Intermezzo – Piet Siebers

Laten we het voor de verandering eens over beeldende kunst hebben.

Drie weken geleden werd Piet Siebers 70 jaar. Piet is geboren in Horst, waar hij ook zijn jeugd doorbracht. Als enige zoon in een gezin van vijf kinderen was hij voorbestemd om zijn vader op te volgen in de ijzerwarenzaak van zijn ouders aan het Wilhelminaplein. Maar Piet wilde niet. Via een aantal omwegen werd hij beeldend kunstenaar en meer in het bijzonder beeldhouwer, maker van houten sculpturen.

Piet woont inmiddels al meer dan de helft van zijn leven in Venray. In 1999 vestigde hij zich aan de Castenrayseweg in Oirlo. Wie er wel eens aan voorbij is gekomen kan zijn beeld van Simeon de paalzitter moeilijk zijn ontgaan. In 2011 opende Piet er zijn eigen galerie, p.ART.s geheten. ‘Kunstenaarsinitiatief’ is misschien een beter woord. Hoe dan ook organiseert hij hier al meer dan tien jaar exposities, helemaal in zijn eentje en zonder subsidies of financiële steun van wie dan ook. Dat is iets waar hij trots op mag zijn en waar Oirlo, de gemeente Venray, Noord-Limburg en kunstenaars Piet dankbaar voor moeten zijn. Want zo heel veel plekken waar professionele kunstenaars hun werk kunnen laten zien, zijn er niet in Noord-Limburg.

Profeten worden zoals bekend in eigen land niet geëerd. Dat geldt voor Piet, maar ook voor tal van andere professionele kunstenaars in deze regio. Hun werk is niet of nauwelijks te vinden in publieke collecties en in de Noord-Limburgse openbare ruimte. Dat is vreemd. Kunst en kunstenaars zijn onderdeel van onze regionale identiteit. Ze becommentariëren ons bestaan en geven er kleur aan. Ze helpen latere generaties onze tijd beter te begrijpen.  

Vorig jaar exposeerde Piet in de Heere Peel in America zijn beeld 2 Rijken. Hij had het geplaatst op een plek die ervoor gemaakt leek. 2 Rijken hóórt dáár gewoon te staan. Gemeente Horst aan de Maas: laat zien dat je óók hart voor lokale kunst, lokale kunstenaars en lokale kunstgeschiedenis hebt, koop 2 Rijken aan en plaats het voor eeuwig terug in de Heere Peel.

Ter gelegenheid van zijn 70e verjaardag heeft Piet in p.ART.s een expositie van zijn eigen werk ingericht, die in de maanden mei en juni elke zaterdag en zondag van 12.00 tot 17.00 uur is geopend. 2 Rijken staat buiten, aan het pad rechts naast de ingang.

(Dit stukje verscheen eerder in iets andere vorm in Via Horst-Venray)

Intermezzo - #evertsoordtoday

Gevangenis.
Jan Philipsen.
Kerkkuilenweg.
Klein.
Vergezichten.
Defensiekanaal.
Voetbalveld.
DUW.
Willem Everts.
Reclameborden.
Elektriciteitsmasten.
Geen dorpshart.
EEV.

Tot een jaar of twee geleden was het daarmee wat mij betreft wel zo’n beetje gezegd als het om Evertsoord ging. Van alle zestien kernen van de gemeente Horst aan de Maas was Evertsoord voor mij de meest nietszeggende. Te jong, van na de Tweede Wereldoorlog namelijk, om al een tot de verbeelding sprekende geschiedenis te hebben. Te planmatig van opzet om in je hart te sluiten. Evertsoord oogt onvoltooid, niet af. De toekomst is er stil blijven staan. Gefnuikte ambities. Zie de Eerste Evertsoordse Voetbalclub uit 1962. Een tweede is er nooit gekomen, de eerste is al lang ter ziele gegaan.  

Inmiddels weet ik wel beter. Inmiddels weet ik dat Evertsoord bruist, dat Evertsoord misschien wel de levendigste van alle zestien kernen van Horst aan de Maas is. Helikopters vliegen er af en aan, mannen in witte pakken kwijten zich er van hun taken, bulldozers zijn er overal in de weer, naturistencampings doen er goede zaken, tractoren trekken er ten strijde tegen legertanks, dieren – eerst en vooral katten en paarden – worden er gekoesterd, zeeschepen varen er voorbij over de Wertemer Groes, treinen stoppen er elk half uur op het station, ruimtevaartuigen maken er noodlandingen, gevangenen genieten er aanzien, tapijten vliegen er door de lucht, Max Verstappen wint er de Grand Prix van Evertsoord. Never a dull moment in Evertsoord.

Mijn beeld van Evertsoord is totaal veranderd door #evertsoordtoday. Onder die naam publiceert Agata Siwek, beeldend kunstenaar en inwoner van Evertsoord, sinds 6 maart 2021 bijna dagelijks een tekening over Evertsoord op Facebook (klik hier) en Instagram (klik hier). Haar tekeningen zoomen in op de lieflijkste details van het plattelandsleven. Maar ze zoomen ook uit op de rauwe werkelijkheid van de wereld om ons heen. Ze rekenen af met de idylle van het vreedzame platteland, waar alles pais en vree is, dat verschoond is gebleven van de grotestadsproblematiek. Dit maakt dat ze uitstijgen boven Agata, boven Evertsoord, boven Horst aan de Maas. Het zijn meer dan louter illustraties, het zijn ook commentaren, soms scherp, maar meestal speels, met een knipoog.  

284 van de tekeningen die Agata tussen 6 maart 2021 en 27 april 2022 maakte zijn nu gebundeld in een boek, uiteraard met de titel #evertsoordtoday. Ruim honderd van die tekeningen zijn voorzien van een commentaar, dertig daarvan door Agata, ruim zestig door mij en de rest door Agata en mij samen. Jeu van Helden heeft het boek werkelijk fantastisch vormgegeven, zoals je ook kunt zien op de sneakpreview (klik hier).  

#evertsoordtoday verschijnt op 4 juni. Je kunt het bestellen door vóór 21 mei 25 euro over te maken op bankrekeningnummer NL48RABO0129035866 ten name van A. Siwek. Je kunt jouw exemplaar/exemplaren afhalen tijdens de presentatie. Wil je #evertsoordtoday thuisbezorgd krijgen? Maak dan 30 euro over. Vergeet daarbij niet naam, adres en telefoonnummer te vermelden. Vanaf de presentatie kost #evertsoordtoday 30 euro (35 bij verzending).

P.S. Ik, wij, zouden het heel fijn vinden jou te mogen begroeten op de presentatie op 4 juni. Zie hieronder de uitnodiging.

Intermezzo – Wet open overheid

Als ik boos of gefrustreerd ben helpt het soms om erover te schrijven. Wie weet heb ik daar dit keer ook baat bij.  

Het zit zo: op 4 april vroeg ik de gemeente Horst aan de Maas in het kader van de Wet open overheid (Woo; voorheen Wet openbaarheid van bestuur ofwel Wob) om inzage in alle notulen van de aandeelhoudersvergaderingen van Greenport BV en alle besluiten van het college van burgemeester en wethouders over Californië BV.

De gemeente moet binnen vier weken een besluit nemen over zo’n verzoek. Op 24 april kreeg ik bericht dat het ‘gelet op de omvang van het verzoek’ niet ging lukken binnen vier weken een besluit te nemen. Daarom maakte de gemeente gebruik van de wettelijk toegestane mogelijkheid om de beslistermijn met twee weken te verlengen tot 16 mei.

Op 11 mei, afgelopen donderdag, kreeg ik opnieuw bericht van de gemeente:

‘Het lukt ons helaas niet om uiterlijk op voornoemde datum [16 mei] een besluit te nemen op uw verzoek. Daarvoor bieden wij u onze excuses aan! Wij doen ons best om uiterlijk aan het einde van deze maand een besluit op uw verzoek te nemen.’

Leuk en aardig, die excuses, alleen rept de wet niet van excuses. Wel van termijnen en procedures die in acht moeten worden genomen. En dat doet de gemeente in dit geval niet. Misschien zou ik hiervoor nog enig begrip kunnen opbrengen als de gemeente had gemotiveerd waarom het tijdig nemen van een besluit niet lukt en op grond van welke wetsbepaling het besluit opnieuw is uitgesteld. Maar dat doet de gemeente niet. Daarom is er bij mij geen begrip. Wel boosheid en frustratie. De overheid verlangt van mij dat ik me aan de wet houd. Andersom mag ik dan ook van de overheid verlangen dat zij zich eveneens aan de wet houdt. En ik heb stellig de indruk dat ze dat in dit geval niet doet. Of zie ik misschien toch een of ander uitzonderingsregeltje in de wet over het hoofd?

N.B. Overigens maak ik me over de inhoud van het besluit geen enkele illusie. Citaat uit het bericht van de gemeente van afgelopen donderdag:

‘Met betrekking tot de gevraagde verslagen/notulen van de aandeelhoudersvergaderingen van Greenport BV merk ik op dat die niet aan u zullen worden verstrekt. In het nog te nemen besluit op uw Woo-verzoek zullen wij, onder verwijzing naar de toepasselijke uitzonderingsgrond van de Woo, onderbouwen waarom de verslagen niet openbaar worden gemaakt en derhalve ook niet aan u verstrekt zullen worden.’

Intermezzo – Kamelenrace

we gaan beginnen
kom er nog bij
er zijn nog kamelen vrij
toe maar
wie nog meer
met z’n tweeën
een heer en een dame
de ballen vast?
de ballen vast
en rrrollen maar

come racing on the arabian derby
it’s here so play it now
roll the ball to get the score
ride the winner the price is yours
come racing on the arabian derby
it’s here so play it now

daar komen ze
daar komen ze
de vijf vooraan
de zeven d’r bij
de beste wint
de besten worden eerste
twee kamelen mekaar in de haren
rooie koppies
stress op de kermis
hier wordt gewonnen
toe maar
een tegen allen
allen tegen een
laatste beetje
laatste stukje
wordt het een hulde,
wordt het huilen?
wordt het iets,
wordt het niets?
spannende race
spannende finale
wie wint?
de vijf
goed zo

Intermezzo – Gezondste Regio (4)

Het heengaan van stichting Wat Kies Jij? is betrekkelijk geruisloos gepasseerd. Berichtje in de krant en op de socials. Daar bleef het bij. Geen blijken van medeleven, geen woedende ingezonden brieven, geen opstand der reaguurders, geen op hoge toon om opheldering vragende politici. Niks. Lag het misschien aan die verhullende naam? Want zeg eens eerlijk, kende u Wat Kies Jij? Ook bij mij drong pas na een tijdje door dat Wat Kies Jij? de grondlegger was van het concept Gezondste Regio 2025. Of in eigen woorden: ‘Founding Father’.

Wat Kies Jij?, Gezondste Regio 2025, Founding Father. Namen, woorden, taal: ze doen ertoe, ze staan ergens voor, ze zeggen iets. Zo ook in dit geval. Bijvoorbeeld dat over de naam Wat Kies Jij? niet goed genoeg is nagedacht. Dat vraagteken in de naam zorgt voor groot ongemak bij het lezen, zoals u hierboven vijfmaal zult hebben gemerkt. Had het gewoon weggelaten.

Gezondste Regio 2025: ook al zoiets. Niets mis met ambitie en idealisme. Maar als je zo’n beetje de ongezondste regio van Nederland binnen tien jaar wilt omtoveren in de gezondste regio van Europa, ben je luchtkastelen aan het bouwen. Bescheidenheid is ook een deugd. Waarom die s en die t niet weggelaten? ‘Gezonde Regio 2025’ getuigt evenzeer van ambitie en klinkt aanzienlijk sympathieker.

Poets wederpoets: ‘Founding Father’ wil ik counteren met ‘practice what you preach’. Hoe geloofwaardig is het als de gemeente die Gezondste Regio 2025 als eerste omarmde haar ondernemersprijs uitreikt aan de grootste megastal van Nederland? Hoe geloofwaardig is het om als Gezondste Regio 2025 steeds financiële, economische en agrarische ondernemersbelangen voorop te stellen? Hoe geloofwaardig is het om als Gezondste Regio 2025 allerlei agrarische bedrijven die zich niet houden aan vergunningsvoorwaarden tegemoet te komen en te koesteren? Hoe geloofwaardig is het om als Gezondste Regio 2025 het terugdringen van de auto niet te agenderen? Hoe geloofwaardig is het om als Gezondste Regio 2025 geen halt toe te roepen aan de aantasting van het landschap door de almaar voortwoekerende verdozing? Enzovoort.

Wat Kies Jij? zei over zichzelf: ‘Wij zijn verhalenvertellers.’ Verhalenvertellers? Of praatjesmakers? Op een van de laatste onbebouwde percelen langs de A73 in Noord-Limburg waren enkele jaren geleden allerlei landschapsverneukende activiteiten in volle gang. Op een betonnen duiker was gekalkt: ‘Gesontste regio bla bla bla.’ Zo kan je het inderdaad ook seggen.

(Dit stukje verscheen woensdag ook in Via Horst Venray)

Intermezzo – Straatnaamborden

Zondagmorgen. Ik bevind me op m’n fiets op de Tongerloseweg in Hegelsom-West. Iets voor de kruising met de Bosstraat zie ik een straatnaambord in de graaf langs de weg liggen (nooit geweten dat ‘graaf’ ook een Nederlands woord is, maar het staat in de Van Dale, zie ik nu). Om welke straatnaam het gaat, kan ik zo snel niet zien. Mijn eerste impuls: ik fiets door, ik ben al aan de late kant. Mijn tweede impuls: ik stop, stap af en kijk om welke straatnaam het gaat. In eerste instantie geef ik gevolg aan mijn eerste impuls. Dan wint de nieuwsgierigheid het alsnog van de haast. Ik fiets terug en geef gevolg aan mijn tweede impuls. Meteen blijkt dat ik me heb vergist. Er ligt niet één straatnaambord in de graaf, maar twee. Twee straatnaamborden verbonden aan één straatnaambordenpaal: Tongerlostraat en Tongerloseweg. Rrraarrr.

Allerlei vragen spoken door m’n hoofd. Hoe is die paal in vredesnaam in die graaf beland? Waarom? Door wie? Mijn eerste gedachte: een stapgrap. Groepje jongeren op de terugweg van een avondje stappen rukt paal uit de grond en smijt ‘m in de graaf. Lachen, jongens! Mijn tweede gedachte: het groepje jongeren zou ook best een groepje ouderen of bejaarden kunnen zijn. Mijn derde gedachte: ruk je een straatnaambordenpaal wel zo gemakkelijk uit de grond? Mijn vierde gedachte: je moet toch wel helemaal mataglap zijn om meer dan een kilometer met zo’n zware en onhandelbare paal te gaan slepen. De paal kan namelijk maar op één plaats hebben gestaan. En die ligt ruim een kilometer verder richting Sevenum. Daar, op de grens van de voormalige gemeenten Horst en Sevenum, verandert de lange rechte weg die leidt naar het buurtschap Tongerlo van naam: van Tongerloseweg (Horst) in Tongerlostraat (Sevenum).

Mijn vijfde gedachte: D66-GroenLinks moet achter deze actie zitten. De gemeenteraadsfractie van deze partij pleitte er onlangs met succes voor om meer straten in Horst aan de Maas naar vrouwen te vernoemen. Het verdonkeremanen van twee straatnaamborden zou dat proces kunnen versnellen. Mijn zesde gedachte: mijn vijfde gedachte is een onzinnige gedachte. Mijn zevende gedachte: als ik zelf, eveneens pleitbezorger voor meer naar vrouwen vernoemde straten, maar niet van deze daad wordt verdacht. Mijn achtste gedachte: mijn zevende gedachte is een onzinnige gedachte, al was het maar omdat ik te onhandig ben om zo’n paal überhaupt uit de grond te krijgen. Mijn negende gedachte: ik pas.

Weet iemand misschien hoe, waarom en door wie de straatnaambordenpaal in de graaf is beland?

(Dit stukje verscheen gisteren ook in Via Horst-Venray)

Ingezonden – Ruzie

Horst-sweet-Horst ontving de volgende ingezonden bijdrage van Johan van Helden over iets dat hem gisteren overkwam.

Ruzie

Het was 3 april, ik fietste van Sevenum naar huis (in Horst) na een dag werken. Normaal gesproken fiets ik altijd met muziek op naar huis, maar dit keer had ik geen oortjes in. Mijn standaard route gaat altijd door het centrum. Heerlijk om daar mensen te kijken, winkeliers die zich klaarmaken om te sluiten en de levendigheid van Horst te ervaren.

Vlak voordat ik de Lambertuskerk passeerde hoorde ik geschreeuw van het Lambertusplein komen. Er stopten wat mensen vooraan het plein om te kijken. Daar was ik nog benieuwd naar wat ik aan zou treffen. Ik fietste het plein op en zag net een groepje mensen struikelen in een plantenbak bij de fontein. Het viel me op dat er enige paniek heerste. Toen zag ik dat er geslagen werd.

In ieder geval één jongen sloeg in op een man. Een tweede volwassen man probeerde de ander weg te trekken. Twee jongens probeerden de slaande vriend weg te trekken. Of ze sloegen zelf mee (dat stukje is wat vaag in mijn herinnering).

Ik heb een hekel aan mensen die alleen maar kijken, of erger nog, filmen. Ik ben gezegend met een goed paar longen en stembanden die graag van zich laten horen. Al schreeuwend ‘**Krachtterm** kappen met die onzin’ fietste ik er tussenin. Dat gaf beide trekkende partijen net genoeg ruimte om de afstand te nemen die ze nodig hadden.

De volwassen man die de klappen had ontvangen, bleek beschonken te zijn. Volgens een korte uitleg achteraf, had hij een van de jongens benaderd en vastgepakt of juist weggeduwd (wederom wat vaag, op dat moment vond ik dat niet relevant). Daarop had de groep gereageerd waarna de man losliet en zijn excuus aanbood. Toch zou de man daarna zijn gaan slaan, waarna de jongeren van zich af beten. Dat moet het moment zijn geweest vlak voordat ik de Lambertuskerk passeerde.

De tweede volwassene vroeg me om hulp om zijn kompaan mee weg te krijgen. De beschonken persoon wilde graag nogmaals zijn excuus aanbieden, maar leek niet te begrijpen dat de groep jongens hier niet echt op zat te wachten. Na een aantal minuten mijn fiets tussen beide partijen te hebben gehouden en de man te manen om te vertrekken, deed hij dit dan ook eindelijk.

Daarna heb ik nog even gecontroleerd of alles met de jongens in orde was en vervolgde ik mijn weg weer, nog enigszins beduusd van wat ik had meegemaakt.

Tot zover de intro.

Ik ben ook jong geweest en heb ook wel eens een schermutseling meegemaakt. Maar dat stond niet in verhouding tot wat hier gebeurde. Graag zou ik de jongens willen vragen (mocht dit hen ooit bereiken) om in het vervolg een andere route te bewandelen. Er zijn al te veel voorbeelden van vergelijkbare gevallen die minder gunstig zijn afgelopen. Ook in onze gemeente. Voeg jezelf alsjeblieft niet bij dit lijstje. Dat zou zonde zijn voor jullie, net als voor jullie naasten. Vraag omstanders om hulp, bel de politie en laat die mensen hun werk doen.

Daarnaast wil ik nog mijn excuus maken aan de kerk voor mijn krachtterm(en?).

Johan van Helden

Intermezzo – Stembureaucratie

Het ging dus zoals altijd bij verkiezingen: peilloos diepe terneergeslagenheid toen de stembureaus waren gesloten en de eerste prognoses van de verkiezingsuitslag binnendruppelden. Die terneergeslagenheid verdween pas twee dagen later, toen de gemeente Horst aan de Maas de processen-verbaal per stemlokaal online zette. Ik heb ze pas een paar verkiezingen geleden ontdekt, die processen-verbaal. Maar smullen hoor! Met name de rubrieken 6 (‘Bezwaren van kiezers’) en 7 (‘Onregelmatigheden of bijzonderheden’) verzoenen me weer met alles. Wat er vooral uit spreekt is de gewetensvolle ernst waarmee stembureauleden hun taak opvatten. Tekenend is de tip van de bemanning van het stembureau in zaal Wilhelmina in Swolgen: ‘Het formulier “Stembiljet één voor één in stembus” graag kopiëren in de kleur van de stembusstemming! Men kijkt naar de vloer ervoor, niet naar de zijkant van de stembus.’ Die toewijding, dat oog voor detail – zó geruststellend in deze donkere Trumpiaanse en Baudettiaanse tijden.

Om te kunnen stemmen moet het stembureau wel open zijn. Dat was bij stembureau De Kruisweide in Sevenum aanvankelijk niet het geval: ‘Stembureau is 10 minuten later geopend omdat een stembus niet openging.’ Stembiljetten zijn eveneens een voorwaarde. In Meterik heerste een tekort: ‘Er waren te weinig stemformulieren. Zijn nageleverd.’

En dan zijn er natuurlijk nog de stemhokjes. Daaraan was bij sommige stembureaus een gebrek. Zoals in Melderslo: ‘Er was eigenlijk een stemhok te weinig. Er stonden er nu twee. Soms 20 minuten wachttijd.’ Hetzelfde probleem werd in Meterik creatief getackeld: ‘Er stonden maar 2 stemhokjes en dat was echt te weinig. Opgelost door de keuken van het MFC te gebruiken als stemhok!’

De schaarste aan stemhokjes verklaart misschien wel de neiging van sommige kiezers om met z’n tweeën in één stemhokje te kruipen. In Melderslo werd een man ‘een beetje boos’ toen hij het stemhokje samen met zijn vrouw wilde betreden en hij daarop werd aangesproken. In de Librije in Horst was dat aanspreken blijkbaar onbegonnen werk: ‘Veel mensen die met 2 in een hokje kruipen.’

Wat ook wel handig is als je wilt gaan stemmen, is dat je het stembureau weet te vinden. Dat bleek bij stemlokaal 3, De Kleinhorst in Horst, best lastig: ‘Bijna iedere stemmer heeft moeten opzoeken waar De Kleinhorst is. We kregen bijna iedere keer te horen dat we slecht te vinden waren. Het gebouw krijgt een 6 voor toegankelijkheid maar een 2 voor locatie!! Mensen wisten het niet te vinden en dat heeft een ander stembureau (De Berkel) gemerkt!! Onevenredig verdeeld!!!’

Enzovoort enzovoort. Laten we eindigen met een tip voor de volgende keer van de bemanning van het stembureau in Swolgen: ‘Leesbril (sterkte 2 – 2,5) aan koffer [met stembescheiden] toevoegen.’

Gone but not forgotten – Fritske

- Het gaat heel slecht met Fritske. Hij eet en drinkt al een paar dagen niet meer, moet braken en strompelt dag en nacht rond, botst overal tegenaan. Dementie volgens de dierenarts. Vanmiddag om 17.30 komt ze om Fritske in te laten slapen.
- Wat triest. Maar volgens mij had Fritske bij zijn geboorte nooit kunnen denken dat hij zijn leven lang zou worden omringd door zulke lieve mensen …
- Danke. Gelukkig hebben we dit iconisch verhaal van jou nog!
- Zou Fritske het waarderen als ik dat verhaal op Horst-sweet-Horst publiceer?
- Enorm!!

Zo gezegd, zo gedaan. Onderstaand stukje verscheen in 2019 in de publicatie Norbertuswijk, 60 jaar samen leven in het sjemdörp. De foto’s zijn van Hub Vermeeren, die ik hierbij graag dank zeg voor het hergebruik ervan.

Van alle wijkbewoners kent Fritske (14) de Norbertuswijk misschien wel het beste: minstens driemaal per dag maakt hij een wandelingetje door de wijk. En dat al z’n hele leven lang.

De laatste sneeuwresten zijn nog net niet verdwenen op deze waterkoude middag. Fritske begint aan zijn tweede wandeling van de dag. Met tegenzin, zo lijkt het. Hollen is er niet bij, stilstaan des te meer. Een bekend patroon, volgens zijn vaste wandelmaatje Mart van den Munckhof: ‘Een wandeling met Fritske is een vorm van psychologische oorlogsvoering. Fritske is altijd waers.’

Dat vele stilstaan heeft een reden: Fritske is gebiologeerd door alles wat hij tegenkomt, elke wandeling weer. Hij voelt zich met name aangetrokken tot straatgoten en bladkorven: Mart: ‘Fritske is altijd op zoek naar eten. En dat bevindt zich vooral in straatgoten en rondom bladkorven. Je komt er daardoor wél achter wat mensen allemaal weggooien.’

Erg spraakzaam is Fritske tijdens deze wandeling niet, hij produceert geen enkel geluid. Mart: ‘Dat is gebruikelijk. Ik vraag hem wel eens wat er allemaal door hem heengaat tijdens zo’n wandeling. Of wat hij ruikt. Maar hij geeft geen kik. Nooit.’ Fritske communiceert vooral non-verbaal door overal geursporen achter te laten.

Met zijn wiebelkontje dribbelt Fritske parmantig een stukje door. Totdat hij opnieuw iets eetbaars vindt. Even later hurkt hij neer bij een heg om een grote boodschap van uiterst bescheiden omvang te doen. Aan Mart de schone taak het zaakje in een zwart zakje te stoppen: ‘Tja, dat hoort bij onze rolverdeling. Echt ergerlijk dat zoveel andere wandelmaatjes dat niet in hun takenpakket hebben zitten.’

Uiterst elegant stapt Fritske van de stoeprand om de straat over te steken. Contact met buurtgenoten heeft hij tijdens deze wandeling niet. Mart: ‘Dat laat hij meestal aan mij over. Maar goed ook. Fritske komt namelijk zo nu en dan behoorlijk agressief uit de hoek. Sommige katten kan hij wel schieten. Z’n belangstelling voor de konijnen bij de Twister neemt soms ook ongezonde vormen aan. En gisteren heeft hij een grote hond gebeten.’

Vandaag geen spoor van agressie, integendeel: als de wandeling er bijna opzit, bejegent hij buurman Binky uiterst vriendelijk op het trapveldje tussen Prinses Beatrixstraat en Prins Bernhardstraat.

Eenmaal thuis nestelt Fritske zich op de bank. Nog geen minuut later verkeert hij in dromenland. 

Intermezzo – Hondentoilet (2)

Tishe! is een van mijn favoriete documentaires (klik hier om Tishe! te bekijken). Uit het raam van zijn appartement in het centrum van Sint Petersburg filmde regisseur Victor Kossakovsky een jaar lang wat zich allemaal afspeelt in zijn straat. Running gag zijn de mannen die telkens weer aan een gat in de straat komen werken.

Afgelopen maand heb ik regelmatig aan Tishe! moeten denken. Ik was namelijk in het gelukkige bezit van een plaats op de eerste rang bij de werkzaamheden die gepaard gingen met het verwijderen van een hondentoilet pal voor mijn deur (klik ook hier). De brief die ik medio februari ontving van de gemeentelijke afvalcoach over het verwijderingsproces schepte door zijn prettige mate van detaillering al hoge verwachtingen. De werkelijkheid overtrof die verwachtingen.

Het verwijderingsproces begon op 16 februari. In het verloop ervan meen ik acht stappen te hebben waargenomen (ik sluit niet uit dat ik de een of andere stap heb gemist) die, met uitzondering van de processtappen 6 en 7, allemaal op verschillende dagen plaatsvonden en werden uitgevoerd door telkens andere gemeentelijke medewerkers:

1. verwijdering van de ronde palen die onderdeel van het hondentoilet vormden
2. verwijdering uit het hondentoilet van het gele zand en de aanwezige hondenontlasting, inclusief afvoer hiervan
3. verwijdering en afvoer van de bekisting van het hondentoilet en afvoer van de ronde palen
4. vlak maken van het voormalige hondentoilet met zwart zand
5. verwijdering van de struiken in de buurt van het voormalige hondentoilet met behulp van een op een vrachtwagen aangevoerde minigraver
6. (ochtend) aanvoer van nieuwe beplanting door twee gemeentelijke medewerkers. Van het voorgenomen aanplanten komt het niet omdat de grond bevroren is. Ze vertrekken onverrichterzake
7. (middag) alsnog aanplanting van de nieuwe beplanting in de nu onbevroren grond
8. vervangen van de gele (hondenpoep) prullenbak door een groene prullenbak

Het heeft er alle schijn van dat het op 16 februari begonnen feest vandaag met processtap 8 tot een einde is gekomen, al hoop ik vurig dat er nog een afterparty zit aan te komen. 

Intermezzo – Naar vrouwen vernoemde straten

Wist u dat de gemeente Horst aan de Maas meer dan achthonderd straten telt? Ongetwijfeld. Maar weet u ook hoeveel van die meer dan achthonderd straten naar een vrouw zijn vernoemd (waarbij vrouwelijke leden van het koningshuis en vrouwelijke heiligen even niet meetellen)? Nee? Schat eens. Honderd? Vijftig? Tien? Minder! Vijf? Nog minder! Drie? Nog minder! Twee dan? Nog minder! Precies één van de meer dan achthonderd straten van Horst aan de Maas is vernoemd naar een niet-heilige en niet-koninklijke vrouw: het Hanna van de Voortplein in Tienray. En dat terwijl het in Horst aan de Maas stikt van de naar pastoors, schoolmeesters, (mannelijke) verzetshelden, (mannelijke) burgemeesters en monseigneurs vernoemde straten.

Als doorgewinterd chauvinist die al z’n hele leven in Horst aan de Maas woont kost het me enige moeite om toe te geven dat ik wel eens jaloers ben op Venray. Niet héél vaak en meestal niet héél erg. Maar in het geval van naar vrouwen vernoemde straten ben ik voor de verandering wel héél erg jaloers op Venray. Evenals Horst aan de Maas telt de gemeente Venray meer dan achthonderd straten. Als ik goed heb geteld zijn er daarvan 28 vernoemd naar vrouwen (ook nu zijn vrouwelijke leden van het koningshuis en vrouwelijke heiligen niet meegeteld). Weliswaar zijn er ook in Venray aanzienlijk meer naar mannen dan naar vrouwen vernoemde straten, maar toch: 28 zijn er 27 meer dan in Horst aan de Maas.

De verklaring voor het ontstellende gebrek aan non-feminiene straatnamen in Horst aan de Maas moet denk ik ergens in de driehoek tussen botheid, blindheid en onwil worden gezocht. Aan straatnaamwaardige vrouwen ontbreekt het in elk geval niet in Horst aan de Maas. Zonder enige moeite valt een groslijst op te stellen van laten we zeggen vijftig straatnaamwaardige, uit de gemeente zelf afkomstige vrouwen.

Vandaag precies over een week, woensdag 8 maart, is het Internationale Vrouwendag. Ik vertrouw erop dat het Horster gemeentebestuur op die dag bekendmaakt dat de eerstvolgende vijftig straten die een naam dienen te krijgen, zonder uitzondering naar niet-heilige en niet-koninklijke vrouwen worden vernoemd. En ik vertrouw er ook op dat zowel mannelijk als vrouwelijk Horst aan de Maas het gemeentebestuur tot de orde roept, mocht het op 8 maart niet naar buiten treden met dit besluit.

In variatie op een gevleugelde strijdkreet uit de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw: Wij Eisen Vrouwen!

(Dit stukje verscheen vandaag ook in Via Horst-Venray)

Ingezonden – Merrie

Ik ontving een ingezonden carnavalsbijdrage van mijn zus:

Merrie

Een van de wijze lessen die mijn dochter in groep 1 van de onvolprezen meester Stan leerde was dat je nooit grapjes mag maken over namen van andere kinderen. Een belangrijke les voor iedereen, zou ik denken! Vorige week bleek dat onze burgemeester deze basisles voor kleuters nooit heeft geleerd! En, geloof het of niet, daar was ik blij om. Had hij die les namelijk wèl geleerd, dan was ik tijdens de presentatie van De Klos verstoken gebleven van zijn grapjes over mijn naam. Ze waren hilarisch! En ook zo origineel!

Het bedenken van zulke leuke grapjes heeft onze burgervader ongetwijfeld veel tijd gekost. Tijd die hij ook had kunnen besteden aan het beantwoorden van de vragen die ik hem stelde tijdens de raadsvergadering van 10 januari (klik hier). Waren mijn vragen misschien niet grappig genoeg?

Merrie More Man

Intermezzo – Hondentoilet (1)

De een heeft vanuit zijn huiskamer zicht op een eindeloze rij geparkeerde auto’s. Een ander op een idyllisch park. Weer een ander op de betoverende skyline van een dorp of stad. Verschil moet er zijn. Het uitzicht vanuit mijn woning bestaat uit (van links naar rechts) een hondentoilet, een lantaarnpaal, een luiercontainer en een bladkorf. Medelijden is volstrekt misplaatst: ik heb me altijd bijzonder gelukkig geprezen met dit uitzicht. Sterker nog, ik voel me geprivilegieerd. Omdat ik het sterke vermoeden heb dat ik weleens de enige Nederlander zou kunnen zijn met een dergelijk ensemble voor zijn deur. Ik acht het zelfs niet geheel uitgesloten dat ik de enige persoon op de hele wereld ben die het genoegen smaakt tegelijkertijd zowel een hondentoilet als een lantaarnpaal als een luiercontainer als een bladkorf in zijn blikveld te hebben.

Ik verbeeld me altijd dat mijn uitzicht model zou kunnen staan voor heel veel dat Nederland tot Nederland maakt. Denk aan de onbedwingbare behoefte om de openbare ruimte tot op de vierkante centimeter volledig gestructureerd te willen inrichten. Denk ook aan het opmerkelijke fenomeen dat Nederland waarschijnlijk meer openbare toiletten voor honden dan voor mensen heeft. Denk ook aan de verkokering waaronder Nederland lijdt: hondentoilet, luiercontainer en bladkorf worden elk door afzonderlijke bedrijven of instellingen op afzonderlijke tijdstippen schoongemaakt dan wel geleegd. Denk verder aan het gebrek aan schaamte waarop Nederland prat gaat. Ik kan me tenminste niet voorstellen dat er veel andere landen zijn waar incontinente ouderen in het zicht van de hele buurt hun volle luiers in een container moeten dumpen.

Héél vreemd lijkt het me daarom niet dat mijn luiercontainer figureert in een boek met de titel Typisch Nederland. Maar dat terzijde.

Wat het hondentoilet en de bladkorf voor hebben op de lantaarnpaal en de luiercontainer is dat het ontmoetingsplekken zijn. Terwijl de hond zijn gevoeg doet en Piet staat te wachten totdat Truus haar kruiwagen heeft geledigd ontstaan hier dialogen. Over het weer, over de staat van bepaalde voortuintjes in de buurt, over de plas- en poepgewoonten van Bello, over de prestaties van Oranje. Contact tussen buurtgenoten! Spontaan ook nog! Sociologen, dorpsverbinders, buurtwerkers en hun soortgenoten likken hun vingers er bij af. En wat doet de gemeente Horst aan de Maas? Die gaat alle 31 hondentoiletten die de gemeente rijk is op de kortst mogelijke termijn verwijderen. Onbegrijpelijk.

(Dit stukje verscheen gisteren ook in Via Horst-Venray) 

Intermezzo – Penitentiair groen

Zaterdag 14 januari 2023, 12.04 uur, PI Zuid Oost, locatie Ter Peel te Evertsoord:

Intermezzo – Asielzoekers (8)

De worst van Horst die burgemeester Ryan Palmen een groep van 24 bewoners van de crisisnoodopvanglocatie in de Kasteelse Bossen voorhield, bleek uiteindelijk een dode mus, zo betoogde Marij Moorman dinsdag tijdens de gemeenteraadsvergadering. Bovendien vroeg ze zich af wat de door de burgemeester beloofde ‘warme overdracht’ van de asielzoekers aan de gemeente Landgraaf eigenlijk inhield (klik hier voor haar hele betoog).

Normaliter verziet het protocol van de raadsvergadering er niet in dat de burgemeester of wethouders reageren op iemand die gebruikmaakt van het Burgerpodium, zoals Marij. Om ondoorgrondelijke redenen was het ditmaal anders. Burgemeester Palmen was ergens aan het skiën, maar wethouder Roy Bouten (PvdA) nam wel het woord. Zij het uitsluitend over de worst en niet over de warme overdracht.

De worst die burgemeester Palmen 24 asielzoekers in december voorhield, was een langer verblijf in Horst aan de Maas. Uiteindelijk bleek het niet om asielzoekers maar om statushouders te gaan (een zeer wezenlijk verschil) en niet om een aantal van 24, maar eerst van 23, toen van 15, toen van 7 en uiteindelijk slechts van 5. Wethouder Bouten reduceerde het onjuist gebruik van de termen ‘asielzoeker’ en ‘statushouder’ tot een spraakverwarring. Dat uiteindelijk slechts vijf en niet zoals toegezegd 24 bewoners van de crisisnoodopvang in Horst aan de Maas kunnen blijven, verweet hij het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA). Dat had volgens hem zijn zaakjes niet op orde. Wel erkende de wethouder dat de gemeentelijke communicatie beter had gekund. (Een geluid dat al jarenlang in bijna elk dossier altijd wel weer een keer klinkt – misschien toch eens tijd om er aan te gaan werken.)

Desgevraagd (de familielijntjes zijn kort) reageert Marij (die tijdens de raadsvergadering die gelegenheid niet had): ‘Het verwijt van Roy Bouten aan het COA is terecht. Maar het was helemaal niet nodig geweest het COA vooronderzoek te laten doen. Hoe kan het dat niemand wist dat sommige gezinnen referenten (een gezinslid, een zoon of dochter of vader of moeder) in Nederland hadden? Hoe kan het dat locatiemanagers en ambtenaren dit na zo’n lange tijd met mensen gewerkt te hebben zelf niet in de gaten hadden? Er werd niet mét bewoners gesproken, er werd alleen óver bewoners gesproken. Daar zit de kern van het probleem. De bewoners waren geen mensen, maar nummers.’

En de gemeenteraad? Die deed er grotendeels het zwijgen toe. Met uitzondering van Hilde Spreeuwenberg (Perspectief). Zij constateerde dat ‘de gemeente een groot communicatieprobleem heeft’ en toonde zich ook verder uiterst kritisch over de handelwijze van het gemeentebestuur. Dit wekte dan weer de woede van Bram Hendrix (Essentie). Hij noemde het ‘kwalijk’ en ‘heel erg gemakkelijk’ dat Spreeuwenberg ‘alle schuld bij het gemeentebestuur neerlegt’. Geen woord van Hendrix over de valse hoop die het gemeentebestuur een aantal vluchtelingen heeft gegeven. Zijn uitsmijter: ‘We gaan hier allemaal politiek van maken, ik vind dat echt heel erg zonde.’ Zonde? Een gemeenteraadslid dat het zonde vindt dat een gemeenteraad politiek bedrijft, moet zichzelf misschien toch eens afvragen of hij wel op zijn plaats is in de gemeenteraad.