Intermezzo – Lei Martens (5) / Pand Geurts Gebroeders Van Doornelaan

‘Doet aan Frank Lloyd Wright denken!’, riep architectuurhistoricus Gertjan Timmer verrukt uit toen we in 2007 tijdens een ritje langs Lei Martens-gebouwen uitkwamen bij pand Geurts aan de Gebroeders Van Doornelaan.

De Amerikaan Frank Lloyd Wright (1867-1959) was een van de grootste architecten van de twintigste eeuw. Hij liet een uiterst veelzijdig oeuvre na. Aan het begin van zijn loopbaan (1900-1911) ontwikkelde hij een type huis dat de benaming ‘prairiehuis’ heeft gekregen. Kenmerken daarvan zijn onder meer de horizontale lijnen, ver uitspringende daken, laag aangezette terrassen en brede banden van hoge, soms zelfs verdiepinghoge ramen. Zijn meest karakteristieke prairiehuis was het zogeheten Robie House, een huis dat hij in 1908 ontwierp voor zakenman Frederick C. Robie. Vergelijk pand Geurts met het in Chicago gelegen Robiehuis en inderdaad valt moeilijk aan de indruk te ontkomen dat Lei Martens zich bij zijn ontwerp door Frank Lloyd Wright heeft laten inspireren.

Van alle door Lei Martens ontworpen gebouwen die ik ken, is dit verreweg het uitbundigste. Met zijn aan alle kanten en op verschillende niveaus overstekende daken, met zijn vele verspringingen en met zijn als het ware in het huis opgaande plantenbak aan de voor- en zuidgevel oogt pand Geurts veel speelser dan bijvoorbeeld Garage Martens (klik hier) of pand Kleuskens (klik hier).

Lei Martens ontwierp de woning en het administratiekantoor voor P. Geurts in 1961. Vandaag de dag lijkt het, evenals Garage Martens en pand Kleuskens, volgestouwd met Polen. Het ligt tegenover pand Grubben (klik hier), aan het gedeelte van de Gebroeders Van Doornelaan dat ooit als winkelboulevard was bedoeld.

Een groot verschil met pand Grubben (en een overeenkomst met Garage Martens en pand Kleuskens) is de erbarmelijke staat waarin het verkeert. Het zou me verbazen als er het afgelopen decennium enige vorm van onderhoud aan is gepleegd. Alleen al een eenvoudige snoeischaar zou wonderen kunnen doen.

Ook verwijdering van alle voor de ramen hangende en de toevoer van licht belemmerende vitrages, gordijnen, jaloezieën, dekens en wat dies meer zij, zou pure winst zijn. En tegen het kappen van die drie bomen voor de voorgevel zou ik niet het minste bezwaar hebben: pand Geurts mag beslist gezien worden!

Zou het ooit tot volledige restauratie komen, dan weet ik wel wat hoogste prioriteit zou moeten genieten: herstel in oorspronkelijke staat van de voorgevel. Weg dus met die onder het balkon geplakte constructie, die – zoals uit de eerste foto bij dit stukje blijkt – niet origineel is en veel van de ruimtelijke werking teniet doet. De Welstandscommissie verdient trouwens postuum een schop onder haar achterste voor het feit dat ze ooit akkoord is gegaan met die constructie.