dinsdag 26 december 2023

Horst in oude ansichten (1) – Lts, Gebroeders van Doornelaan

Gezegend de tijden waarin een modernistisch schoolgebouw nog onderwerp van een ansichtkaart kon zijn. Het werd geopend op 23 mei 1964. Destijds misschien wel het langste gebouw van Horst?

Weinig herinneringen aan, ben er, met uitzondering van de aanpalende gymzaal, nooit binnen geweest.

Markant afscheidingsmuurtje tussen trottoir en gazon. Een tot voetballen uitnodigend gazon. Toch werd bij mijn weten nauwelijks gehoor gegeven aan die uitnodiging. Vanwege het wakend oog van schooldirecteur Flapper – gezegend de tijden waarin schooldirecteuren nog voornaamloos door het leven gingen – die pal tegenover gazon en school woonde?

De lts was voor mij vooral Achter de lts.
‘Vanmiddag voetballen?’
‘Ja!’
‘Waar?’
‘Achter de lts.’

Voetbalkleren aan, bal onder bagagedrager, fiets op, lts rechts laten liggen, onverharde weg op tussen Van Doornelaan en hockeyvelden. En daar lag Achter de lts dan. Grasveld ter grootte van misschien wel twee voetbalvelden, aan de ene lengtezijde geflankeerd door de hockeyvelden, aan de andere door een rij hoge populieren, strak in het gelid. Vrij egaal veld. Partijtjes, alleen maar partijtjes. Tot de vijf. Of tien. Geen doelen, in elk geval lange tijd niet. Jassen en andere kledingstukken fungeerden als paal, aan een lat deden we niet. Met als onvermijdelijk gevolg ongemeen felle hij-zat-wel/niet-discussies.

dinsdag 12 december 2023

Intermezzo – Waterfiets

Woensdag 6 december 2023, 16.03 uur, Leopold Haffmansstraat te Horst:

woensdag 6 december 2023

Intermezzo – Politiek voeren

‘We willen geen politiek voeren maar gaan voor een goed en mooi Horst aan de Maas.’

Drie keer raden van wie deze uitspraak is. Nee, niet van het Centrummanagement Horst, en nee, ook niet van de opvolger van het VVV, en nee, al helemaal niet van Landschap Horst aan de Maas. Van wie dan wel? Van – geloof het of niet – een politicus! En wel John Jenniskens, fractievoorzitter van het CDA in de gemeenteraad van Horst aan de Maas.


John bezigde zijn gedenkwaardige woorden vorige week in een ingezonden bijdrage in Hallo Horst aan de Maas. Daarin ging hij in op de vraag of de landelijke verkiezingsuitslag ook gevolgen heeft voor de lokale politiek. Nauwelijks meent John: ‘Als lokaal CDA Horst aan de Maas staan we veel dichter bij onze inwoners en ondernemers. We staan met de poten in de klei en wat we lokaal regelen, raakt ook direct onszelf.’ Om vervolgens af te sluiten met: ‘Het in gesprek gaan met de inwoners en de ondernemers en het samen met andere fracties nog beter en mooier maken van Horst aan de Maas is en blijft ons doel. We willen geen politiek voeren maar gaan voor een goed en mooi Horst aan de Maas, niet voor ons maar Vur Oow!’


Een politicus die geen politiek wil voeren? Politiek voeren is juist het wezenskenmerk van een politicus. Zoals opereren het wezenskenmerk is van een chirurg, voetballen het wezenskenmerk van een voetballer en chaufferen het wezenskenmerk van een chauffeur.


Horst aan de Maas nog beter en mooier maken is een nobel streven. De enige manier waarop je dat als politicus kunt realiseren is politiek voeren (‘politiek bedrijven’ lijkt me trouwens een betere term). Iedereen wil namelijk een nog beter en mooier Horst aan de Maas. De pest is alleen dat iedereen andere opvattingen heeft over hoe dat nog betere en nog mooiere Horst aan de Maas eruit zou moeten zien. Meer of minder windmolens? Meer of minder statushouders? Meer of minder parkeerplaatsen? Meer of minder kunst en cultuur? Meer of minder ruimte voor al dan niet agrarische bedrijvigheid?


Politiek bedrijven is keuzes maken, prioriteiten stellen, onderhandelingen voeren, coalities smeden, concessies doen zonder je rug al te zeer te buigen. Of je dat nu leuk vindt of niet. Juist het CDA is bij uitstek een partij die zich altijd uiterst bedreven heeft getoond in het voeren van politiek (in Horst aan de Maas zelfs onlangs nog toen het ging over windmolens). Of je dat nu leuk vond of niet. Een politicus die geen politiek wil voeren, heeft niets te zoeken in de politiek, hij bevuilt zijn eigen nest.

(Dit stukje verscheen vandaag in iets andere vorm ook in Via Horst-Venray)

vrijdag 24 november 2023

Intermezzo – Horst aan de Maas in De Groene!

In zijn verkiezingsspecial wijdde weekblad De Groene Amsterdammer vorige week een reportage van liefst zes pagina’s aan Horst aan de Maas. Die zes pagina’s zijn het lezen meer dan waard, heus niet alleen omdat mijn geliefde zus Marij erin wordt geciteerd met het aloude Horster gezegde ‘ge kunt ut maes neet in ut vaerke laote staeke’. (Let op: alleen vandaag kun je het artikel gratis lezen. Doe dat door op deze link te klikken.)  


De kloof tussen stad en platteland, de omgang met statushouders, de teloorgang van het CDA, ontwikkelbedrijf Greenport, PHIEN, jeugdcentrum De Vlies, de Poolse supermarkten, windmolens, het Beheerplan Tractiemiddelen en Mechanische Gereedschappen 2023-2032, de huisvesting van arbeidsmigranten, de regenboogvlag: wat stelt Koen Haegens, de in Horst geboren redacteur van De Groene, eigenlijk niet aan de orde in zijn evenwichtige artikel waarin hij de vinger op een aantal zere plekken legt?


Wethouder Eric Beurskens (Essentie) bevestigt in het artikel nog maar eens het uit de klauwen lopen van Greenport: ‘Het ging veel sneller dan verwacht. Daardoor werd de schaal totaal anders.’ Haegens:
‘Het is tekenend voor wat er met Horst aan de Maas in zijn geheel is gebeurd. Niemand die hier een revolutie wenste. Toch zijn, als gevolg van het beleid dat economische groei nastreeft door commerciële bedrijven ruim baan te geven, grote delen van de plattelandsgemeente onherkenbaar veranderd.’

En Marij? Die komt vooral aan het woord over de ‘samenloop’, bijna een jaar geleden, met als doel om de crisisnoodopvang voor asielzoekers in de Kasteelse Bossen te behouden. Haegens kan het nauwelijks geloven:
‘Een gemeente waar niet tegen, maar vóór asielzoekers actie wordt gevoerd. Waar de meest vocale critici een tekort aan voorzieningen hekelen, in plaats van boos te worden over wat het allemaal kost. En dat niet in een progressieve studentenstad, maar in Noord-Limburg. Uitgerekend in een van die agrarische gebieden waar een gapend gat zou worden ervaren tussen de eigen conservatieve waarden en de progressieve wensen van Den Haag, van gastvrijheid voor vluchtelingen tot natuurbehoud tot energietransitie. Uitgerekend in mijn geboortedorp.’

De tweehonderd deelnemers aan die samenloop in de stromende regen deden iets dat Frans Timmermans pas afgelopen woensdagavond deed, toen het te laat was: kleur bekennen, laten zien waarvoor ze staan, vol overtuiging opkomen voor medemensen, solidariteit en medeleven betonen, hun nek uitsteken en zich krachtig uitspreken. Had Timmermans zich eerder van deze kant laten zien, dan was het zelfs niet geheel onmogelijk geweest dat ik op hem had gestemd. Politieke partijen zijn op aarde om hun idealen te verwezenlijken en niet om kiezers naar de mond te spreken.

woensdag 22 november 2023

Intermezzo – Verkiezingsdagdialoogjes

12.23 uur – bij stembureau Kantine Sporthal Dendron, Horst
‘Daag Wim!’
‘Daag Hay!’
‘Godde ok stemme?’
‘Oeteindelik vandaag wal enne kiër, jao.’

12.32 uur – bij stembureau Kapel De Schuilplaats, Horst
‘Godde ok ’t lánd redde?’
‘As daat zui kunne!’
‘As we niks dô, gebeurt d’r hiëlemaol niks.’
‘Precies.’
‘Fijnen daag!’
‘Gi-j ok!’


12.43 uur – bij Albert Heijn, Horst
‘Ha Wim! Hoe is het?’
‘Nu nog goed.’
‘Hoe bedoel je?’
‘Vanavond niet meer.’
‘Oh zo. De verkiezingsuitslag…’
‘Inderdaad.’
‘Ik heb net gestemd. Ik schat in dat het niet aan mij ligt als je vanavond een slechte avond hebt.’
‘Ah, mooi! Heel goed om te horen!’
‘Je hebt er geen vertrouwen in vanavond?’
‘Nee. Verkiezingsuitslagen vallen altijd tegen. Rechts wint verdomme altijd.’


15.48 uur – in stembureau Gemeenschapshuis De Zaal, Griendtsveen
‘Billie, lig!’
‘…’
‘Néé, Billie!’
‘…’  


16.43 uur – bij stembureau Gemeenschapshuis Aan de Brug, America
‘Ha! Hedde óp de góje gestemd?’
‘Jaozeker!’
‘Hojje wà.’
‘Hojje.’

vrijdag 17 november 2023

Intermezzo – Ooijen

Ooijen is een buurtschap in het noordoosten van Horst aan de Maas dat valt onder Broekhuizenvorst. Samen tellen Ooijen en Broekhuizenvorst iets meer dan duizend inwoners. Ooijen is niet bereikbaar per openbaar vervoer. Broekhuizenvorst wel. De busreis naar Horst duurt ruim een uur. De afstand vanuit Broekhuizenvorst tot de dichtstbijzijnde bibliotheek bedraagt 9,6 kilometer. Die tot het dichtstbijzijnde treinstation 11,7 kilometer. Die tot de dichtstbijzijnde middelbare school 9,6 kilometer. Die tot het gemeentehuis in Horst 9,4 kilometer. Die tot de dichtstbijzijnde supermarkt 3,9 kilometer. Die tot de dichtstbijzijnde huisartsenpost 13,8 kilometer.


Kortom, Ooijen ligt nogal geïsoleerd. Zonder auto is het een hele onderneming je paspoort te verlengen, boodschappen te gaan doen of een boek te lenen in de bibliotheek.


Twee weken geleden werd bekend dat de gemeente Horst aan de Maas begin volgend jaar in Ooijen een doorstroomvoorziening opent voor maximaal vierhonderd statushouders: mensen die in Nederland mogen blijven en die op een wachtlijst staan voor een woning in Noord-Limburg. De gemeente: ‘Door de statushouders in de doorstroomvoorziening te huisvesten kunnen ze meteen beginnen met inburgeren en meedoen in de regio waar ze ook blijvend gaan wonen. Wij willen dat mensen vanaf dag één mee (kunnen) doen via (vrijwilligers)werk, onderwijs, taal en inburgering.’


Je wilt dat mensen vanaf dag één meedoen. En dan plaats je ze uitgerekend in Ooijen, zo ongeveer de lastigste plek in de hele gemeente om mee te doen, zeker als je geen auto hebt, zoals statushouders. Maar zelfs als het je zou lukken om mee te doen en in te burgeren in Ooijen: wat heb je daaraan als je uiteindelijk een woning krijgt toegewezen in pak ‘m beet Beesel, Venlo-Zuid of Egchel? Kun je daar opnieuw beginnen met integreren in de buurt, vrijwilligerswerk vinden, wennen aan nieuwe klasgenoten, nieuwe vriendjes en vriendinnetjes maken.


De vraag dringt zich op of de statushouders wel iets opschieten met de doorstroomvoorziening. Ze verblijven nu in een azc, waar alles goed is georganiseerd en waar deskundige mensen werken, die zijn getraind in de omgang met asielzoekers. Dat was een jaar geleden wel anders toen Horst aan de Maas een crisisnoodopvang kreeg die werd gerund door een evenementenbureau. Hopelijk is dat lesje geleerd. Te hopen valt eveneens dat onderwijs, vrijwilligerswerk, zorg en andere voorzieningen ditmaal zijn geregeld voordat de mensen er wonen en niet, zoals bij de crisisnoodopvang, dat het regelen pas begint als de statushouders er al zijn.

(Dit stukje verscheen vorige week woensdag in iets andere vorm ook in Via Horst-Venray)

vrijdag 10 november 2023

Intermezzo – muZeen

Oude meesters en jonge goden.
Hondjes en leeuwtjes.
Pentekeningen en ansichtkaarten.
Hoop en verlangen.
Willie Donderkop en Johan van Wittenhorst.
Een boot vol schoenen en een Schmitz Mini-Kipper.
Wol en porselein.
Dr. Dadja Altenburg-Kohl en Bettina Steinbrügge.
Blote konten en geamputeerde benen.
Een jas en jurken.
Horst en Sevenum.
Messing en olieverf.
Angst en geborgenheid.
Blooker’s cacao en een kers op de taart.
Een planeet en een wolk.
Bomen en appelhout.
Nostalgie en harde werkelijkheid.
Culture House Korundi en Mishkat Interactive Center.
Fotoprints en videoloops.
Een kartonnen doos en een schupke.
Woudenberg en Pionki.
Koortsdromen en gouden bergen.
De Mariapeel en het Sint-Lambertusplein.
Liefde en geweld.
Foumban en Thanjavur.  
Een thuishaven en een vlag.
Voetbal en spelevaren.
Unox Cup-a-Soup en Calvé pindakaas.
Een collage en een maquette.
Evenwicht en instabiliteit.
Encaustiek en cyanotype.
Een zweterige berg en een boottocht op de Molenbeek.
Gaza en de Maas.
Vogels en schelpen.
Papier en cortenstaal.
Beweging en stilstand.
De Volksklant en The Independent.


En dit is dan nog maar een fractie van wat het muZeen allemaal te bieden heeft. Het muZeen? Ja. Een gloednieuw museum dat voor tien dagen neerstrijkt in kasteel Huys ter Horst (Kasteellaan 2 in Horst). Om te vieren dat kunstenaarscollectief Zeen uit Horst aan de Maas vijf jaar bestaat. Het muZeen herbergt een kleine vijftig werken van 36 kunstenaars en ontwerpers* die een connectie hebben met Horst aan de Maas. Nooit eerder is het werk van zoveel kunstenaars en ontwerpers die in Horst aan de Maas wonen of hebben gewoond samengebracht in een expositie.


Het muZeen is van 11 tot en met 19 november dagelijks geopend van 11.00 tot 17.00 uur. Het is gratis toegankelijk. De muZeenshop heeft een aantrekkelijk aanbod van publicaties, originele kunstwerken en hebbedingetjes van de deelnemende kunstenaars en ontwerpers, voor schappelijke prijzen. In het muZeencafé kun je terecht voor koffie, thee en vlaai.


Met de Kunstschatten-bingo worden muZeen-bezoekers uitgedaagd het bijzondere in het alledaagse te ontdekken. Bijna dagelijks zijn er gratis workshops, rondleidingen en talkshows in het muZeen. Kijk voor het actuele programma op www.zeen.online Vergeet vooral niet om je van te voren aan te melden via kunstencultuurhadm@gmail.com als je aan een activiteit wilt deelnemen of ergens bij aanwezig wilt zijn.


* De exposanten:
Sanne Aben
Ruud van der Beele
Kris Berden
Safia Boulghalgh
Gerard Cieraad
Marijke Cieraad
Herman Coppus
Aukje van Dijk
Sjors Driessen
Harrie Eijkemans
Jules van Eijs
Guus van Enckevort
Eric van Grootel
Jacqueline Hanssen
Jeu van Helden
Herman van den Heuvel
Ingrid Janssen
Robin Kersten
Edwin de Klein
Mathieu Knippenbergh
Marian Litjens
Erik van Maarschalkerwaard
Monique van Maasakker
Wim Moorman
Nellie de Mulder
Margo Nelissen
Jack Poels
Helmie van de Riet
Harm Rutten
Frank Schijven
Ine Schriever
Piet Siebers
Agata Siwek
Studio ASKP
Liesbeth Sterrenburg
Willem Verhaeg
Malou Weijs

zondag 5 november 2023

Intermezzo – Gaza (2)

Onderweg in de trein naar de Palestina-demonstratie in Venlo raken we afgelopen zondag in gesprek met een uit Syrië gevlucht echtpaar, nu woonachtig in Horst aan de Maas. Zijn ze Syrische Palestijnen? ‘Nee, gewoon Syriërs’, vertelt de vrouw. Haar man: ‘Mijn ouders en grootouders waren tot de Zesdaagse Oorlog in 1967 boeren op de Golanhoogvlakte. Die oorlog veranderde alles. Israël veroverde het grootste deel van de Golan op Syrië, waardoor mijn ouders naar Damascus moesten vluchten.’ Vijftig jaar later dwong de burgeroorlog in Syrië de man en zijn vrouw op hun beurt weer uit Damascus te vluchten.


’s Avonds thuis lees ik op internet dat door de Zesdaagse Oorlog in 1967 naar schatting 131 duizend Syriërs, onder wie zeventienduizend Palestijnen, van huis en haard zijn verdreven. En ook dat de tot op de dag van vandaag voortdurende bezetting van de Golan door Israël volkenrechtelijk gezien illegaal is.

Maandag hoor ik een journalist in een podcast praten over de bommenregen tijdens het weekend op de Gazastrook: honderd Israëlische straaljagers tegelijkertijd die bommen afwierpen op het gebied. ‘Wat we nog niet weten, is wat de impact daarvan op burgers is geweest: hoeveel doden er zijn gevallen, hoeveel huizen zijn verwoest.’


Ik probeer vat te krijgen op de schokkende woorden van het echtpaar en die van de journalist. En doe m’n best me voor te stellen hoe ik erover zou denken als mijn ouders en samen met hen de hele bevolking van Noord-Limburg verjaagd zouden zijn naar Amsterdam en nooit de kans hadden gekregen om terug te keren. Ook ben ik op zoek naar houvast bij de wetenschap dat de gemeenten Horst aan de Maas en Venray samen precies even groot zijn als de hele Gazastrook. En tracht me in te denken hoe ik, iemand met al een angstkeutel in z’n broek bij ook maar één oefenende straaljager van vliegbasis Volkel, eraan toe zou zijn als honderd straaljagers tegelijkertijd bommen zouden afwerpen op Horst aan de Maas en Venray.


Ik moet denken aan m’n oom die onlangs op z’n negentigste verjaardag vertelde over de bommen op Horst en de evacuatie van de familie Moorman aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. Een evacuatie naar Melderslo, amper een kilometer verderop. Voor een week. Daarna kon het gezin ongeschonden weer terug naar zijn ongeschonden huis. Eind goed, al goed. Toch heeft het op mijn oom een onuitwisbare indruk achtergelaten.

Hoe zou het zijn met de gemoedstoestand van die tienduizenden, misschien wel honderdduizenden onschuldige Palestijnen die uit hun huizen zijn verjaagd, wier gezinnen wel zijn geschonden, die zich afvragen of hun huizen er überhaupt nog zijn en zo ja of ze er ooit kunnen terugkeren?

(Dit stukje verscheen in iets ingekorte vorm afgelopen woensdag ook in Via Horst-Venray)

woensdag 1 november 2023

Intermezzo – Gaza (1)

Aan Gaza valt dezer dagen niet te ontkomen. Ook voor Horst-sweet-Horst niet. Al was het maar omdat er een bijzondere overeenkomst is tussen enerzijds Horst aan de Maas en Venray en anderzijds de Gazastrook: hun oppervlakte. Die hele Gazastrook, die nu al bijna een maand het gesprek van de dag is, is, geloof het of niet, nagenoeg even groot als de gemeenten Horst aan de Maas en Venray samen: 360 om 357 vierkante kilometer.


Deze wetenschap helpt me enorm bij het vormen van een beeld van de Gazastrook. Wat daarbij ook helpt is het feit dat in de Gazastrook 24 keer meer mensen wonen dan in Horst aan de Maas en Venray samen: 2,1 miljoen om 86 duizend. Probeer het je eens voor te stellen: 2,1 miljoen mensen die wonen in het gebied tussen ruwweg Vredepeel, Wanssum, Grubbenvorst en Evertsoord in plaats van 86 duizend.


Behalve de inwoneraantallen zijn er nog meer verschillen. Zo krijgen wij geen bommenregens op ons dak en worden we niet gedwongen om te vluchten. Zo hebben wij hier ook de vrijheid om te gaan en staan waar we willen. We kunnen vrijelijk de grenzen met Land van Cuijk, Bergen, Venlo, Peel en Maas en Deurne passeren – we merken het niet eens. De Gazanen daarentegen zitten opgesloten in hun eigen gebied (‘de grootste openluchtgevangenis ter wereld’). Voor hen is het vrijwel onmogelijk de grens met zowel Israël als Egypte te overschrijden.


Een ander wezenlijk verschil is dat wij doorgaans over voldoende voedsel, water en elektriciteit beschikken. In de Gazastrook is dit onder ‘normale’ omstandigheden (in feite zijn de omstandigheden er altijd abnormaal) al geen vanzelfsprekendheid, maar sinds een maand helemaal niet meer omdat Israël de toevoer van voedsel, water, elektriciteit en ook benzine heeft geblokkeerd.


Verder hebben de Gazanen te kampen met een extreem hoge werkloosheid, een gezondheidszorg die gebrekkig functioneert en een buitensporig hoog percentage mensen met psychische klachten, vooral kinderen. Ja, ook in Horst aan de Maas en Venray zijn mensen werkloos, functioneert de gezondheidszorg niet altijd zoals we zouden wensen en is het aantal inwoners met depressieve klachten te hoog. Toch ben ik geneigd om te denken dat wij enorme geluksvogels zijn.

(Dit stukje verscheen vorige week in een andere vorm ook in Via Horst-Venray)

woensdag 18 oktober 2023

Intermezzo – Greenport

Uren en uren vergaderde de gemeenteraad van Horst aan de Maas twee weken geleden over het ontwikkelen van een nieuw bedrijventerrein in Greenport Venlo. Wat me daarvan het meest is bijgebleven is een uitspraak van wethouder Eric Beurskens (Essentie): ‘We hadden nooit verwacht dat wij bedrijven zouden krijgen die zo groot zijn als die nu in Greenport staan. Ik denk dat we een beetje zijn overvallen in de loop der jaren door wat daar allemaal gebeurde.’ Eerlijk? Jazeker! Maar vooral toch schokkend.


Greenport Venlo is de naam voor het gebied tussen Venlo en Venray. Een enigszins verhullende naam: zoveel groen resteert er niet tussen beide plaatsen. Mede debet daaraan is Ontwikkelbedrijf Greenport Venlo, de beheerder en ontwikkelaar van Greenport Venlo. Aandeelhouders van het Ontwikkelbedrijf zijn de gemeenten Horst aan de Maas, Venlo en Venray en de provincie Limburg.


‘Ruimte voor ontwikkeling’ voert het Ontwikkelbedrijf als slogan. Wat je ook op het Ontwikkelbedrijf aan kunt merken, die slogan heeft het dubbel en dwars waargemaakt. Zo heeft het ruim baan geboden aan de ontwikkeling van Trade Port Noord. Onder regie van het Ontwikkelbedrijf is dit gebied van vierhonderd hectare tussen Blerick, Grubbenvorst en Sevenum het afgelopen decennium volgeplempt met gigantische bedrijfshallen. De menselijke maat is er ver te zoeken. Van het oorspronkelijke open landschap is niets meer over. ‘Natuur’ is hier gereduceerd tot schaamgroen, schaamschapen, schaamwallen en schaamwater.  


Berouw komt na de zonde. De binnenkort afzwaaiende directeur van Ontwikkelbedrijf Greenport Venlo, Ruud van Heugten, verklaarde twee jaar geleden schaamteloos dat hij voorstander was van strengere richtlijnen voor de bouw van gigantische distributiecentra. En zich achter z’n oren krabbend realiseert Eric Beurskens zich nu ineens dat de slokop met de naam Ontwikkelbedrijf Greenport Venlo misschien wel eens teveel ruimte kan hebben gekregen en dat we nu met z’n allen met de gebakken peren zitten.


‘We stonden erbij, we keken ernaar en we lieten het maar gebeuren’, zeggen de directeur en de wethouder in feite. Waarom lieten we het maar gebeuren? Hoe kan dat, nota bene bij een bedrijf waarvan drie gemeenten en de provincie de aandeelhouders zijn? Was de almaar voortdenderende trein echt niet te stoppen? Waarom heeft niemand z’n mond open gedaan? Heeft iedereen, bestuurders en gemeenteraden voorop, collectief zitten slapen? Zijn ze gevallen voor mooie praatjes?

(Dit stukje verscheen vorige week woensdag ook in Via Horst-Venray)

dinsdag 10 oktober 2023

Intermezzo – Liegbeest

Liegbeest! Onsterfelijk gemaakt door de onovertroffen Stratemakeropzeeshow (wat prijs ik me gelukkig dat ik uitgerekend ten tijde van de Stratemakeropzeeshow kind was):

Mijn broer loopt harder dan jouw broer
En later wordt hij kap'tein
Mijn vader was vroeger piloot
En ik krijg voor mijn verjaardag een grotemensen boot

refrein:

Je bent een liegbeest, een jokkebrok
Van acht'ren en van voren
Maar ga d'r asjeblieft mee door
Want 't is zo grappig om te horen

Mijn oom heeft auto's bij de vleet
Mijn tante heeft er nog meer
In onze tuin zat gisteren een aap
En mijn vader heeft gevochten, met een hele grote beer

enz.



Iemand zou eens aan Hans Dorrestijn, Wieteke van Dort of Joost Prinsen moeten vragen of zij zich nog herinneren wie model stond voor dat liegbeest. Prins Bernhard? Niet onmogelijk. Liegbeest bij uitstek. Hij kwam er nog mee weg ook.

Kan dat bordje geen permanente status krijgen?


En dit ook?


En dit ook?


Hier hangt geen verklarend bijschrift. Te hoog misschien voor de ophanger(s) van die andere drie bordjes? Hoewel? Merk op dat het straatnaambord niet in de richting van de Prins Bernhardstraat wijst maar in de richting van de Westerholtstraat. Een leugenachtig straatnaambord. Hoe toepasselijk.

woensdag 4 oktober 2023

Intermezzo – Werelddierendag

4 oktober vandaag. Feestdag van Sint Franciscus van Assisi, erkend dierenvriend. Daarom is 4 oktober óók Werelddierendag. In Nederland sinds 1930, in enkele andere landen al een jaar eerder. De feestdag der dieren is tevens een hoogtijdag der hypocrisie. Op geen enkele dag van het jaar namelijk komt de hiërarchie die de mens heeft aangebracht in de dierenwereld zo duidelijk tot uiting als juist op Werelddierendag.


Werelddierendag is de dag bij uitstek waarop de mens de schapen van de bokken scheidt, met de mate van aaibaarheid als voornaamste criterium. ‘Jij wel, maar jij niet.’ ‘Jij staat vandaag speciaal in het zonnetje, maar jij ziet ook op deze feestdag geen daglicht.’ ‘Jij mag vandaag naar de huisdierenzegening, maar jij wordt vandaag van je staart beroofd.’ ‘Jij krijgt vandaag een extra knuffel, maar jij gaat vandaag naar de slachtbank.’


Ik ben beslist niet de eerste of enige die er zo over denkt. Het verraste me wel om in het Venrayse weekblad Peel en Maas al in 1932 een artikel aan te treffen waarin naar aanleiding van Werelddierendag het begrip dierenbescherming uitermate kritisch tegen het licht wordt gehouden (klik hier). Fragment uit dat artikel, weliswaar lang maar zeer lezenswaardig:

‘Dierenbescherming op zich is een prachtig werk, maar ze wordt o.i. in vele gevallen geschaadt door valsche sentimenten. Veel dierenbescherming is niet anders dan menschelijke zelfkoestering. Omdat we van hond, kat, paard enz. de trouw en aanhankelijkheid kennen, ja, omdat we van den roep en oogopslag, in het algemeen: van de reacties dier beesten iets verstaan of meenen te verstaan, daarom verdragen we het niet als ze slecht worden behandeld. Als die huisdieren worden gekweld, dan wordt ons gemoed geweld aangedaan en vooral dat laatste kunnen we heel moeilijk ondergaan. Daarom werpen velen zich voor Dierenbescherming op. We onderscheiden dieren en dieren. Dagelijks liggen millioenen garnalen, schollen, botten en andere visschen levend op wagens en in manden te spartelen in een doodstrijd van uren; aal wordt levend gestroopt, mosselen komen levend op het vuur. Edele herten worden geschoten, prachtig gevogelte wordt met moordend lood omlaag gehaald. Koningen van de woestijn worden levenslang in ellendige dierentuin-hokken opgesloten.’

‘We onderscheiden dieren en dieren.’ Ergens op de achtergrond meen ik instemmend geloei, geknor, gekakel, gemekker en geblaat te horen van de miljoenen koeien, varkens, kippen, geiten en schapen in deze regio voor wie het bestaan ook vandaag op deze Werelddierendag even uitzichtloos is als op willekeurig welke andere dag.

(Dit stukje verscheen vandaag in iets andere vorm ook in Via Horst-Venray)

zondag 1 oktober 2023

Intermezzo – Raadsavond

Raadsavond gemeente Horst aan de Maas, 26 september 2023

anders krijgen we een enorm termijnenspel
we zien wel dat zodra de avonden weer vroeger invallen er een hausse aan vragen komt

dat is echt een andere kwaliteit dan de bouwbesluitwoningen die de flexwoningen zijn
dat kunnen we doen door een buitenplanse omgevingsactiviteit in de omgevingswet
die fase wordt doorlopen in de hub
we hebben geen kpi’s afgesproken op niet-gecontracteerd aanbod

we hebben op de regietafel afgesproken dat de provincie dan wel een rol pakt

volgens mij heb ik een aantal tips in de rugzak gestopt

als ik ‘m zo op mag pakken, dan ga ik graag met deze tip aan de slag

donderdag 28 september 2023

Intermezzo – Horst, Iain Matthews, John Schoorl en een hondje

‘Iain Matthews, de 77-jarige muzieklegende, loopt door het winkelhart van Horst aan de Maas, de gemeente die zich afficheert met een pissende hond. Hij weet te vertellen dat ijssalon Passi al twee keer de Gouden IJsspatel heeft gewonnen, en dat in de twintig jaar dat hij hier nu woont alle banken en platenzaken zijn opgedoekt.’


Wat ontzettend fijn dat De Volkskrant de grote John Schoorl had afgevaardigd voor het maandag in de krant verschenen grote Iain Matthews-interview. Bovenstaande opening alleen al. Meesterlijk. En vrij dodelijk voor Horst aan de Maas.


De eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat ik beter bekend ben met het werk van John Schoorl dan met dat van Iain Matthews. Geen enkele bezoeker van café Cambrinus kan het zijn ontgaan dat we hier in Horst een muzieklegende in ons midden hebben. Ook mij niet. Toch heb ik nooit een concert van Iain in Cambrinus bijgewoond. En toch ben ik ondanks alle loftuitingen van zijn lokale adepten nooit gevallen voor zijn muziek. En toch is mijn eerste associatie bij het horen van de naam Matthews nog altijd ‘Stanley’ en geen ‘Iain’.  


Hoe anders is het met John Schoorl. Als langjarig abonnee van De Volkskrant ben ik maar al te goed bekend met zijn werk. Ook al interesseert het onderwerp me geen zak, artikelen van John Schoorl vreet ik. Omdat ze zijn geschreven door John Schoorl. In zijn geheel eigen John Schoorl-stijl, waarvoor ik wél ben gevallen. Na het beluisteren van het interview dat Kunststof onlangs met hem had (klik hier) overweeg ik zelfs zijn boek over ondernemersverhalen aan te schaffen.
‘Je probeert er een beeld van te krijgen, van tevoren, hoe Iain Matthews resideert in Horst, sedert 2001 opgegaan in Horst aan de Maas en gedurende het carnaval Dreumelrijk geheten.’
‘… en gedurende het carnaval Dreumelrijk geheten.’ Dat bedoel ik nou: dat Horst gedurende het carnaval Dreumelrijk heet, lijkt een overbodige toevoeging, maar geeft richting bij het vormen van een beeld van de wereld waarin Iain terecht is gekomen.

‘Weet je, zegt Matthews, voordat hij in cultureel centrum ’t Gasthoês zijn tanden zet in een kersenvlaai, Neil Young is ook maar een gewone gast.’
Stuk, John! Niet ‘een kersenvlaai’, maar een stuk kersenvlaai. Een stuk vlaai in het Dreumelrijk. En John? Ik gok een stuk rijstevlaai met slagroom. Voor Neil ongetwijfeld een stuk abrikozenvlaai. Ruutjes natuurlijk, gewone gast tenslotte.
‘Matthews steekt uitgelaten zijn hand op naar een voorbijganger en heeft een kort gesprek met een jonge kennis, in het Engels, zijn moedertaal. Lopend langs Kruidvat en Scapino zegt hij geen enkele ambitie te hebben om zich het Nederlands eigen te maken. Als hij op een verjaardag zit, in zo’n onvermijdelijke kring, en de conversatie collectief overschakelt naar het Nederlands, voelt dat voor hem als een verlossing.’

John kennende een bewuste keus om Iain langs Kruidvat en Scapino te laten lopen en niet langs Gember en Natuurwijzer. Horst is natuurlijk ook meer Kruidvat en Scapino dan Gember en Natuurwijzer. Nog even dan.
‘Matthews vervolgt zijn weg door het winkelgebied, tot zijn afschuw omgeven met vlaggen met afbeeldingen van een pissende hond, lokaal bekend als het Hôrster Hundje, en het rijmpje: Heb je dorst? Dan ga je naar Horst. Daar zit een hondje. Dat plast je in het mondje!’

Worden we even mooi te kijk gezet. Intussen breek ik nog steeds m’n hoofd over de vraag welke andere platenzaken dan Mikroshop hier in de afgelopen twintig jaar nog meer zijn opgedoekt.

donderdag 21 september 2023

Intermezzo – Poels Mien

Poels Mien.
IJzersterke naam.
Spruitjesgeur. Bloemetjesbehang. Perzische tapijtjes op tafel. Heerlijk helder Heineken.
Gezellig zitje. Prima dranken. Stemmingsmuziek.


Bij mijn weten ben ik er nooit geweest: te laat geboren, geen kroegtijger.
Ook geen kermisklant. De Peelzwervers. Theo Rijs met zijn Cabalero’s. The Venlona Band. Limburgia Zusjes. The Revano’s. The Flying Boys. The Playing Boys. Aan hun namen kan het niet hebben gelegen.
Allemaal moeten missen, met terugwerkende kracht enorme spijt.


Dromen van weggekropen in een hoekje bij de kachel op kermismaandag meegenieten van de zang van Wout van Osch en de stemmingsmuziek van De Closter Mheters – ook al zo’n goddelijke naam.


Jaren vijftig- en zestigvermaak bij Poels Mien.
Hoe voelde het? Hoe smaakte het? Hoe klonk het?
Gemoedelijkheid troef?
Of katjes die in het gezellig zitje in het donker werden geknepen?
Leidden de prima dranken tot gebral, tot kermisruzies?
Kon het er onaangenaam worden door duistere figuren uit de stad met ennen kwaojen drónk?
Zinloze vragen, nader tot Poels Mien kom ik er toch niet door.


Poels Mien is niet meer.
Poels Mien was al tientallen jaren niet meer.
Mien transformeerde via enkele tussenstations tot Ramses.
Shoarma. Grillroom. Pizzeria. Döner kebab.
Bij mijn weten ben ik er één keer geweest: geen shoarmist, geen grillroomboy, geen kebabist.
Ramses is niet meer.
In elk geval voorlopig niet meer.
Getroffen door brand, nota bene op kermismaandag.


Weerklinkt daar ergens in de verte gegrom van Poels Mien? (Poels Mienen snikken niet, Poels Mienen zijn wars van sentimenteel gedoe.)
Wat moet er in godsnaam worden van de smalste zijgevel van Horst aan de Maas?


(De advertenties, uit de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw, zijn afkomstig uit het Dagblad voor Noord-Limburg)