige periode tussen kerst en nieuwjaar, de troosteloze leegte van de eerste januariweken. En dan, heel geleidelijk maar onontkoombaar, dringt de voorpret zich naar het oppervlak. Het begint te kriebelen. Je verkneukelt je in het prettige besef dat het jaarlijkse hoogtepunt aanstaande is. Als in een roes vliegen de dagen ineens voorbij. Je hebt weer iets om naar uit te kijken. Het wachten schroeft je verwachtingen alleen maar hoger op. En dan knaagt er plots iets. Geduld is een schone zaak, maar toch een begin van twijfel. Het zal toch niet? Het geknaag wordt steeds luider, de twijfel wijkt niet meer, je ligt ’s nachts te woelen in je bed. Het zal toch niet dat ons ook dit nog wordt afgepakt? Het zal godverdegodver toch niet waar zijn dat er dit jaar geen carnavalsetalage van De Greef Stoffen komt? Meneer, mevrouw De Greef, beseft u wel wat u ons aandoet? Nog slechts drie weken te gaan tot het feest der feesten en dit is de aanblik van uw etalage aan de Meterikseweg:

Meneer, mevrouw De Greef, heus, met deze etalage is echt helemaal niets mis. Alleen: op dit moment, in deze tijd van het jaar, verwachten we hier iets anders. Zeker nu, dit jaar, in deze kommervolle tijden. Als iets onze zorgen kan verlichten, ons hoogstnoodzakelijke troost kan bieden, dan is het wel uw carnavalsetalage. Wat hebt u ons in de loop der jaren al niet aan moois voorgeschoteld?

En dan zou u nu, uitgerekend nu, nu de nood het allerhoogst is, verstek laten gaan?

Meneer, mevrouw De Greef, in godsnaam, doe ons dit niet aan! Een jaar zonder carnavalsetalage van De Greef Stoffen kunnen we er onmogelijk óók nog bij hebben.

Meneer, mevrouw De Greef, wij rekenen op u!

Ingezonden – Toeslagaffaire ook in Horst aan de Maas?

Horst-sweet-Horst ontving de volgende ingezonden bijdrage van Andries Brantsma:

Toeslagaffaire ook in Horst aan de Maas?

Oorzaken toeslagaffaire
Ondoordachte wetgeving, Rutte-doctrine, onvolledig informeren, niets noteren. Weinig aandacht voor verbeteringsprocessen, geen controle, door regering en kamer. Lankmoedige houding richting bestuurders. Geen menselijke maat. De achtergronden van de toeslagaffaire.

Vergelijking met Horst aan de Maas
Ondoordachte wetgeving is in Horst te vergelijken met ondoordachte kaderstelling. Zie de kaders voor het zwembad en het Gasthoês. In de tijd verschuiven die of worden vergeten of zijn gewoon niet haalbaar. Leidend zijn opwellingen van bestuurders zoals een oplopende theatervloer terwijl de kosten al gierend uit de klauw lopen. Is het zwembad dan het slachtoffer van de Gasthoês-wensen van de wethouder?

Rutte-doctrine, onvolledig informeren, niets documenteren
Onvolledig informeren. Een jarenlang probleem in Horst aan de Maas. Al uit de tijd van burgemeester Van Rooij. Niet nakomen van afspraken voor verbetering hield deze tekortkoming in stand. Voor Horst aan de Maas geldt de Rutte/van Rooij-doctrine. Van Rooij regelde met manipulatie om niets op te lossen.

Niets documenteren. De basis voor oncontroleerbaarheid
Hier schaart wethouder Tegels zich keurig achter zijn oude leermeester. We kunnen dus spreken van een Rutte/van Rooij/Tegels-doctrine. Bij niets noteren hoef je geen bewijs te vernietigen, je zorgt dat er nooit bewijs komt. Wethouder Tegels kent deze truc. In een gesprek met twee gedeputeerden maakt hij zelf helemaal geen aantekeningen, zijn ambtenaar maakte onleesbare en onvolledige notities. Zo hoef je jezelf nooit te verantwoorden.

De controle
Controle is mogelijk door het beoordelen van de verbetermogelijkheden in lopende processen. Zo zijn fouten en het aanhouden van de menselijke maat te herkennen. Als voorbeeld het VTH (Vergunningen Toezicht en Handhaving) jaarverslag. Het college gebruikt in het jaarverslag de Big8. De Big 8 blijkt echter niet meer dan een PoeHa verhaal. Onderzoek wees uit dat in het jaarverslag de hele exercitie niet echt heeft plaatsgevonden, er geen input is geweest en dus niets is uitgekomen. Kennen college, directie en topambtenaren dit proces? Verbeteren en ontdekken van misstanden zal zo niet plaatsvinden. Jaarverslagen voor zoete koek aannemen door de raad is een extra bedreiging omdat alles dan in stand blijft.

Lankmoedigheid
Het Californië-verhaal heeft laten zien dat waardeloze en onvolledige voorstellen van de wethouder geen enkele consequentie hebben. Alternatieve locaties ontkend en verzwegen. Overal een doodzonde, maar niet in Horst aan de Maas.

Ongelijke behandeling en geen menselijke  maat
Zichtbare ongelijkheid  in behandeling tussen groot en klein. Geen enkele  aandacht voor slecht woon- en leefmilieu. De burger of kleine ondernemer moet vechten voor een vergunning. De gemeente werkt zich uit de naad voor vergunningen van grote bedrijven en beschermt deze tegen het innen van dwangsommen of stort ze zelfs terug. De burger en kleine ondernemer moeten vechten voor hun recht. Bekend bij de raad.

Vergelijk dit met de Toeslagaffaire en concludeer:

Alle voorwaarden voor een langdurige ongelijke behandeling zijn voorhanden en vinden ook plaats in Horst aan de Maas.

Bedenkelijk, droevig, gevaarlijk en misleidend. Alles zit in het Horster politieke systeem.

Andries Brantsma

Intermezzo – Prentbriefkaart (2)

Gisteren publiceerde ik een stukje (klik hier) over een prentbriefkaart die Dora Lucas in 1899 stuurde aan haar zusjes, ‘de jongejuffrouwen Jos. en Jac. Lucas’. Vandaag de beloofde duiding.  

Dora werd op 4 februari 1880 geboren in Horst als dochter van Heinrich Engelbert Lucas en Johanna Jacoba Hoeken. Dora had drie zusjes: de in 1877 geboren Hélène, Josefien (1882) en Jacoba (1884). Drie andere kinderen overleden al op jonge leeftijd.   

De gezusters Lucas. Van links naar rechts: Jacoba, Josefien, Hélène en Dora (bron: Oud Horst in het nieuws deel 1, p. 189).

Heinrich Lucas was in 1832 geboren in Dülken, een plaatsje nabij Viersen, net over de grens bij Venlo. Lucas stamde uit een geslacht van wevers. In 1859 ging hij in Horst in de kost bij Simon Sartingen, net als Lucas afkomstig uit Dülken. Sartingen had in Horst een zijdeweverij, vermoedelijk op de plek waar nu winkelcentrum Kloosterhof ligt. Lucas werd een van zijn medewerkers. In 1864 nam Lucas de weverij over van Sartingen. Enkele jaren later verhuisde de werkplaats naar de huidige Jacob Merlostraat. Toen Lucas in 1874 trouwde met de dertien jaar jongere Johanna Jacoba Hoeken (1845-1917) uit Well, betrok het echtpaar een pand in de Steenstraat. Intussen floreerde het bedrijf, in 1878 telde het bijvoorbeeld 38 werknemers. Om verzekerd te blijven van opdrachten van de marine liet Heinrich zich in datzelfde jaar tot Nederlander naturaliseren. Sindsdien ging hij door het leven als Hendrik. In 1885 kocht hij de kapitale villa van dokter Peters, tegenwoordig Renschdael geheten.

In een van de bijgebouwen vestigde Lucas zijn zijdeweverij. In januari 1899 raakte hij zijn villa naar verluidt op bizarre wijze kwijt aan Gerard van Daal (1855-1943), evenals Lucas een zeer welgesteld Horstenaar. Lucas zou in de Horster Sociëteit Amicitia na het nuttigen van de nodige alcoholica hebben gepocht dat niemand een villa als de zijne zou kunnen betalen. Via fabrikant M. Rutten, die als stroman fungeerde, deed Gerard van Daal daarop een bod van vijftienduizend gulden. Lucas ging akkoord. Weer nuchter kreeg hij spijt van zijn onbezonnen daad, maar de verkoop was rechtsgeldig.

Nieuwe Venlosche Courant 21 januari 1899

Op het moment dat de 19-jarige Dora de briefkaart aan haar twee jongere zussen schreef, 23 juni 1899, wist ze dus al dat een verhuizing eraan zat te komen. Op 12 mei 1900 was het zover en verhuisde het gezin naar de huidige Pontanusstraat in Blerick. Toch ging de zijdeproductie in Horst nog een tijd door. Ergens tussen 1907 en 1910 moet de inmiddels behoorlijk op leeftijd zijnde Lucas zijn fabriek hebben verkocht aan Herman Viedebantt.

Venloosch Nieuwsblad 28 september 1907

Hendrik Lucas overleed in 1915. Zijn dochter Dora was twee jaar eerder getrouwd met Gerard Terwindt uit Nijmegen. Zij overleed in 1943 op 63-jarige leeftijd.

De familie Lucas in Blerick. Van links naar rechts: Dora, vader Hendrik, moeder Jacoba, Jacoba, Josefien, Jan Pessers (echtgenoot van Hélène) en Hélène, met op haar schoot haar dochter Mies (bron: Oud Horst in het nieuws deel 2, p. 26). 

(Dit stuk is grotendeels gebaseerd op informatie afkomstig uit de delen 1 en 2 van Oud Horst in het nieuws.)

Intermezzo – Prentbriefkaart (1)

En toen kreeg ik eergisteren zomaar iets fantastisch in de schoot geworpen. (Ze wil haar naam niet vermeld hebben, maar weet, gulle geefster, hoe dankbaar ik je ben.)

En zo ziet de achterzijde er uit:

Misschien zou het sterker zijn om voor- en achterzijde zonder enig commentaar te publiceren. Dat  u zelf zou kunnen gaan interpreteren en fantaseren. Dat ik níet zou gaan zeggen wat ik er zo fantastisch aan vind. Het spijt me, maar dat kan ik niet. Het móet er gewoon uit.

De afbeelding (‘Kerk St. Lambertus.’) doet me eigenlijk nog het minst. Hoe blasé het ook klinkt: ik kende haar al. Wat er dan wel zo fantastisch aan is? Het onberispelijke handschrift, de adressering (‘jongejuffrouwen’, ‘Venraai’), de drie postzegels, de drie poststempels, alle overbodige punten. En de tekst natuurlijk. Vooral de tekst.

Lieve zusjes!

Alweer een nieuwe kaart van Horst. Wat zeggen jelui ervan. Gaat Horst niet vooruit? Hélène is nog altijd in Viersen en komt de volgende week woensdag eerst terug.

Hartelijk gegroet door Uwe U liefh.[ebbende?] zus

Dora

P.S. Stuur deze week toch vooral de wasch!

Eind juni 1899. Een kaartje van grote zus Dora aan haar jongere zusjes, de jongejuffrouwen Lucas. 46 woorden slechts en toch zo vertederend, zo vol liefde. Met een vleugje humor ook. Iedereen mag dan wel zeggen dat Horst een achtergebleven gebied is, we hebben toch maar mooi alwéér een nieuwe kaart. Doe ons dat maar eens na. Weten jullie trouwens wel hoezeer ik jullie mis? En tot overmaat van ramp is Hélène ook nog in Viersen. Als ze volgende week woensdag terug is, duurt het nog maar een paar weken voordat jullie er ook weer zijn. Wat zie ik uit naar dat moment, dat we eindelijk weer met z’n vieren zijn! Venray is zó dichtbij en tegelijkertijd zó ver weg. Oh, mama roept nog dat jullie deze week beslist de was moeten sturen. Denken jullie daaraan?

Lees ik er meer in dan erin zit? Misschien. Of ongetwijfeld. Maar mag ik?

P.S. Een dezer dagen volgt nog een stukje waarin de familie Lucas wat meer wordt geduid.

Intermezzo – Persvrijheid

De ‘zaak Loonen’ én de druk van de Venrayse burgemeester Luc Winants op weekblad Peel en Maas om daarover niet te publiceren, zijn intussen al een week lang landelijk nieuws. Zo ook vandaag, zie het paginagrote artikel in de Volkskrant:

Zoals vorige week al geschreven (klik hier): je kunt zeggen ‘Oh dat is Venray, dat raakt ons in Horst aan de Maas niet, zulke dingen gebeuren hier niet’. Maar het raakt ons in Horst aan de Maas wel degelijk en ook hier morrelt de politiek aan de onafhankelijke journalistiek. Vooralsnog voor zover bekend slechts uit één (CDA-)hoek, maar toch. In november hadden we al de column van Niels van Rens, redacteur van Hallo Horst aan de Maas, over een intimidatiepoging van wethouder Rudy Tegels (CDA) (klik hier).

Daarna, in december, kreeg Loes Wijnhoven, fractievoorzitter van het CDA in de Horster gemeenteraad, de gelegenheid haar beklag te doen in Hallo Horst aan de Maas:

En gisteren deed Alex Janssen, gemeenteraadslid voor het CDA en zelfbenoemd Doener in Passie, er in het Haegelsums Bledje nog maar eens een schepje bovenop:

‘De media hebben steeds meer invloed en de snelheid waarmee dat gaat, heeft op veel zaken invloed hoe dingen voor het daglicht gebracht worden. Zeker als veel zaken niet altijd op feiten gebaseerd zijn, dan wordt het soms lastig om als volksvertegenwoordiger de boodschap goed over te brengen. (…) Het raakt mij bijvoorbeeld hoe dat in de Hallo continue podia geboden wordt aan mensen die veel schreeuwen vanaf de zijlijn en uiteindelijk zelf niet met oplossingen komen. Vaak zijn stukken ook nog echt op de persoon gericht, wat mij als volksvertegenwoordiger vaak alleen maar strijdlustiger maakt. Jullie kennen mij hopelijk als iemand die gaat voor het algemeen belang, en in de politiek zit om goede dingen voor de mensen te doen.’

Deze week bevat Hallo Horst aan de Maas geen ingezonden stukken van ‘mensen die veel schreeuwen vanaf de zijlijn en uiteindelijk zelf niet met oplossingen komen’. Je vraagt je dan toch af of dat toeval is of dat ook Hallo Horst aan de Maas is bezweken onder de CDA-druk.

Top 5 – Van top 5’en van meer of minder memorabele uitspraken gedaan tijdens de gemeenteraadsvergadering van 12 januari 2021

De exclusieve Horst-sweet-Horst top 5 van top 5’en van meer of minder memorabele uitspraken gedaan tijdens de voorbereidende gemeenteraadsvergadering van de gemeente Horst aan de Maas van 12 januari 2021:

5.

4.

3.

2.

1.

Intermezzo – Gronddeal

De gemeente Venray en het Waterschap Limburg gaan onderzoek doen naar de rechtmatigheid van een grondaankoop voor privédoeleinden door de Venrayse wethouder Jan Loonen (CDA). Dit naar aanleiding van een publicatie vandaag in NRC Handelsblad. Die is gestoeld op speurwerk van zowel NRC als het Venrayse weekblad Peel en Maas. Je kunt denken ‘Oh, dat is Venray, dat raakt ons hier in Horst aan de Maas niet’. Maar dat is fout gedacht. En wel hierom:

1. De gronddeal werd beklonken door Ger Driessen, inwoner van Horst aan de Maas, toenmalig voorzitter van het Waterschap Limburg, voormalig Horster wethouder en voormalig Limburgs gedeputeerde. ‘Ik zie elk onderzoek met vertrouwen tegemoet’, aldus Driessen in NRC. Kan ik me goed voorstellen: als ervaringsdeskundige in dit soort akkefietjes heeft Ger nog nooit op de blaren hoeven zitten. Slim als hij is, zal hij er in juridisch opzicht ook ditmaal wel weer ongeschonden vanaf komen. Alleen heb je als publiek functionaris een verantwoordelijkheid die verder reikt dan het puur juridische aspect. Denk aan het ethische, het morele aspect. En aan de vraag of je het gemeenschappelijke belang wilt dienen of het individuele. Waar rook is, is niet altijd vuur. Maar je moet behalve vuur ook rook zien te voorkomen. Dat lijken Ger, Jan, die andere Ger, Raymond en noem nog zo maar wat CDA’ers op, niet altijd te beseffen.

2. De Venrayse burgemeester Luc Winants (CDA) heeft druk uitgeoefend op Peel en Maas om het artikel over wethouder Loonen afgelopen donderdag niet te publiceren. De gemeente Venray is de belangrijkste adverteerder in Peel en Maas. Dat verklaart waarschijnlijk mede waarom uitgever Christ van den Munckhof is gezwicht voor Winants. Dat een burgemeester zich bemoeit met de inhoud van een weekblad is op zich al hoogst verwerpelijk, maar helemaal als hij ook nog eens een machtpositie heeft. Juist een burgemeester, juist een gemeente dient pal te staan voor persvrijheid. Wat dit van doen heeft met Horst aan de Maas? Hier is de gemeente de belangrijkste adverteerder in Hallo Horst aan de Maas. Onlangs werd wethouder Rudy Tegels (CDA) in het weekblad beschuldigd van aantasting van de persvrijheid (klik hier). Die beschuldiging hangt bij mijn weten nog steeds boven de markt en dat maakt mijn vertrouwen in een volledig onafhankelijke verslaggeving door Hallo er niet groter op.   

3. Burgemeester Winants in NRC: ‘Ik steek mijn hand voor Jan Loonen in het vuur.’ En in De Limburger: ‘Desondanks zullen we als gemeente een intern onderzoek doen om alle twijfels weg te halen.’ Het onderzoek moet nog worden verricht, maar de uitkomst staat al vast. Precies dezelfde burgemeesterlijke reflex als in Horst aan de Maas vorig jaar bij publicaties over een gronddeal van Raymond Knops (klik hier). Voor Jan Loonen geldt wat voor Raymond Knops gold: alleen een onafhankelijk extern onderzoek kan de lucht klaren. Dat dit in Horst aan de Maas niet is gebeurd, is uitermate triest. Dat Winants in De Limburger verklaart bereid te zijn tot een extern onderzoek als de fractievoorzitters daarom vragen biedt voor Venray en Jan Loonen nog een sprankje hoop. Aan de Venrayse fractievoorzitters om te tonen of ze meer mans zijn dan hun Horster collega’s.

Intermezzo – Onnozele hals

Vrijdag 1 januari 2021, 15.03 uur, Saarweg te America (klik op pijltje om film te starten):