Intermezzo – Voormalige vuilstortplaatsen (1) | Rotven

Er een dagwandeling maken is te hoog gegrepen – een kwartiertje volstaat – maar nergens hoor je tegen het vallen van de avond de voorjaarsvogels uitbundiger concerteren dan in het Rotven. Klein maar fijn.

De complete geschiedenis van het Rotven moet volgens mij nog worden geschreven. Hier alvast wat bouwstenen. Het Rotven ligt tussen Horst en Meterik, in een van oorsprong drassig gebied tussen Melatenweg en Donkstraat, bekend onder de benamingen Blaote en Delle.

Horst stond tot in de vorige eeuw bekend om zijn productie van textiel. Lange tijd was de vlasvezel naast wol de belangrijkste grondstof voor textiel. Dit verklaart waarom in Horst vlas werd geteeld. Een fase in het rottingsproces van vlas was het roten. Dit gebeurde in stilstaand water. Het Rotven, dat zijn naam ontleent aan het roten, was zo’n water.

De vlasteelt en het roten verdwenen, het Rotven, dat een oppervlakte had van iets minder dan anderhalve hectare, bleef bestaan. Tientallen jaren was het ’s winters een centrum van ijspret. Zo ook in 1909.

In 1936, midden in de crisistijd, besloot de gemeenteraad van de ijsbaan in het Rotven zelfs ‘een mooi werkobject voor jeugdige werkloozen’ te maken.   

Behalve als ijsbaan fungeerde het ven ook tijdelijk als locatie voor het houden van eenden.

In 1947 vroeg raadslid Van Heijster zich af of het Rotven kon worden getransformeerd tot tuinbouwgebied. Nee dus: de gemeente had het ven op het oog als toekomstig zwembad. Zover kwam het niet. Intussen benutte Jan en alleman wel het ven om er huisvuil in te kieperen. Dit tot leedwezen van burgemeester Gijsen. Hij zei in 1954 het jammer te vinden dat ‘het stukje natuurschoon’ niet te behouden was. Drie jaar later opperde raadslid Jenniskens er toch maar weiland van te maken. Gijsen vond dat voorbarig, gezien de op handen zijnde ruilverkaveling. Maar een jaar later kopte het Dagblad voor Noord-Limburg:

Gijsen verklaarde nu dat ‘aan de vuilstorting paal en perk was gesteld’ en dat het Rotven als onderdeel van de ruilverkaveling weiland zou worden. Kort daarna moeten de plannen alsnog zijn gewijzigd: in plaats van ijsbaan, tuinbouwgebied, zwembad, onderkomen voor eenden, weiland of natuurschoon werd het Rotven nu de officiële gemeentelijke vuilstortplaats. Die zou het tot 13 november 1972 blijven. Net lang genoeg om me nog een op de vuilnisbelt rondscharrelende Karel Bus (‘Káj Buus’) voor de geest te kunnen halen.

Daarna is de vuilstortplaats aan zijn lot overgelaten, een blinde vlek gebleven voor plannetjesmakers, projectontwikkelaars, speculanten en ander gespuis, en uitgegroeid tot een paradijsje voor concerterende voorjaarsvogels. Dat het ten eeuwigen dage zo moge blijven.

N.B. Mocht iemand foto's hebben van het Rotven toen het nog ven of vuilstortplaats was, dan houd ik me van harte aanbevolen. 

Intermezzo – WOŚP (1)

‘Met name tijdens de feestdagen hebben veel Poolse mensen met hun kinderen bij ons geschaatst.’

Jan-Rein Visscher secretaris van Stichting IJsbaan Horst, afgelopen maandag in dagblad De Limburger

Wie zei daar dat Polen niet willen integreren? Nu nog andersom! Zondag is daarvoor een uitgelezen kans. Want zondag is de grote finale van WOŚP (spreek uit: ‘wosjp’). Ofwel: Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy (geen idee hoe je dat uitspreekt). Wat letterlijk vertaald zoiets betekent als ‘Groot Orkest van Kerstliefdadigheid’.

WOŚP is een onafhankelijke organisatie die jaarlijks de grootste liefdadigheidsactie van Polen op touw zet. Vele tienduizenden vrijwilligers zamelen geld in voor medische apparatuur die vooral de kinder- en ouderenzorg ten goede komt.

Zo ongeveer alles is in Polen onderwerp van politiek debat. Zelfs WOŚP. Vertegenwoordigers van de regerende PIS-partij en hooggeplaatste conservatieve katholieken hebben zich regelmatig negatief uitgelaten over WOŚP. Dat de Polen zich hierdoor niet van de wijs laten brengen, blijkt uit de opbrengsten: afgelopen jaar meer dan twintig miljoen euro.

Jurek Owsiak, opgeleid als pedagoog maar vooral door zijn optredens op radio en televisie een BP, is het gezicht van WOŚP. Hij ontwikkelde in 1991 het idee en is nog altijd voorzitter van de organisatie. Het succes zit ‘m vooral in de aanpak, aldus Owsiak in 2005 in De Volkskrant: 'In plaats van geld in te zamelen door medelijden op te wekken, doen we het met rock-'n-roll.'

De grote finale van WOŚP vindt jaarlijks plaats op een zondag in januari, niet alleen in Polen, maar in de hele wereld. En ja, sinds enkele jaren ook in Horst. Komende zondag is De Meulewiek in Meterik plaats van handeling. Tussen 12.00 en 19.30 uur zijn er kinderactiviteiten en optredens van zowel Poolse als Horster artiesten. Je kunt er Poolse lekkernijen en gerechten proeven, er zijn veilingen en je kunt natuurlijk ook gewoon doneren. Elke zloty en euro gaat naar het goede doel.

Draag bij aan de wederzijdse integratie, neem zondag een kijkje in De Meulewiek en doneer!

Intermezzo – IJspret

De afgelopen dagen de schaatsfanaat in mezelf weer eens wakker gekust. Viel om de drommel nog niet mee. Normaalgesproken huist er in mijn binnenste namelijk een schaatshater. Een godsgloeiende hekel heb ik aan de volstrekt buitenproportionele aandacht hier te lande voor deze marginale sport. De Blauhúster Dakkapel en die gekmakende collectieve Elfstedenhysterie maken het al helemaal lastig om warme gevoelens voor schaatsen aan de oppervlakte te laten komen.
En toch is het gelukt. Vrijdag bond ik voor het eerst in jaren de ijzers weer eens onder (in mijn geval letterlijk te nemen)

en al na enkele slagen besefte ik wat ik al die tijd gemist had, gelukkig zonder te weten dat ik het miste. Wat dat schaatsen nu tot zo’n heerlijke bezigheid maakt? Ik geloof niet dat ik dat onder woorden kan brengen zonder in clichés te vervallen, dus met uw goedvinden laat ik die vraag vooralsnog onbeantwoord.

Zondigend tegen de zaterdag in De Volkskrant geformuleerde stelregel van Meindert Fennema (‘Als jij in Holland woont, ga dan lekker in Holland schaatsen. En als jij in Drenthe woont, ga je in Drenthe schaatsen.’) ben ik vrijdag, zaterdag en zondag over de Helenavaart op en neer geschaatst van het Limburgse Griendtsveen naar het Noord-Brabantse Helenaveen. Waarschijnlijk als straf van god knapte op Noord-Brabants grondgebied tot twee keer toe een leertje van mijn schaats, met als gevolg twee keer een valpartij en één keer een lange wandeling terug naar het startpunt.

Ik ben nog zoekende naar een verklaring voor het feit dat hoe verder je Noord-Brabant in kwam, des te talrijker en des te dieper de scheuren in het ijs werden. Het zou me niet verbazen als een god hier om de een of andere reden ook de hand in heeft gehad.
Wat ik evenmin kan verklaren, is waarom de nummer 1 van mijn top 5 van rustieke Horster houten bruggetjes

plaats heeft moeten maken voor dit geval:

Een voor schaatsers meer dan hinderlijke barrière, die verdacht veel lijkt op een ophaalbruggetje. Mocht dat inderdaad zo zijn, dan vraag je je af waarom niemand de moeite heeft genomen de brug op te halen. Maar goed, als tweehonderd meter verderop iemand in een aftands Volkswagenbusje ‘biologische snert’ staat te verkopen, ben je op slag weer een stuk milder gestemd.

En Eduard? Eduard keek het allemaal eens aan en Eduard zag dat het goed was.

Top 5 – Nieuwe baantjes voor JPB

Beschamend. Zelfs met de beste wil van de wereld kan ik het optreden van Jan Peter Balkenende van vanmiddag niet anders betitelen. Mijn, onze, uw minister-president gaf om half vijf een live op radio, televisie en internet uitgezonden eerste reactie op het vanochtend gepresenteerde rapport van de commissie-Davids. Dat rapport zet grote vraagtekens bij het Irakbeleid van de vorige kabinetten Balkenende. Geen nieuws natuurlijk, maar het is goed dat een commissie van knappe koppen na een jaar van onderzoek en raadpleging van de meest uiteenlopende bronnen dat bestaande beeld bevestigt. Wat zou het JPB hebben gesierd als hij vanmiddag nu eindelijk eens ruiterlijk had erkend dat de gevolgde strategie inzake Irak niet altijd even gelukkig is geweest. Gewoon toegeven dat je iets niet helemaal goed hebt gedaan, dan ben je in mijn ogen pas een vent. Maar nee, wat doet meneer? Gaat een beetje zitten afdingen op het rapport. Mierenneuken ook, met een verwijzing naar bladzijde 270 van het rapport, waar commissielid Van Walsum een kanttekening plaatst bij een conclusie van de overige leden van de commissie (léés die bladzijde en ontdek dat Van Walsum óók van mening is dat het kabinet de Tweede Kamer beter had moeten informeren). Enzovoort, enzovoort. Kortom, een premier onwaardig. Ik verwacht dat als hij al niet met z’n Irakbeleid z’n eigen graf heeft gegraven, dan toch in elk geval met zijn optreden van vanmiddag. En dan? Dan dreigt het grote zwarte gat voor JPB. Hoeveel ik ook op de man tegen heb, dat gun ik hem nu ook weer niet. Laten wij Horstenaren Jan Peter eens onze menselijke kant tonen en hem na zeven jaar premierschap een nieuwe uitdaging bieden. Ik heb alvast een top 5 van mogelijke nieuwe baantjes samengesteld:

5. Metselaar op de kasteelruïne. Kan-ie z’n in november in Horst opgedane ervaring in de praktijk brengen. Is-ie bovendien tot aan z’n pensioen mee onder de pannen.

4. Schommelopzichter in het speeltuintje van Op de Vlis. Ideaal baantje ter stimulering van de (zelf)reflectie.

3. Baanveger op de permanente ijsbaan die Horst krijgt na het overweldigende succes van de afgelopen weken. Ervaart-ie de schade die scheve schaatsen aan kunnen richten eens aan den lijve.

2. Suppoost in Museum De Locht. Kan-ie bezoekers als ervaringsdeskundige haarfijn duidelijk maken hoe een doofpot werkt.

1. Beeldenpoetser. Als liefhebber van het knijpen in vrouwenbillen (een wijsheid die ik ontleen aan De lachende derde van Peter Middendorp) kan-ie in die functie beslist z’n lol op.