Top 5 – Horster benamingen die ondanks een nieuwe naam toch onder hun oude naam blijven voortleven

‘Is Sport in Biëld ál begôs?’, placht mijn vader zaliger gedachtenis op zondagavond omstreeks zeven uur te vragen. Ook toen Sport in Beeld al tientallen jaren geen Sport in Beeld meer heette maar Studio Sport. Nog extremer was het met het plaatselijke weekblad De Echo van Noord-Limburg: opgericht in 1947 maar in huize Moorman ging het blad tot aan zijn verdwijnen afwisselend door het leven onder de naam ’t Klökske (dialectafkorting voor Kerkklokje, een voorganger van De Echo die bestond van 1930 tot 1932) en Horster Bode (een andere voorganger van De Echo die bestond van 1932 tot 1941).

En vanmiddag heb ik gewandeld in de Kasteelse Bossen (dan wel Kstiëlse Bös dan wel Moelbaerenbos) en niet in Kasteelpark Ter Horst. (Of is die uit 2009 daterende potsierlijke naam intussen samen met Afslag10 op de mestvaalt beland, waardoor je ook officieel weer Kasteelse Bossen mag zeggen?)

Waarmee maar weer eens is bewezen dat er leven is na de dood. De grootste eer die je een verdwenen naam kunt bewijzen: ‘m ook na z’n verdwijning blijven gebruiken. De lijst van postuum voortlevende Horster benamingen zou wel eens behoorlijk lang kunnen zijn en bovendien familie- en gezinsafhankelijk, misschien zelfs buurtafhankelijk. Desondanks wil ik het er toch op wagen, een top 5 van Horster benamingen die ondanks een nieuwe naam toch onder hun oude naam blijven voortleven. Mocht ik er een aantal hebben gemist? Laat maar weten, dan komt er binnenkort een nieuwe top 5. Voor nu zult u het met deze moeten doen:   

5. Vonderseweg

Vonderseweg of Vondersestraat, that’s the question. Al mijn hele leven lijd ik aan het Vondersestraat/weg-dilemma. Ook nadat in 2015 uit diepgaand Horst-sweet-Horst-onderzoek (klik hier) was gebleken dat het Vondersestraat is – nota bene al sinds de jaren zestig – blijft het dilemma nog wel eens opspelen.  

4. ’t Centrum

Zou het zo kunnen zijn dat het aantal mensen dat autobusvervoerder Munckhof Reizen nog altijd ’t Centrum noemt ongeveer even klein is als het aantal mensen dat (voormalig) café ’t Centrum nu Proeflokaal van Horst noemt?  

3. ROZAH / Reindonk

ROZAH is er bij mij na 25 jaar intussen wel zo’n beetje uitgesleten. Omroep Horst aan de Maas is er ook na anderhalf jaar nog niet ingesleten.  

2. Grubben

‘Op het kruispunt bij Grubben rechts.’ ‘De Gebroeders Van Doornelaan? Oh, je bedoelt die straat waar Grubben ligt!’ Naar schatting al een jaar of veertig geen spoor meer te bekennen van minisupermarkt Grubben. Desondanks leeft ze voort in de herinnering. En in de naam. Waarschijnlijk alleen bij mij.

1. Willems & Rietjens

Willems & Rietjens vestigde zich (denk ik) in 1976 in winkelcentrum(pje) Kloosterhof. Naar schatting tien jaar later verdween ‘& Rietjens’ van het toneel en bleef Willems over. Vijftien jaar geleden ging Willems met pensioen en werd Willems Bruna. En toch is Willems & Rietjens blijven voortleven. Misschien nog wel meer dan Willems. Niemand die je meewarig aankijkt als je zegt dat je naar Willems & Rietjens gaat. Hoelang nog?

Top 5 – Nieuwe parkeerplekken in het centrum van Horst die wérkelijk soelaas bieden

Even iets anders: in reactie op de Horst-sweet-Horst-serie over openbare boekenkasten vroeg gisteren iemand of we in Horst aan de Maas ook nog wat anders doen dan lezen. Jazeker doen wij hier nog wat anders: parkeren. Mits daar voldoende ruimte voor is. In De Limburger pleitte Jan Nabben gisteren namens het Centrummanagement voor méér parkeergelegenheid in het Horster centrum. Het artikel telde 589 woorden, Horst-sweet-Horst kort het hier in tot 154 woorden:  

‘Nabben: „Op dit moment ligt er een tijdelijke parkeerplaats achter het Koetshuis. Die veertig plekken daar moeten wat ons betreft permanent worden.” In de visie van het Centrummanagement staat verder dat deze parkeergelegenheid moet worden doorgetrokken tot aan de plek waar nu nog garage Peeters ligt. Nabben zegt dat de gemeente dat pand moet opkopen, zodat het plaats kan maken voor nog meer parkeerplaatsen. Mocht de Horster gemeenteraad besluiten dat zwembad De Berkel en de sporthal toch verplaatst moeten worden, dan wil het Centrummanagement dat er ook in deze hoek extra parkeerplaatsen bij komen. Een andere plek waar de Horster gemeenteraad nog een definitief besluit over moet nemen, is de locatie rond de Weisterbeekschool. Maar áls deze plek vrijkomt, ziet het Centrummanagement (sociale) woningbouw en parkeren daar heel erg zitten. Daarnaast moet de gemeente ervoor zorgen dat het KPN-gebouw bij parkeerplaats Kerkeveld aangekocht kan worden, zodat het plaats kan maken voor nog meer parkeerplaatsen.’

De woorden van Nabben zijn tegen het zere been van Guido van Koningsbroek, hoogleraar Parkeerfacilitologie aan de universiteit van Maastricht: ’Met alle respect, maar de heer Nabben onderschat de ernst van de situatie. Momenteel bestaat het centrum van Horst voor 89,9 procent uit parkeerplaatsen. Zouden de plannen van het Centrummanagement werkelijkheid worden dan stijgt dat slechts naar 91,1 procent. En dat is bij lange na niet voldoende: uit alle onderzoeken blijkt dat voor een vitaal Horster centrum minimaal 96,3 procent van het oppervlak in beslag moet worden genomen door parkeerplaatsen.’

Ondanks de penibele omstandigheden bleek professor Van Koningsbroek bereid vanochtend naar Horst af te reizen. Samen met Horst-sweet-Horst maakte hij een wandeling door het goeddeels verlaten Horster centrum. Op basis daarvan kwam hij tot de volgende top 5 van nieuwe parkeerplekken in het centrum van Horst die wérkelijk soelaas bieden:  

5. Gemeentehuis

Van Koningsbroek: ‘Het gemeentehuis amoveren zorgt niet alleen voor meer parkeergelegenheid, maar maakt het ook weer mogelijk om op het Wilhelminaplein te parkeren.’

4. Kercke Veld State

Van Koningsbroek: ‘Die naam alleen al maakt me bijkans onpasselijk. Blunder van de eerste orde om juist op die plek woningbouw toe te staan. Als de wiedeweerga weg ermee!’

3. Mèrthal

Van Koningsbroek: ‘Historie? Ammehoela! Denk je eens in wat hier een krachtig parkeerlandschap zal ontstaan na de sloop van sporthal en zwembad. Die hele Mèrthal is Schnee von gestern.’

2. Sint-Lambertuskerk

Van Koningsbroek: ‘Afbreken tot de laatste steen, die puist. Tovert Kloosterhof om tot een idyllisch eiland in een zee van parkeerplaatsen en zal het zielloze Lambertusplein doen bruisen.’

1. ‘t Gasthoês

Van Koningsbroek: ‘Gewoon omduwen die hap nu het nog kan. Cultuur vindt z’n plaats wel in de periferie. Ben je ook meteen af van het gezeik over het Gasthoêsplein en de verkeerscirculatie.’

Intermezzo – OptiZeen (5) / Guus van Enckevort: Van Helenaveen naar Griendtsveen

Al sinds jaar en dag oefent de Peel grote aantrekkingskracht uit op kunstenaars. Schrijvers, tekenaars, fotografen, schilders, muzikanten, dichters: allemaal zochten en vonden ze er iets en brachten dat vervolgens in hun werk tot uiting. Zo ook Guus van Enckevort. Na zijn opleiding aan de kunstacademies van Den Bosch en Enschede vestigde hij zich als beeldend kunstenaar in Evertsoord, een kleine agrarische gemeenschap aan de rand van de Peel. Het werk van Guus draagt daar vele sporen van. In zijn eigen woorden: ‘De Peel, paarden, koeien, tractors en boerderijen keren vaak als onderwerp terug in mijn werk. Niet het onderwerp zelf is wat mij in het bijzonder boeit, maar de sfeer, de kleur, het licht, de mist of het stoffige zand probeer ik in mijn tekeningen en schilderijen te vangen.’

Onder de titel Van Helenaveen naar Griendtsveen toont Guus in de etalage van het voormalig pand Kruytzer in winkelcentrum Kloosterhof in Horst nu tekeningen die hij in februari van dit jaar in de Peel heeft gemaakt.

Die tekeningen, of misschien eerder schetsen, zijn weliswaar bedoeld als voorwerk voor schilderijen, maar ze vallen beslist ook als kunstwerken op zich te beschouwen.

Het mooie is dat Guus ook twee Peelschilderijen in de etalage heeft hangen (plus de schetsen waarop die schilderijen zijn gebaseerd), zodat je kunt zien waarin de tekeningen/schetsen resulteren. Dan blijkt duidelijk dat het Guus inderdaad in de eerste plaats om ‘de sfeer, de kleur, het licht’ te doen is en dat hij niet streeft naar een exacte weergave van de Peelse werkelijkheid.

In dit verband is een vergelijking met het werk van Bert Coppus, een andere professionele kunstschilder uit Horst aan de Maas, de allereerste zelfs, misschien wel aardig. Ook voor hem is de Peel altijd een belangrijke inspiratiebron geweest. En ook hij streeft niet naar een exacte weergave van de werkelijkheid. Toch neemt de Peel bij hem veel herkenbaardere vormen aan dan bij Guus. Zie bijvoorbeeld zijn Mariapeel uit 1989 (dat ik heb overgenomen uit het door Jan Derix geschreven Bert Coppus – Vijftig jaar beeldend kunstenaar):

Van Helenaveen naar Griendtsveen is het afsluitende onderdeel van de reeks OptiZeen, waarbij leden van het Horster kunstenaarsplatform Zeen werk exposeren in de etalage van het voormalige pand Kruytzer. Het is nog te zien tot 25 april.

Neem trouwens ook een kijkje op de website van Guus: https://guusvanenckevort.myportfolio.com/projects.

Intermezzo – OptiZeen (4) / Marian Litjens-Lenssen

De etalage van voormalig winkelpand Kruytzer in winkelcentrum Kloosterhof in Horst was de afgelopen maanden achtereenvolgens gevuld met een aantal vergulde objecten, een serie treinteksten en een reeks Rowwen Hèze-objecten. And now for something completely different: sinds  gisteren hangt diezelfde etalage vol met veertien aquarellen uit 2018 en 2019 van de hand van Marian Litjens-Lenssen.

‘Mijn beeldend werk is afgeleid uit alledaagse natuurlijke vormen’, schrijft Marian op haar website (klik hier). En verder: ‘De kleurwerking van (on)controleerbare, sterk verdunde verf vind ik fascinerend en vormt een uitgangspunt om verder uit te werken.’ De cruciale woorden in die twee zinnen zijn achtereenvolgens ‘afgeleid’ en ‘(on)controleerbare’. Eerst dat ‘afgeleid’. Van sommige van de geëxposeerde werken is in een oogopslag duidelijk dat het verbeeldingen betreft van planten of bomen en hun wortels.

Aan andere werken valt lastiger af te lezen dat ze zijn afgeleid van alledaagse natuurlijke vormen. Daarin heeft het ‘controleerbare’ het moeten afleggen tegen het ‘oncontroleerbare’. Het lijkt erop alsof de verf hier meer de vrije hand heeft gekregen. Alsof de verf gewoon z’n eigen gang heeft mogen gaan. ‘Ik drop je op dat papier en kies vervolgens maar je eigen weg.’ Ja, dat heeft geleid tot spatten en vlekken. Maar nee, die verstoren de harmonie niet, ze versterken haar juist.

In 2017 en 2018 vervaardigde Marian een aantal ‘bomenschilderijen’ (niet te zien in de etalage, wel hieronder en vooral op haar website).

Die ‘bomenschilderijen’ ontberen het intuïtieve en associatieve dat de aquarellen kenmerkt. En toch lijken die aquarellen op de een of andere manier ook weer voort te vloeien uit de meer expliciete ‘bomenschilderijen’. Zijn de aquarellen misschien een tussenstap op de weg van figuratie naar abstractie?

Marian is opgeleid aan het Grafisch Lyceum in Eindhoven en de Hogeschool voor de Kunsten in Arnhem. Daarna was ze jarenlang werkzaam als docent Beeldende Vakken, onder meer aan het Dendron College. Sinds 2010 heeft ze een eigen atelier waar ze teken- en schilderles geeft aan volwassenen en daarnaast beeldend werk maakt.

De expositie in het tot sloop veroordeelde winkelpand is onderdeel van OptiZeen, een initiatief waarbij leden van het Horster kunstenaarscollectief Zeen hun werk tonen. De aquarellen van Marian zijn nog te zien tot en met 7 april.

Intermezzo – OptiZeen (3) / Jan Philipsen: Rowwen Hèze

Tommenach! staat op het T-shirt dat in de etalage hangt. Tommenach, misschien wel de mooiste van alle zachtaardige vloeken. In tommenach schijnt optimisme door. Nu is het mislukt, maar uiteindelijk komt het zeker goed. De aanhouder wint. Geen frustratie, dit is slechts een tussenfase. Niet bij de pakken neerzitten, pluk de dag. Na regen komt zonneschijn. En mocht het hier onverhoopt niet goedkomen, dan is er altijd de hemel nog. Is tommenach behalve de mooiste van alle zachtaardige vloeken ook de meest katholieke van alle vloeken? Gezegend zij de tommenach-vloeker. (Zegt deze frustratievloeker par excellence – in mijn godverdommese kutzooi schijnt maar heel weinig optimisme door.)

Zou tommenach de favoriete vloek van Christiaan Hesen (‘Rowwen Hèze’) zijn geweest? Zou zomaar kunnen. Tommenach, bijkans het hele leven diep in de shit zitten. En toch 93 worden. Tommenach, één oog moeten missen. En toch dankbaar zijn dat je nog een tweede hebt. Tommenach, in een armetierige plaggenhut wonen. En toch blij zijn dat je ten minste een dak boven je hoofd hebt, al lekt het dan. Tommenach, zelden werk en vaak honger hebben. En toch altijd weten te overleven. Tommenach, vrouw en kinderen verliezen. En toch gewoon doorgaan. Tommenach, allerlei dingen gedaan die niet mogen. En toch geen verschoppeling worden.

Het Tommenach! T-shirt is onderdeel van een installatie die Jan Philipsen heeft opgebouwd in de etalage van het pand waarin voorheen opticien Kruytzer was gevestigd in het Horster winkelcentrum Kloosterhof. Die installatie bestaat verder uit attributen waarmee een Peellandschap is geschapen, pentekeningen van Ruud van der Beele van fragmenten uit het leven van Christiaan Hesen en een oude grammofoonspeler – Christiaan draaide naar verluidt geregeld een plaat van Lou Bandy. Boven dit tafereel zweeft een volle maan, die verdacht veel overeenkomsten vertoont met het gelaat van Christiaan.

Aanleiding voor deze installatie is de verschijning op 11 maart van Icoon, een roman gewijd aan het leven van Christiaan Hesen (1853-1947). Met Icoon debuteert Jan Philipsen als schrijver. Aan de hand van het geromantiseerde levensverhaal van Rowwen Hèze geeft hij in Icoon een inkijkje in de geschiedenis en ontwikkeling van Noord-Limburg in de periode 1865-1929. Jan Philipsen was vanaf de oprichting in 1985 28 jaar lang bassist van de band Rowwen Hèze.

De installatie van Jan Philipsen is de derde in de reeks OptiZeen. Daarin tonen leden van het Horster kunstenaarscollectief Zeen tussen januari en mei onderdelen van hun werk in het tot sloop veroordeelde leegstaande winkelpand. De installatie is nog te zien tot en met 15 maart.

Intermezzo – OptiZeen (2) / Vandaag in de trein (2)

‘Beste reizigers, de intercity (zie ook hier) die vandaag om 18.23 uur met onbekende bestemming zou vertrekken vanaf station Kloosterhof, vertrekt vandaag niet. Dit vanwege een defect aan de startmotor. Het vertrek is nu voorzien voor morgen, dinsdag 19 februari om 13.47 uur, mits het mankement aan de startmotor dan verholpen is, hetgeen naar verwachting het geval zal zijn. Reizigers die tot morgen 13.47 uur met onbekende bestemming wensen te vertrekken, wordt geadviseerd gebruik te maken van een ander station. Reizigers die ondanks het malheur wensen te vertrekken met de trein van morgen 13.47 uur, wordt geadviseerd tijdelijk domicilie te kiezen in het gemeentehuis van Horst, dé zichtbare, duurzame en unieke ontmoetingsplek in het centrum van Horst waar hulpbehoevenden tegen een vriendenprijsje welkom worden geheten. Wij vertrouwen op uw begrip.’

Waarvan akte.

Intermezzo – OptiZeen (2) / Vandaag in de trein

'Gisteren heb ik officieel besloten dat ik hem officieel haat. Hij is zó focking narcistisch! Hij praat alleen maar de hele dag over bessen plukken.'

Jongen van een jaar of achttien in gesprek met twee medescholieren: 'Ik kan echt niet unjustifyen dat mijn verslag gewoon superkut is. Ik ga entrepreneurship trouwens skippen. Heb je niets aan, gaat alleen maar over abstract denken of zo.' En toch lijkt het een doodnormale jongen.

'Die ene chick die beweerde dat ze van koninklijke afkomst was en die ik vóór Lina bangde, die was real good. That pussy felt like royalty.'

'Dat kwam ook omdat ik toen in een dubstemming was, maar dat kwam ook omdat ik toen ongesteld was.'

Als je in de trein zit, hoor je soms de vreemdste dingen. Meisjes die telefonisch hun relatieproblemen bespreken terwijl de hele coupé zit mee te genieten, bespiegelingen over de jongste ontwikkelingen in de zaak Nicky, managerstypes die verwikkeld zijn in onbegrijpelijke Nederengelse dialogen, bravoureuze verhalen van jongens over hun escapades tijdens het voorbije weekend, collega’s die samen hun baas tot op het bot fileren. Argeloze treinreizigers worden deelgenoot gemaakt van ontboezemingen die voorheen beperkt bleven tot de huis- dan wel slaapkamer. Exhibitionisme? Een schreeuw om aandacht? Zelfkastijding? Zeg het maar! Hoe het ook zij: het mag duidelijk zijn dat we de schaamte voorbij zijn, in elk geval in de trein.

Als frequent treinreiziger noteerde ik de afgelopen twee jaar op gezette tijden wat ik zag en hoorde in de trein. Niet alleen inkijkjes in iemands privéleven maar bijvoorbeeld ook raadselachtige mededelingen via de omroepinstallatie en observaties van medereizigers die om de een of andere reden mijn aandacht trokken.

Ik publiceerde die ervaringen geregeld op Facebook. Maar vanaf vandaag zijn 36 van deze treinbelevenissen onder de titel Vandaag in de trein ook twee weken te lezen en te zien in het centrum van Horst. En wel in de etalage van de winkel in Kloosterhof waarin voorheen opticien Kruytzer was gevestigd.

Vandaag in de trein is onderdeel van OptiZeen, het project waarbij leden van kunstenaarscollectief Zeen tussen januari en mei onderdelen van hun werk exposeren in het leegstaande winkelpand. Gaat dat zien/zeen!

Intermezzo – OptiZeen (1) / Frank Schijven: After the goldrush

Een gouden kruiwagen met rode handvaten.
Dertien goudklompen.
Dertig vogelkooitjes met daarin dertig dode kanaries.
Gouden schapenwol.
Foto’s van goudklompen op onooglijke plaatsen.

Allemaal te zien in de etalage van de voormalige winkel van opticien Kruytzer, naast de Sint-Lambertuskerk in het centrum van Horst. Wat heeft dit te betekenen?

Genoemde objecten zijn onderdeel van de installatie After the goldrush, een kunstwerk van Frank Schijven uit Melderslo. Genoemde objecten waren ook onderdeel van zijn installatie Toen de Goden afscheid namen, die te zien was tijdens Altaarnatief, de kunstmanifestatie in de Sint-Lambertuskerk in het laatste weekend van december.  

Toen de Goden afscheid namen was mooi, zoals ook After the goldrush mooi is. Maar Toen de Goden afscheid namen was méér, zoals ook After the goldrush méér is. Intrigerend bijvoorbeeld. En kritisch. En vragen opwerpend. Niet bepaald optimistisch ook. In de woorden van de maker:

‘Voor de een is God almachtig, voor de ander is het slechts een illusie. Voor de een betekent een goudklomp macht en status, voor de ander is het gewoon een steen. Wanneer zijn we subjectieve waarden gaan toekennen aan bepaalde zaken, zoals verhalen en materie? Verloor de mens hierdoor langzaam het metafysische contact met zichzelf en zijn leefomgeving? De zucht naar meer heeft desastreuze proporties aangenomen. Al onze systemen neigen naar fundamentalisme, of het nu gaat om de economie, onze voedselvoorziening, het milieu of de religies. De spreekwoordelijke “kanarie in de mijn” is echter al duizend doden gestorven. Maar we zien het niet, of willen het niet zien, we zijn verblind door de schittering van God en Goud. We zijn als vogels, gevangen in gouden kooien. De economie belooft gouden bergen en is de nieuwe, allesbepalende religie.’

Denk daar maar eens heel goed over na!

After the goldrush is te zien tot en met 3 februari. Daarna zullen andere leden van kunstenaarscollectief Zeen onder de naam OptiZeen eigen werk tonen in de etalage van de tot sloop veroordeelde voormalige brillenwinkel, ieder voor een periode van twee à drie weken.

Niet te zien in After the goldrush, maar wel tijdens Altaarnatief en nu ook op Horst-sweet-Horst: de even geweldige als verontrustende video Toen de Goden afscheid namen, waarin de kunstenaar zelf als gouddelver figureert:

Intermezzo – Kruispunt Horst / Gertie Janssen en Eric Toebosch

Is er eens een keer iets moois en bijzonders te zien in Horst, komt er geen kip kijken! Dat trieste lot treft de expositie Kruispunt Horst, met prachtig, indringend werk van Gertie Janssen en Eric Toebosch.

Komt dat doordat Hallo Horst aan de Maas er behalve deze weinig inspirerende aankondiging geen aandacht aan heeft geschonken?

Of heeft het misschien iets te maken met het feit dat de expositie plaatsvindt in Kloosterhof? Dat Horstenaren principieel Kloosterhof mijden zolang die al eeuwen geleden beloofde renovatie niet is uitgevoerd?

Principes zijn er om gekoesterd te worden, maar toch is deze expositie het beslist waard om over die principes heen te stappen. Zo vaak komt het immers nou ook weer niet voor dat in Horst aan de Maas hoogwaardige hedendaagse kunst te zien is.

De titel Kruispunt Horst is niet zomaar gekozen. Gertie Janssen (1949) woont weliswaar in Malden, maar is een telg uit het geslacht der ‘Janssen de Mulders’. Venlonaar Eric Toebosch (1949) maakte zestien jaar lang furore als tekendocent aan de Jacob Merlo Mavo in Horst. En nu ontmoeten deze leeftijdgenoten elkaar in Horst. Allebei hebben ze een passie voor het Verre Oosten, iets dat in hun beider werk duidelijk tot uiting komt. Ze delen trouwens nog wel meer: het zijn beiden in de eerste plaats schilders, hun werk kenmerkt zich door de uitbundige kleuren en ze gebruiken allebei een veelheid aan materialen als basis voor hun werk.

Zoals altijd bij kunst: je hoeft het van mij niet mooi of goed te vinden. Maar je weet pas of je het mooi of goed vindt als je het hebt gezien. Dus dringend advies: loop morgen, donderdag, vrijdag, zaterdag of volgende week zondag (tussen 12.00 en 18.00 uur, vrijdag tot 21.00 uur) gewoon eens binnen in de voormalige kledingzaak op Kerkstraat 5. Je wordt er met open armen ontvangen, krijgt desgewenst een persoonlijke toelichting van de kunstenaars en wordt voorzien van een drankje. En dat allemaal gratis en voor niks!

Oh ja, Eric Toebosch voegde me nog toe dat een bezoek ook zeker is aan te raden voor mensen van rond de zeventig die zich niet meer helemaal lekker voelen en hun familieleden. Hij beschilderde in Vietnam namelijk enkele tientallen urnen die werden geglazuurd en afgebakken en die hier nu te koop zijn.

Intermezzo – Webstek

Zaterdag 2 december 2017, 10.18 uur, kledingcontainer op parkeerplaats Kloosterhof te Horst (klik op pijltje om film te starten; afspelen met geluid aanbevolen):

Intermezzo – Klapstoelzitting

En dan was er vorige week natuurlijk ook nog de Klapstoelzitting (klik hier) van de PvdA-afdeling Horst aan de Maas. Dertien aanwezigen. Twaalf PvdA-leden. Eén niet-lid – ik. Met lood in de schoenen maakte ik de gang naar het Boscafé. Was welbeschouwd ook een beetje dom, om nauwelijks twee uur voor aanvang van de zitting te schrijven dat de PvdA zich in het debat over de toekomst van winkelcentrum Kloosterhof ‘weer eens van haar slappe kant’ toonde (klik hier). Desalniettemin was de ontvangst allerhartelijkst.

‘Terug naar het gesprek’ en niet via sociale media, blogs en wat dies meer zij op elkaar reageren en in – vaak verhitte – discussie gaan. Dat was de achterliggende gedachte van deze eerste Klapstoelzitting. In de aankondiging heette het dat ‘de sociaaldemocratie in Horst aan de Maas’ thema van de avond zou zijn. Maar er kwam veel meer langs: de intensieve veehouderij, de blokkendozen op Tradeport die uitsluitend werk lijken te bieden aan laaggeschoolden, de open brief van Maarten Voesten aan burgemeester Van Rooij (klik hier), de bezuinigingen op de zorg, flexwerk, Donald Trump. Het geheel had eerder het karakter van een uitwisseling van gedachten en meningen dan van een discussie. Deze avond geen ongenuanceerde beschuldigingen, geen gepreek en evenmin twistgesprekken over de (on)juistheid van bepaalde standpunten. Het luisterend oor had de overhand. 

Klinkt misschien wat soft allemaal, maar ik vond het wel verfrissend. Wat daarbij hielp was de vertel-ons-maar-wat-we-fout-doen-houding – geen partij die met zoveel liefde haar hoofd op het hakblok legt als de PvdA. Wat de PvdA wat mij betreft vooral fout doet, is dat ze, als we ons even tot Horst aan de Maas beperken, te weinig haar eigen gezicht laat zien. Ik begrijp dat deel uitmaken van de coalitie verplichtingen schept. Desondanks mag je soms best van je afbijten, zoals het CDA onlangs ook deed in het Kloosterhofdebat (het CDA op Horst-sweet-Horst ten voorbeeld stellen – veel dieper kan ik niet zinken). Waarop de aanwezige PvdA-raadsleden natuurlijk met voorbeelden kwamen die duidelijk maakten dat de fractie zo nu en dan wel degelijk een geluid laat horen dat de twee andere coalitiepartijen onwelgevallig is. Klopt, en toch beklijft het om de een of andere reden niet. Althans niet bij mij. Waarbij dient opgemerkt dat bij mij de lat voor de PvdA veel hoger ligt dan voor andere partijen: bij de PvdA heb ik toch nog altijd de hoop dat ze in mijn richting opschuift, bij het CDA en Essentie heb ik die hoop al lang opgegeven (als ik ‘m al ooit had).

Resumerend: los van de vraag of na deze Klapstoelzitting ineens alles anders wordt (waarschijnlijk niet), verdient het initiatief om in gesprek te gaan en zelfkritisch te zijn alle lof. Dit initiatief verdient trouwens ook een vervolg (komt er) en vooral méér niet-PvdA-leden die zich laten zien en horen. Bij de volgende Klapstoelzitting bent u ook van de partij, afgesproken? 

Top 5 – Opmerkelijkheden uit het Kloosterhofdebat

‘Redenen te over om te veronderstellen dat het morgen wel eens een heel heet avondje kon worden’, schreef ik vorige week aan de vooravond van de vergadering van de commissie Ruimte waarin de vernieuwbouwplannen van winkelcentrum Kloosterhof werden besproken (klik hier).

Wérd het een heet avondje? Dat is teveel gezegd. Wel stond het debat (klik hier en klik vervolgens op agendapunt 4) bol van onbegrip, irritatie, woede en onbegrijpelijke tournures. Ik zou er met gemak drie, vier stukjes aan kunnen wijden, maar ik volsta met een top 5. Komt-ie, de Horst-sweet-Horst top 5 van opmerkelijkheden uit het Kloosterhofdebat:

5. Marc Janssen verklaarde namens projectontwikkelaar Suyderland dat het plan voor het nieuwe Kloosterhof is gebaseerd op referentiebeelden. Belangrijkste referentiebeeld is het gemeentehuis: in het nieuwe Kloosterhof (klik hier voor de artist’s impressions) is de gevel van het gemeentehuis te herkennen. Waarom Kloosterhof juist aan het gemeentehuis gaat refereren en niet aan de Sint-Lambertuskerk, de Mèrthal, ’t Gasthoês of gebouw Mooren (om maar eens een paar dwarsstraten te noemen), bleef helaas onduidelijk.

4. Het CDA speelde een rol die het normaal nooit speelt: die van niet loslatende terriër. De commissieleden Marcel Beelen en Henk Weijs bleven verantwoordelijk wethouder Paul Driessen (Essentie) continu bestoken met vragen, tot diens grote irritatie en frustratie. Kern van de CDA-vragen: waarom wordt de gemeenteraad over zó’n belangrijke ontwikkeling pas achteraf geïnformeerd?

3. Wethouder Driessen spreekt alleen maar ‘blije mensen’ als het gaat over het nieuwe Kloosterhof: ‘Mij heeft een brede maatschappelijke discussie over Kloosterhof niet bereikt. Ik ga niet af op sociale media.’ En waarom de gemeenteraad pas achteraf geïnformeerd? ‘Omdat het plan voldoet aan alle kaders die de gemeenteraad zelf heeft gesteld’,  herhaalde hij tot vervelens toe in telkens andere bewoordingen.

2. De PvdA toonde zich weer eens van haar slappe kant. Terwijl Richard van der Weegen in september nog uitermate kritisch was over de Kloosterhofplannen (klik hier) zei zijn partijgenoot Jan Wijnen nu: ‘Ik denk dat er een heel aardig plan ligt, wat een zesje is. Het voldoet aan het verdienmodel, maar er had een plusje bij gemogen.’

1. Qua draaien als een blad aan een boom spande Eric Beurskens (Essentie) de kroon. ‘Dit moeten we niet willen’, zei hij in september over de Kloosterhofplannen. Nu verklaarde hij zich akkoord. Want: ‘Dit plan voldoet aan de kaders.’ En: ‘De huidige kwaliteit van Kloosterhof is nóg bedroevender dan wat er nu gaat komen.’

Mijn conclusies:
1. Het nieuwe Kloosterhof wordt gebouwd volgens de ingediende plannen, hoewel bijna niemand in de politiek daar gelukkig mee is, uitgezonderd Paul Driessen en de SP (‘Ik houd wel van blokkendozen’, zei commissielid Bart Cox).
2. De gemeenteraad heeft dit min of meer over zichzelf afgeroepen door in het verleden akkoord te gaan met wat in het jargon ‘de kaders’ heet.
3. De commissie liet de kans aan zich voorbijgaan om ‘de kaders’ ter discussie te stellen, waardoor het een volgende keer niet anders zal gaan.
4. De commissie liet de kans aan zich voorbijgaan om de onafhankelijkheid van de commissie Ruimtelijke Kwaliteit (die bouwplannen beoordeelt) ter discussie te stellen.
5. Het CDA kán het dus wel, assertief zijn.
6. Als het gaat om de geloofwaardigheid van de politiek hebben Eric Beurskens en de PvdA iets uit te leggen.