Intermezzo – Voettocht naar het hart van het land (2)

Jan Schuurman Hess was in Horst. Jan Schuurman wie? Jan Schuurman Hess! Een maand geleden schreef ik hier een stukje over diens boek Voettocht naar het hart van het land, waarin hij verslag doet van een voettocht door Nederland. Ik besloot het stukje met de oproep aan de plaatselijke PvdA-afdeling (PvdA’er) Schuurman Hess uit te nodigen voor een spreekbeurt. ‘Doen we’, reageerde fractievoorzitter Roy Bouten meteen. ‘Waarom niet in de Kasteelboerderij?’, reageerde Kasteelboerderij-uitbater Frank Kuijpers meteen. ‘Ik kom’, reageerde Jan Schuurman Hess meteen. Voortvarendheid alom dus en zo gebeurde het dat Jan Schuurman Hess afgelopen donderdag vanuit het Zeeuwse Kats afreisde naar de Kasteelboerderij in Horst.

Ruim twee uur lang droeg hij voor uit zijn boek, wijdde hij erover uit en ging hij met de aanwezigen in gesprek. Teleurstellend weinig aanwezigen overigens, nauwelijks twintig. Symptomatisch voor de gelatenheid die Schuurmann Hess overal in den lande aantrof tijdens zijn voettocht?

Zoals een maand geleden al geschreven, legt Schuurman Hess in Voettocht naar het hart van het land zijn vinger op een aantal zere plekken. Denk aan de almaar toenemende grootschaligheid in het onderwijs, de veelal op enkele kwaadwillenden afgestemde wetgeving (lees daarover ook Marc Chavannes in NRC Handelsblad van zaterdag), de ondoordringbare managerslagen, de vele regeltjes die simpele oplossingen vaak in de weg staan, tegenmacht die overal systematisch uit de weg is geruimd. Hij illustreerde het in de Kasteelboerderij allemaal met treffende voorbeelden, met dat van de Weertse orgelman Dave Saes als meest schrijnende. Ook stond hij uitgebreid stil bij zijn ontmoeting met de (Nieuw-)Bergense pastoor Jo Janssen, die diepe indruk op hem maakte.

‘Een dromerige loper met een voorkeur voor kleinschalig en ouderwets’, werd Schuurman Hess onlangs genoemd door Martin Sommer in De Volkskrant. Sommer bedoelde het denigrerend – ik zou het als compliment willen zien. Liever een dromer dan een Macher en ik ben ervan overtuigd dat de komende jaren zal blijken dat kleinschaligheid de nieuwe grootschaligheid is. En wat is er bijvoorbeeld mis met herintroductie van het aloude verheffingsideaal, waarvan Schuurman Hess zich een vurig pleitbezorger betoont? Nog zoiets waar Martin Sommer van zal gruwen en wat mij juist voor hem inneemt: Schuurman Hess vindt dat allochtonen, nieuwe Nederlanders of hoe je ze ook wilt noemen niet moeten worden verketterd maar juist moeten worden geprezen als ze naast het Nederlands ook hun oorspronkelijke taal blijven spreken (‘Fijn, daar kunnen we wat mee’ – hoe dit valt te rijmen met de opvattingen van de door Schuurman Hess bewonderde Lodewijk Asscher heb ik maar niet gevraagd).

Kortom, een inspirerende avond. Zo inspirerend zelfs dat Roy Bouten aankondigde dat de PvdA Horst aan de Maas naar analogie van Schuurman Hess een voettocht naar het hart van Horst aan de Maas gaat maken. Ik ben nu al benieuwd naar de resultaten.