Waar ik het zo langzamerhand ook wel een beetje mee gehad
heb, zijn de publieksparticipatieve kunstwerken.
Begrijp me goed, hoor, alle respect en waardering voor in
eendrachtige samenwerking tussen kunstenaars en buurtbewoners/jongeren/kinderen
verwezenlijkte kunst, die absoluut haar waarde heeft en die ik in sommige
gevallen zelfs mooi of een aanwinst vind.
Toch kunnen die publieksparticipatieve kunstwerken niet
tippen aan het echte werk. Kenmerkend is bijvoorbeeld dat ze zonder
uitzondering proberen te behagen. Ze roepen geen vragen op, stellen niets aan
de kaak, prikkelen niet, emotioneren niet, schuren niet. Allemaal dingen die ‘echte’
kunst, als het goed is, wel doet.
Wat valt wat betreft kunstwerken in de openbare ruimte de
komende jaren eigenlijk te verwachten van de gemeentelijke overheid? Weinig tot
niets, vrees ik, afgaand op de verkiezingsprogramma’s van drie aan de komende gemeenteraadsverkiezingen
deelnemende partijen.
Het meeste hoopvol stemt me het programma van de SP (klik
hier en ga naar plan 47). Die partij wil nieuwe kunstwerken op straten en pleinen en
de kunstencommissie nieuw leven inblazen. Alleen: waarom zou er voor die nieuwe
kunstwerken een wedstrijd moeten worden uitgeschreven, zoals de SP wil? Zo laat
je het behagen en de publieksparticipatie via een zijdeur toch weer binnen.
Bovendien staat een wedstrijd bijna altijd garant voor allerlei heibel en
gedoe. Maar goed, de wil is er. En dat is vergeleken bij CDA en PvdA al heel
wat. Het verkiezingsprogramma van het CDA heb ik van links naar rechts en van
voor naar achter doorgenomen. Misschien zou ik het ook nog eens van boven
naar beneden moeten proberen, want over kunst in de openbare ruimte ben ik vooralsnog
niets tegengekomen. Bij de PvdA wel (klik hier en ga naar paragraaf 1.5 punt 3): ‘Kunst in de openbare ruimte wordt
gestimuleerd.’ Op welke manier wordt er helaas niet bijgezegd. Of is de
toevoeging ‘Initiatieven vanuit
samenleving en bedrijfsleven worden ondersteund’ een verduidelijking van
dit standpunt? Zo ja, dan blijven we bij de PvdA weer vier jaar opgescheept
zitten met behaag- en publieksparticipatieve kunst. ‘Ondersteunen’ klinkt overigens
ook wel heel erg passief. Had er dan op z’n minst ‘bevorderen’ van gemaakt.
Moeten we dan wanhopen? Dat valt nog te bezien. Zo heb ik
nog geen programma’s van D66 en Essentie kunnen ontdekken. Mochten ook die op
het punt van kunst in de openbare ruimte tegenvallen dan moeten we onze
toevlucht misschien maar zoeken in de klassieker ‘Geen woorden, maar daden.’
Want woorden zijn ook niet alles. ‘Het
kunstfonds wordt eenmalig op peil gebracht en jaarlijks gevoed’, schreef
het CDA in z’n vorige verkiezingsprogramma. Mooi niet dus. Erger: de afgelopen
vier jaar heeft het CDA geen enkel initiatief genomen het kunstfonds te
reactiveren. Zo blijkt maar weer eens dat initiatieven nemen buiten
verkiezingstijd niet het sterkste punt van het CDA is.
Maar de geringe waarde van woorden valt het best te
illustreren aan de hand van het vorige verkiezingsprogramma van de PvdA(-PK).
Daarin heette het op bladzijde 6: ‘Er
komt een meer vanzelfsprekende plek voor kunst in de openbare ruimte. Bestaande
kunst wordt goed onderhouden en onder de aandacht gebracht van burgers en
bezoekers. Bij nieuwe (bouw)projecten, centrumplannen, speel- en
ontmoetingsplekken wordt nadrukkelijk bekeken hoe kunst een extra dimensie kan
geven aan het initiatief. De deskundigheid van gerenommeerde kunstdeskundigen
en nieuw talent (uit de regio) wordt hiertoe ingeroepen.’ Woorden die mij
uit het hart waren gegrepen, maar die de afgelopen jaren holle frasen zijn
gebleken: niets, werkelijk helemaal niets, is er van waargemaakt. Het kan nauwelijks anders of als PvdA’er wil je bij het herlezen van deze woorden het
liefst in een héél donker, héél klein hoekje wegkruipen.
O ja, nu we het toch over kunst hebben: iemand enig idee
waar De ontmoeting, het kunstwerk van
Wim Rijvers dat jarenlang de Markt in Lottum sierde, is gebleven?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten