Intermezzo – Boodschappenbriefje (11)

Ik fiets over de Raamweg in America. In het natte bermgras tegenover de golfbaan zie ik een blaadje liggen. Ik overweeg het op te rapen: rondzwervende papiertjes kunnen belangwekkend of anders wel interessant dan wel intrigerend zijn. Maar dit blaadje is nat. En smerig. Ik besluit door te fietsen. Doorfietsend vraag ik me af of ik het me zo niet te gemakkelijk maak. Ook natte en smerige papiertjes kunnen toch belangwekkend of anders wel intrigerend dan wel interessant zijn? Ik besluit me om te draaien en terug te fietsen. Om het papiertje op te rapen.

Zo gaat het altijd. Als ik het papiertje dan heb opgeraapt, blijkt steevast dat ik standvastig had moeten zijn en gewoon door had moeten fietsen. Omdat het papiertje een kassabonnetje is. Of een niet ingevuld invulformulier. Of een pakbon. Of een fragment van een verpakking. Of – heel vaak – een blanco velletje.

Zo gaat het dus altijd. Maar dit keer niet. Het papiertje dat ik opraap is behalve nat en smerig, vooral interessant en intrigerend. Het gaat om een aan één zijde afgescheurd en vervolgens dubbelgevouwen vel ruitjespapier. Daardoor is iets ontstaan dat je een miniboekje van vier bladzijden zou kunnen noemen. De bladzijden 2 en 4 zijn onbeschreven. Zou bladzijde 1, de voorkant, misschien een boodschappenbriefje kunnen zijn? En die letters, is dat geen cyrillisch? Inderdaad, zo blijkt al snel: een in het Oekraïens gesteld boodschappenbriefje! Mijn allereerste op het grondgebied van Horst aan de Maas gevonden boodschappenbriefje in het Oekraïens! Aan de rand van the middle of nowhere!

Zeven items bevat het boodschappenlijstje:

morkva (wortels)
chleb (brood)
maslo (boter)
kawa (koffie)
salat (sla)
syr (kaas)  
jablka (appels)

Het ene nog basaler dan het andere, van luxeproducten geen enkel spoor. ‘Zo komt Jan Splinter door de winter’, zou Marcel van Dam zeggen. Overigens telt het briefje minimaal twee auteurs: de wortels, het brood en de boter zijn van één hand en hetzelfde geldt voor de koffie, de sla en de kaas. De appels zouden van de auteur van de wortels, het brood en de boter kunnen zijn, maar waarschijnlijker is dat er een derde in het spel is. Wat er vóór ‘appels’ is doorgestreept? De eerste letters van jabul (appel), vermoedelijk vanwege een spelfout.

De tekst op bladzijde 3 is van weer een andere hand. Het lijkt om een kostenraming te gaan:

podval (kelder)
robota i material (arbeid en materialen) = 1000 euro (= 1000 euro)

Belangwekkend deze vondst? Misschien niet, maar een sign of the times is dit briefje wel degelijk. In al zijn bescheidenheid weerspiegelt dit briefje namelijk óók de wereldgeschiedenis. Veertig jaar geleden zou het nog absoluut ondenkbaar zijn geweest zo’n briefje in Horst aan de Maas te vinden. Nu kijk je er niet echt vreemd van op. Hoe zou het over vijf, tien, twintig, vijftig jaar zijn?

(met dank aan Agata Siwek en Hasmik Tangyan voor de vertaling)