Gone but not forgotten – Fritske

- Het gaat heel slecht met Fritske. Hij eet en drinkt al een paar dagen niet meer, moet braken en strompelt dag en nacht rond, botst overal tegenaan. Dementie volgens de dierenarts. Vanmiddag om 17.30 komt ze om Fritske in te laten slapen.
- Wat triest. Maar volgens mij had Fritske bij zijn geboorte nooit kunnen denken dat hij zijn leven lang zou worden omringd door zulke lieve mensen …
- Danke. Gelukkig hebben we dit iconisch verhaal van jou nog!
- Zou Fritske het waarderen als ik dat verhaal op Horst-sweet-Horst publiceer?
- Enorm!!

Zo gezegd, zo gedaan. Onderstaand stukje verscheen in 2019 in de publicatie Norbertuswijk, 60 jaar samen leven in het sjemdörp. De foto’s zijn van Hub Vermeeren, die ik hierbij graag dank zeg voor het hergebruik ervan.

Van alle wijkbewoners kent Fritske (14) de Norbertuswijk misschien wel het beste: minstens driemaal per dag maakt hij een wandelingetje door de wijk. En dat al z’n hele leven lang.

De laatste sneeuwresten zijn nog net niet verdwenen op deze waterkoude middag. Fritske begint aan zijn tweede wandeling van de dag. Met tegenzin, zo lijkt het. Hollen is er niet bij, stilstaan des te meer. Een bekend patroon, volgens zijn vaste wandelmaatje Mart van den Munckhof: ‘Een wandeling met Fritske is een vorm van psychologische oorlogsvoering. Fritske is altijd waers.’

Dat vele stilstaan heeft een reden: Fritske is gebiologeerd door alles wat hij tegenkomt, elke wandeling weer. Hij voelt zich met name aangetrokken tot straatgoten en bladkorven: Mart: ‘Fritske is altijd op zoek naar eten. En dat bevindt zich vooral in straatgoten en rondom bladkorven. Je komt er daardoor wél achter wat mensen allemaal weggooien.’

Erg spraakzaam is Fritske tijdens deze wandeling niet, hij produceert geen enkel geluid. Mart: ‘Dat is gebruikelijk. Ik vraag hem wel eens wat er allemaal door hem heengaat tijdens zo’n wandeling. Of wat hij ruikt. Maar hij geeft geen kik. Nooit.’ Fritske communiceert vooral non-verbaal door overal geursporen achter te laten.

Met zijn wiebelkontje dribbelt Fritske parmantig een stukje door. Totdat hij opnieuw iets eetbaars vindt. Even later hurkt hij neer bij een heg om een grote boodschap van uiterst bescheiden omvang te doen. Aan Mart de schone taak het zaakje in een zwart zakje te stoppen: ‘Tja, dat hoort bij onze rolverdeling. Echt ergerlijk dat zoveel andere wandelmaatjes dat niet in hun takenpakket hebben zitten.’

Uiterst elegant stapt Fritske van de stoeprand om de straat over te steken. Contact met buurtgenoten heeft hij tijdens deze wandeling niet. Mart: ‘Dat laat hij meestal aan mij over. Maar goed ook. Fritske komt namelijk zo nu en dan behoorlijk agressief uit de hoek. Sommige katten kan hij wel schieten. Z’n belangstelling voor de konijnen bij de Twister neemt soms ook ongezonde vormen aan. En gisteren heeft hij een grote hond gebeten.’

Vandaag geen spoor van agressie, integendeel: als de wandeling er bijna opzit, bejegent hij buurman Binky uiterst vriendelijk op het trapveldje tussen Prinses Beatrixstraat en Prins Bernhardstraat.

Eenmaal thuis nestelt Fritske zich op de bank. Nog geen minuut later verkeert hij in dromenland. 

Intermezzo – Hondentoilet (2)

Tishe! is een van mijn favoriete documentaires (klik hier om Tishe! te bekijken). Uit het raam van zijn appartement in het centrum van Sint Petersburg filmde regisseur Victor Kossakovsky een jaar lang wat zich allemaal afspeelt in zijn straat. Running gag zijn de mannen die telkens weer aan een gat in de straat komen werken.

Afgelopen maand heb ik regelmatig aan Tishe! moeten denken. Ik was namelijk in het gelukkige bezit van een plaats op de eerste rang bij de werkzaamheden die gepaard gingen met het verwijderen van een hondentoilet pal voor mijn deur (klik ook hier). De brief die ik medio februari ontving van de gemeentelijke afvalcoach over het verwijderingsproces schepte door zijn prettige mate van detaillering al hoge verwachtingen. De werkelijkheid overtrof die verwachtingen.

Het verwijderingsproces begon op 16 februari. In het verloop ervan meen ik acht stappen te hebben waargenomen (ik sluit niet uit dat ik de een of andere stap heb gemist) die, met uitzondering van de processtappen 6 en 7, allemaal op verschillende dagen plaatsvonden en werden uitgevoerd door telkens andere gemeentelijke medewerkers:

1. verwijdering van de ronde palen die onderdeel van het hondentoilet vormden
2. verwijdering uit het hondentoilet van het gele zand en de aanwezige hondenontlasting, inclusief afvoer hiervan
3. verwijdering en afvoer van de bekisting van het hondentoilet en afvoer van de ronde palen
4. vlak maken van het voormalige hondentoilet met zwart zand
5. verwijdering van de struiken in de buurt van het voormalige hondentoilet met behulp van een op een vrachtwagen aangevoerde minigraver
6. (ochtend) aanvoer van nieuwe beplanting door twee gemeentelijke medewerkers. Van het voorgenomen aanplanten komt het niet omdat de grond bevroren is. Ze vertrekken onverrichterzake
7. (middag) alsnog aanplanting van de nieuwe beplanting in de nu onbevroren grond
8. vervangen van de gele (hondenpoep) prullenbak door een groene prullenbak

Het heeft er alle schijn van dat het op 16 februari begonnen feest vandaag met processtap 8 tot een einde is gekomen, al hoop ik vurig dat er nog een afterparty zit aan te komen. 

Intermezzo – Naar vrouwen vernoemde straten

Wist u dat de gemeente Horst aan de Maas meer dan achthonderd straten telt? Ongetwijfeld. Maar weet u ook hoeveel van die meer dan achthonderd straten naar een vrouw zijn vernoemd (waarbij vrouwelijke leden van het koningshuis en vrouwelijke heiligen even niet meetellen)? Nee? Schat eens. Honderd? Vijftig? Tien? Minder! Vijf? Nog minder! Drie? Nog minder! Twee dan? Nog minder! Precies één van de meer dan achthonderd straten van Horst aan de Maas is vernoemd naar een niet-heilige en niet-koninklijke vrouw: het Hanna van de Voortplein in Tienray. En dat terwijl het in Horst aan de Maas stikt van de naar pastoors, schoolmeesters, (mannelijke) verzetshelden, (mannelijke) burgemeesters en monseigneurs vernoemde straten.

Als doorgewinterd chauvinist die al z’n hele leven in Horst aan de Maas woont kost het me enige moeite om toe te geven dat ik wel eens jaloers ben op Venray. Niet héél vaak en meestal niet héél erg. Maar in het geval van naar vrouwen vernoemde straten ben ik voor de verandering wel héél erg jaloers op Venray. Evenals Horst aan de Maas telt de gemeente Venray meer dan achthonderd straten. Als ik goed heb geteld zijn er daarvan 28 vernoemd naar vrouwen (ook nu zijn vrouwelijke leden van het koningshuis en vrouwelijke heiligen niet meegeteld). Weliswaar zijn er ook in Venray aanzienlijk meer naar mannen dan naar vrouwen vernoemde straten, maar toch: 28 zijn er 27 meer dan in Horst aan de Maas.

De verklaring voor het ontstellende gebrek aan non-feminiene straatnamen in Horst aan de Maas moet denk ik ergens in de driehoek tussen botheid, blindheid en onwil worden gezocht. Aan straatnaamwaardige vrouwen ontbreekt het in elk geval niet in Horst aan de Maas. Zonder enige moeite valt een groslijst op te stellen van laten we zeggen vijftig straatnaamwaardige, uit de gemeente zelf afkomstige vrouwen.

Vandaag precies over een week, woensdag 8 maart, is het Internationale Vrouwendag. Ik vertrouw erop dat het Horster gemeentebestuur op die dag bekendmaakt dat de eerstvolgende vijftig straten die een naam dienen te krijgen, zonder uitzondering naar niet-heilige en niet-koninklijke vrouwen worden vernoemd. En ik vertrouw er ook op dat zowel mannelijk als vrouwelijk Horst aan de Maas het gemeentebestuur tot de orde roept, mocht het op 8 maart niet naar buiten treden met dit besluit.

In variatie op een gevleugelde strijdkreet uit de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw: Wij Eisen Vrouwen!

(Dit stukje verscheen vandaag ook in Via Horst-Venray)