Posts tonen met het label lichtvervuiling. Alle posts tonen
Posts tonen met het label lichtvervuiling. Alle posts tonen

dinsdag 15 maart 2022

Intermezzo – Het verdriet van Marijke, Adri en Bernadette

‘Toen we hier pas woonden kon je in de verte nog De Knoepert zien liggen’, zegt Marijke Hirs (73). ‘We’ zijn Marijke en haar man Adri Lukker (75). ‘Hier’ is de verbouwde boerderij van Marijke en Adri aan de Zeesweg in Sevenum waarin ze sinds 1984 wonen. De Knoepert in Blerick was tot aan zijn sloop in 1999 de grootste flat van Nederland. Ook Bernadette Minten-van de Riet (63) had jarenlang zicht op De Knoepert. Ze woont al haar hele leven aan de Venloseweg, met een beetje fantasie zou je haar de achterbuurvrouw van Marijke en Adri kunnen noemen. Bernadette herinnert zich zelfs dat de Venloseweg niet meer dan een zandweg was. Uit mijn eigen jeugd staat me de eindeloze lege vlakte tussen Sevenum en voormalig woonwagenkamp De Römer nog helder voor de geest. Hoe anders is het nu.


Het is donderdagavond. We zitten met z’n vieren aan de keukentafel van Marijke en Adri. Ruim twee uur. Om te praten over de ontwikkelingen in het gebied rondom de Zeesweg en de Venloseweg. Het gesprek verloopt zoals een goed keukentafelgesprek behoort te verlopen: volkomen ongestructureerd. Feiten, anekdotes, geruchten, krantenknipsels, herinneringen, foto’s, beschuldigingen en wat dies meer zij vliegen over tafel. Zo’n feit is bijvoorbeeld dat van de eindeloze lege vlakte tussen Sevenum en Blerick niets meer over is. In steeds hoger tempo zijn beide plaatsen elkaar genaderd. Wat leeg was is volgebouwd met grootschalige bedrijvigheid, veelal gevestigd in megalomane hallen, cynisch genoeg allemaal onder de benaming Greenport. De definitieve bezegeling van de eenwording van Sevenum en Blerick staat voor de deur. In het geval van de Lukkers zelfs letterlijk: de voorbereidingen om de vijftien hectare tussen Venloseweg, Zeesweg en Dorperdijk vol te bouwen met immense, minimaal vijftien meter hoge hallen van de van oorsprong Franse logistiekgigant Geodis zijn in volle gang. Adri: ‘Vorig jaar zaten daar nog kraanvogels te foerageren.’


Dat de veelvraat die Greenport heet intussen ook zijn oog zou hebben laten vallen op ’t Hetje – zeg maar het gebied tussen Zeesweg en Molenbeek – is vooralsnog niet meer dan een gerucht. Mocht dit werkelijkheid worden dan zouden de Lukkers het veld moeten ruimen, inclusief de deels openbare groene oase die ze op hun perceel tot stand hebben gebracht.


Ik proef bij Marijke, Adri en Bernadette van alles: onbegrip, cynisme, strijdbaarheid, verbittering. Toch is de overheersende gemoedstoestand denk ik verdriet. Verdriet om wat hen persoonlijk is en wordt aangedaan. Maar misschien nog wel meer verdriet om de overrompelende snelheid waarmee de belangen van de buurtbewoners en het landschap worden platgewalst, om het welbewust verstoren van een eeuwenoude balans, om het gehuichel van bestuurders, om het altijd maar weer vooropstellen van het economisch belang, om de leugentjes, om de teloorgang van de menselijke maat, om de politiek die het allemaal maar heeft laten gebeuren, om het genadeloos vernietigen van kleinschaligheid. Bernadette, met een variant op een aloude Sevenumse slogan: ‘Zaerum waas biëstig schoeën!’


Wat Marijke, Adri en Bernadette precies vrezen van Klavertje 5, de verhullende benaming van dit onderdeel van Greenport? Verslechtering van de leefbaarheid door geluidsoverlast en lichtvervuiling. En door een enorme toename van zwaar vrachtverkeer – wat wil je anders met 102 laaddoks in de planning? Arbeidsmigranten zijn niet hun grootste angst. Marijke: ‘Wij zijn hier ook ooit vanuit het westen naartoe verhuisd als arbeidsmigranten.’


Ze voelen zich verjaagd, niet gehoord, in de steek gelaten door de gemeente. Toch hebben ze nog altijd hoop dat de Raad van State een stokje voor de vestiging van Geodis zal steken. Denk trouwens niet dat ze tegen elke vorm van bebouwing zijn. Het is het grove geweld van nu dat hun tegen de borst stuit, met bijvoorbeeld een woonwijk zouden ze bijvoorbeeld goed kunnen leven.


Waar de dreigende ruimtelijke ontwikkelingen de afgelopen jaren wel toe hebben geleid: de buurtbewoners hebben een veel hechtere onderlinge band gekregen. Aanvankelijk streed iedereen voor zijn eigen zaak, maar geleidelijk drong het besef door dat ze samen sterker staan. Bernadette: ‘Greenport heeft ervoor gezorgd dat we dichter naar elkaar toe zijn gegroeid.’

Een dag later fiets ik nog eens door het gebied om wat foto’s te maken. Nu al is de verkeersdrukte er groot. Als je hier het afgelopen jaar niet meer bent geweest, ben je binnen de kortste keren je oriëntatie kwijt. Het schaamgroen, een passender woord dan de bestuurlijke term ‘landschappelijke inpassing’, is al aangeplant.


Verdrietig allemaal inderdaad. Gelukkig zijn er ook tekenen van strijdbaarheid te zien.

dinsdag 25 september 2018

Intermezzo – Assimilatieverlichting (2)

Onmiskenbaar is de herfst in aantocht. Dat betekent dat de hoogtijdagen voor de assimilatieverlichting – een fenomeen dat Horst aan de Maas met al z’n kassen al decennia teistert – ook weer aanstaande zijn. Opkomende zonnen nadat de zon net is ondergegaan, hanengekraai midden in de nacht, helse branden overal aan de einder.


Treurigmakend en tegelijkertijd van een grote schoonheid – een apocalyptische, angstaanjagende schoonheid. Precies die contradictie komt mooi aan het licht (inkoppertje, sorry) in een heel Europa omvattend project over lichtvervuiling van de jonge Italiaanse kunstenaar Jessica Bizzoni. Zij was een van de deelnemers aan Destination Unknown, een reizende artist-in-residence-organisatie die de afgelopen maanden in Venlo was neergestreken. Enkele weken geleden raakte ik in Venlo met Jessica in gesprek. Juist de assimilatieverlichting was een van de dingen die haar in Venlo en omgeving onmiddellijk waren opgevallen. Ze hoopte dat ze de assimilatieverlichting zou kunnen ‘vangen’ in foto’s voor de eindpresentatie van Destination Unknown. Die eindpresentatie vond dit weekend plaats. Benieuwd of het haar was gelukt, was ik uiteraard van de partij. Welnu, ik kan u verklappen dat het haar is gelukt! Behalve onder meer prachtige foto’s van een helverlichte nachtelijke hemel boven Venlo


exposeerde Jessica ook al even prachtige foto’s van de effecten van assimilatieverlichting op het nachtelijk firmament boven Venlo en omgeving (laat u vooral niet misleiden door mijn veel minder prachtige foto’s van die foto’s).


Ze had het natuurlijk bij die prachtige foto’s kunnen laten, maar dat deed ze gelukkig niet. Nee, ze stelde – schriftelijk op de muren van de expositieruimte en mondeling in gesprek met bezoekers – ook allerlei confronterende, ongemakkelijke, tot nadenken verplichtende vragen. Is het wel écht nodig dat we het hele jaar door elke dag onder kunstmatig licht geteelde tomaten eten? Kunnen we daadwerkelijk niet zonder die bos snijbloemen op tafel in februari? Wat doet al die nachtelijke verlichting met mens, dier en plant? Moet de stadsbrug in Venlo heus de hele nacht verlicht zijn? Wat voor zin heeft het om gebouwen de hele nacht aan te lichten? Kan het zo zijn dat energiezuinigere LED-verlichting juist vanwege haar zuinigheid bijdraagt aan een toename van de lichtvervuiling? Vanwaar al die nachtelijke verlichting? Om het veiligheidsgevoel te vergroten? Bevordert verlichting echt de veiligheid? Hebben we geen recht op een onverlichte sterrenhemel?


Stuk voor stuk vragen waar wij – ikzelf incluis – best wel eens vaker bij stil zouden mogen staan.

maandag 11 januari 2010

Intermezzo – Assimilatieverlichting

Komt het door het bewolkte weer? Door het sneeuwdek? Door de kraaiende hanen midden in de nacht? Feit is dat de gloed die de hemel boven Horst al jarenlang in de wintermaanden ‘s nachts rood-oranje doet kleuren, me in de laatste weken van 2009 ineens meer irriteert dan anders. Boosdoener is de assimilatieverlichting van kassen. ‘Moet ik binnenkort eens een stukje aan wijden’, denk ik bij mezelf. Op 30 december maak ik ’s morgens om twintig over zeven alvast een foto:Mislukt, maar dat maakt niet uit, het stukje is toch nog niet klaar, er is nog meer dan voldoende gelegenheid voor het nemen van betere foto’s. Om goed beslagen ten ijs te komen verricht ik wat verkennend onderzoek op internet aan de hand van termen als ‘lichtvervuiling’, ‘assimilatieverlichting’ en ‘lichthinder’. Zie op allerlei websites bevestigd dat de kassenverlichting onder meer leidt tot verstoring van het dag- en nachtritme van mens en dier. ‘Zonder licht geen leven; zonder duisternis geen rust’, lees ik ergens. Kan ik mooi gebruiken voor mijn stukje dat in mijn hoofd al aardig vorm begint te krijgen. Tot het ineens 7 januari wordt. Wat zullen we nou krijgen, zeg? Gaat Thijs Coppus me daar ineens in mijn vaarwater zitten! Is meneer z’n rol in de Horster politiek uitgespeeld, begint-ie een weblog. Over het erfgoed van Horst aan de Maas. Titel derde bijdrage: ‘Alles is verlicht’. Over de nacht in Horst aan de Maas die steeds lichter wordt door industrieterreinen en kassen. Voorzien van een jaloersmakende, angstaanjagend mooie foto:Op die manier is de lol er voor mij af. Mij zomaar onder m’n duiven schieten, zonder mij eerst om toestemming te vragen. Dát is niet de bedoeling! En dan ook nog een foto maken van een kwaliteit die ik in de verste verte niet kan benaderen. Wil je dat alsjeblieft nóóit meer doen, Thijs?