Intermezzo – Gezondste Regio (4)

Het heengaan van stichting Wat Kies Jij? is betrekkelijk geruisloos gepasseerd. Berichtje in de krant en op de socials. Daar bleef het bij. Geen blijken van medeleven, geen woedende ingezonden brieven, geen opstand der reaguurders, geen op hoge toon om opheldering vragende politici. Niks. Lag het misschien aan die verhullende naam? Want zeg eens eerlijk, kende u Wat Kies Jij? Ook bij mij drong pas na een tijdje door dat Wat Kies Jij? de grondlegger was van het concept Gezondste Regio 2025. Of in eigen woorden: ‘Founding Father’.

Wat Kies Jij?, Gezondste Regio 2025, Founding Father. Namen, woorden, taal: ze doen ertoe, ze staan ergens voor, ze zeggen iets. Zo ook in dit geval. Bijvoorbeeld dat over de naam Wat Kies Jij? niet goed genoeg is nagedacht. Dat vraagteken in de naam zorgt voor groot ongemak bij het lezen, zoals u hierboven vijfmaal zult hebben gemerkt. Had het gewoon weggelaten.

Gezondste Regio 2025: ook al zoiets. Niets mis met ambitie en idealisme. Maar als je zo’n beetje de ongezondste regio van Nederland binnen tien jaar wilt omtoveren in de gezondste regio van Europa, ben je luchtkastelen aan het bouwen. Bescheidenheid is ook een deugd. Waarom die s en die t niet weggelaten? ‘Gezonde Regio 2025’ getuigt evenzeer van ambitie en klinkt aanzienlijk sympathieker.

Poets wederpoets: ‘Founding Father’ wil ik counteren met ‘practice what you preach’. Hoe geloofwaardig is het als de gemeente die Gezondste Regio 2025 als eerste omarmde haar ondernemersprijs uitreikt aan de grootste megastal van Nederland? Hoe geloofwaardig is het om als Gezondste Regio 2025 steeds financiële, economische en agrarische ondernemersbelangen voorop te stellen? Hoe geloofwaardig is het om als Gezondste Regio 2025 allerlei agrarische bedrijven die zich niet houden aan vergunningsvoorwaarden tegemoet te komen en te koesteren? Hoe geloofwaardig is het om als Gezondste Regio 2025 het terugdringen van de auto niet te agenderen? Hoe geloofwaardig is het om als Gezondste Regio 2025 geen halt toe te roepen aan de aantasting van het landschap door de almaar voortwoekerende verdozing? Enzovoort.

Wat Kies Jij? zei over zichzelf: ‘Wij zijn verhalenvertellers.’ Verhalenvertellers? Of praatjesmakers? Op een van de laatste onbebouwde percelen langs de A73 in Noord-Limburg waren enkele jaren geleden allerlei landschapsverneukende activiteiten in volle gang. Op een betonnen duiker was gekalkt: ‘Gesontste regio bla bla bla.’ Zo kan je het inderdaad ook seggen.

(Dit stukje verscheen woensdag ook in Via Horst Venray)

Intermezzo – Het verdriet van Marijke, Adri en Bernadette

‘Toen we hier pas woonden kon je in de verte nog De Knoepert zien liggen’, zegt Marijke Hirs (73). ‘We’ zijn Marijke en haar man Adri Lukker (75). ‘Hier’ is de verbouwde boerderij van Marijke en Adri aan de Zeesweg in Sevenum waarin ze sinds 1984 wonen. De Knoepert in Blerick was tot aan zijn sloop in 1999 de grootste flat van Nederland. Ook Bernadette Minten-van de Riet (63) had jarenlang zicht op De Knoepert. Ze woont al haar hele leven aan de Venloseweg, met een beetje fantasie zou je haar de achterbuurvrouw van Marijke en Adri kunnen noemen. Bernadette herinnert zich zelfs dat de Venloseweg niet meer dan een zandweg was. Uit mijn eigen jeugd staat me de eindeloze lege vlakte tussen Sevenum en voormalig woonwagenkamp De Römer nog helder voor de geest. Hoe anders is het nu.

Het is donderdagavond. We zitten met z’n vieren aan de keukentafel van Marijke en Adri. Ruim twee uur. Om te praten over de ontwikkelingen in het gebied rondom de Zeesweg en de Venloseweg. Het gesprek verloopt zoals een goed keukentafelgesprek behoort te verlopen: volkomen ongestructureerd. Feiten, anekdotes, geruchten, krantenknipsels, herinneringen, foto’s, beschuldigingen en wat dies meer zij vliegen over tafel. Zo’n feit is bijvoorbeeld dat van de eindeloze lege vlakte tussen Sevenum en Blerick niets meer over is. In steeds hoger tempo zijn beide plaatsen elkaar genaderd. Wat leeg was is volgebouwd met grootschalige bedrijvigheid, veelal gevestigd in megalomane hallen, cynisch genoeg allemaal onder de benaming Greenport. De definitieve bezegeling van de eenwording van Sevenum en Blerick staat voor de deur. In het geval van de Lukkers zelfs letterlijk: de voorbereidingen om de vijftien hectare tussen Venloseweg, Zeesweg en Dorperdijk vol te bouwen met immense, minimaal vijftien meter hoge hallen van de van oorsprong Franse logistiekgigant Geodis zijn in volle gang. Adri: ‘Vorig jaar zaten daar nog kraanvogels te foerageren.’

Dat de veelvraat die Greenport heet intussen ook zijn oog zou hebben laten vallen op ’t Hetje – zeg maar het gebied tussen Zeesweg en Molenbeek – is vooralsnog niet meer dan een gerucht. Mocht dit werkelijkheid worden dan zouden de Lukkers het veld moeten ruimen, inclusief de deels openbare groene oase die ze op hun perceel tot stand hebben gebracht.

Ik proef bij Marijke, Adri en Bernadette van alles: onbegrip, cynisme, strijdbaarheid, verbittering. Toch is de overheersende gemoedstoestand denk ik verdriet. Verdriet om wat hen persoonlijk is en wordt aangedaan. Maar misschien nog wel meer verdriet om de overrompelende snelheid waarmee de belangen van de buurtbewoners en het landschap worden platgewalst, om het welbewust verstoren van een eeuwenoude balans, om het gehuichel van bestuurders, om het altijd maar weer vooropstellen van het economisch belang, om de leugentjes, om de teloorgang van de menselijke maat, om de politiek die het allemaal maar heeft laten gebeuren, om het genadeloos vernietigen van kleinschaligheid. Bernadette, met een variant op een aloude Sevenumse slogan: ‘Zaerum waas biëstig schoeën!’

Wat Marijke, Adri en Bernadette precies vrezen van Klavertje 5, de verhullende benaming van dit onderdeel van Greenport? Verslechtering van de leefbaarheid door geluidsoverlast en lichtvervuiling. En door een enorme toename van zwaar vrachtverkeer – wat wil je anders met 102 laaddoks in de planning? Arbeidsmigranten zijn niet hun grootste angst. Marijke: ‘Wij zijn hier ook ooit vanuit het westen naartoe verhuisd als arbeidsmigranten.’

Ze voelen zich verjaagd, niet gehoord, in de steek gelaten door de gemeente. Toch hebben ze nog altijd hoop dat de Raad van State een stokje voor de vestiging van Geodis zal steken. Denk trouwens niet dat ze tegen elke vorm van bebouwing zijn. Het is het grove geweld van nu dat hun tegen de borst stuit, met bijvoorbeeld een woonwijk zouden ze bijvoorbeeld goed kunnen leven.

Waar de dreigende ruimtelijke ontwikkelingen de afgelopen jaren wel toe hebben geleid: de buurtbewoners hebben een veel hechtere onderlinge band gekregen. Aanvankelijk streed iedereen voor zijn eigen zaak, maar geleidelijk drong het besef door dat ze samen sterker staan. Bernadette: ‘Greenport heeft ervoor gezorgd dat we dichter naar elkaar toe zijn gegroeid.’

Een dag later fiets ik nog eens door het gebied om wat foto’s te maken. Nu al is de verkeersdrukte er groot. Als je hier het afgelopen jaar niet meer bent geweest, ben je binnen de kortste keren je oriëntatie kwijt. Het schaamgroen, een passender woord dan de bestuurlijke term ‘landschappelijke inpassing’, is al aangeplant.

Verdrietig allemaal inderdaad. Gelukkig zijn er ook tekenen van strijdbaarheid te zien.

Intermezzo – Verdozing

Ondanks alle rampspoed die ons treft, zijn er ook nog lichtpuntjes. Ze zijn weliswaar schaars, maar ze zijn er. Zo’n lichtpuntje is bijvoorbeeld dat Horst aan de Maas nu een eigen variant op De Speld heeft. U kent De Speld niet? Welnu, De Speld is een satirische digitale krant (klik hier). Je treft er artikelen aan met koppen als ‘Bekijk het positief: 24 miljoen kippen gaan iedere maand in Nederland dood aan iets anders dan de vogelgriep’ en ‘Vleesvarkentje dat levend gekookt werd krijgt gelukkig wel 3 Beter Leven-sterren’.

De lancering van de Horster variant op De Speld is betrekkelijk geruisloos verlopen. Sinds jaar en dag had Horst aan de Maas in Nieuws uit Horst aan de Maas een lokale nieuwssite. Afgelopen week veranderde die naam plotseling in Nu Horst aan de Maas. Zonder dat het met zoveel woorden werd gezegd blijkt nu dat die naamsverandering ook een koerswending markeert: de site richt zich niet langer op nieuws, maar legt zich voortaan toe op satire. Al binnen enkele dagen is Nu Horst aan de Maas tot grote hoogten gestegen. Een voorlopig hoogtepunt werd vandaag bereikt. Nu Horst aan de Maas kopt: ‘CDA Horst aan de Maas gaat voor geen verdere uitbreiding Greenport.’

Lees verder even mee (klik ook hier):

‘De groei van het gebied op en over de grens met Venlo is vanaf de start veel sneller gegaan dan verwacht. Daarom moet er nu de rem op. De schaarse industriegrond mag niet opgeslokt worden door grote logistieke bedrijven. Het CDA pleit voor een regionale economische visie. Van daaruit moeten dan afspraken gemaakt worden met de andere betrokken gemeenten en de provincie. Totdat die afspraken er zijn, wordt er wat het CDA betreft geen enkele kavel meer bestemd in het gebied.’

Het CDA dat al eeuwenlang op alle plekken die er toe doen aan het roer zit. Het CDA dat steevast kirde van genot bij elke nieuwe vierkante meter in Greenport Venlo die werd volgeplempt met grote logistieke bedrijven. Het CDA dat mensen in de hoogste kringen van Greenport tot zijn leden mag rekenen. Het CDA dat een motie in de gemeenteraad van Horst aan de Maas die opriep tot een einde aan de verdozing van Greenport achteloos terzijde schoof.

Dát CDA zou nu ineens de rem erop willen zetten? Dát CDA zou nu ineens een einde willen maken aan de verdozing van Greenport? Dát CDA zou nu ineens geen enkele kavel in het gebied meer willen bestemmen?

Satire in optima forma. Zó geraffineerd! Werkelijk briljant! Ga zo door Nu Horst aan de Maas! Kan De Speld nog een puntje aan zuigen!