Intermezzo – Penitentiair groen

Zaterdag 14 januari 2023, 12.04 uur, PI Zuid Oost, locatie Ter Peel te Evertsoord:

Intermezzo – Asielzoekers (8)

De worst van Horst die burgemeester Ryan Palmen een groep van 24 bewoners van de crisisnoodopvanglocatie in de Kasteelse Bossen voorhield, bleek uiteindelijk een dode mus, zo betoogde Marij Moorman dinsdag tijdens de gemeenteraadsvergadering. Bovendien vroeg ze zich af wat de door de burgemeester beloofde ‘warme overdracht’ van de asielzoekers aan de gemeente Landgraaf eigenlijk inhield (klik hier voor haar hele betoog).

Normaliter verziet het protocol van de raadsvergadering er niet in dat de burgemeester of wethouders reageren op iemand die gebruikmaakt van het Burgerpodium, zoals Marij. Om ondoorgrondelijke redenen was het ditmaal anders. Burgemeester Palmen was ergens aan het skiën, maar wethouder Roy Bouten (PvdA) nam wel het woord. Zij het uitsluitend over de worst en niet over de warme overdracht.

De worst die burgemeester Palmen 24 asielzoekers in december voorhield, was een langer verblijf in Horst aan de Maas. Uiteindelijk bleek het niet om asielzoekers maar om statushouders te gaan (een zeer wezenlijk verschil) en niet om een aantal van 24, maar eerst van 23, toen van 15, toen van 7 en uiteindelijk slechts van 5. Wethouder Bouten reduceerde het onjuist gebruik van de termen ‘asielzoeker’ en ‘statushouder’ tot een spraakverwarring. Dat uiteindelijk slechts vijf en niet zoals toegezegd 24 bewoners van de crisisnoodopvang in Horst aan de Maas kunnen blijven, verweet hij het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA). Dat had volgens hem zijn zaakjes niet op orde. Wel erkende de wethouder dat de gemeentelijke communicatie beter had gekund. (Een geluid dat al jarenlang in bijna elk dossier altijd wel weer een keer klinkt – misschien toch eens tijd om er aan te gaan werken.)

Desgevraagd (de familielijntjes zijn kort) reageert Marij (die tijdens de raadsvergadering die gelegenheid niet had): ‘Het verwijt van Roy Bouten aan het COA is terecht. Maar het was helemaal niet nodig geweest het COA vooronderzoek te laten doen. Hoe kan het dat niemand wist dat sommige gezinnen referenten (een gezinslid, een zoon of dochter of vader of moeder) in Nederland hadden? Hoe kan het dat locatiemanagers en ambtenaren dit na zo’n lange tijd met mensen gewerkt te hebben zelf niet in de gaten hadden? Er werd niet mét bewoners gesproken, er werd alleen óver bewoners gesproken. Daar zit de kern van het probleem. De bewoners waren geen mensen, maar nummers.’

En de gemeenteraad? Die deed er grotendeels het zwijgen toe. Met uitzondering van Hilde Spreeuwenberg (Perspectief). Zij constateerde dat ‘de gemeente een groot communicatieprobleem heeft’ en toonde zich ook verder uiterst kritisch over de handelwijze van het gemeentebestuur. Dit wekte dan weer de woede van Bram Hendrix (Essentie). Hij noemde het ‘kwalijk’ en ‘heel erg gemakkelijk’ dat Spreeuwenberg ‘alle schuld bij het gemeentebestuur neerlegt’. Geen woord van Hendrix over de valse hoop die het gemeentebestuur een aantal vluchtelingen heeft gegeven. Zijn uitsmijter: ‘We gaan hier allemaal politiek van maken, ik vind dat echt heel erg zonde.’ Zonde? Een gemeenteraadslid dat het zonde vindt dat een gemeenteraad politiek bedrijft, moet zichzelf misschien toch eens afvragen of hij wel op zijn plaats is in de gemeenteraad.

Intermezzo – Asielzoekers (7)

Afgelopen maandag vertrokken de overgebleven bewoners van de crisisnoodopvang voor asielzoekers in de Kasteelse Bossen naar Landgraaf. Gisteravond maakte Marij Moorman, vanaf het prille begin als vrijwilliger betrokken bij de crisisnoodopvang, gebruik van het Burgerpodium tijdens de gemeenteraadsvergadering om haar ongenoegen over enkele zaken te uiten. Dit is wat ze zei (bekijk en beluister het ook hier en ga naar 15.30 minuten):  

Geachte gemeenteraad,

Bij de uitvoering van de crisisnoodopvang in de Kasteelse Bossen ging heel veel mis. Ik wil hier twee schrijnende missers uitlichten: de beloofde warme overdracht die helemaal niet zo warm was, en de valse belofte dat 24 niet-statushouders aan Horst gekoppeld zouden worden.

Om met laatstgenoemde misser te beginnen: op 16 december vond een gesprek plaats tussen burgemeester Palmen, drie vrijwilligers en twee bewoners. De heer Palmen zei in dit gesprek onder meer dat hij er veel waarde aan hecht als betrouwbare overheid gezien te worden. Verder zei hij dat het zeventig procent zeker was dat 25 bewoners  in Horst konden blijven wonen. Hij noemde daarbij een specifieke groep bewoners en verifieerde of de twee aanwezige bewoners tot deze groep behoorden.

Deze belofte van de burgemeester wekte onze bevreemding: het was helemaal niet logisch dat juist deze groep in Horst kon blijven.

Tijdens de raadsvergadering van 20 december liet de burgemeester weten dat er nu honderd procent zekerheid was dat inmiddels 24 asielzoekers aan Horst zouden worden gekoppeld. Latere gesprekken met burgemeester en wethouder namen onze reserves weg. Het leek toch echt waar te zijn!

Op 22 december bleken onze twijfels toch terecht. Tot onze grote schrik was het nog helemaal niet zeker dat 24 mensen mochten blijven. Erger nog: de groep mensen die door de burgemeester werd genoemd als kanshebber om in Horst te mogen blijven, bleek dat juist NIET te zijn. De groep mensen die Palmen eerder de ‘worst van Horst’ had voorgehouden, bleek JUIST de groep te zijn die zeker naar Landgraaf gaat.

Wie ging hen dat vertellen? Wie ging hen vertellen dat ze geen enkele kans maakten om in Horst te blijven, en daarmee een versnelde procedure te krijgen? Dat dat betekende dat ze tóch van school af moesten? Dat ze hun kinderen pas over anderhalf jaar zouden zien in plaats van heel binnenkort? Wie ging hen vertellen dat de stellige belofte van de burgemeester niet bleek te kloppen? De burgemeester, de wethouder of dan toch tenminste een ambtenaar? U raadt het misschien al: ik sprak eergisteren, één dag voor sluiting van de opvang, nog mensen die nog steeds niet hadden gehoord of ze in Horst konden blijven of toch naar Landgraaf moesten...

Uiteindelijk zijn gisteren zo’n vijftig mensen naar Landgraaf vertrokken. En slechts zeven van de beloofde 24 mensen zijn aan Horst gekoppeld... Waarom deed de burgemeester deze belofte eigenlijk? Waarom in godsnaam mensen blij maken met een dode mus?

De burgemeester bleef maar steeds herhalen hoe belangrijk het is dat de overheid betrouwbaar is. Maar, om een bewoner te citeren: ‘The mayor kept saying how important it is that he is reliable. But with his false promise, he showed just the opposite: he showed that he is unreliable’.

En inderdaad, de heer Palmen heeft zijn eigen punt bewezen: het is belangrijk om als overheid betrouwbaar te zijn. Ben je dat niet, dan veroorzaak je, zoals in dit geval, een hele hoop onnodige ellende bij een groep mensen die het toch al bepaald niet makkelijk heeft! Het had hem gesierd als hij dat tenminste had willen erkennen en de bewoners zijn excuses had aangeboden.

Vorige week hebben wij als vrijwilligers contact gezocht met maatschappelijk werk in Landgraaf. Samen met drie medewerkers uit Landgraaf hebben we met bewoners besproken hoe de opvang in Horst verliep en wat er in Landgraaf beter kan. We hebben besproken wat individuele bewoners kunnen en willen doen, of ze bijvoorbeeld behoefte hebben aan werkervaringsplekken of een plek om zelf te koken, etc. Dat is wat wij verstaan onder een warme overdracht.

Wij zijn benieuwd wat de heer Palmen onder een warme overdracht verstaat. En hoe de door hem beloofde warme overdracht eruit heeft gezien. Vooral ook gelet op het feit dat de medewerkers op locatie in Horst de bewoners niet kenden. Gelet op het feit dat ook geen enkele ambtenaar van de gemeente Horst aan de Maas de bewoners kende. Een locatiemanager verwoordde het heel treffend: ‘Ik ken geen namen, ik ken alleen nummers.’

Een reactie van burgemeester Palmen bleef gisteren uit: volgens plaatsvervangend voorzitter Eric Brouwers was de burgemeester aan het skiën. Wethouder Roy Bouten en diverse raadsleden reageerden wel. Daarover morgen meer.

Intermezzo – Verlossing

‘Was misschien voor enkelen het afgeloopen jaar een tijd van voorspoed en geluk, voor het meerendeel was het een jaar vol kommer en zorgen. En dan denken we aan onze landbouwende bevolking, die zoo’n zware crisistijd doormaakt, aan de toenemende werkeloosheid, die vele onzer arbeiders tot armoelijden doemt en zelfs tot den bedelstaf brengt; aan onze middenstanders, die door de valuta en de sterk verminderde koopkracht een nooit zoo gekende malaise doorworstelen. En alle teekenen wijzen er op en doen vreezen, dat we in 1923 zullen voortgaan op dezen ingeslagen weg.’

Nee, de geschiedenis herhaalt zich nooit. Maar toch: getuige dit fragment uit een nieuwjaarsbeschouwing in de editie van 30 december 1922 van het Venrayse weekblad Peel en Maas, stonden ze er precies honderd jaar geleden zo’n beetje hetzelfde voor als wij nu. Een belangrijk verschil tussen toen en nu is het rotsvaste geloof in en vertrouwen op die ene: ‘Welke plannen de leiders van de lotgevallen der wereld ook ontwerpen, Eén is er die de wereld te midden harer eindelooze wisselingen voortleidt en bestiert. Christus overwint, Christus regeert, Christus heerscht.’

Misschien heb ik het mis, maar ik heb niet de indruk dat vandaag de dag nog héél veel mensen heil uit die richting verwachten. Probeer maar eens een hedendaags equivalent van zo’n leidsman en inspirator te vinden. Mij lukt het in elk geval niet. Om maar eens twee dwarsstraten te noemen: Barack Obama heeft z’n belofte nooit helemaal ingelost en Nelson Mandela lijkt nog geen tien jaar na zijn overlijden alweer vergeten.

Is het eigenlijk wel fair om van één persoon te verwachten dat zij of hij de last van de hele wereld op haar of zijn schouders kan dragen? Is het niet beter en effectiever die verantwoordelijkheid met z’n allen te delen?

Vorige week dinsdag liepen enkele honderden Horstenaren samen met bewoners van de noodopvanglocatie voor asielzoekers in Horst mee in een demonstratie tegen het sluiten van die noodopvanglocatie. Voor de ingang van het gemeentehuis werden ze toegesproken. Onder andere door Kiona Derix. Voor mij de kernzin uit haar indrukwekkende betoog: ‘Ik geloof heilig dat mensen in staat zijn om de wereld te veranderen wanneer we samenkomen in solidariteit en opkomen voor elkaar.’ In de jaren zeventig heette dat, iets kernachtiger: ‘Hun strijd, onze strijd, internationale solidariteit.’ Dat ook jongere generaties dit gedachtegoed nog steeds omarmen, biedt hoop. Nog is niet alles verloren.

(Dit stukje verscheen gisteren ook in Via Horst-Venray.)

Intermezzo – Asielzoekers (6)

Tijdens een Samenloop afgelopen dinsdag protesteerden enkele honderden inwoners van Horst aan de Maas en bewoners van de noodopvanglocatie voor asielzoekers in de Kasteelse Bossen tegen het besluit van burgemeester Ryan Palmen om de noodopvang te sluiten. De Samenloop eindigde voor het gemeentehuis, waar Kiona Derix en Marij Moorman, actief als vrijwilligers bij de noodopvang, de demonstranten toespraken. Dit is de tekst van Kiona, die ze schreef en voordroeg in het Engels. De Nederlandse vertaling daarvan (onder de tekst in het Engels) maakte Kiona speciaal voor Horst-sweet-Horst. Waarvoor dank!

First of all, I would like to thank all of you for being here tonight, for walking with us for the people currently living in Kasteelse Bossen.

When preparing this speech, I was wondering whether I should talk in ABN or in Horster dialect. However, I found out later that we were gonna be joined here tonight by some very wonderful people, residents of the shelter in Kasteelse Bossen. Therefore, I am going to talk in English, I hope that is okay for everyone.

Now, I have told the residents that they shouldn’t feel obliged to join us here tonight. In my opinion, it is not their responsibility, but ours, as citizens of Horst aan de Maas to show up for them. But then one of them said to me: “Kiona, you’re going to do a demonstration and yeah, that’s kind of our thing.” Obviously, I couldn’t really argue with that so yeah, a special thanks to the residents for being too.

So, as we all know, last Monday the mayor announced that he is going to close the shelter in Kasteelse Bossen and it appears that he is able to make this decision on his own. I think that therefore it makes most sense to address this speech to the mayor. However, as some of you may know, me and some other volunteers –  alongside two residents –  have already had a conversation with the mayor last week. Therefore, I’m not very interested in addressing my talks to the mayor anymore. I want to focus on all of you being here tonight, on all of us as people. I am a strong believer that people are capable of changing the world, when we come together in solidarity, when we show up for each other and create movements. History has proven this over and over again –  and I think that we are proving this here tonight too, even if the mayor sticks to his decision to close the shelter.

I remember that last summer, when the municipality of Horst decided to host 150 people in Kasteelse Bossen, they made it to national newspapers by announcing that Horst was going to be the best shelter in the Netherlands, that we were going to set an example for the rest of the country. Now, a couple months later, the municipality has stated that they are proud of how they fulfilled this “assignment”.

And in a way, I feel proud too. However, my sense of pride has absolutely nothing to do with the municipality or the role that they have played over the past couple of months when it comes to the shelter. I am proud of you, of us, because I believe that here, at this moment, not the municipality, but WE are setting an example for the rest of the Netherlands. Because instead of demonstrating against the arrival of refugees in our village, Horst has decided to demonstrate to keep them here. Because we don’t believe in ‘us’ or ‘them’; we have realised that there is only ‘we’. This is why we are here tonight, this is why we have created an alliance based on solidarity and empathy, and this is why so many of you have been there for the people in Kasteelse Bossen in so many different ways. As teachers, as volunteers, as organisers of activities, by collecting and handing out clothes, shoes and toys, by speaking out on social media or maybe in real life, and simply by being here tonight.

And to the residents of the Kasteelse Bossen that are here tonight – I am very grateful to have met all of you. As always, I feel humbled by your incredible resilience and strength. And I know that you really want to give back to this community, to Horst and to the Netherlands and that it is difficult to do so in your position. But I want you to know that you have already given back so much more than you are probably aware of.

Now, I would really like to end my talk with a very, very, loud applause. Applaud for yourself, for the people standing next to you, and most of all for the wonderful people currently living in Kasteelse Bossen. Loud enough so that everyone inside – the mayor, the city council, all of them can hear us.

Kiona Derix

***

Vertaling in het Nederlands:

Ten eerste wil ik jullie allemaal bedanken voor jullie aanwezigheid, en voor het feit dat jullie mee zijn gelopen voor de mensen die momenteel in de Kasteelse Bossen wonen.

Terwijl ik deze speech aan het voorbereiden was vroeg ik me af of ik zou gaan spreken in ABN of in het Hôrster dialect. Ik ontdekte pas later dat we vanavond vergezeld zouden worden door hele lieve mensen, namelijk de bewoners van de noodopvang zelf. Daarom zal ik vanavond in het Engels spreken, ik hoop dat dat geen probleem is.

Ik heb tegen de bewoners van de noodopvang gezegd dat ze zich absoluut niet verplicht moeten voelen om zich aan te sluiten bij onze actie. Ik geloof namelijk dat het niet hun verantwoordelijkheid is, maar die van ons – als inwoners van Horst aan de Maas – om voor hen op te komen. Maar toen zei één van de bewoners tegen mij: ‘Kiona, jullie organiseren een demonstratie, en dat is zeg maar ons ding.’ Daar kon ik natuurlijk weinig tegenin brengen, dus bij dezen een speciaal woord van dank aan alle bewoners die hier vanavond zijn.

Zoals we allemaal weten heeft de burgemeester vorige week maandag bekendgemaakt dat hij de noodopvang gaat sluiten. Daarbij is gebleken dat hij de bevoegdheid heeft om deze beslissing in zijn eentje te nemen. Het zou daarom logisch zijn om mijn speech tot de burgemeester te richten. Maar zoals sommigen van jullie weten zijn we vorige week al in gesprek geweest met de burgemeester. Om die reden voel ik niet langer de behoefte om me tot de burgemeester te richten. Liever focus ik me op iedereen die hier vanavond is, en op ons als mensen. Ik geloof namelijk heilig dat mensen in staat zijn om de wereld te veranderen wanneer we samenkomen in solidariteit en wanneer we opkomen voor elkaar. Mensen hebben dit in de loop van de geschiedenis al tal van keren bewezen, en ik denk dat we dat hier vanavond ook bewijzen. Zelfs als de burgemeester uiteindelijk zal besluiten om bij zijn beslissing te blijven.

Ik weet nog dat de gemeente Horst aan de Maas deze zomer de nationale krantenkoppen haalde toen besloten werd om 150 mensen op te vangen in de Kasteelse Bossen. De gemeente zou namelijk zorgen voor de beste opvang van Nederland, en zo zou Horst een voorbeeld worden voor de rest van het land. Nu, een paar maanden later, heeft de gemeente laten weten trots te zijn op hoe deze ‘opdracht’ is vervuld.

En ik ben ook trots. Maar mijn gevoel van trots heeft niets te maken met de gemeente, of met de rol die de gemeente heeft gespeeld als het gaat om de noodopvang. Ik ben trots op jullie, op ons, omdat ik geloof dat niet de gemeente, maar WIJ het voorbeeld hebben gezet voor de rest van Nederland. Omdat wij hebben besloten vóór vluchtelingen te demonstreren, in plaats van tegen. Omdat wij niet geloven in ‘jij’ of ‘ik’, maar in ‘wij’. Dat is waarom we hier vanavond zijn en waarom we zijn samengekomen in solidariteit en empathie. Dat is ook waarom zo velen van jullie er op zoveel verschillende manieren zijn geweest voor de bewoners van de noodopvang. Als leerkrachten, als vrijwilligers, als organisatoren van activiteiten, als inzamelaars van jassen, schoenen en speelgoed, door jullie uit te spreken – zowel via social media als in het echte leven – en gewoonweg door hier vanavond te zijn.

En aan de bewoners van de noodopvang die hier staan vanavond: ik ben dankbaar dat ik jullie allemaal heb mogen ontmoeten en ik ben diep onder de indruk van jullie veerkracht. Ik weet dat jullie niets liever willen dan teruggeven aan deze gemeenschap, aan Horst, aan Nederland, en dat dat moeilijk is gezien jullie positie. Maar geloof mij: jullie hebben ons al zoveel meer gegeven dan jullie je waarschijnlijk realiseren.

Ik wil mijn speech graag eindigen met een daverend applaus. Applaudisseer voor jezelf, voor de mensen die naast je staan en bovenal voor de lieve bewoners van de noodopvang. En laat het applaus vooral zo luid zijn dat iedereen ons binnen in de raadzaal kan horen.

Kiona Derix

Intermezzo - Asielzoekers (5)

Tijdens een Samenloop afgelopen dinsdag protesteerden enkele honderden inwoners van Horst aan de Maas en bewoners van de noodopvanglocatie voor asielzoekers in de Kasteelse Bossen tegen het besluit van burgemeester Ryan Palmen om de noodopvang te sluiten. De Samenloop eindigde voor het gemeentehuis, waar Kiona Derix en Marij Moorman, actief als vrijwilligers bij de noodopvang, de demonstranten toespraken. Dit is de tekst van de toespraak van Marij. De tekst van Kiona volgt morgen. 

Van ons mogen ze blijven

‘Stop gesleep met vluchtelingenkinderen’, was de dringende oproep van Unicef in de zomer van dit jaar. Ondanks deze dringende oproep heeft burgemeester Ryan Palmen besloten de crisisnoodopvang in Horst te sluiten. Het directe gevolg van dit besluit is dat 97 mensen, onder wie 35 kinderen, naar alweer de volgende noodopvangplek worden gesleept. Een opvangplek in Landgraaf met dezelfde slechte omstandigheden. Een opvangplek voor drie maanden (verlenging is niet mogelijk).

Een slechte zaak, vinden wij. Vorige week hebben we een gesprek met de burgemeester gehad. Hij kon ons niet overtuigen van de noodzaak om tot sluiting over te gaan. Daarom staan we vandaag hier. We zijn hier om de gemeenteraad, die nu in vergadering bijeen is, op te roepen druk uit te oefenen op burgemeester Palmen. Zodat hij zijn beslissing terugdraait. Want alsjeblieft: laat de opvang open!

Het lijkt tegenstrijdig: de omstandigheden zijn ronduit slecht (hoe zou jij het vinden als je ‘s nachts met je kleuter in de vrieskou of in de modder een heel eind moest lopen om naar de wc te kunnen gaan?). Maar hoe slecht de omstandigheden ook zijn, toch vinden we het belangrijk om de opvang open te houden. Dit is waarom:

• de bewoners zijn nu net een beetje gewend
• de kinderen kunnen eindelijk naar school
• er worden activiteiten georganiseerd
• er is eindelijk een speelruimte ingericht voor de kinderen

Kortom: de opvang begint te lopen. En geloof me, dat had veel voeten in de aarde.

In Landgraaf moet dit allemaal weer opnieuw opgezet worden. En dat zal daar, net als hier, heel veel voeten in de aarde hebben. Verhuizing naar Landgraaf betekent dat bewoners voor de vijfde of zesde keer in een jaar tijd moeten wennen aan een nieuwe omgeving. Verhuizing betekent dat kinderen uit hun vertrouwde omgeving worden gehaald. Als je kinderen uit hun vertrouwde omgeving haalt is dat slecht voor hun ontwikkeling. En het is slecht voor hun gevoel van veiligheid.

Voor de duidelijkheid: we hebben het hier over kinderen die al heel veel hebben meegemaakt. Onder wie kinderen die nooit eerder naar school konden gaan, kinderen die een ouder verloren, kinderen die oorlogsgruwelen van dichtbij hebben meegemaakt. Verhuizen, rondgesleept worden, is schadelijk. Schadelijk voor het welzijn van de kinderen, schadelijk voor hun gezondheid en voor hun ontwikkeling. Zoals het ook schadelijk is voor de volwassenen.

In de afgelopen anderhalve maand zijn zestig bewoners vanuit de noodopvang verhuisd naar een betere plek, meestal een azc. Waarom kan de noodopvang in de Kasteelse Bossen niet open blijven tot de overige 97 bewoners ook een betere plek hebben gevonden? Alles wijst er namelijk op dat dat niet heel lang zal gaan duren.  En bovendien: buurtbewoners, vrijwilligers, docenten, bewoners en, zoals we de afgelopen dagen hebben gemerkt, vele inwoners van Horst willen dat de noodopvang open blijft!

We begrijpen de beslissing van de burgemeester daarom niet. Hij zei zelf nota bene een paar maanden geleden nog dat hij niet wilde meewerken aan het rondpompen van asielzoekers. Waarom doet hij dat nu dan toch?

In de raadsvergadering van 27 september hebben bijna alle partijen zich positief uitgesproken over de opvang van asielzoekers in Horst aan de Maas. We hopen dan ook dat de raad voldoende druk op Ryan Palmen zet zodat hij terugkomt op zijn beslissing. Want: van ons mogen ze blijven!

Marij Moorman

Intermezzo – Asielzoekers (4)

Op 13 december besloot burgemeester Ryan Palmen de crisisnoodopvang voor asielzoekers in de Kasteelse Bossen in Horst te sluiten. Gisteravond riepen 23 van de 25 aanwezige gemeenteraadsleden van Horst aan de Maas de burgemeester op zijn besluit te heroverwegen en de noodopvang tot 1 juli open te laten blijven.  

De burgemeester lapte de oproep van een overgrote raadsmeerderheid aan zijn laars en besloot dat de crisisnoodopvang per 8 januari moet verdwijnen.

Sinds gisteravond ben ik voorstander van gekozen burgemeesters. 

Ingezonden – Asielzoekers (3)

Veel Horstenaren zijn ontstemd over het besluit van burgemeester Ryan Palmen om het verblijf van asielzoekers in de crisisnoodopvang in de Kasteelse Bossen in Horst niet te verlengen. Zo ook mijn zus Marij, die vanaf het begin als vrijwilliger intensief betrokken is bij de opvang. Van haar ontving ik de volgende ingezonden bijdrage:

Asielzoekers

Ruim vijf maanden geleden was ik blij verrast toen Horst aan de Maas zijn verantwoordelijkheid nam door asielzoekers op te vangen. Binnenkort komt er een eind aan deze opvang. Burgemeester Ryan Palmen vindt dat hij ruim heeft voldaan aan de opdracht die door de minister is gesteld. De opdracht zal iets zijn geweest als: ‘Vang gedurende drie maanden 150 asielzoekers op en zorg voor bed, bad en brood.’ De opdracht is uitgevoerd en daar is de burgemeester trots op.

Maar, hoe trots mag je als burgemeester zijn als je selecteert bij de poort?
Als je een kamp runt waar bewoners zich buiten in de vrieskou moeten scheren en hun tanden poetsen?
Als bewoners hun handen niet kunnen wassen omdat de zeep bevroren is?
Als bewoners soms met wel zes man moeten slapen in één container?
Als het drie maanden duurt voordat je onderwijs voor de kinderen hebt geregeld?
Als het vier maanden duurt voordat je zelf activiteiten organiseert?
Als het vier maanden duurt voordat je speelgoed en een speelruimte hebt geregeld?
Als je de suiker op rantsoen stelt omdat er anders teveel suiker wordt genuttigd?
Als bewoners door weer en wind naar douche en toilet moeten, zelfs als ze ziek zijn?
Als je na vijf maanden nog geen Nederlandse les hebt weten te organiseren voor de volwassen bewoners?

Hoe schrijnend is het dan dat bewoners vinden dat ze nederig moeten zijn?

Maar misschien is het wel het meest schrijnend dat het ondanks alles toch beter is dat de bewoners hier blijven en niet naar het zoveelste kamp moeten verhuizen. Want ondanks alles begint het hier nu eindelijk een beetje te lopen. De kinderen gaan eindelijk naar school, er is eindelijk een speelruimte, er worden eindelijk activiteiten georganiseerd. Maar dadelijk in Landgraaf begint alles weer bij nul. Weer een koud en modderig evenemententerrein, weer wachten op alles en weer niks mogen doen.

Laat de mensen die momenteel nog in het kamp wonen in godsnaam hier blijven tot er plaats voor ze is op een betere plek  Doe het ze niet aan om weer te moeten verhuizen in de wetenschap dat ze na amper drie maanden opnieuw moeten verkassen. De boosheid, verslagenheid en gelatenheid waren groot afgelopen maandag toen het nieuws bekend werd gemaakt aan de bewoners. Aan de Arabisch en Turks sprekende bewoners welteverstaan. Of de grote groep Eritrese bewoners inmiddels weet dat ze moet verhuizen is niet bekend. Voor hen was in het kader van de soepele overgang naar de gemeente Landgraaf geen tolk geregeld…

Marij Moorman

Intermezzo – Asielzoekers (2)

Ongelooflijk, onbegrijpelijk, onverantwoordelijk, beschamend, kwalijk. Andere kwalificaties kan ik niet bedenken voor het gisteren openbaar geworden besluit van burgemeester Ryan Palmen om de asielzoekers uit de crisisnoodopvanglocatie in de Kasteelse Bossen in Horst te laten verhuizen naar Megaland in Landgraaf.

‘We hebben ruim aan de opdracht voldaan’, is de enige motivatie die de burgemeester tot dusverre heeft gegeven voor zijn besluit. Alsof het om een administratieve handeling gaat. Maar het gaat niet om een administratieve handeling, het gaat om mensen. Veelal getraumatiseerde mensen die van hot naar haar zijn gesleept (sommigen al vijf keer), in Horst zijn beland, nu drie maanden naar Landgraaf gaan en vervolgens weer verder worden versleept. Alsof het dingen zijn.

‘We hebben ruim aan de opdracht voldaan.’ Ja? Echt? Is het dan geen opdracht voor ieder mens om goed te zorgen voor medemensen in nood? Om empathie, mededogen en barmhartigheid te tonen? Wie is er in godsnaam gebaat bij dat voortdurende gesleep?  

‘We hebben ruim aan de opdracht voldaan.’ Is het, zeker voor een Gezondste Regio-gemeente, dan geen opdracht om mensen zich hier thuis te laten voelen, hen kansen te bieden, hen te koesteren als deelnemers aan de samenleving van Horst aan de Maas, hen te laten blijken dat we zitten te springen om hun bijdrage aan de maatschappij?

‘We hebben ruim aan de opdracht voldaan.’ Hoe leg je dan aan de kinderen uit de crisisnoodopvang die na drie maanden wachten eindelijk kregen waar ze recht op hadden, namelijk volwaardig onderwijs, uit dat daar nu weer een einde aan komt en dat het nog maar de vraag is of en wanneer ze dat in Landgraaf gaan krijgen?

‘We hebben ruim aan de opdracht voldaan.’ Is het dan zo erg om meer te doen? Horst aan de Maas barst toch van de ambities? Waarom dan niet ook in dit opzicht een voorbeeld voor de rest van Nederland willen zijn? Waarom niet laten zien dat het anders kan? Waarom geen draagvlak creëren? Waarom niet tonen dat je niet aan de kant gaat voor die luidruchtige minderheid van notoire vreemdelingenhaters op Facebook?

De burgemeester heeft de bevoegdheid in z’n eentje zo’n verstrekkende beslissing te nemen. Toch had je mogen verwachten dat hij de stem van de gemeenteraad zwaar had laten meewegen in zijn besluit. Die gemeenteraad sprak zich op 27 september heel luid, heel duidelijk en in heel grote meerderheid uit vóór steun aan de opvang van asielzoekers in Horst aan de Maas (klik hier). Het valt te prijzen dat raadsleden van verschillende partijen op sociale media inmiddels hun afkeuring hebben uitgesproken over het besluit van gisteren van de burgemeester. Maar of er nog iets aan valt te veranderen? Of de gemeenteraad consequenties verbindt aan het besluit van de burgemeester?

Intermezzo – Het vierogenprincipe

‘Door de ontstane situatie zijn we nu overgegaan op het vierogenprincipe.’ Aldus een woordvoerder van de gemeente Horst aan de Maas vandaag in De Limburger naar aanleiding van een nieuw datalek bij de gemeente.

Tekening: Agata Siwek

Met alle respect hoor, maar met het wapen van het vierogenprincipe ga je de oorlog natuurlijk nooit winnen bij een datalek. Erger nog: het gevaar van het ingekaktehangwangprincipe ligt dan levensgroot op de loer. Waar je eveneens voor moet waken is het heethoofdprincipe. Nee, het is echt veel raadzamer er eerst in alle rust eens het drievoudigeringvingerprincipe op te leggen. Dat kruid je met het gemankeerdekleineteentjeprincipe. Hier laat je vervolgens het lateralesnijtandprincipe op los, waarbij je er wel op moet letten dat het dubbeletongprincipe niet in het gedrang komt. Om het zaakje op stoom te houden pas je daarna het enkelvoudigeblaaskaakprincipe toe. Dit geheel top je ten slotte af met het enormebofkontprincipe.

Kind kan de was doen.  

P.S. 1 Wat in dit soort gevallen trouwens ook nog wel eens wil helpen is het bloemkoolorenprincipe.   
P.S. 2 Hanteer nóóit het driedubbeleonderbuikprincipe.

Intermezzo – Californische gronddeal

NRC Handelsblad onthulde op 14 november dat Grondexploitatiemaatschappij Californië in 2019 en 2020 grote stroken grond in het gebied Californië onderhands en tegen een zeer lage prijs heeft verkocht aan haar eigen directeur, Lodewijk Burghout. Via zijn eigen bedrijf voor zonne-energie liet Burghout er vervolgens twee zonneparken aanleggen.

De gemeente Horst aan de Maas is betrokkene in deze zaak omdat ze indirect aandeelhouder van Grondexploitatiemaatschappij Californië is. Afgelopen dinsdag vergaderde (klik hier en ga naar 1.46.07) de gemeenteraad over deze gronddeal (langzamerhand komt een top 5 van omstreden Horster gronddeals in zicht). Ruim een jaar eerder, op 21 september 2021, sprak de gemeenteraad ook al over deze zonneparken in Californië (klik hier en ga naar 1.14.10). Uiterst luid en uiterst duidelijk hekelde Yvonne Douven (VVD) toen de dubbelrol van Burghout. Haar woorden waren aan dovemans oren gericht: de coalitiepartijen CDA, Essentie, D66+GroenLinks en PvdA zagen geen vuiltje aan de lucht.

Het berouw komt na de zonde. Dinsdag moesten de coalitiepartijen hun ongelijk erkennen. Helemaal van harte ging dat niet. Jan Wijnen (Pvda): ‘Achteraf neem je altijd de beste beslissingen.’ Klopt. Alleen gaat die vlieger niet op als je indringend bent gewaarschuwd toen je de verkeerde beslissing dreigde te nemen. John Jenniskens (CDA): ‘Wij zijn altijd geïnteresseerd in de feiten, in de waarheid.’ Mooi. Maar als interesse in de feiten niet leidt tot handelen naar de feiten, schiet je er nog niks mee op. Yvonne Douven sloeg de spijker op z’n kop: ‘We hebben altijd de mond vol over samenwerken, transparantie, vernieuwend besturen. Dat merken we totaal niet. Wij waren op de hoogte, we hebben jullie daar destijds in meegenomen. Wat nu gebeurt is mosterd na de maaltijd.’

Merkwaardig was dat dinsdag veel onbesproken bleef. Interessant is bijvoorbeeld de vraag waarom pas een artikel in NRC Handelsblad de alarmbellen deed rinkelen, terwijl het merendeel van de feiten al langere tijd genoegzaam bekend was. Ook zeilde burgemeester Ryan Palmen (die verantwoordelijk wethouder Eric Beurskens verving) vakkundig heen om vragen naar de betrokkenheid van voormalige bestuurders uit Horst aan de Maas bij dit dossier. Evenmin kwam aan de orde of het onderhand niet eens hoog tijd is voor een fundamenteel debat over de positie van de gemeente in allerlei regionale samenwerkingsverbanden en over de democratische controle daarop.

Hoe dan ook werd dinsdag opnieuw pijnlijk duidelijk dat de gemeenteraad zijn rol als controleur van het college van burgemeester en wethouders niet naar behoren vervult. Te vaak fungeren de coalitiepartijen als slippendragers van het gemeentebestuur. Gefundeerde kritiek wordt niet of onvoldoende ter harte genomen. Oppositiepartijen worden te gemakkelijk weggezet als zeurpieten, als querulanten. Maar luidt een aloud Horster gezegde niet Dwársliggers hálden ut spoar raecht?

Intermezzo – Coming Out Day

Als enige Limburgse gemeente hees Horst aan de Maas vorig jaar op Coming Out Day (11 oktober) niet de regenboogvlag (klik hier). Burgerraadslid Johan van Helden (Perspectief) hield tijdens de raadsvergadering van afgelopen dinsdag een vurig pleidooi de regenboogvlag dit jaar wel te hijsen (klik hier en ga naar 2.02.20). Burgemeester Ryan Palmen toonde zich bijzonder not amused:

‘Het raakt me wanneer dit soort stommigheden over een vlag hijsen tot een symbool worden gemaakt. Deze gemeente wil niet één dag per jaar, maar 365 dagen per jaar laten zien dat in Horst aan de Maas iedereen gelijkwaardig mee kan doen. Ik schaam me ervoor dat er andere gemeenten zijn waar niet 365 dagen per jaar een regenbooguiting zoals in Horst aan de Maas te zien is. Dus, nee, het college is niet voornemens de vlag te hijsen omdat het regenboogpad op het Lambertusplein kracht genoeg heeft die moet gelden op alle dagen.’

Waarop Johan van Helden voorstelde 365 dagen per jaar de vlag te hijsen bij het regenboogpad op het Lambertusplein. Waarop de burgemeester de vergadering sloot omdat hij geen vraag had gehoord in de reactie van Van Helden. Waarop de burgemeester, nadat hij de vergadering had gesloten, zei: ‘Meneer Van Helden, maakt u zich geen zorgen, wij zullen stilstaan bij Coming Out Day, met of zonder vlag.’

Wat hiervan te denken? Dat het ook in 2022 nog steeds nodig is te benadrukken dat iedereen zichzelf moet kunnen zijn, is triest. Daarover zullen Johan van Helden en de burgemeester het eens zijn. Waarom het de burgemeester zo raakte dat Van Helden het regenboogpad op het Lambertusplein niet genoeg vindt, is me een raadsel. 

Ik neem aan dat de burgemeester ook 365 dagen per jaar tegen eenzaamheid, tegen roken, tegen zwerfafval en tegen ouderenmishandeling is. Toch heb ik hem nooit bezwaren horen uiten tegen de Week van de Eenzaamheid, Stoptober, World Cleanup Day of de Dag tegen de Ouderenmishandeling. En het hijsen van de vlag mag de burgemeester dan een stommigheid vinden omdat het tot een symbool wordt gemaakt, maar is het regenboogpad van niks naar nergens op het Lambertusplein dan géén symbool?

Maar goed, het staat de burgemeester, en met hem het hele gemeentebestuur, natuurlijk vrij het hijsen van de regenboogvlag op Coming Out Day af te wijzen. Ernstiger, een burgemeester onwaardig zelfs, is hoe hij Johan van Helden wegzette. Waarom reageerde hij niet op het voorstel van Van Helden om de regenboogvlag 365 dagen per jaar te hijsen bij het pad op het Lambertusplein? Omdat, zou je kunnen zeggen, het protocol in dit geval voorschrijft dat (burger)raadsleden alleen vragen mogen stellen en niet hun mening mogen uiten. Maar hoe elegant zou het niet zijn geweest als de burgemeester het had kunnen opbrengen om te zeggen ‘Geachte heer Van Helden, als u uw voorstel in de vorm van een vraag giet, zal ik er netjes op reageren’? En waarom voegde hij Van Helden pas na het sluiten van de vergadering toe dat de gemeente aandacht zal schenken aan Coming Out Day, Van Helden daarmee de kans op een reactie ontnemend?

Intermezzo – Asielzoekers (1)

Sinds augustus hebben 160 asielzoekers onderdak in de crisisnoodopvang voor asielzoekers in de Kasteelse Bossen in Horst. Vanaf eind deze week worden zestig alleenstaande minderjarige asielzoekers opgevangen in het Gr8-hotel in Sevenum. In tegenstelling tot het merendeel van de andere Nederlandse gemeenten neemt Horst aan de Maas wel zijn verantwoordelijkheid bij de opvang van asielzoekers en vluchtelingen. Dat valt zeer te prijzen, hoeveel er ook valt aan te merken op het Nederlandse asielbeleid en op de uitvoering daarvan, óók in Horst aan de Maas.

Gisteravond sprak de Horster gemeenteraad uitvoerig over de opvang van asielzoekers (klik hier en ga naar 21.10 minuten). Schokkend was het om te horen hoe generaliserend en stigmatiserend BVNL en vooral de VVD spraken over met name alleenstaande minderjarige asielzoekers. ‘Andere opvoeding, andere mentaliteit, wat onze fractie betreft heeft gastvrijheid een grens’, aldus Imke Emons (BVNL). VVD’er Peter Lalieu deed daar nog een aantal scheppen bovenop. Hij bleef tot in den treure herhalen: die jongeren zijn opgegroeid in andere culturen, hebben andere normen en waarden, zorgen voor problemen, vertonen ongewenst gedrag, gaan de omgeving verkennen. En wat als het misgaat? ‘Kunnen we dan stoppen? Kunnen we dan nog terug? Hoe snel kunnen deze mensen als het misgaat naar elders worden verplaatst?’

Wat dan weer wel goed deed, was de verontwaardiging die de woorden van Emons en Lalieu opriep bij de wethouders Roy Bouten (PvdA) en Eric Beurskens (Essentie) en bij de overige gemeenteraadsfracties. Roy Bouten: ‘Dat hier 2352 amv’ers [alleenstaande minderjarige vreemdelingen] die nu in Nederland worden gehuisvest op een bepaalde manier worden weggezet en wordt vergeten dat er ook heel veel kinderen zijn die gewoon voor oorlog en geweld zijn gevlucht, raakt mij.’ Eric Beurskens: ‘Ik zit me hier echt op te vreten van boosheid. Ik vind het van de zotte dat u hier stigmatiserend bezig bent en aan bangmakerij doet.’ Kay Thijssen (Essentie): ‘Als raad moeten we stoppen met het stigmatiseren van bepaalde groepen.’ Salwa Sohbat (PvdA): ‘Wij storen ons ontzettend aan dit gesprek. We missen het menselijke aspect in deze discussie. Het doet pijn dat we hier over kinderen durven te spreken die zwaar getraumatiseerd zijn en van wie al bij voorbaat een beeld wordt geschetst zonder dat we hen kennen. We moeten ons afvragen: hoe gaan we deze kinderen helpen?’

Winst van deze avond is dat het kaf van het koren is gescheiden en dat een grote raadsmeerderheid luid en duidelijk steun heeft betuigd aan het gemeentestuur en, belangrijker nog, de opvang van asielzoekers in Horst aan de Maas.       

Top 5 – Horst aan de Maasfoto’s in Typisch Nederland

Ben je in het eerbiedwaardig Nederlands Fotomuseum in Rotterdam en wie kom je daar tegen? Loempia Lei! Nota bene in een expositie die Typisch Nederland heet. Raar? Nee. Want: ‘Er is niet veel typischer Nederlands dan de Vietnamese loempiakraam. In Vietnam bestaat dit fenomeen niet.’ Aldus Jan Dirk van der Burg. En hij kan het weten: een grotere kenner van typisch Nederland dan de (nog even) Fotograaf des Vaderlands bestaat er niet.

Typisch Nederland zijn behalve loempiakramen ook slingerhekjes, Boeddhabeelden, cijferweergaveinletters (‘8enzeventig’), palmen, enzo’s, klikodecoraties, home-borden, huisnaamhuisvlijthumor (‘Kojutvindu’), vensterbanksymmetrie, voortuinparkeren en conifeerfiguratie. En meer van zulke fenomenen, enfin, u kent ze wel. Jan Dirk heeft de uitingen hiervan geïnventariseerd, gefotografeerd, gerubriceerd en voor de expositie in het Nederlands Fotomuseum van korte toelichtingen voorzien in zijn even onovertroffen als aanstekelijke stijl. Over Boeddhabeelden bijvoorbeeld: ‘Het is de versteende spirituele sterkhouder van de Nederlandse voortuin.’ Bezoek deze expositie (ze loopt tot en met 30 oktober) en de injectie met deze alledaagse shit verlost je voor even van andere alledaagse shit.

Toch, ondanks alle lof: het bezoek aan Typisch Nederland was voor mij óók enigszins ontnuchterend. Al veertien jaar pretendeer ik met Horst-sweet-Horst aan te tonen hoe enig in zijn soort Horst (aan de Maas) is. Jan Dirk prikt dit ballonnetje genadeloos door. Hoe meer ik van de expositie zag, hoe onontkoombaarder het besef doordrong dat Horst aan de Maas misschien wel het typischt Nederland is van typisch Nederland: het Horst aan de Maasgehalte van Typisch Nederland is onvoorstelbaar hoog. Zó hoog dat het nog een hele klus was een top 5 van Horst aan de Maasfoto’s in Typisch Nederland samen te stellen. Desalniettemin is het gelukt. Komt ie, de exclusieve Horst-sweet-Horst top 5 van Horst aan de Maasfoto’s in Typisch Nederland:

5.

Jan Dirk: ‘Volgens de laatste schattingen wonen er zo’n 50.000 boeddhisten in Nederland, maar dat staat in geen verhouding tot het aantal Boeddhabeelden.’ Dat betekent dat er in Horst aan de Maas waarschijnlijk honderden Boeddhabeelden moeten staan. En dat enorme aantal verklaart waarschijnlijk waarom zelfs deze Horstkenner niet weet waar hij de beide Boeddhabeelden uit Horst aan de Maas moet situeren die Typisch Nederland sieren.
 
4.

Een palmboom in de voortuin: ook al zo’n oprukkend fenomeen. Jan Dirk: ‘Een palm in de tuin is een beetje vakantie in de voortuin. De palmdichtheid in Limburg is vermoedelijk het dichtst in Limburg, maar de opmars gaat rap noordwaarts.’ Ook van de palmboom uit Horst aan de Maas in Typisch Nederland vraag ik me af waar ie staat. Wilde gok: de Zegersstraat in Horst.

3.

Ik beweer het zelf al jaren en word daarin nu bevestigd door Jan Dirk: niet het voormalige klooster maar de zwarte luiercontainer met rood deksel is hét pronkstuk van de Pastoor Notermansstraat in Meterik.

2.

Loempia Lei. The one and only.

1.

Een aparte categorie van Typisch Nederland is ‘Enzo’. Jan Dirk: ‘De terloopse afkorting voor enzovoort – ook bekend als ‘& zo’ – is het vangnet waar je als ondernemer altijd op kan vertrouwen.’ Dus barst het in Nederland van de enzo’s: ‘Knippen & Zo’, ‘Brokken & Zo’, ‘Mobieltjes & Zo’ & zo. Jan Dirk: ‘Het meest origineel is wat mij betreft Tuincentrum Groenzo uit Sevenum. Die besloot enzo te integreren in het woord groen en alle uitspraakproblemen voor lief te nemen.’

Intermezzo - De kloek, de kuikens, de hond, de man, de vrouw

We zitten op een bankje in het bos, Agata en ik. Onder de weldadige schaduw van een beuk. De geur van hars. ‘Hé, kijk daar!’ Op een meter of tien van ons vandaan duikt uit het struweel ineens een kloek op. Gevolgd door een kuiken of tien. Vredig scharrelend, piepend, pikkend. Het paradijs bestaat niet maar dit komt een aardig eind in de buurt. Zelfs een schijf meloen vind ik ineens lekker.

Een man en een vrouw komen aanlopen. Met een hond. Een loslopende hond. Terwijl honden hier niet mogen loslopen. De hond hoort iets. De hond ziet iets. De hond vliegt het struweel in. De kloek vliegt op. De hond vliegt achter de kloek aan. ‘Roep die hond terug!’ Geen reactie. De hond jaagt nog steeds achter de kloek aan. ‘Roep die hond terug!’ Veren vliegen in het rond. ‘[naam hond] kom hier!’ De hond reageert niet. De hond jaagt nog steeds achter de kloek aan. Dan slaagt de man erin de hond aan te lijnen. De kloek verdwijnt in het struweel aan de ene kant van het pad. Aan de andere kant piepen de kuikens.

Even is het stil. Dan trakteren de man en de vrouw ons op een scheldkanonnade waar de honden, waarschijnlijk zelfs hun hond, geen brood van lusten. Nooit precies geweten wat flippen is, vanaf nu wel. Ze brullen. Waar we ons mee bemoeien. Dat mensen zich altijd met anderen bemoeien en dat dat alles kapot maakt. Dat dit natuur is. Maar hier mogen toch geen honden loslopen? Zij, krijsend: ‘Zo wordt onze vrijheid afgepakt!’ Hij, buiten zinnen: ‘Dit is nu precies waar Nederland aan kapotgaat!’ Langzaam verdwijnen ze uit zicht. We staan te trillen op onze benen, uit ons evenwicht gebracht door de onverholen agressie, tegen beter weten in hopend dat die is veroorzaakt door de hitte.

De kloek laat zich niet meer zien. De kuikens evenmin. Wel laten ze zich horen, luidkeels piepend. Vijf minuten verstrijken. Tien minuten verstrijken. Een kwartier verstrijkt. Dan waagt de kloek het erop. Kloekloekkend steekt ze het pad over naar haar nog steeds luidkeels piepende kuikens.

Als ook het laatste kuiken onder moeders veren is verdwenen, keert de rust terug. In het bos althans. Onze innerlijke rust is nog een hele tijd zoek.