Woensdag debatteerde (klik hier) de gemeenteraad van Horst aan de Maas over het rapport over de zogeheten Californiëdeal. Wie verwacht hier op Horst-sweet-Horst een beredeneerde analyse en doorwrochte conclusies aan te treffen, kan beter nu stoppen met lezen. Ook twee dagen na de bijna vijf uur durende treurige vertoning in het gemeentehuis kan ik er nog steeds geen coherent verhaal van maken. Ik volsta voor nu met dertien citaten uit het debat en mijn commentaar daarop. Op een ander moment misschien meer, maar misschien ook niet.
2. Griffier Ruud Poels na 19.59, fluisterend tegen voorzitter Eric Brouwers: ‘Even vragen naar welk persbericht.’ En zo ging het daarna de hele avond verder: de griffier in een dubbelrol als buikspreker van de voorzitter.
3. Voorzitter Eric Brouwers na 30.13: ‘Jullie zien dat dit niet mijn beroep is, dus het kan zijn dat ik een foutje maak. Mijn steun en toeverlaat, de griffier, helpt mij op dat moment.’ Ik heb altijd respect voor iemand die zich kwetsbaar durft op te stellen. Toch had dit debat een gespreksleider met meer gezag verdiend.
4. Burgemeester Ryan Palmen na 39.32: ‘We hadden dat in samenspraak met de gemeenteraad kunnen en misschien wel moeten doen.’ Het gaat me om dat ‘misschien’. De burgemeester bleef dan wel de hele avond herhalen dat burgemeester en wethouders eerder en steviger aan de bel hadden moeten trekken, maar bleef tegelijkertijd herhalen dat dat een constatering ‘met de kennis van nu’ was. Ook dat ‘misschien’ duidt er niet op dat hij zelf héél erg overtuigd is van zijn eigen falen.
5. Gemeenteraadslid John Jenniskens (CDA) na 48.41: ‘Ik weet dat zal worden ingebracht dat Necker [het bureau dat het rapport heeft opgesteld] niet iedereen heeft kunnen spreken. Maar we weten ook dat Necker heeft aangegeven dat dit met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid hun eindconclusie niet anders had gemaakt.’ Inderdaad werd ‘ingebracht’ dat voormalig wethouder Rudy Tegels niet is geïnterviewd. Dit omdat een meerderheid van het presidium (de gezamenlijke fractievoorzitters die toezagen op het onderzoek) hem niet wilde voorzien van alle stukken. Necker mag dan beweren dat dit aan de conclusies van het rapport weinig zou hebben veranderd, het is ten enenmale onbegrijpelijk dat niet is gesproken met een van de hoofdpersonen uit dit dossier.
6. Wethouder Eric Beurskens (Essentie) na 1.50.02: ‘Het is op z’n minst niet handig dat Californië een postadres, ik zeg met nadruk géén werkplek, in dit huis had.’ In het rapport (blz. 96) staat dat directeur Burghout van Californië BV ‘enige tijd kantoor hield in het gemeentehuis’. Postadres of kantoor, wie spreekt de waarheid? Uren later kwam Imke Emons (BVNL) erop terug. Niemand reageerde. De vraag bleef hangen. Zoals zoveel bleef hangen deze avond.
7. Wethouder Eric Beurskens na 2.16.30: ‘Wat heeft u gedaan als raad?’ Enkele malen probeerde de wethouder op deze manier het balletje terug te kaatsen naar de gemeenteraad. Een zwaktebod: een overgrote raadmeerderheid heeft haar controlefunctie in dit dossier weliswaar jarenlang verwaarloosd, maar de verantwoordelijkheid voor wat er mis is gegaan ligt toch echt in de eerste plaats bij burgemeester en wethouders. Bovendien richtte de wethouder zijn vraag in dit specifieke geval aan de verkeerde partij: de VVD. Die komt namelijk, in de persoon van Yvonne Douven, de eer toe als eerste, heel luid en heel duidelijk in de gemeenteraad kenbaar te hebben gemaakt dat het zaakje stonk. Niemand die toen naar haar wilde luisteren.
8. Wethouder Eric Beurskens na 2.29.42: ‘Ik kan u verzekeren dat dit college zijn volledige dossier, inclusief de apps, mailverkeer, alles, wat betrekking heeft op Californië ter beschikking heeft gesteld van Necker.’ Dit terwijl Necker vorige week in een besloten vergadering (klik hier) verklaarde dat het geen mail-, telefoon- en whatsappverkeer bij zijn onderzoek heeft betrokken. Waarom niet?
9. Gemeenteraadslid Joep Peeters (VVD) na 3.42.44: ‘Het college heeft naar ons idee verzuimd om adequaat te handelen, maar heeft ook nagelaten om transparant te communiceren naar de gemeenteraad en de burgers. (…) Het heeft op cruciale momenten niet opgetreden tegen mogelijke belangenverstrengeling en lijkt de signalen hierover niet op waarde geschat te hebben. Ook heeft het de verantwoordelijkheid die het heeft om de kwestie adequaat te onderzoeken niet gepakt. Wij vinden dan ook dat het college te traag, te passief en met gebrekkige transparantie heeft gehandeld. Het gebrek aan zelfreflectie en onvermogen om schoon schip te maken, zou daar eventueel ook nog aan toegevoegd kunnen worden. (…) Het college heeft voor ons dan ook tekortgeschoten in een van zijn belangrijkste taken: het waarborgen van de integriteit en het belang van de gemeenschap. (…) We dienen dan ook een motie van wantrouwen in.’ Geen speld tussen te krijgen.
10. Gemeenteraadslid Bram Hendrix (Essentie) na 3.51.16: ‘Onze motie is gericht aan de situatie.’ De gezamenlijke coalitiepartijen dienden aan het eind van de vergadering een motie van treurnis in. De motie was niet gericht aan burgemeester en wethouders of aan de gemeenteraad maar aan ‘de situatie’. Qua slappe hap zijn we wel wat gewend in Horst aan de Maas, maar dit slaat alles. Volgende keer een motie gericht aan het weer, de vogels of de sterren?
11. Gemeenteraadslid Nathalie Rozendaal (Hart voor Horst aan de Maas) na 4.19.20: ‘Heb je de moed om zonder last en ruggespraak jouw waarheid te spreken als onafhankelijk volksvertegenwoordiger, ook als alle mensen die om jou heen staan in jouw fractie iets anders willen of geloven?’ Goeie vraag. Willen degenen die die moed hebben hun vingertje opsteken?
12. Gemeenteraadslid Peter Lalieu (VVD) na 4.28.13: ‘Wat ik wel weet, is dat dit dossier na vandaag niet dichtgaat. Vroeg of laat zal weer wat nieuws boven water komen.’ Lijkt me inderdaad zo klaar als een klontje.
13. De gemeenteraadsleden Anita Wagenaar (PvdA), Jan Wijnen (PvdA), Jacky Relouw (PvdA), Daphne Spreeuwenberg (D66-GroenLinks), Jos Gubbels (D66-Groen-Links), Maarten Voesten (D66-GroenLinks) en Bert Vrieling (D66-GroenLinks) na 4.24.44: ‘Tegen, tegen, tegen, tegen, tegen, tegen, tegen.’ Net als de beide andere coalitiefracties CDA en Essentie stemden de voltallige fracties van PvdA en D66-GroenLinks tegen de motie van wantrouwen van de oppositiefracties. Zouden ze dat ook hebben gedaan als ze geen coalitiefractie waren geweest?
