Intermezzo – Megastal Kleefsedijk (5)

Een dezer dagen meer over de gemeenteraadsvergadering van gisteravond, die ik zou willen betitelen als ‘bewogen’. Voor nu alvast de teksten die werden uitgesproken door vier insprekers over de voorgenomen bouw van een megastal aan de Kleefsedijk in Sevenum, over varkensbedrijf Ashorst aan de Veld Oostenrijk in Horst, over het Nieuw Gemengd Bedrijf in Grubbenvorst en over de intensieve veehouderij in Horst aan de Maas in het algemeen. Het is niet de bedoeling om voortaan alle teksten van insprekers in de gemeenteraad te publiceren op Horst-sweet-Horst, maar ik vind dit wel een mooie aanvulling op de hier vorige week gepubliceerde bijdragen van insprekers uitgesproken in de Commissie Ruimte van 30 augustus. De insprekers van gisteren dank ik hartelijk voor het feit dat ik de door hen uitgesproken tekst hier mag publiceren.  

Peter Strijbosch, inspreker namens de Werkgroep Behoud Woonomgeving De Paes:

Stel, ik heb een adviesbureau. Er komt een Brabantse ondernemer naar mij toe met de vraag: ‘Wat zijn, denk jij, de kansen voor mij om een top modern, milieuneutraal varkenshouderijbedrijf met alles erop en eraan te vestigen in Horst?’
‘Dan zit je goed in Horst’, zeg ik. ‘Want Brabant zit op slot en hier in Horst hebben ze een LOG, doen ze niet te moeilijk over eventuele uitbreiding als je al een bedrijf hebt, en mocht je bedrijf onder de provincie vallen, dan schrijven ze wel een brief van geen bedenkingen. Verder hebben ze daar een gemeenteraad waarvan het CDA de grootste partij is, die de intensieve veehouderij omarmt, met in het kielzog vaak ook de PvdA en Essentie. Zorg wel dat je de SP en D66 niet te veel in het harnas jaagt.’
‘Hoe moet ik dat doen?’, vraagt de ondernemer.
Ik zeg: ‘Gewoon vergunning aanvragen en tegen de omwonenden zeggen dat alles beter wordt en je gebruik maakt van de best beschikbare technieken (BBT). Ook al zijn die niet altijd wetenschappelijk onderbouwd want in Horst gelooft niet ieder raadslid in de uitspraken van professoren.’
De vergunning wordt verleend en vlak voor de bouw komt de ondernemer weer naar mij toe en zegt dat hij tot nieuwe inzichten is gekomen: ‘Ik wil het groter maken dan vergund en meer activiteiten uitvoeren op gebied van mestverwerking.’
Ik zeg: ‘Geen probleem, gewoon doen. In Horst wordt toch niks afgebroken en zolang jij uitzicht hebt op legalisering kun jij gewoon doorgaan met je illegale activiteiten en heb je géén last van handhaving.’
Het bedrijf wordt gebouwd en binnen een maand na ingebruikneming komen de eerste klachten van de omwonenden. De omwonenden melden dit bij bureau Handhaving en al snel constateert men dat dit bedrijf wel een maatje te groot is voor de ambtenaren van Horst/Venray en dat de omwonenden zich maar moeten melden bij de provincie.
Situatie verbetert niet. Omwonenden vragen een gesprek aan bij de burgemeester en die stelt voor een handhavingsverzoek in te dienen.
Zo gezegd zo gedaan. Handhavingsrapport wordt opgemaakt en nu blijkt dat er nog meerdere activiteiten niet kloppen.
Provincie geeft aan dat er een revisie/legalisatievergunning moet komen. Ik adviseer mijn ondernemer maar meteen in die vergunning ook plannen ter verdubbeling van de mestverwerking mee te nemen.
Deze boerenslimheid gaat de omwonenden te ver, met als gevolg dat er een Bestuurlijk Overleg moet komen met provincie. gemeente, ondernemer en omwonenden.
Na 8 Bestuurlijke Overleggen is er radiostilte???? Omwonenden worden niet meer uitgenodigd, ondanks meerdere verzoeken.
Ondertussen moet er in de gemeente ook een nieuw bestemmingplan buitengebied komen. Omwonenden constateren in het voorontwerp bestemmingsplan buitengebied, dat het bedrijf inmiddels de status van regionale mestverwerking heeft gekregen, terwijl alleen vergunning is verleend voor mestverwerking van eigen bedrijf. De ambtenaar was van mening dat alle vergunningen hiervoor reeds verleend waren. Nu constateren ze in het ontwerp bestemmingsplan buitengebied dat regionale mestverwerking er nog gewoon instaat.

Geacht college en raadsleden. Waar blijven jullie met de zorgplicht voor de bewoners? In dit geval bedoel ik de bewoners van de Venrayseweg en Veld Oostenrijk. Ook hebben zich reeds bewoners van de Norbertuswijk gemeld en medewerkers van het Dendron College beginnen zich langzaam ook zorgen te maken. Wordt het na meer dan 5 jaar niet eens tijd om Ashorst alleen maar activiteiten te laten uitvoeren die vergund zijn en de illegale praktijken (economische delicten) stop te zetten? Hoe lang mag uitzicht tot legalisering duren en moeten de inwoners nog in de stank zitten met alle negatieve effecten voor hun gezondheid?
Zorg eerst dat de woon-, werk- en leefomgeving acceptabel wordt zoals voorgeschreven en de ondernemer zich aan de afspraken houdt. Stop met de schijnbewegingen in het bestemmingsplan buitengebied. Wees eerlijk en duidelijk, houd je aan de feiten en de wet. Laat zien dat je de zorgplicht voor de inwoners even serieus neemt als het lot van 1 ondernemer.

Ik dank je voor de aandacht en sta open voor advies.

Geert Ambrosius, burger van de gemeente Horst aan de Maas:

Mijn naam is Geert Ambrosius. Tot voor kort woonde ik op enkele honderden meters van het vleesindustriebedrijf Ashorst. Nu woon ik aan de rand van het centrum Horst, waar de stank van Ashorst ook waarneembaar is. Bij nader onderzoek en navraag bij Wijkcomité Norbertus blijkt dat vele dorpsgenoten deze stank ook ervaren. Alleen weten de meesten niet wat het precies is en waar het vandaan komt.
Waarom ik hier sta? Tijdens de laatste commissievergadering ben ik erg geschrokken omdat dat de spelregels verschillend gehanteerd werden door de voorzitter. Mag je nu wel of geen politiek betoog houden van de voorzitter? Zit daar iets achter?
Toch was het goed dat een commissielid wel de ruimte kreeg om een betoog te houden. Van hem kregen onder andere de burgers eindelijk eens te horen dat zij ondeskundig zijn en andere betrokkenen vreselijke dingen zeiden.
Ik, burger, lees meerdere RIVM-onderzoeken over Veehouderij en Gezondheid Omwonenden. Daarin wordt gewaarschuwd voor de effecten van de intensieve veehouderij en met name van de grote vleesindustriële bedrijven, zoals fijnstof wat ons enkele maanden van ons leven kost en een stukje kwaliteit van leven.
De Gemeentelijke of Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst (afgekort GGD) en de Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio Nederland (afgekort GHOR) achten het daarom raadzaam om op basis van de huidige  onderzoeksresultaten nu al maatregelen te nemen om de gezondheidsrisico’s te beperken.
Dit laatste staat er toch echt voorzitter. Begrijp mij goed, meneer de voorzitter. We houden net als u van de agrarische sector. We hebben haar nodig. Geen twijfel, die sector moet kansen krijgen. Maar wel op de juiste schaal en rekening houdend met de omgeving. De vraag is of deze vleesindustriële bedrijven wel rekening houden met de omgeving. Veel voorbeelden geven aan dat dit niet het geval is, met steun van deze gemeente en provincie.
Zo werd ook gezegd door het commissielid dat een omgevingsdialoog na 10 jaar wel erg moeilijk was geworden. Daar heeft hij een punt. In een dialoog wordt geluisterd en dat luisterend oor is er niet in Horst aan de Maas en Limburg.
Het bestuur zou vooruit moeten denken. Maar wat wij zien, en daar komt het verzet vandaan, is dat men weigert dat te doen. Men weigert een visie te ontwikkelen. Het lijkt wel of men in een auto zit en in het zicht van een bocht denkt: nou ja, wij kunnen altijd nog rustig nadenken als wij in die bocht tegen een boom staan.
Het is dit gedrag dat ons zorgen baart. De laatste Commissievergadering was een hele openbaring. In Horst aan de Maas krijgt elke vleesindustrieel zoals we zien, steeds weer alle ruimte.
Ik hoop, en velen met mij, dat men de visie van de SP en D66 gaat volgen. Ik richt mij naar Essentie en de PvdA: laat zien dat je wel met het oog op morgen besluiten durft te nemen en niet visieloos achter het CDA blijft aan hobbelen.
Bij Ashorst ziet men de nieuwe feiten ook nog niet. De vleesindustrieel kijkt naar de winst van vandaag, een boer kijkt echt vooruit, met gezond boerenverstand. In Horst aan de Maas kiest men nog steeds voor de vleesindustrieel waar niets vanzelf, maar met allerlei regels moet worden afgedwongen die vervolgens worden overtreden.
Ik kies voor de gezonde boerenbedrijven met oog voor een gezonde leefomgeving en ik vraag u beleefd, doch dringend, om dit ook te doen.
Dank voor uw aandacht.

Edwin Michiels, inspreker namens de LLTB gemeente Horst aan de Maas:

Mijn naam is Edwin Michiels. Ik sta hier vandaag als vertegenwoordiger van de LLTB-leden in de gemeente Horst aan de Maas, specifiek de leden met een bedrijf in de Intensieve Dierhouderij. Toch wil ik u vanavond ook aanspreken als inwoner van deze gemeente die naast zijn functie bij de LLTB ook samen met zijn vrouw een agrarisch bedrijf heeft waar onder andere de dierhouderij deel van uitmaakt.
In de Commissie Ruimte van 30 augustus jongstleden hebben verschillende werkgroepen hier in deze raadszaal hun zorgen uitgesproken naar aanleiding van een principeverzoek van één initiatief in de gemeente Horst aan de Maas. We hebben begrip voor de zorgen die in deze zaal geuit zijn. Zorgen die wij delen, problemen die wij erkennen maar vooral ook zorgen waarvoor we samen met onze omgeving een oplossing willen vinden. Zonder draagvlak in de maatschappij heeft de agrarische sector geen toekomst en daarin hebben zowel de sectoren als collectief maar zeker ook iedere individuele ondernemer een verantwoordelijkheid te nemen.
Ik doe op u allemaal een dringend beroep: ben in staat een oordeel te geven op individueel niveau. De hele discussie escaleert en wordt geprojecteerd op een hele sector. Ondernemers en hun gezinnen die in harmonie leven en werken met hun buren en leefgemeenschap, zij die zich inspannen om die goede relatie te behouden, dreigen de dupe te worden van deze discussie. Het lijkt mij dat dit niet de bedoeling kan en mag zijn, niet van u als raad maar ook niet van de diverse werkgroepen rondom Intensieve Veehouderijprojecten in Horst aan de Maas. Ik wil u allen vragen niet langer te spreken over de sector maar over specifieke gevallen. Veroordeel niet degenen die in de discussie niet thuishoren.
Ik daag u als raad uit om boven de partijen te gaan staan. Om vooral te luisteren en zich over alle aspecten te laten informeren alvorens te oordelen. Maar vooral hoop ik dat eenieder in deze gemeente, ondernemer zowel als burger, een raad aantreft die plannen en projecten beoordeelt zonder welk vooroordeel dan ook.
Dankuwel.

Teus Hagen, inspreker namens vereniging Behoud De Parel:

Vereniging Behoud de Parel is voor boeren maar tegen de vleesindustrie zoals NGB, Ashorst en Klevar. Behoud de Parel, Behoud Woonomgeving de Paes en de Werkgroep Kleefsedijk gebruiken al meer dan 10 jaar hun boerenverstand in het belang van een betere leefomgeving en minder ziektedruk voor alle burgers. Op talloze manieren hebben de verschillende bewonersgroepen geprobeerd het bestuur van Horst aan de Maas tot inkeer te brengen. Maar vele rechtszaken, acties van bewoners, inspraak, publicaties, petities en wat dies meer zij veranderde niets aan de voorkeur van dit college van B&W vóór megastallen.
Brabant, nieuws van gistermiddag: Inspectierapport IBT Omgevingsrecht van juni 2017. Bij 9 gemeentes zijn 15 veehouderijen bezocht: het schortte heel veel aan: monitoring (10 van 15), gemeentelijke handhaving (10 van 15), en houden aan vergunningseisen (12 van 15).
De Horst aan de Maas gemeente werd gedwongen een aantal keren handhavend op te treden, de bouw van megastallen werd op z’n minst vertraagd, omdat de gemeente haar vergunningverlening slecht had onderbouwd. Maar écht een bewonersvriendelijk beleid bleef uit. Want de gemeente blijft star en haar slogan getrouw: ‘Alles voor de grote ondernemer’.
Zoals onder andere blijkt uit onderzoek van Behoud de Parel heeft het fijnstofniveau de bovengrens van inmiddels achterhaalde EU-normen in onze regio bereikt. Het niveau is niet voldoende omlaag gegaan om nieuwe vestiging van de vleesindustrie in de regio toe te staan. Het RIVM toonde aan dat er teveel gezondheidsproblemen door intensieve veehouderijen ontstaan. Ondertussen is de aangekondigde themabijeenkomst van de gemeenteraad met als thema de gezondheidseffecten van de Intensieve Veehouderij er na maanden nog steeds niet. Ontwikkelingen gaan echter onverminderd voort en het door Milieudefensie aangespannen kort geding vorige week maakt duidelijk dat de overheid actie moet ondernemen om overschrijding van de luchtkwaliteitsnormen te voorkomen.
Het borrelt en het vertrouwen van burgers in B&W is – zeker ten aanzien van haar beleid jegens de intensieve veehouderij – helemaal weg. Een en ander zal ongetwijfeld impact hebben op het stemgedrag in deze gemeente in maart 2018. Maar het gemeentebestuur kan haar koers nog steeds wijzigen. En de raad kan B&W daartoe dwingen. Er zijn mogelijkheden te over:
- de vestigingsvergunning voor het varkensdeel van het NGB kan zonder problemen vernietigd worden. Zie de brief van Behoud de Parel hierover.
- de feitelijk nieuwe vestiging aan de Kleefsedijk kan tegengehouden worden. Hou je aan je oorspronkelijke belofte. Zie de informatie van de Werkgroep Kleefsedijk en de motie van vanavond.
- de uitstoot van Intensieve Veehouderijbedrijven kan reëel gemeten worden. Zie de brief van Behoud de Parel.
- de luchtkwaliteit in de diverse buurten kan gemonitord worden. De initiatieven van Behoud de Parel samen met GGD, RIVM, en andere burgerinitiatieven zijn er al. Sluit daar bij aan.

Kom als gemeentebestuur tot een actieplan om het beleid ten aanzien van de vestiging van intensieve veeteelt in deze regio op korte termijn te herzien en staak vooralsnog de medewerking aan nieuwe vestigingen van intensieve veehouderij in deze regio. Megabedrijven expanderen tot de ballon knapt en dan zitten wij en Nederland met de brokken. Nu is er voor de gemeente de kans om bij te dragen aan het landsbelang door de verbetering van de luchtkwaliteit. Dat wordt door de EU geëist en nu ook door de rechter opgelegd. Minder vee en de maximumsnelheid naar 100 km/h is al een goede start.
Horst wil de gezondste gemeente zijn in 2025. Het hier voorgestelde biedt de kans om je als gemeente als zodanig te profileren. Zo lopen we straks niet achter de feiten aan.
Of moeten we straks constateren van ‘hadden we maar …’? Het is aan u…