Mooi idee van De Lange Horst om films te gaan vertonen op
het terras voor het café, zoals
Hallo
Horst aan de Maas deze week
berichtte. Maar laat De Lange vooral niet
denken dat hij de eerste Horster horecaondernemer is die brood ziet in
filmvoorstellingen. Jac Kunzeler ging hem een eeuw geleden al voor.
Vermoedelijk vanaf 1912 deed een reizende bioscoop de
Horster kermis aan, maar het is waarschijnlijk dat de eerste Horster
filmvoorstellingen in een permanente zaal plaatsvonden in de zaal van Kunzeler
aan de Herstraat. Zo verscheen in de Nieuwe
Venlosche Courant van 12 april 1913 een aankondiging van de vertoning van
een film over de ondergang van de Titanic en een kindervoorstelling.
Ongelooflijk eigenlijk: film was nog een betrekkelijk jong
medium en toch was er binnen een jaar al een speelfilm over de ramp met de
Titanic, die bovendien binnen datzelfde jaar al in Horst te bewonderen viel. (Over
vooruitgang gesproken: mocht er al een speelfilm zijn over de ondergang van de
Costa Concordia op 13 januari 2012, zou die Horst dan ooit aandoen?) Welke van
de twee eerste Titanicfilms uit de geschiedenis in Horst werd vertoond, valt vanuit
mijn leunstoel niet te achterhalen. Ik gok op In Nacht und Eis, een verloren gewaande Duitse film die een jaar of
vijftien geleden plotseling weer opdook:
Afgelopen zaterdag precies een eeuw geleden vond in de zaal
van Jac Kunzeler een vertoning plaats van Van
de kribbe tot het kruis (de advertentie is, evenals de vorige, overgenomen
uit Oud Horst in het nieuws deel 2):
Smullen natuurlijk, zo’n aankondiging! Is het niet vanwege
het blijkbaar noodzakelijke goedkeuringsstempel van
Eerw. Heeren Geestelijken, dan toch zeker vanwege de vermelding van
de lengte van de film (
2200 M.).
Van de kribbe tot het kruis maakte in
die jaren overigens een triomftocht langs katholieke filmzalen. De Katholieke
Sociale Actie (KSA), die het alleenvertoningsrecht op de film had verworven,
voer er wel bij. Uit het
gedigitaliseerde dagboek van P.J.M. Aalberse (1871-1948),
de oprichter van de KSA en latere minister van Sociale
Zaken:
‘Veel werk gehad met onzen film “Van
de kribbe tot het kruis”. Maar … ’t is loonend werk. In Rotterdam en Leiden een
reusachtig succes gehad. Elken avond uitverkochte zalen. In beide steden hebben
we ruim f 2000, – zuivere winst gemaakt.’
Wie benieuwd is hoe
Van
de kribbe tot het kruis in den lande werd ontvangen, moet naar
www.delpher.nl. In een handomdraai kun je
kiezen uit 139 krantenberichten en –advertenties waarin de film tussen 1913 en
1915 wordt vernoemd. De
Nieuwe
Tilburgsche Courant schreef bijvoorbeeld op 28 november 1913:
‘De eerste uitvoering, welke gisterenavond
in de Kon. Liedertafel „Souvenir des Montagnards” plaats had van den
historischen prachtfilm „Van de Kribbe tot het Kruis” is reeds een beslist
succes geweest. De zaal was totaal uitverkocht en de bezoekers waren uiterst
tevreden over het vertoonde, dat een aaneenschakeling is van prachtige
tafereelen uit het leven van den Zaligmaker.’
Aanbevelenswaard is verder de fascinerende documentaire over
de totstandkoming van
Van de kribbe tot
het kruis, de eerste speelfilm ooit over het leven van Jezus (klik
hier).
Maar het mooiste van alles is dat
From
the manger to the cross – zoals de Engelse titel van de film luidt – in z’n
gehele lengte van 2200 meter op YouTube is te zien. Installeer u voor uw pc
(toestemming van de geestelijkheid heeft u dus al) en waan u honderd jaar
geleden in zaal Kunzeler:
