donderdag 31 december 2020

Intermezzo – Gooje roetsj en de beste wensen

Wat corona en lockdown ook allemaal op hun geweten hebben, het is hen niet gelukt een einde te maken aan de fijnedagenterreur. Sterker, ondanks alle gesloten winkels heb ik stellig de indruk dat ‘fijne dagen’ dit jaar nog meer werd gebezigd dan in andere jaren. Eérder ook, was mijn stellige indruk: ik kreeg de eerste ‘fijne dagen’ al half december naar m’n hoofd geslingerd. Verder routinematigheid troef. Alsof er niets aan de hand was. Business as usual. Of hebt u soms iemand horen zeggen ‘In dit zo bijzonder speciale jaar wens ik u nóg fijnere dagen dan andere jaren’?


Nu de fijne dagen er weer opzitten, wacht ons vandaag de ‘gooje roetsj’. Naar schatting een jaar of vijftien geleden is de ‘gooje roetsj’ via Duitsland bij Kerkrade het land binnengedrongen. Daarna veroverde hij binnen de kortste keren Zuid-Limburg en begon de ‘gooje roetsj’ aan een onstuitbare opmars richting noorden. Ook hier weer dat plichtmatige. Als het dan toch moet, waarom de ‘gooje roetsj’ dan niet aangepast aan het dialect? Wij in Horst aan de Maas roetsjen immers niet, nee, wij roetsen. ‘Ik waens ow enne gooje roets.’ Je kunt iemand trouwens ook ‘en gooj roets’ toewensen. Besef dan wel dat je daarmee de hoop uitspreekt dat hij of zij in het bezit komt van ‘en hiël vlotte meid’.


Hebben we vanavond de ‘gooje roetsj’ erop zitten, dan volgt vanaf morgen de debestewensendictatuur. Dictatuur ja, want tegen ‘de beste wensen’ valt niet te strijden. Schier onmogelijk om je eraan te onttrekken. Of lukt het u wel? Ik heb het jarenlang volgehouden, hoor, stoïcijns reageren met ‘zalig nieuwjaar’ op ‘de beste wensen’. Meewarige blikken vielen me steevast ten deel, ook nadat ik, ten einde raad, ‘zalig’ had vervangen door ‘gelukkig’. Ik werd aangezien voor een curiosum, een wandelend anachronisme. Zo wil je natuurlijk niet te boek staan. Veel meer dan het koesteren van herinneringen aan zalignieuwjaarversjes zit er vandaag de dag helaas niet meer niet in.

Zalig neejjoar
de kat schiet hoar
d’n hoand schiet stroant
maerge dreit de werreld roand



Zalig neejjoar
mit de kop vol hoar
mit de moand vol tand
en de waffel in de hand


Voor vanavond trouwens een gooje roetsj (of desgewenst en gooj roets) en voor 2021: de beste wensen!

(Dit stukje verscheen gisteren in iets andere vorm ook in Via Horst-Venray)

1 opmerking:

  1. Geachte heer Moorman,

    Dank voor uw artikel. Staat u me toe met u een dadaïstisch dialectvers te delen, dat vroeger in Venlo door kinderen werd opgedreund:

    Zalig niejaor
    De kat schièt haor
    De hond schièt wors
    Zalig niejaor
    de braodwors.

    BeantwoordenVerwijderen