Klein mysterie 788 – Onderzoek (1)

Het verhaal mag inmiddels bekend zijn: NRC Handelsblad en De Limburger publiceerden op 23 mei en 16 juni artikelen over de ruimte-voor-ruimte-regeling. Op basis van gedegen bronnenonderzoek kwamen de betreffende journalisten tot de conclusie dat toenmalig Tweede Kamerlid en huidig staatssecretaris Raymond Knops was bevoordeeld bij de aankoop van de grond voor en de bouw van zijn woning in Hegelsom. Volgens de direct betrokkenen was er niets aan de hand. Na een middag archieven doorspitten en bellen met deze en gene kwam burgemeester Ryan Palmen van Horst aan de Maas tot dezelfde slotsom.

Zoals gezegd zijn NRC en De Limburger bij hun onderzoek niet over een nacht ijs gegaan. Wat niet automatisch wil zeggen dat (al) hun interpretaties en conclusies (helemaal) juist zijn. Maar voor nader onderzoek is alle aanleiding, al was het maar om de gemeente, haar voormalige bestuurders en ambtenaren en Raymond Knops van elke blaam te zuiveren. Dat dat onderzoek door een onafhankelijke deskundige dient te worden uitgevoerd staat buiten kijf – het getuigt van arrogantie dat de burgemeester, als hoogste vertegenwoordiger van een belanghebbende, denkt met een eigen onderzoekje (door de voorzitter van het CDA Limburg ten onrechte gekwalificeerd als ‘integriteitsonderzoek’) de lucht te kunnen klaren.

De SP vraagt al weken om een onafhankelijk onderzoek. D66+GroenLinks, de PvdA en de VVD lijken ook voorstander van nader onderzoek in enigerlei vorm. CDA en Essentie houden zich op de vlakte. Dat wil zeggen: in het openbaar. In het presidium, het besloten overleg tussen de fractievoorzitters, is de zaak wel al aan de orde geweest. Morgen komt ze daarin opnieuw aan de orde. Ook in het seniorenconvent, een ander besloten overleg, schijnt ze ter sprake te komen.

De SP pleitte gisteren tijdens de gemeenteraadsvergadering voor openbare besluitvorming (namelijk in een gemeenteraadsvergadering) over een onderzoek. Alle andere partijen hielden vast aan overleg achter gesloten deuren. Onbegrijpelijk en kwalijk. Hoogst kwalijk eigenlijk. En wel hierom: ik kan geen enkel zinnig argument bedenken waarom een discussie over het al dan niet instellen van een onderzoek (en zo ja in welke vorm), niet in de openbaarheid zou kunnen plaatsvinden. Als er wel zo’n argument zou zijn dan had dat gisteren te berde moeten worden gebracht – wat niet gebeurde. Besluitvorming in beslotenheid over een onderzoek staat ook een onafhankelijk oordeel over die besluitvorming in de weg. Als betrokken burger ben ik (en anderen met mij) voor mijn meningsvorming dadelijk afhankelijk van de per definitie gekleurde mededelingen van de fractievoorzitters.

Als je de kloof tussen politiek en burger nog verder wilt vergroten is dit de ideale manier. Transparantie van het openbaar bestuur blijkt weer eens een uitgehold begrip. Treurig.