Intermezzo – Xanthofobie

In aanraking komen met een woord waarvan je het bestaan niet kende, kan iedereen overkomen. Mij overkwam het zaterdag. In Museum De Kantfabriek in Horst. Waar een expositie van Fransje Killaars werd geopend. Ineens liet de spreekster het woord xanthofobie vallen. Xantho wat? Xanthofobie. De angst voor geel. Of, mooier: geelangst. Niks meer meegekregen van de rest van haar toespraak. Ook niet of de spreekster een verband legde tussen geelangst en het schilderij Who’s afraid of red, yellow and blue van Barnett Newman. Mijn gedachten bleven hangen bij xanthofobie. Bananen, zonnebloemen, geelgors, Borussia Dortmund, citroenen, memoblaadjes, narcissen, badeenden, VVV. Hoe onleefbaar moet de wereld zijn voor xanthofoben.

Aan deze opening ging een opening van twee exposities in en rondom de Sint-Lambertuskerk vooraf. De ene expositie gaat over de kerkelijke geschiedenis van Horst. In de andere worden enkele werken van Fransje Killaars getoond. Daarvan springt het vier meter brede, diepblauwe kunstgrastapijt rondom de kerk het meest in het oog.

Ook bij deze opening toespraken. Van hogepriesters van de kerkelijke overheid, van de geschiedenis, van de kunst, van de wereldlijke overheid. Het woord xanthofobie was op dat moment nog niet gevallen. Niet uitgesloten dat anders een van de hogepriesters zich had afgevraagd of Horst momenteel de blues heeft.

Zoals het hogepriesters betaamt spraken ze behartenswaardige woorden. Commissaris van de Koning Emile Roemer misschien nog wel het meest. Hij herinnerde aan de discussie over de afschaffing van het dagbladzegel in 1869. Het ultraconservatieve, uit Horst afkomstige Tweede Kamerlid Leopold Haffmans was tegen de afschaffing van deze ‘belasting op lezen en schrijven’. Maar een meerderheid van de Kamer was voor. Waardoor de prijs van kranten halveerde en er meer en dikkere kranten, meer journalisten en vooral heel veel meer lezers kwamen. Roemer, refererend aan de plannen van het nieuwe kabinet: ‘Wat zou er gaan gebeuren als wij kranten en boeken duurder maken?’

Roemer hintte ook op het gezegde dat wie zijn geschiedenis niet kent, geen toekomst heeft: ‘Geschiedenis is ongelooflijk belangrijk. Om van te leren, om als kompas voor de toekomst te gebruiken, om via het verleden het onrecht in het heden te herkennen.’ En nog een ander steekje onder water naar het nieuwe kabinet: ‘Net zoals het heel belangrijk is om inspiratie, schoonheid en troost te vinden. En die vinden we in de kunst. Ook die zet, als het goed is, altijd aan tot nadenken.’ Al is het maar over xanthofobie.

(Dit stukje verscheen vandaag in iets andere vorm ook in Via Horst-Venray)