Top 5 – Horster viaducten

‘Zijn er in Horst aan de Maas verweesde viaducten? En zijn het er genoeg voor een top vijf?’, zo vroeg deze week iemand die reageerde op het stukje over ZOAB. De anonieme vragensteller refereerde daarbij aan een boek van Wladimir Manshanden over viaducten en tunnels in Eindhoven, Verweesde viaducten, dat hij karakteriseerde als ‘een mooi kunstproject (…) op het kruispunt van taal, geschiedenis en openbare ruimte’. 

Mijn aanvankelijke vrees dat Horst aan de Maas niet eens vijf viaducten zou tellen, verdween toen ik me bedacht dat Horst alleen al vier A73-viaducten telt. Maar vijf verwéésde viaducten? En wat verstaat Wladimir Manshanden eigenlijk onder verweesde viaducten? Een gelukkig toeval wilde dat ik Verweesde viaducten in mijn boekenkast had staan. Weliswaar ongelezen en onbekeken, maar daarin is deze week verandering gekomen. Een definitie van het begrip trof ik in het voornamelijk uit foto’s bestaande Verweesde viaducten niet aan. Ook uit de context wordt niet duidelijk wat Wladimir er nu precies mee bedoelt. Je zou denken dat ‘verweesd’ in dit geval gelijkstaat aan zoiets als ‘desolaat’, ‘unheimisch’ of ‘naargeestig’. Zeker omdat de auteur/fotograaf Eindhoven omschrijft als ‘een mix van planologische missers en organische toevalligheden’. Veel viaducten in het boek ogen inderdaad wat desolaat. Toch staan daar genoeg idyllische, romantische, ja zelfs sprookjesachtige tunnels en viaducten tegenover. Dat blijkt ook uit de namen die Wladimir ze heeft gegeven, zoals ‘Lofzang’, ‘Belofte’, ‘Idylle’ en ‘Vergezicht’.

Met dat ‘verweesde’ kan ik dus niet zoveel, maar dat hoeft een top 5 van Horster viaducten uiteraard niet in de weg te staan. In navolging van Wladimir heb ik besloten de viaducten een naam te geven, waarbij ik me heb laten inspireren door het viaduct of de directe omgeving. Hier komt ie, de Horst-sweet-Horst top 5 van Horster viaducten, waarbij ik ‘viaduct’ en ‘tunnel’ voor het gemak als synoniemen heb beschouwd:  

5. Padana Negligata

Dijkerheideweg, Horst:

Hier een viaduct? Jazeker: een paddenviaduct!

Ik zou overigens geen enkele pad aanraden het viaduct te beschuifelen. De paddenviaducten (ook wel paddentunnels geheten) in de Dijkerheideweg, die het Brommèr verbinden met de Reulsberg, zijn namelijk deerlijk verwaarloosd. Laat Catweazle en Touchwood het niet horen.

4. Straveel

Kasteellaan, Horst

Als één Horster viaduct iets naargeestigs heeft, dan wel dit. Afgelegen, lang, donker, glasscherven én (vrij uniek voor Horst) veel graffiti. Dus ik kom er graag, óók – als ik me onbespied waan – om een deuntje te fluiten: de akoestiek is beter dan die van de Grote Zaal van het Concertgebouw.

3. Crommenloey

Crommentuijnstraat, Meterik

Nee, een USP (Unique Selling Point) voor Horst aan de Maas is het niet, maar zo heel veel andere Nederlandse gemeenten zijn er nu ook weer niet die kunnen bogen op een heus koeienviaduct. Een verborgen schat noemen ze zoiets. Mooi zo laten.

2. Klampiet

Lovendaal, Grubbenvorst

Omdat dit spoorwegviaduct zo smal is, lijkt het veel hoger dan het in werkelijkheid is. Voor beschutting moet je elders wezen: het plafond bestaat uit niet veel meer dan de rails. Geitenkaas, zou JC zeggen.

1. Grobeet

Raaieind, Grubbenvorst

Verweesd is het absoluut niet, dit spoorwegviaduct dat als ik het wel heb nét aan de goede kant van de gemeentegrens ligt. Als enige van de hier genoemde viaducten met baksteen bekleed, zelfs met bijzonder fraaie ronde hoeken. Ook de in een krul eindigende reling heeft wel wat, als je het mij vraagt.