belandde ik vrijdagmiddag in het Dordrechts Museum. Voor een
tentoonstelling over de beeldende kunst van C. Buddingh’ (1918-1985). Inderdaad,
wist ik tot vorige week ook niet, maar Buddingh’ was behalve begenadigd
schrijver en dichter (en hartstochtelijk voetballiefhebber) óók beeldend
kunstenaar.
Tussen 1971 en 1974 verfde en beplakte hij ruim honderd
gebruikte sigarenkistjes en bracht daarin met behulp van afgedankte gebruiksvoorwerpen
driedimensionale tafereeltjes aan. Was zo’n kastje klaar, dan voorzag hij het
van een vaak potsierlijke titel. ‘Sir
Lancelot’, I presume? is bijvoorbeeld de titel van een rood geverfd kastje
waarin een plastic speelgoedridder met geheven zwaard een kip tegemoet treedt. En
deze kastjes (klik op de afbeelding om haar te vergroten, met excuses voor de
belabberde kwaliteit)
zijn (van links naar rechts) getiteld Daarom zijn we nog niet slecht, Wat
zou u denken van remise? en Het gaat
slecht met de goden. Meesterlijk!
In de begeleidende teksten en de catalogus heten de kastjes
‘surrealistisch’ en ‘dadaïstisch’. Geloof ik graag. Toch zou ik, als ik ze in
twee woorden moest karakteriseren, eerder kiezen voor ‘speels’ en
‘humoristisch’. Het plezier van het maken spat er vanaf en je kunt er ook nog
eens om lachen (althans ik). Zonder pretenties is het, vermoed ik, eveneens. En
dat pretentieloze is precies wat me ook zo aanspreekt in ’s mans literaire
werk.
Buddingh’ zei zelf in 1975 over z’n kastjes: ‘Zoals ik in mijn poëzie geprobeerd heb een
maximaal effect te krijgen met een minimum aan middelen, zo probeer ik dat in
die kastjes ook. Zo weinig mogelijk dingen erin en dan proberen met drie of
vier dingetjes een effect te bereiken en niet door zo’n kastje helemaal vol te
stoppen. Hoe weinig kan erin staan dat ik toch het effect krijg dat ik hebben
wil.’ Spoed u naar Dordrecht, nu het nog kan!
Wat wil nu het geval? Horst aan de Maas, meer bepaald
Sevenum, heeft z’n eigen kastjes. Zeven ‘kijkkasten’ van cortenstaal en glas,
verspreid opgesteld in het centrum van het dorp.
Ze werden in 2009 gemaakt door beeldend kunstenaar Helmie van de Riet en zijn gevuld met door de plaatselijke bevolking aangereikte
objecten en materialen die herinneren aan de voormalige gemeente Sevenum. Tot
m’n schande had ik ze nooit goed bekeken. De kastjes van Buddingh’ vormden
aanleiding om dat gisteren nu eens wel te doen. Achteraf zeg ik: ‘Juist nu had
ik dat niet moeten doen.’ Ik was namelijk nog zozeer onder de indruk van de
kastjes van Buddingh’ dat ik de Sevenumse kastjes onvermijdelijk daaraan afmat.
En even onvermijdelijk viel die vergelijking in het voordeel van Buddingh’ uit.
Want de Sevenumse kastjes zijn weliswaar eveneens zonder pretenties, maar veel
minder surrealistisch, dadaïstisch, speels en humoristisch. Dat hoeft allemaal
geen bezwaar te zijn omdat ze ongetwijfeld andere kwaliteiten hebben, alleen was
ik daar onder invloed van Buddingh’ gisteren niet naar op zoek.
Ik beloof hierbij daarom plechtig dat de Sevenumse kastjes
op een later moment, als mijn herinnering aan Buddingh’s kastjes is vervaagd,
nog eens in de herkansing gaan.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten