Klein mysterie 642 – Waers (4)

‘“Wij willen recht, recht en alleen maar recht. Daarom slaan we iedereen die in onze wei durft te komen de kop in. We vertrouwen niemand meer van die kerels. Allemaal hebben ze ons bedonderd en bedrogen. We vechten tot de dood voor onze grond.” Woorden van deze strekking klonken gistermorgen tussen negen en twaalf uur regelmatig op de Langstraat in Hegelsom uit de goed gesmeerde kelen van de kinderen Geurts uit deze plaats omdat een ploeg van de Kon. Ned. Heide Mij. een begin wilde maken met de aanleg van een afscheidingssloot in hun voormalig perceel. Het is echter bij een poging gebleven want toen de dragline het weiland van de kinderen Geurts wilde inrijden zette het vijftal zich gewapend met stokken en vlijmscherpe (‘We hebben ze gisteren nog geslepen’) aspergesmessen achter de draad.’

Op zoek naar de context bij een ge-wel-di-ge foto van Jacques Peeters (klik hier) stuitte ik deze week op een artikel in het Dagblad voor Noord-Limburg. Dit helaas ongesigneerde stuk kan in geweldigheid wedijveren met de foto. Het dateert van 17 mei 1972 en beschrijft met veel oog voor detail de ‘dramatische en af en toe hysterische taferelen’ die zich een dag eerder hadden afgespeeld in een weiland aan de Langstraat in Hegelsom. Aanleiding was een ruilverkavelingskwestie waarbij vijf leden van de familie Geurts – in het artikel consequent ‘de kinderen Geurts’ genoemd – in hun ogen ten onrechte afstand moesten doen van een perceel grond. Nadat de rechter hen in het ongelijk had gesteld wilde de Heidemaatschappij op dinsdag 16 mei 1972 een sloot aanleggen op het voormalige perceel van de kinderen Geurts. En toen brak de hel los:

‘De drie landmeters van het kadaster konden nog ongestoord hun werkzaamheden uitvoeren. Anders was het echter toen tegen tien uur de mensen van de Kon. Ned. Heide Mij. aan de slag wilden gaan. De scheldwoorden aan het adres van alle Nederlandse rechtsprekers en ook aan de leden van de verkavelingscommissie en de nieuwe eigenaar van de grond werden met de minuut niet alleen feller maar ook schunniger. Ten einde raad riep de heer Imhoff van de Cultuur Technische Dienst de assistentie van de rijkspolitie in. Hoewel de heer Imhoff zag, dat de kinderen Geurts voor geen enkele reden vatbaar waren probeerde hij hen toch te overtuigen, dat er “wettelijk niets meer aan te doen was”. De komst van de sterke arm zinde een van het vijftal in het geheel niet. “We komen alleen wel voor ons recht op en het lijkt onderhand hier op de Hegelsom wel een communistische bende.” Tegen tien over 10 werden de eerste paaltjes in de wei geslagen. Nadat de heer Van Osch van de Kon. Ned. Heide Mij. een poging had gedaan de poort te openen – bijna kostte hem dit na een wilde achtervolging een mep met een knuppel – zette de machinist van de dragline het voertuig in beweging.’

Daarna ging het van kwaad tot erger:

‘Met knuppels en aspergesmessen had het als het ware voor behoud van de grond vechtende vijftal plaats genomen achter de prikkeldraad afrastering. Een hunner ging zelfs op de grond liggen. Na vijf minuten werd de dragline aan de kant van de weg gezet en konden de negen kalveren in de wei weer vredig gaan grazen. Inmiddels was ook burgemeester Steeghs ten tonele verschenen en was het aantal politiemensen tot acht gegroeid. Ook burgemeester Steeghs slaagde er niet in het kwintet op andere gedachten te brengen. Steeds maar weer moest hij horen “Wij vechten voor ons recht”. Tegen kwart voor twaalf ging het vijftal in op de vele malen herhaalde verzoeken van burgemeester Steeghs om “thuis rustig de gehele zaak nog eens door te praten”.’

Ruim twee uur lang werd op Pastoor Debijestraat 24 druk overleg gepleegd. Pas nadat ook pastoor Bruynen als bemiddelaar was ingeschakeld kwam er tegen drie uur een oplossing. Die bleek verrassend simpel: de kinderen Geurts kochten de grond terug van de nieuwe eigenaar, de familie Van Rens. De koopsom werd meteen voldaan en daarmee ‘kreeg deze slepende zaak alsnog een happy end’.

Aspergesmessen (‘gisteren nog geslepen’), een communistische bende, een wilde achtervolging, knuppels, schunnige scheldwoorden en toch een happy end: als hier geen speelfilm of op z’n minst een toneelstuk op locatie inzit, weet ik het echt niet meer.